316 Səhmdar cəmiyyəti haqqında

Səhmdar cəmiyyəti haqqında

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU

Bu Qanun Azərbaycan Respublikası ərazisində səhmdar cəmiyyətlərinin yaradılmasını və fəaliyyətini tənzimləyir, onların fəaliyyətinin hüquqi təminatlarını nəzərdə tutur.

I fəsil

ÜMUMİ MÜDDƏALAR

Maddə 1. Səhmdar cəmiyyəti anlayışı

1. Səhmdar cəmiyyəti təsərrüfat fəaliyyətini həyata keçirmək məqsədilə nizamnamə fondunu səhm buraxmaq yolu ilə formalaşdıran fiziki və (və ya) hüquqi şəxslərin könüllü sazişi əsasında yaradılan müəssisədir. .

2. Səhmdar cəmiyyəti qapalı, yaxud açıq tipli səhmdar cəmiyyəti formasında yaradılır.

Səhmləri yalnız təsisçilər arasında bölüşdürülən və təsisçilərin əksəriyyətinin razılığı ilə özgəninkiləşdirilə bilən cəmiyyət qapalı tipli səhmdar cəmiyyəti hesab edilir.

Səhmləri müstəqil surətdə özgəninkiləşdirilə bilən cəmiyyət açıq tipli səhmdar cəmiyyəti hesab edilir.

3. Cəmiyyətin təsisçisi (səhmdarı) olan hüquqi şəxslər öz təsərrüfat müstəqilliyini və hüquqi şəxs statusunu saxlayırlar.

Maddə 2. Səhmdar cəmiyyəti haqqında qanunvericilik

Səhmdar cəmiyyətinin yaradılması, idarə edilməsi və fəaliyyəti ilə bağlı münasibətlər bu Qanunla, “Müəssisələr, haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu və Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik aktları ilə tənzimlənir.

Maddə 3. Cəmiyyətin səhmdarı

Cəmiyyətin səhminə və ya müvəqqəti səhm şəhadətnaməsinə malik olan hər bir fiziki və ya hüquqi şəxs onun səhmdarı hesab edilir.

II fəsil

CƏMİYYƏTİN TƏSİS EDİLMƏSİ

Maddə 4. Cəmiyyətin təsis edilməsi

1. Dövlət əmlakına sərəncam vermək səlahiyyətinə malik olan idarəetmə orqanlarının təsis etdikləri səhmdar cəmiyyəti istisna olmaqla, səhmdar cəmiyyəti azı üç fiziki və (və ya) hüquqi şəxs tərəfindən təsis edilir.

Dövlət əmlakına sərəncam vermək səlahiyyətinə malik olan idarəetmə orqanlarının təsis etdikləri səhmdar cəmiyyətinin təsisçilərinin sayı məhdudlaşdırılmır. Onlar təklikdə (təkbaşına) səhmdar cəmiyyətinin təsisçisi ola bilərlər.

2. Cəmiyyət təsisçilərin ümumi yığıncağında (konfransında) təsdiq edilmiş nizamnamə əsasında fəaliyyət göstərir. Nizamnamədə aşağıdakılar göstərilməlidir:

cəmiyyətin adı, tipi, hüquqi ünvanı, fəaliyyət növü;

təsisçi və ya təsisçilərin tərkibi;

nizamnamə fondunun məbləği;

buraxılacaq səhmlərin kateqoriyası, növü, nominal dəyəri, təsisçi və ya təsisçilər tərəfindən alınan səhmlərin miqdarı;

səhmdarlar öz öhdəliklərini yerinə yetirmədikdə görülən tədbirlər;

idarəetmə, nəzarət və maliyyə-təftiş orqanlarının tərkibi və səlahiyyətləri;

fondların siyahısı və onların formalaşdırılması qaydası.

3. Cəmiyyətin yaradılması təsisçi (təsisçilər) tərəfindən təsis konfransının keçirilməsindən, səhmlərə abunə yazılışının təşkilindən ibarətdir və Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə müvafiq qaydada qeydiyyata alınma ilə başa çatır.

Səhmdar cəmiyyətinin yaradılmasında dövlət müəssisəsi iştirak etdikdə Maliyyə Nazirliyinin rəyi olmalıdır.

Müvafiq sənədlər təqdim edildikdən sonra qeydiyyat bir ay müddətində aparılmalıdır.

Maddə 5. Dövlət müəssisəsi əsasında səhmdar cəmiyyətinin yaradılması

Səhmdar cəmiyyəti dövlət müəssisəsinin çevrilməsi nəticəsində də yaradıla bilər. Bu halda dövlət müəssisəsinin səhmdar cəmiyyətinə çevrilməsi əsaslarını Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi müəyyənləşdirir.

Maddə 6. Cəmiyyətin səhmlərinə abunə yazılışı

1. Qapalı tipli cəmiyyətin səhmləri təsisçilər arasında bağlanmış müqaviləyə uyğun olaraq əldə edilir.

2. Açıq tipli səhmdar cəmiyyətində səhmlərə abunə yazılışı təsisçilər tərəfindən təşkil olunur. Cəmiyyət səhmlərini bilavasitə özü, yaxud bank və birja vasitəsilə sata bilər.

3. Cəmiyyətdə səhmlərə abunə yazılışı və ya səhmlərin (payın) bölüşdürülməsi təsis müqaviləsi, yaxud təsis planı əsasında həyata keçirilir.

4. Səhmlərə abunə yazılışı kütləvi informasiya vasitələrində elan olunmalıdır. Elanda mütləq cəmiyyətin adı, ünvanı (təsisçisi), fəaliyyətinin müddəti, nizamnamə fondunun həcmi, səhmlərin nominal dəyəri, miqdarı, səhmdarlara verilən hüquqlar, səhmlərə abunə yazılışının başlandığı və qurtardığı vaxt, təsis konfransının keçiriləcəyi ünvan və tarix göstərilməlidir.

Abunə yazılışının müddəti 6 aydan çox olmamalıdır.

5. Abunə yazılışında iştirak edən şəxslər səhmin nominal dəyərinin 10 faizini qabaqcadan ödəməlidirlər, Təsisçilər həmin şəxsə-müəyyən miqdarda səhmlərin satılması barədə yazılı öhdəlik verirlər.

Elanda göstərilmiş müddət keçdikdə abunə yazılışı başa çatır. Həmin müddətdə səhmlərin 60 faizinə abunə yazılmamışsa, cəmiyyətin təsis edilməsi baş tutmamış sayılır və abunəçilərə ödədikləri məbləğ, yaxud verdikləri əmlak 30 gün ərzində geri qaytarılır.

Təsis yığıncağının çağırılması gününədək abunəçilər qabaqcadan ödənilmiş məbləği nəzərə almaqla səhmin nominal dəyərinin 30 faizini ödəməlidirlər. Təsisçilər bu şəxslərə müvəqqəti şəhadətnamə verirlər.

6. Qapalı tipli cəmiyyətdə təsisçilər təsis yığıncağının çağırılması gününədək səhmlərin nominal dəyərinin 50 faizini ödəməlidirlər.

Maddə 7. Cəmiyyətin təsis yığıncağı

Cəmiyyətin təsis yığıncağı abunə yazılışı bitdikdən sonra 2 ay ərzində çağırılır. Göstərilmiş müddət ərzində təsis yığıncağı keçirilmədikdə abunəçi öz payını geri ala bilər.

Təsis yığıncağında iştirak forması elanda əks olunur.

Təsis yığıncağı aşağıdakı məsələləri həll edir:

cəmiyyətin yaradılması barədə qərar qəbul edir;

nəzərdə tutulmuş abunə həcmi formalaşmadıqda nizamnamə: fondunun məbləğini azaldır;

birinci fəaliyyət müddəti üçün cəmiyyətin müşahidə şurasını, icra orqanını və nəzarət (təftiş) komissiyasını seçir;

əmlak formasında verilmiş payların qiymətlərini təsdiq edir.

Təsis yığıncağında abunəçilərin azı 60 faizi iştirak etməlidir.

Birinci təsis yığıncağında yetər say olmadıqda təsisçilər yenidən yığıncaq çağırırlar, bu halda abunəçilərin azı 50 faizi iştirak etməlidir.

Əgər ikinci dəfə də yetərsay yığılmazsa cəmiyyət baş tutmamış hesab edilir.

Cəmiyyətin yaradılmasına, müşahidə şurasının, icra və nəzarət orqanlarının seçilməsinə, təsisçilərə imtiyazlar verilməsinə dair qərarlar yığıncaqda iştirak edənlərin 3/4 səs çoxluğu ilə qəbul olunur, digər məsələlər isə adi səs çoxluğu ilə həll edilir.

III fəsil

SƏHMDARLARIN VƏZİFƏ VƏ HÜQUQLARI

Maddə 8. Səhmin dəyərinin ödənilməsinə görə səhmdarın məsuliyyəti

1. Cəmiyyət Azərbaycan Respublikasının qanunlarında nəzərdə tutulan qaydada dövlət qeydiyyatından keçdiyi gündən bir il ərzində səhmdar abunə yazıldığı səhmlərin nominal dəyərini tamamilə ödəməlidir.

2. Səhmdar abunə yazıldığı səhmlərin dəyərini təsis yığıncağında müəyyənləşdirilmiş müddətdə, lakin bir ildən çox olmamaq şərtilə tam ödəyərək onları satın almalıdır. Əks təqdirdə cəmiyyətin nizamnaməsində başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, səhmdar gecikdirilmiş məbləğin 10 faizi həcmində əlavə vəsait ödəməlidir.

Səhmlərin satın alınma müddəti keçdikdən sonra cəmiyyət onları sərbəst surətdə sata bilər.

Maddə 9. Səhmdarın cəmiyyətdən dividend və pay alması

1. Cəmiyyətin illik mənfəətinin məbləğindən səhmdar malik olduğu səhmin və ya müvəqqəti səhm şəhadətnaməsinin dəyərinə uyğun olaraq dividend alır. Hər bir səhmə düşən dividendin məbləği səhmdarların ümumi yığıncağında müəyyən edilir. Səhmdar cəmiyyətləri səhmdarlarının ümumi yığıncağının qərarı ilə səhmlər üzrə dividendlər rüblər üzrə ödənilə bilər.[1]

2. Cəmiyyət ləğv edildiyi halda səhmdar onun əmlakından bu Qanunun 26-cı maddəsinə uyğun olaraq pay alır.

Maddə 10. Səhmdarın sahiblik hüququnun dəyişdirilməsi

1. Açıq tipli səhmdar cəmiyyətinin səhmdarı öz səhmini (səhmlərini) Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyində nəzərdə tutulan qaydada özgəninkiləşdirmək hüququna malikdir.

2. Qapalı tipli səhmdar cəmiyyətinin səhmdarı öz payını (səhmini) digər şəxslərə yalnız cəmiyyət üzvlərinin əksəriyyətinin razılığı ilə notariat qaydasında təsdiq etdirmək şərti ilə özgəninkiləşdirə bilər.

Səhmdar öz payını (səhmini) özgəninkiləşdirmək üçün razılıq almadığı halda, öz payının (səhminin) dəyərini cəmiyyətdən geri almaq hüququna malikdir.

3. Səhmini özgəninkiləşdirən səhmdar bu barədə cəmiyyətə məlumat verməlidir.

Maddə 11. Bir səhmə ümumi mülkiyyət hüququ

Bir səhm bir neçə şəxsə məxsus olduqda həmin şəxslər bu səhmin verdiyi hüquqlardan Azərbaycan Respublikasının, mülki qanunvericiliyinə uyğun istifadə edirlər.

Səhmin nominal dəyərinin ödənilməsinə görə onlar birgə məsuliyyət daşıyırlar.

Maddə 12. Səhmdarın səsvermə hüququ

1. hər bir səhmdar malik olduğu səhmlərin sayına görə səs verir, 2. İmtiyazlı səhmlərə malik olan səhmdar nizamnamədə göstərilən hallar istisna olmaqla, səs vermək hüququna malik deyildir.

3. Adi səhmə malik olan səhmdar səhmlərin əldə edilməsi və ya səhmlərin dəyərinin ödənilməsi üzrə öhdəlikləri pozduğu halda, malik olduğu səhmlərin sayından asılı olmayaraq səsvermə hüququndan məhrum edilir.

4. Səhmdar səsvermə hüququnu şəxsən və ya etibarnamə əsasında nümayəndə vasitəsilə həyata keçirə bilər.

5. Səhmdarın səsvermə hüququnun həyata keçirilməsi qaydası nizamnamə ilə müəyyənləşdirilir.

Maddə 13. Səhmdarın məlumat almaq hüququ

1. hər bir səhmdarın ümumi yığıncaqda iştirak etmək, müşahidə şurasının, idarə heyətinin üzvlərindən izahat tələb etmək, təkliflər vermək, öz iradlarını bildirmək hüququ vardır.

2. İdarə heyəti nizamnamədə nəzərdə tutulmuş qaydada, səhmdarların ümumi yığıncağının başlanmasına azı bir həftə qalmış iclasın gündəliyinə daxil edilmiş məsələlər haqqında səhmdarın tələbi ilə ona lazım olan məlumatları verməyə borcludur.

3. İdarə heyəti nizamnamədə nəzərdə tutulmuş qaydada, səhmdarların ümumi yığıncağının başlanmasına ən geci 30 gün qalmış cəmiyyətin fəaliyyətinə aid məlumatları, müşahidə şurasının, idarə heyətinin hesabatı haqqında və digər zəruri məlumatları səhmdarların nəzərinə çatdırmalıdır.

4. İdarə heyəti hər bir səhmdarın tələbi ilə ümumi yığıncağın protokolundan çıxarışı və ya protokolun surətini ona verməlidir.

Maddə 14. Səhmdarın tələbi ilə ümumi yığıncağın çağırılması

1. Cəmiyyətin nizamnamə fondunun azı onda bir hissəsinə malik olan səhmdarlar ümumi yığıncağın keçirilməsini tələb etdikdə idarə heyəti bu tələbi yerinə yetirməlidir.

2. İdarə heyəti bu maddənin birinci bəndində göstərilən səhmdarın (səhmdarların) tələbini 30 gün ərzində yerinə yetirmədikdə ümumi yığıncağı 30 gün ərzində müşahidə şurası çağırır.

3. Müşahidə şurası səhmdarın (səhmdarların) tələbini yerinə yetirmədikdə, o (onlar) bu barədə məhkəməyə müraciət edə bilər.

Maddə 15. Səhmdarların tələbi ilə cəmiyyətin fəaliyyətinin yoxlanılması

1. Cəmiyyətin nizamnamə fondunun azı onda bir hissəsinə malik olan səhmdar (səhmdarlar) öz məqsədini və dəlillərini göstərməklə müşahidə şurasından cəmiyyətin sahibkarlıq fəaliyyətinin yoxlanılmasını tələb edə bilər.

2. Müşahidə şurası bu maddənin birinci bəndində göstərilən səhmdarların tələbini 30 gün ərzində yerinə yetirmədikdə səhmdarlar ümumi yığıncağa müraciət edə bilərlər.

3. Səhmdarların ümumi yığıncağı səhmdarın (səhmdarların) tələbini yerinə yetirmədikdə, 6 (onlar) bu barədə məhkəməyə müraciət edə bilər.

Maddə 16. Səhmdarların tələbi ilə ümumi yığıncağın gündəliyində dəyişikliklər edilməsi

1. Nizamnamə fondunun azı onda bir hissəsinə malik olan səhmdar (səhmdarlar) öz məqsədini və dəlillərini göstərməklə bu və ya digər məsələnin səhmdarların ümumi yığıncağının başlanmasına ən geci 10 gün qalanadək onun gündəliyinə salınmasını, tələb edə bilər.

2. İdarə heyəti səhmdarın (səhmdarların) tələb etdiyi məsələni ümumi yığıncağın gündəliyinə daxil etməli və bu barədə yığıncağın başlanmasına ən geci bir həftə qalmış səhmdarlara məlumat verməlidir.

3. İdarə heyəti bu maddənin 2-ci bəndində göstərilən öhdəliyi yerinə yetirmədikdə səhmdarların tələb etdiyi məsələ 3 gün ərzində müşahidə şurası tərəfindən ümumi yığıncağın gündəliyinə salınır.

4. Müşahidə şurası səhmdarların tələbini yerinə yetirmədikdə onlar ümumi yığıncağa müraciət edə bilərlər.

5. Səhmdarların ümumi yığıncağı səhmdarın (səhmdarların) tələbini yerinə yetirmədikdə, o (onlar) bu barədə məhkəməyə müraciət edə bilər.

IV fəsil

CƏMİYYƏTİN FONDLARI VƏ ƏMLAKI

Maddə 17. Cəmiyyətin nizamnamə fondu

1. Cəmiyyətin nizamnamə fondunun minimum həcmi açıq tipli cəmiyyətlər üçün 10 milyon manat, qapalı tipli cəmiyyətlər üçün isə 5 milyon manat məbləğində müəyyən edilir.

2. Elan olunmuş nizamnamə fondunun məbləği bir il ərzində formalaşmalıdır və cəmiyyət səhmlərini dövlət qeydiyyatından keçirməlidir.

3. Nizamnamə fondunun məbləği səhmdarların ümumi yığıncağının qərarı ilə dəyişdirilir. Bu məsələyə dair. ümumi yığıncağın çağırılması haqqında məlumatda aşağıdakılar əks olunmalıdır:

nizamnamə fondunun dəyişdirilmə məbləği, üsulu və səbəbi;

cəmiyyətin nizamnamə fondunun dəyişdirilməsi ilə əlaqədar nizamnamədə nəzərdə tutulmuş dəyişikliklərin layihəsi;

yeni buraxılacaq səhmlərin nominal dəyəri, miqdarı, ümumi məbləği;

yeni buraxılacaq səhmlərə abunə yazılışının müddəti.

4. Cəmiyyət nizamnamə fondunu o vaxt artıra bilər ki, əvvəl buraxılmış bütün səhmlər, nominal dəyərindən az olmamaq şərti ilə ödənilmiş olsun (əmlak verilməsi yolu ilə artırılması halları istisna olmaqla).

Nizamnamə fondu yeni səhmlərin buraxılması, istiqraz vərəqələrinin səhmlərə dəyişdirilməsi və səhmlərin nominal dəyərinin artırılması yolu ilə artırılır.

5. Cəmiyyətin nizamnamə fondunun azaldılması və artırılması haqqında qərar onun nizamnaməsində müəyyənləşdirilmiş qaydada qəbul olunur.

Nizamnamə fondunun azaldılması səhmlərin nominal dəyərinin azaldılması, yaxud dövriyyədən çıxarılıb ləğv edilməsi yolu ilə həyata keçirilir. Cəmiyyətin nizamnaməsində nəzərdə tutulmuş qaydada, səhmdarların ümumi yığıncağının qərarına əsasən nizamnamə fondunun azaldılması məqsədi ilə bir il ərzində ləğv edilməyə təqdim olunmamış səhmlər etibarsız sayılır və paylar geri qaytarılır.

6. Cəmiyyətin zərərinin ödənilməsi məqsədi ilə səhm buraxmaq qadağandır.

7. Açıq tipli səhmdar cəmiyyəti Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin müəyyənləşdirdiyi formada hər il öz fəaliyyəti barəsində kütləvi informasiya vasitələrində məlumat dərc etdirməlidir. Dərc olunmuş məlumatın dürüstlüyünə səhmdar cəmiyyəti və onun məsul şəxsləri məsuliyyət daşıyırlar.

Maddə 18. Cəmiyyətin səhmləri

1. Səhm bölünməzdir. Bir səhm bir neçə şəxsə məxsus olduqda onlar hamısı cəmiyyət qarşısında bir şəxs kimi çıxış edirlər.

2. Səhmlər adlı və təqdim edənə olur. Səhmlər yalnız onların dəyəri tam ödənildikdə verilir.

Fiziki şəxslər ancaq adlı səhmlərin sahibi ola bilərlər.

3. Cəmiyyət həmçinin imtiyazlı səhm buraxa bilər. İmtiyazlı səhmlərin ümumi məbləği cəmiyyətin nizamnamə fondunun 10 faizindən çox ola bilməz.

İmtiyazlı səhm sahibləri, cəmiyyətin nizamnaməsində başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, səsvermə hüququna malik deyildirlər,

4. Cəmiyyət öz səhmlərini yenidən satmaq, işçiləri arasında satmaq, yaxud dövriyyədən çıxarmaq məqsədi ilə onları geri satın ala bilər. Geri alınmış səhmlər bir il ərzində satılmalıdır.

Bu müddət ərzində cəmiyyətin ümumi yığıncağında səsvermədə və mənfəətin bölüşdürülməsində bu səhmlər nəzərə alınmır.

Maddə 19. Cəmiyyətin ehtiyat fondu

Cəmiyyətdə nizamnamədə nəzərdə tutulmuş həcmdə ehtiYat fondu yaradılır. Ehtiyat fondunun minimum həcmi nizamnamə fondunun 15 faizindən az, maksimum həcmi isə 25 faizdən çox olmamalıdır. Ehtiyat fondu cəmiyyətin balans mənfəətindən ayırmalar hesabına yaradılır. Ayırmaların konkret həcmi nizamnamədə mənfəətin 5—10 faizi həddində nəzərdə tutulmalıdır.

Maddə 20. Cəmiyyətin əmlakı

1. Cəmiyyət səhmdarların (təsisçilərin) ona verdiyi əmlakın, təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində istehsal olunmuş məhsulun, qazanılmış gəlirin, həmçinin qanunvericilikdə yol verilən əsaslarla əldə edilmiş əmlakın sahibidir.

2. Səhmdarlar (təsisçilər) cəmiyyətin. nizamnamə fonduna öz paylarını bina, avadanlıq, qiymətli əşyalar, qiymətli kağızlar, torpaqdan, sudan və başqa təbii ehtiyatlardan istifadə hüquqları, pul vəsaiti, o cümlədən xarici valyuta şəklində verə bilərlər.

V fəsil

CƏMİYYƏTİN İDARƏETMƏ ORQANLARI

Maddə 21. Səhmdarların ümumi yığıncağı

1. Cəmiyyətin ali idarəetmə orqanı səhmdarların (təsisçilərin) ümumi yığıncağıdır.

Səhmdarların ümumi yığıncağının müstəsna səlahiyyətlərinə aşağıdakılar aiddir:

cəmiyyətin fəaliyyətinin əsas istiqamətlərini müəyyən etmək, tərtib olunmuş planları və hesabatları təsdiq etmək;

cəmiyyətin nizamnaməsini dəyişdirmək;

müşahidə şurasının tərkibini, idarə heyətini və nəzarət, maliyyə-təftiş komissiyasını seçmək və geri çağırmaq;

illik nəticələri (filiallar da daxil olmaqla), nəzarət, maliyyə-təftiş komissiyasının hesabatlarını təsdiq etmək;

mənfəətin bölüşdürülməsi və zərərin ödənilməsi qaydalarını müəyyən etmək;

filialları və nümayəndəlikləri yaratmaq, onların əsasnamələrini təsdiq etmək və fəaliyyətinə xitam vermək;

cəmiyyətin vəzifəli şəxslərinin əmlak məsuliyyətinə cəlb edilməsi haqqında qərarlar çıxarmaq;

cəmiyyətin təşkilati strukturunu, daxili qaydalarını təsdiq etmək;

cəmiyyətin, onun filiallarının və nümayəndəliklərinin vəzifəli şəxslərinin əmək haqlarını müəyyən etmək;

cəmiyyətin fəaliyyətinə xitam vermək.

Ümumi yığıncaq səsvermə hüququna malik olan səhmdarların azı 60 faizi iştirak etdikdə səlahiyyətli sayılır.

Aşağıdakı məsələlər barədə qərarlar səhmdarların ümumi yığıncağında iştirak edən səhmdarların 3/4 səs çoxluğu ilə qəbul edilir:

cəmiyyətin nizamnaməsinin dəyişdirilməsi;

cəmiyyətin fəaliyyətinə xitam verilməsi;

filialların yaradılması və onların fəaliyyətinə xitam verilməsi.

Qalan məsələlərin həlli barədə qərarlar səhmdarların ümumi yığıncağında iştirak edən səhmdarların adi səs çoxluğu ilə qəbul edilir.

2. Adlı səhm sahiblərinə ümumi yığıncağın keçirilməsi haqqında məlumat xüsusi bildirilir.

Bildiriş ümumi yığıncağın keçirilməsinə ən geci 45 gün qalmış səhmdarlara çatdırılmalıdır. hər bir səhmdar ümumi yığıncağın keçirilməsinə ən geci 20 gün qalanadək gündəliyə dair təkliflərini vermək hüququna malikdir.

Ümumi yığıncaq gündəlikdə olmayan məsələlər üzrə qərar qəbul etmək hüququna malik deyildir.

3. Ümumi yığıncaqda səsvermə bir səhm (minimum nominal dəyərində)— bir səs prinsipi ilə həyata keçirilir.

4. Səhmdarlar etibarnamə əsasında öz hüquqlarının ümumi yığıncaqda həyata keçirilməsini digər səhmdarlara (onların nümayəndələrinə), həmçinin üçüncü şəxslərə həvalə edə bilərlər.

Nümayəndələr daimi, yaxud müəyyən müddət üçün təyin edilə bilərlər.

Cəmiyyətin idarə heyətinə xəbər verməklə səhmdar istənilən vaxt ali orqanda öz nümayəndəsini dəyişə bilər.

5. Səhmdarların ümumi yığıncağı, nizamnamədə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, ildə bir dəfə çağırılmalıdır.

6. Növbədənkənar ümumi yığıncaq səhmdarların mənafeyini təmin etmək məqsədi ilə idarə heyəti, müşahidə şurası və maliyyə-təftiş komissiyası tərəfindən çağırılır.

Maddə 22. Müşahidə şurası

1. İdarə heyətinə nəzarət etmək məqsədilə cəmiyyətdə müşahidə şurası yaradılır.

2. Cəmiyyətin nizamnaməsində nəzərdə tutulduqda və ya səhmdarların ümumi yığıncağının qərarı ilə ümumi yığıncağın bəzi funksiyaları müşahidə şurasına həvalə edilə bilər.

3. Müşahidə şurası azı üç fiziki şəxsdən ibarət olur. Müşahidə şurasının üzvləri cəmiyyətin səhmdarlarından və kənar şəxslərdən seçilə bilərlər.

Cəmiyyətdən asılı olan müəssisənin nümayəndəsi, dövlət hakimiyyəti və idarəetmə orqanlarının vəzifəli şəxsləri müşahidə şurasının üzvü ola bilməzlər.

Müşahidə şurasının üzvü cəmiyyətin idarə heyətinin üzvü, cəmiyyətin hüquqşünası və müvəkkili ola bilməz.

Maddə 23. Cəmiyyətin idarə heyəti

1. Cəmiyyətin cari fəaliyyətinə rəhbərlik azı üç fiziki şəxsdən ibarət olan idarə heyəti tərəfindən həyata keçirilir. İdarə heyətinə həm cəmiyyətin səhmdarlar, həm də kənar şəxslər seçilə bilər. İdarə heyətinə cəmiyyətin nizamnaməsinə uyğun şəkildə seçilən və ya təyin edilən idarə heyətinin sədri rəhbərlik edir.

İdarə heyəti cəmiyyətin ümumi yığıncağının və müşahidə şurasının müstəsna səlahiyyətlərinə aid edilən məsələlərdən başqa, cəmiyyətin fəaliyyəti ilə bağlı bütün məsələləri həll edir.

İdarə heyəti səhmdarların ümumi yığıncağına və şuraya tabedir və onların qərarlarının yerinə yetirilməsini təşkil edir.

2. İdarə heyətinin səlahiyyəti cəmiyyətin nizamnaməsi ilə müəyyən edilir.

3. Səhmdarların ümumi yığıncağı idarə heyəti üzvlərinin səlahiyyətini məhdudlaşdıra bilər.

4. İdarə heyətinin üzvü müşahidə şurasının üzvü ola bilməz.

Maddə 24. Cəmiyyətin maliyyə-təftiş komissiyası

1. Cəmiyyətin təsərrüfat-maliyyə fəaliyyətinə nəzarəti və onun təftişini həyata keçirmək məqsədilə maliyyə-təftiş komissiyası yaradılır.

Maliyyə-təftiş komissiyasının üzvləri ümumi yığıncaq tərəfindən cəmiyyətin səhmdarı olmayan fiziki şəxslərdən seçilir.

2. Maliyyə-təftiş komissiyasının üzvü cəmiyyətin idarə heyətinin və müşahidə şurasının üzvü ola bilməz.

3. Maliyyə-təftiş komissiyası cəmiyyətin maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinə nəzarət edir. Maliyyə-təftiş komissiyası illik hesabatlar və balanslar əsasında rəy tərtib edir. Maliyyə-təftiş komissiyasının rəyi olmadan səhmdarların ümumi yığıncağı illik balansı təsdiq edə bilməz.

4. Maliyyə-təftiş komissiyası cəmiyyətin maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin təftişini aşağıdakı hallarda həyata keçirir:

təsərrüfat ili başa çatdıqda;

səhmdarların ümumi yığıncağının tələbi ilə;

səslərin onda bir hissəsinə malik səhmdarların tələbi ilə;

müşahidə şurasının və idarə heyətinin tələbi ilə;

nizamnamədə nəzərdə tutulan digər hallarda.

VI fəsil

CƏMİYYƏTİN MƏSULİYYƏTİ VƏ ONUN FƏALİYYƏTİNƏ XİTAM VERİLMƏSİ

Maddə 25. Cəmiyyətin məsuliyyəti

1. Cəmiyyət öz öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinə və borclarına görə bütün əmlakı ilə məsuliyyət daşıyır.

2. Cəmiyyətin öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinə və borclarına görə səhmdarlar (payçılar) yalnız öz səhmləri həcmində məsuliyyət daşıyırlar. Səhmdarlar (payçılar) səhmin dəyərini tamamilə ödəmədikləri halda ödənilməmiş hissəyə görə öz əmlakları ilə məsuliyyət daşıyırlar.

3. Cəmiyyət dövlət qeydiyyatına alındığı vaxta kimi təsisçilər onun adından öz üzərinə müəyyən öhdəliklər götürə bilərlər və bu öhdəliklərə görə onlar tam məsuliyyət daşıyırlar.

Cəmiyyət həmin öhdəlikləri öz üzərinə götürmədiyi halda, onların yerinə yetirilməməsinə görə təsisçilər öz əmlakları ilə tam məsuliyyət daşıyırlar.

Maddə 26. Cəmiyyətin fəaliyyətinə xitam verilməsi

1. Cəmiyyətin fəaliyyətinə xitam verilməsi “Müəssisələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun müvafiq müddəalarına uyğun olaraq həyata keçirilir.

2. Cəmiyyət ləğv edilərkən ləğvetmə komissiyası kreditorlarla hesablaşmaları aşağıdakı ardıcıllığa və qaydaya əməl etməklə həyata keçirir:

əmək haqqının verilməsi. Cəmiyyətin əmlakı əmək haqqı üzrə borcların ödənilməsi üçün kifayət etmədikdə əmlakın məbləği işçilərin əmək haqqına uyğun olaraq onlar arasında bölüşdürülür;

büdcə ilə hesablaşmaların aparılması;

digər kreditor borclarının ödənilməsi. Cəmiyyətin əmlakının qalan hissəsi bütün kreditor borclarının ödənilməsi üçün kifayət etmədikdə, əmlakın məbləği kreditorlar arasında onların borclarının məbləğinə mütənasib olaraq bölüşdürülür;

istiqrazların ödənilməsi. Cəmiyyətin əmlakının qalan hissəsi bütün istiqrazlara görə faiz məbləğini ödəmək üçün kifayət etmədikdə onun məbləği istiqrazların sayına mütənasib olaraq bölünür;

imtiyazlı səhmlərin ödənilməsi. Cəmiyyətin əmlakının qalan hissəsi bütün imtiyazlı səhmlərin nominal dəyərini ödəmək üçün kifayət etmədikdə onun məbləği səhmlərin sayına mütənasib olaraq bölünür;

adi səhmlərin ödənilməsi. Cəmiyyətin əmlakının qalan hissəsi adi səhmlər arasında onların sayına mütənasib olaraq bölünür.

3. İddia müddəti başa çatdıqdan sonra qaldırılan iddialar aşkar ödənişdən sonra, əmlakın qalan məbləği hesabına ödənilir. Belə iddiaların ödənilməsi müddəti ləğvetmə komissiyası tərəfindən müəyyən edilir.

4. Bütün kreditorlarla hesablaşdıqdan sonra cəmiyyətin əmlakının qalan məbləğindən təsisçilərin və ya səhmdarların ümumi yığıncağının qərarına uyğun istifadə edilir.

Cəmiyyətin qalan əmlakını satmaq qərara alınarsa, onun kollektivinə bu əmlakı almaqda üstünlük verilir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Heydər ƏLİYEV.

Bakı şəhəri, 12 iyul 1994-cü il.

№ 850.

İSTİFADƏ OLUNMUŞ MƏNBƏ SƏNƏDLƏRİNİN SİYAHISI

29 avqust 1995-ci il tarixli 1093 nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Məlumatı, 1995-ci il, № 22, maddə 356)

QANUNA EDİLMİŞ DƏYİŞİKLİK VƏ ƏLAVƏLƏRİN SİYAHISI