"Azərbaycan Respublikasında
alternativ və bərpa olunan
enerji mənbələrindən istifadə olunması üzrə
Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi
haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI
PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI
Ənənəvi enerji mənbəyi
kimi karbohidrogen ehtiyatlarının məhdudluğu və ətraf
mühitin çirklənməsinin qarşısının
alınması dünyada alternativ və bərpa olunan enerji mənbələri
hesabına istehsal olunan enerjinin həcminin
artırılmasını zəruri edir. Artıq bu istiqamətdə
müsbət təcrübə mövcuddur və bir sıra
ölkələrdə günəş, külək və digər
təmiz və bərpa olunan enerji mənbələrindən
istifadə ildən-ilə genişlənir.
Azərbaycan özünün əlverişli
təbii şəraiti ilə kifayət qədər alternativ və
bərpa olunan enerji potensialına malikdir. Lakin bu potensialdan hələlik
istifadə olunmur. Ona görə də dünya təcrübəsindən
geniş istifadə etməklə ölkədə mövcud
olan alternativ və bərpa olunan enerji mənbələri
hesabına yeni enerji güclərinin yaradılmasını təmin
etmək məqsədilə qərara alıram:
1. "Azərbaycan
Respublikasında alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrindən
istifadə olunması üzrə Dövlət Proqramı"
təsdiq edilsin (əlavə olunur).
2. Dövlət Proqramında nəzərdə
tutulan tədbirlərin əlaqələndiricisi Azərbaycan Respublikasının Energetika
Nazirliyi müəyyən edilsin. [1]
3. Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli
gələn məsələləri həll etsin.
4. Azərbaycan Respublikasının Energetika
Nazirliyi Dövlət
Proqramının icra olunmasını təmin etmək
üçün zəruri tədbirlər görsün.[2]
5. Bu Sərəncam dərc
olunduğu gündən qüvvəyə minir.
İlham
ƏLİYEV,
Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 21
oktyabr 2004-cü il
¹ 462
Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin
2004-cü il 21 oktyabr tarixli 462
nömrəli Sərəncamı ilə
TƏSDİQ
EDİLMİŞDİR
Azərbaycan
Respublikasında alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrindən
istifadə olunması üzrə
DÖVLƏT PROQRAMI
GİRİŞ
Ənənəvi enerji mənbələrinin
tədricən tükənməsini və onlardan istifadə
zamanı ətraf mühitə vurulan külli miqdarda ziyanı
nəzərə alaraq, dünyanın inkişaf etmiş
ölkələrində ekoloji cəhətdən təmiz
alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən
(günəş və külək enerjisi, kiçik SES-lər,
termal sular, bio-kütlə enerjisi) geniş istifadə olunur. Bu
sahədə ABŞ, Kanada, Almaniya, Finlandiya, Norveç,
Danimarka, İspaniya, Yaponiya və Çin daha qabaqcıl
mövqe tuturlar. Statistikaya görə inkişaf etmiş
ölkələrdə bərpa olunan enerji mənbələrinin
payına (su elektrik stansiyaları daxil olmaqla) ümumi istehsal
olunan enerjinin 13,5 faizi düşür.
Bərpa
olunan enerji mənbələri arasında külək enerjisi
mühüm yer tutur. Külək enerjisindən istifadəyə
görə Almaniya dünya ölkələri arasında
liderlik edir. Həmin ölkədə "Bərpa olunan enerji
mənbələri haqqında" Qanunun qəbul edilməsi
bu işə güclü təkan vermişdir. İndi
Almaniyada külək enerji qurğularının istehsalı,
quraşdırılması və istismarı sahəsində
35 mindən çox işçi çalışır.
Elektrik enerjisinin istehsalında
suyun potensial enerjisi ekoloji baxımdan təmizdir. Bu mənbədən
alınan elektrik enerjisinin istehsalı 1990-cı ildən
başlayaraq yüksələn templə artır. Böyük
su ehtiyatlarına malik olan Latın Amerikası, Asiya və
Afrikanın bəzi ölkələri, həmçinin
Avropanın şimal ölkələri digər alternativ enerji
mənbələrindən istifadə etməklə
yanaşı, bu mənbədən də istifadə etməyi
prioritet istiqamət kimi qəbul etmişlər.
Günəş enerjisinin
birbaşa istilik enerjisinə çevrilməsi dünya
praktikasında geniş yayılmışdır və bu,
inkişaf etmiş ölkələrdə energetikanın əsas
istiqamətlərindən biri hesab olunur. 1997-ci il Kioto
razılaşmasının protokoluna əsasən Avropa Birliyi
ölkələrində və ABŞ-da alternativ enerji mənbələrindən
istifadə etmək üçün iri miqyaslı
stansiyaların tikintisinə başlanmışdır. Günəş
enerjisindən istifadə etməklə alınan istilik
enerjisinin həcmi elektrik enerjisi ekvivalentində kifayət dərəcədə
yüksəkdir. Belə ki, bu göstərici ABŞ-da 600 MVt,
Fransada 100 MVt, İsraildə 100 MVt, Türkiyədə 50 MVt və
b. səviyyəsindədir.
ABŞ-da, Almaniyada, Yaponiyada və
Çində günəş enerjisini birbaşa elektrik
enerjisinə çevirən günəş
stansiyalarının əsas işçi elementinin
(fotoelementin) hazırlanması üçün yüksək səmərəliliyə
malik texnologiyalar tətbiq edilir. Onların faydalı iş əmsalı
12-14 faiz təşkil edir. Belə fotoelementlər əsasında
yaradılan stansiyaların tutduğu ərazi 1 MVt
üçün 2 hektar təşkil edir. Dünyanın
inkişaf etmiş ölkələrində fotoelementlərin
sahə tutumlarının azaldılması istiqamətində
geniş elmi tədqiqat işləri aparılır.
Beləliklə,
yerləşdiyi əlverişli coğrafi mövqe və iqlim
şəraiti dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində
olduğu kimi, Azərbaycanda da ekoloji cəhətdən təmiz
alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən
geniş istifadə edilməsinə imkan verir. Bu, istilik elektrik
stansiyalarında yandırılan böyük miqdarda
yanacağa qənaətlə yanaşı, ətraf mühitə
atılan zərərli tullantıların miqdarını da
xeyli azaldar. Ölkənin təbii potensialından istifadə
etməklə alternativ enerji mənbələrinin elektrik və
istilik enerjisi istehsalına cəlb edilməsi
elektroenergetikanın gələcək inkişaf istiqamətlərində
mütərəqqi dəyişikliklər etməyə imkan
yaradar.
Bərpa olunan enerji mənbələrindən
istifadə sahəsində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının
Fizika İnstitutunda, Radiasiya Problemləri İnstitutunda, Azərbaycan
Elmi Tədqiqat Energetika və Enerjilayihə İnstitutunda, həmçinin
Bakıhidrolayihə İnstitutunda məqsədyönlü
işlər aparılmışdır.
Dövlət Proqramı
"Enerji resurslarından istifadə haqqında",
"Elektroenergetika haqqında", "Energetika
haqqında", "Elektrik və istilik stansiyaları
haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunları,
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2003-cü il 20 fevral
tarixli 854 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq
edilmiş "2003-2005-ci illər üçün Azərbaycan
Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və iqtisadi
inkişaf üzrə Dövlət Proqramı", 2002-ci il 25
mart tarixli 893 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq
edilmiş "Enerji və su sektorlarında maliyyə
intizamının gücləndirilməsi tədbirləri haqqında",
"Azərbaycan Respublikasında sosial-iqtisadi inkişafın
sürətləndirilməsi tədbirləri haqqında"
2003-cü il 24 noyabr tarixli 4 nömrəli Fərmanı,
2004-cü il 11 fevral tarixli 24 nömrəli Fərmanı ilə
təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikası
regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət
Proqramı (2004-2008-ci illər)", habelə "Azərbaycan
Respublikasının Sənaye
və Energetika Nazirliyinin yaradılması
haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2001-ci il
18 aprel tarixli 458 nömrəli Fərmanı və s. normativ hüquqi
sənədlər əsasında hazırlanmışdır.
1. DÖVLƏT PROQRAMININ
MƏQSƏDİ VƏ ƏSAS VƏZİFƏLƏRİ
Dövlət Proqramının
məqsədi ölkənin təbii potensialından istifadə
etməklə bərpa olunan və ekoloji cəhətdən təmiz
mənbələrdən enerji istehsalını genişləndirməkdən
və karbohidrogen enerji resurslarından daha səmərəli
istifadə edilməsini təmin etməkdən ibarətdir.
Dövlət Proqramının əsas
vəzifələri aşağıdakılardır:
- elektrik enerjisinin istehsalında
alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrinin
potensialını müəyyənləşdirmək;
- bərpa olunan enerji mənbələrini
istismara cəlb etməklə ölkənin enerji
resurslarından istifadənin səmərəliliyini yüksəltmək;
- yeni enerji istehsalı sahələrinin
yaradılması hesabına əlavə iş yerlərinin
açılmasını təmin etmək;
- Azərbaycan Respublikasında ənənəvi
enerji mənbələrinin mövcud ümumi gücü nəzərə
alınmaqla alternativ enerji mənbələrinin hesabına
enerji gücünün artırılması və bununla da
ölkənin enerji təhlükəsizliyinin təminatının
yüksəldilməsinə nail olmaq.
2. AZƏRBAYCANDA
ALTERNATİV
(BƏRPA OLUNAN)
ENERJİ POTENSİALI
2.1. Külək enerjisi
Külək enerjisi digər
alternativ enerji mənbələri olan günəş,
hidroenergetika, geotermal və biokütlə enerjisindən
özünün maya dəyərinə, ekoloji təmizliyinə
və tükənməzliyinə görə ən sərfəlisidir.
Təcrübə göstərir
ki, Azərbaycanın bir çox rayonlarında külək
enerjisi qurğularının tətbiqinin böyük
perspektivi vardır. Hesablamalara görə Azərbaycan
Respublikası özünün coğrafi vəziyyətinə,
təbii şəraitinə və iqtisadi infrastrukturuna görə
800 MVt-a yaxın illik külək enerji ehtiyatına malikdir. Bu
ehtiyat ildə təxmini hesablamalara görə 2,4 milyard
kVt/saat elektrik enerjisi deməkdir. Bu isə öz növbəsində,
ildə 1 milyon tona yaxın şərti yanacağa qənaət,
ən əsası isə ildə külli miqdarda tullantıların,
o cümlədən azondağıdıcı olan karbon
dioksidin atmosferə atılmasının
qarşısının alınması deməkdir.
Çoxillik müşahidələr
nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, ən əlverişli
külək şəraiti Abşeron yarımadasında, Xəzər
dənizi sahili zolağında və akvatoriyanın şimal-qərb
hissəsində olan adalardadır. Azərbaycanın qərbində
Gəncə-Daşkəsən zonasında və
Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur-Culfa ərazisində
küləyin orta illik sürəti 3-5 m/san. olduğu
üçün bu regionlarda orta güclü külək
elektrik qurğularından istifadə etmək olar.
1999-cu ildə Yaponiyanın
"Tomen" şirkəti Azərbaycan Elmi Tədqiqat
Energetika və Enerjilayihə İnstitutu ilə birlikdə
Abşeronda hündürlüyü 30 və 40 metr olan iki
qüllə quraşdırmış, küləyin sürətinin
orta illik qiyməti v = 7,9 - 8,1 m/san. müəyyən
edilmiş və Qobustan rayonu ərazisində ümumi
gücü 30 MVt olan külək elektrik stansiyasının
quraşdırılmasına dair texniki iqtisadi əsaslandırma
hazırlanmışdır.
2002-ci
ildə Azərbaycanın bərpa olunan enerji
resurslarının qiymətləndirilməsi həyata
keçirilmiş və aşkar olunmuşdur ki, Abşeron
yarımadası iri həcmdə külək enerjisi
potensialına malikdir. Uzunmüddətli küləyin orta
sürəti 6 m/san.-dan artıqdır ki, bu da külək
enerjisi üçün əlverişli texniki-iqtisadi
potensialın olmasını göstərir. Şimal DRES-nin
yerləşdiyi ərazidən toplanılmış külək
enerjisi üzrə statistik məlumatlar bir daha təqdim olunan
göstəriciləri təsdiq etmişdir.
Aparılmış bu tədqiqatlar zamanı Qobustan rayonu ərazisi
üçün təqdim olunmuş göstəricilər
külək enerjisi potensialının 4-cü sinfinə aid
edilir ki, bu da yüksək potensial hesab olunur.
2.2. Günəş enerjisi
Azərbaycanın təbii iqlim
şəraiti günəş enerjisindən istifadə etməklə
elektrik və istilik enerjisinin istehsalını artırmağa
geniş imkanlar açır. Belə ki, günəşli
saatların miqdarı il ərzində ABŞ-da və Orta Asiya
ölkələrində 2500-3000 saat, Rusiyada 500-2000 saat, Azərbaycanda
isə 2400-3200 saatdır.
Günəş enerjisindən
istifadənin inkişafı Azərbaycanın bir çox
rayonlarında enerji problemini qismən həll edə bilər.
Son zamanlar dünyanın bir sıra qabaqcıl dövlətlərində
Fotovodtaik Proqramının (FVP) geniş şəkildə tətbiq
olunmasına başlanmışdır. Azərbaycanın bu
Proqrama cəlb olunması regionda belə tip enerji sistemlərinin
tətbiqində mühüm rol oynaya bilər.
Qeyd
etmək lazımdır ki, günəş
stansiyalarının effektivliyi ölkənin təbii iqlim
şəraitindən və coğrafi movqeyindən
asılıdır. Belə ki, bir il ərzində lm2 yer
səthinə düşən günəş enerjisinin
miqdarı ABŞ-da 1500-2000 kVt.s, Rusiyada 800-1600 kVt.s, Fransada
1200-1400 kVt.s, Çində 1800-2000 kVt.s və Azərbaycanda
1500-2000 kVts təşkil edir. Göründüyü kimi, Azərbaycan
ərazisinə düşən günəş
şüalarının miqdarı digər ölkələrlə
müqayisədə üstünlük təşkil edir ki, bu
da günəş enerjisindən istifadənin tətbiqinə
sərmayələrin cəlb edilməsinin səmərəlilik
meyarlarından biri kimi qiymətləndirilə bilər.
2.3. Kiçik su elektrik stansiyaları
Azərbaycan
Respublikasının ümumi enerji sistemində su elektrik
stansiyalarının istehsal gücünün xüsusi çəkisi
hazırda 17,8 faiz təşkil edir. 2003-cü ildə istehsal
olunan elektrik enerjisinin 2,4 mlrd.kVt.s su elektrik
stansiyalarının payına düşür ki, bu da istehsal
olunmuş ümumi elektrik enerjisinin 11,4 faizini təşkil
edir.
Ölkədə indiyə qədər
istifadə edilməmiş hidroenergetika ehtiyatlarının mənimsənilməsi
üçün geniş imkanlar vardır. Bu istiqamətdə
aparılmış tədqiqat işləri nəticəsində
Azərbaycan Respublikasındakı çayların tam
hidroenerji potensialının 40 mlrd.kVt.s, texniki cəhətdən
əlverişli potensialın isə 16 mlrd.kVts olduğu müəyyən
edilmişdir ki, bunun da 5 mlrd.kVt.s kiçik su elektrik
stansiyalarının payına düşür.
Su elektrik stansiyalarının
tikintisi - sel sularının tənzimlənməsi, ekoloji cəhətdən
təmiz elektrik enerjisi istehsalı və yeni suvarma sistemlərinin
yaradılması kimi dövlət əhəmiyyətli məsələlərin
həllində mühüm rol oynayır. Azərbaycan
Respublikasında çaylar üzərində və su təsərrüfatı
obyektlərində onlarla kiçik su elektrik stansiyaları yerləşdirmək
olar ki, onların da istehsal etdiyi elektrik enerjisi ildə 3,2
mlrd.kVt.s təşkil edə bilər. Yaxın perspektivdə
61 kiçik SES-in tikintisi məqsədəuyğun hesab edilir.
Bu SES-lər irriqasiya kanalları üzərində,
axını tənzimlənməmiş çaylarda və
tikiləcək su anbarlarının yanında yerləşdirilə
bilər. Ölkədə həmçinin vahid enerji sisteminin
elektrik xətlərindən və yarımstansiyalarından
uzaqda yerləşən obyektlərin, yaşayış məntəqələrinin
elektrik enerjisi ilə təchizində mikro SES-lərdən də
istifadə olunması elektrik enerjisi problemləri ilə
yanaşı, digər sosial məsələlərin də həllinə
imkan yarada bilər.
Naxçıvan
Muxtar Respublikası enerji sisteminin ölkənin əsas enerji
sistemi ilə əlaqəsinin olmadığını nəzərə
alaraq, orta, kiçik, mikro su elektrik stansiyalarının ilk
növbədə Naxçıvan Muxtar Respublikasında tikilməsi
daha məqsədəuyğundur.
2.4. Biokütlə enerjisi
Azərbaycan Respublikasında sənaye,
kənd təsərrüfatı və sosial xidmət sahələrinin
sürətli inkişafı biokütlədən istifadə
etməklə enerji istehsalı üçün yeni imkanlar
açır. Ölkədə biomaddələrin
aşağıdakı mənbələri mövcuddur:
yanma qabiliyyəti olan sənaye
tullantıları;
meşə təsərrüfatı
və ağac emalı sahələrinin tullantıları;
kənd təsərrüfatı
məhsulları və üzvi birləşmə
tullantıları;
məişət və kommunal
sahələrinin tullantıları;
neft və neft məhsulları
ilə çirklənmiş sahələrdən alınan
tullantılar.
Aparılmış tədqiqatlar
göstərir ki, iqtisadiyyatın bütün sahələrində
istehsal tullantılarının tərkibinin çox hissəsini
biokütlə maddələri təşkil edir. Həmin
biokütlə maddələrindən elektrik enerjisinin
istehsalında istifadə olunan bioqaz, biomaye və bərk
biokütlənin alınması mümkündür. Belə
ki, Azərbaycan Respublikasında hər il tullantıların zərərsizləşdirilməsi
poliqonlarına 2,0 milyon tondan çox bərk məişət
və istehsalat tullantıları atılır. Bakı və
ölkənin iri sənaye şəhərlərində ictimai
binaların qızdırılmasındakı çətinlikləri
aradan qaldırmaqda bərk məişət və istehsalat
tullantılarının utilizasiya olunması (emal edilməsi) həmin
problemlərin qismən aradan qaldırılmasını təmin
etmiş olardı.
Artıq
bir çox Avropa ölkələrində bu problemin həlli
yolları tapılmışdır. Belə ki, əhalisi
sıx olan ərazilərdə zibilyandırma zavodları
tikilməklə, orada məişət tullantıları
yandırılır. Zibillərin yandırılmasından
alınan enerji hesabına ətrafdakı yaşayış məntəqələri
istilik və elektrik enerjisi ilə təmin edilir.
Yandırılmış tullantıların qalıqlarından
isə gübrə kimi torpaqların münbitliyini artırmaq
məqsədilə geniş istifadə olunur.
Göründüyü kimi, kompleks əhəmiyyəti olan belə
zavodların tikilməsi Azərbaycan üçün də
çox zəruridir.
2.5. Geotermal enerji
Yer təkinin istiliyi bir
çox ölkələrdə sənaye, kənd təsərrüfatı,
məişət və kommunal sahələrdə və təbabətdə
geniş istifadə olunur. Enerji istehsalında və
istehlakında geotermal enerji mənbələrindən istifadənin
üstünlüyü ondan ibarətdir ki, onların tətbiqi
iri həcmli maliyyə vəsaiti tələb etmir.
Azərbaycan
Respublikasının ərazisi termal sularla zəngindir. Bunlar
Böyük və Kiçik Qafqaz dağları, Abşeron
yarımadası, Talış dağ-yamac zonası, Kür
çökəkliyi və Xəzəryanı-Quba ərazisi
kimi geniş sahələri əhatə edir. Göstərilən
ərazilərdə olan termal suları istifadəyə cəlb
etməklə məişətdə və digər sahələrdə
istilik enerjisinə olan ehtiyacın bir hissəsini ödəmək
mümkündür.
Dövlət Proqramında nəzərdə
tutulan tədbirlərin həyata keçirilməsi nəticəsində
özəl investisiya mənbələrini cəlb etməklə
alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrinin
imkanlarından maksimum istifadə edərək ölkənin
elektrik enerjisi sisteminə əlavə güclər qoşula
bilər.
Alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən
istifadə edilməsi üzrə
TƏDBİRLƏR [3]
|
Sıra ¹-Sİ |
Tədbirin
adı |
Əsas icraçılar |
İcra
müddəti (illər
üzrə) |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
|
1. |
Alternativ (bərpa olunan) enerji
mənbələrindən istifadənin sürətləndirilməsi
məqsədilə qanunvericilik və normativ hüquqi
bazanın təkmilləşdirilməsi ilə bağlı
təkliflərin hazırlanması |
SEN, İİN, ETSN, DTAK, ƏN |
2005-2007 |
|
2. |
Alternativ (bərpa olunan) enerji
mənbələrindən istifadə üzrə beynəlxalq
təcrübənin öyrənilməsi və tətbiqi |
EN, ETSN, İN, AMEA[4] |
mütəmadi |
|
3. |
Alternativ (bərpa olunan) enerji
mənbələrindən istifadənin
stimullaşdırılmasını nəzərdə tutan tədbirlərin
həyata keçirilməsi |
EN, İN, MN, VN, ƏN, DGK, ƏMDK, yerli icra hakimiyyəti
orqanları |
mütəmadi |
|
4. |
Alternativ (bərpa olunan) enerji
mənbələrindən istifadə üzrə mütəxəssislərin
hazırlanması və enerji istehlakçılarının
maarifləndirilməsi istiqamətində işlərin
aparılması |
TN, EN, AMEA, ETSN |
mütəmadi |
|
5. |
Alternativ (bərpa olunan) enerji
mənbələrindən səmərəli istifadə məqsədilə
vahid əlaqələndirmə elmi metodik mərkəzinin və
məlumat bazasının yaradılması |
SEN, AMEA |
2004-2006 |
|
6. |
Ölkədə alternativ
enerji mənbələrinin potensialının müəyyənləşdirilməsi
istiqamətində elmi tədqiqat işlərinin
aparılması |
AMEA, EN, İN[5] |
mütəmadi |
|
7. |
Mövcud kiçik su elektrik
stansiyalarının ("Quba", "Qusar",
"Çiçəkli", "Zeyxur", "Nügədi",
"Balakən", "Çinarlı") özəlləşdirilməsinin
sürətləndirilməsi istiqamətində tədbirlərin
həyata keçirilməsi |
İİN,
SEN, yerli icra
hakimiyyəti orqanları |
2004-2006 |
|
8. |
Varvara su elektrik
stansiyasının yenidənqurulması istiqamətində tədbirlərin
həyata keçirilməsi |
SEN, İİN, MSTK, "Azərenerji" ASC |
2005-2007 |
|
9. |
Vayxır çayı üzərində
su elektrik stansiyasının layihələndirilməsi və
inşası |
SEN, İİN, MSTK, "Azerenerji" ASC |
2005-2007 |
|
10. |
Dağ çayları və
suvarma kanallarının enerji potensialından istifadə məqsədilə
onların üzərində kiçik su elektrik
stansiyalarının inşasının həyata
keçirilməsi |
ABOEMDA, İİN, MSTK, DTXK |
2005-2013 |
|
11. |
Azərbaycan ərazisində
külək enerjisi potensialından istifadə imkanlarına
uyğun olaraq külək elektrik stansiyalarının
geniş tətbiqi |
ABOEMDA, İİN, DTXK, AMEA, yerli icra hakimiyyəti
və bələdiyyə orqanları |
2004-2013 |
|
12. |
Naxçıvan Muxtar
Respublikasının elektrik enerjisi təchizatında külək
enerjisi potensialının öyrənilməsi və ondan
istifadənin təmin edilməsi |
SEN, İİN, AMEA, ETSN, DTXK, NMR NK |
2006-2008 |
|
13. |
Abşeron yarımadası,
Mil-Muğan düzənliyində və Naxçıvan
Muxtar Respublikasının ərazilərində binaların
qızdırılması və isti su təchizatı
üçün "günəş
kollektorları"nın tətbiqi |
SEN, İİN, DTAK, AMEA, Bakı ŞİH, NMR
NK, yerli icra hakimiyyəti orqanları |
2005-2007 |
|
14. |
Yerli elmi-texniki potensialdan və
xammaldan istifadə etməklə günəş enerjisi
istehsalında istifadə olunan fotoelementlərin faydalı
iş əmsalının artırılması və
onların istehsalına başlanması |
SEN, İİN, AMEA |
2005-2007 |
|
15. |
Geotermal su mənbələrinin
enerjisindən istifadə etməklə ictimai, məişət
binalarının və digər obyektlərin
qızdırılması işlərinin həyata
keçirilməsi |
ABOEMDA, İİN, ETSN, DTAK, AMEA,
yerli icra hakimiyyəti və bələdiyyə orqanları |
2005-2013 |
|
16. |
Geotermal suların istilik
enerjisindən səmərəli istifadə etmək məqsədilə
aşağı istilik keçiriciliyinə malik olan plastik
boruların tətbiqi |
ABOEMDA, ETSN, İtN, AMEA |
2006-2013 |
|
17 |
Payız-qış
mövsümlərində kənd təsərrüfatı məhsullarının
istehsalı üzrə istixanaların
qızdırılmasında geotermal su mənbələrindən
istifadə edilməsi |
Yerli icra hakimiyyəti
orqanları, KTN, EN, ETSN, AMEA |
mütəmadi |
|
18. |
Dəniz-dalğa enerji
potensialının elektrik enerjisinə çevrilməsi
istiqamətində elmi tədqiqat işlərinin
aparılması |
AMEA, SEN |
2005-2010 |
|
19. |
Sənaye, kənd təsərrüfatı
və məişət tullantılarından biomaddələrin
istehsalı və tətbiqi üzrə müasir
texnologiyaların işlənməsi, biokütlə ilə
işləyən kiçik elektrik stansiyalarının tətbiqi
üzrə işlərin aparılması |
ABOEMDA, ETSN, İİN, Bakı
ŞİH, AMEA, Yerli icra hakimiyyəti orqanları[6] |
2005-2013 |
|
20. |
İstilik enerjisinin
alınması məqsədilə emal zavodlarında neftin
emalı tullantılarından koks briketlərinin və digər
məhsullarının alınması texnologiyasının
işlənməsi |
SEN, AMEA, ETSN,
ARDNŞ |
2005-2008 |
AKRONİMLƏR
EN – Azərbaycan
Respublikasının Energetika Nazirliyi
İN - Azərbaycan Respublikasının
İqtisadiyyat Nazirliyi[7]
ETSN - Azərbaycan
Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər
Nazirliyi
MN - Azərbaycan
Respublikasının Maliyyə Nazirliyi
VN - Azərbaycan
Respublikasının Vergilər Nazirliyi
TN - Azərbaycan
Respublikasının Təhsil Nazirliyi
ƏN - Azərbaycan
Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi
KTN - Azərbaycan
Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi
DGK - Azərbaycan Respublikasının
Dövlət Gömrük Komitəsi
AMEA - Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyası
DTAK - Azərbaycan Respublikasının
Dövlət Tikinti və Arxitektura Komitəsi
ƏMDK — Azərbaycan Respublikasının Əmlak Məsələləri
Dövlət Komitəsi[8]
MSTK - Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Meliorasiya və
Su Təsərrüfatı Komitəsi
ARDNŞ - Azərbaycan
Respublikasının Dövlət Neft Şirkəti
NMR NK
- Naxçıvan Muxtar Respublikasının Nazirlər
Kabineti
Bakı ŞİH - Bakı Şəhər
İcra Hakimiyyəti
Sumqayıt
ŞİH - Sumqayıt Şəhər İcra
Hakimiyyəti
ABOEMDA – Azərbaycan
Respublikasının Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri
üzrə Dövlət Agentliyi[9]
İSTİFADƏ
OLUNMUŞ MƏNBƏ SƏNƏDLƏRİNİN
SİYAHISI
1. 16 avqust 2007-ci il tarixli 621
nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı
(Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, ¹ 8, maddə
769)
2. 25 noyabr 2013-cü il tarixli 124 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (“Respublika” qəzeti, 26 noyabr 2013-cü il, ¹ 269; Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü il, ¹ 11, maddə
1449)
3.
14 may 2014-cü
il tarixli 164 nömrəli
Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti 16 may 2014-cü il, ¹ 101)
4.
15 fevral 2016-cı il tarixli 787 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti, 21 fevral 2016-cı il, ¹ 40; Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, ¹ 02, II
kitab, maddə 251)
5.
16 avqust 2016-cı il tarixli 1023 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Respublika” qəzeti, 17 avqust 2016-cı
il, ¹ 178, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2016-cı il, ¹ 8, maddə 1384)
6.
22 sentyabr 2020-ci il tarixli 2274
nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
(“Xalq” qəzeti, 23 sentyabr 2020-ci il, ¹
193, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹ 9, maddə
1185)
SƏRƏNCAMA
EDİLMİŞ DƏYİŞİKLİK VƏ
ƏLAVƏLƏRİN SİYAHISI
[1] 22 sentyabr 2020-ci il tarixli 2274
nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
(“Xalq” qəzeti, 23 sentyabr 2020-ci il, ¹
193, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹ 9, maddə
1185) ilə 2-ci və 4-cü hissələrdə “Alternativ və Bərpa Olunan Enerji
Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi” sözləri
“Energetika Nazirliyi” sözləri
ilə əvəz edilmişdir.
[2] 16 avqust 2007-ci il tarixli 621 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2007-ci il, ¹ 8, maddə 769) ilə Fərmanın 2-ci və
4-cü bəndlərində «Azərbaycan Respublikasının
Yanacaq və Energetika Nazirliyi» sözləri «Azərbaycan
Respublikasının Sənaye və Energetika Nazirliyi» sözləri
ilə əvəz edilmişdir.
25 noyabr 2013-cü il tarixli 124 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (“Respublika” qəzeti, 26 noyabr 2013-cü il, ¹ 269; Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü il, ¹ 11, maddə
1449) ilə 2-ci və 4-cü
hissələrdə "Sənaye
və Energetika Nazirliyi" sözləri "Alternativ və Bərpa Olunan Enerji
Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi"
sözləri ilə əvəz edilmişdir.
[3] 16 avqust 2007-ci il tarixli 621
nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı
(Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, ¹ 8, maddə
769) ilə Fərmanla təsdiq edilmiş «Azərbaycan
Respublikasında alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrindən
istifadə olunması üzrə Dövlət
Proqramı»nın «Alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən
istifadə edilməsi üzrə tədbirlər»in 1–20-ci bəndlərinin
“Əsas icraçılar” sütununda «YEN»
qısaldılmış ifadəsi «SEN»
qısaldılmış ifadəsi ilə, «Akronimlər» hissəsində
«YEN-Yanacaq və Energetika Nazirliyi» sözləri «SEN-Sənaye və
Energetika Nazirliyi» sözləri ilə əvəz
edilmişdir.
14 may 2014-cü il tarixli 164 nömrəli
Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti 16 may 2014-cü il, ¹ 101) ilə “Azərbaycan Respublikasında
alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrindən
istifadə olunması üzrə Dövlət Proqramı”nda
“Alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən
istifadə edilməsi üzrə Tədbirlər” hissəsinin
2-ci, 3-cü və 6-cı bəndlərində “İİN” akronimi “İSN” akronimi ilə əvəz
edilmişdir.
[4] 22 sentyabr 2020-ci il tarixli 2274
nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
(“Xalq” qəzeti, 23 sentyabr 2020-ci il, ¹
193, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹ 9, maddə
1185) ilə 2-ci və 4-cü hissələrdə “Alternativ və Bərpa Olunan Enerji
Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi” sözləri
“Energetika Nazirliyi” sözləri
ilə əvəz edilmişdir.
[5] 16 avqust 2016-cı il tarixli 1023 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Respublika” qəzeti, 17 avqust 2016-cı
il, ¹ 178, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2016-cı il, ¹ 8, maddə 1384) ilə “Alternativ
(bərpa olunan) enerji mənbələrindən istifadə
edilməsi üzrə Tədbirlər” hissəsinin 2-ci,
3-cü və 6-cı bəndlərində “İSN” akronimi “İN”
akronimi ilə əvəz edilmişdir.
[6] 25
noyabr 2013-cü il tarixli 124 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (“Respublika” qəzeti, 26 noyabr 2013-cü il, ¹ 269; Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü il, ¹ 11, maddə
1449) ilə "Alternativ (bərpa
olunan) enerji mənbələrindən istifadə edilməsi
üzrə Tədbirlər" hissəsinin 2-4-cü,
6-cı, 10-cu, 11-ci, 15-17-ci və 19-cu bəndlərində
"SEN" akronimi "ABOEMDA" akronimi ilə əvəz
edilmişdir.
[7] 14 may 2014-cü
il tarixli 164 nömrəli
Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti 16 may 2014-cü il, ¹ 101) ilə “Azərbaycan Respublikasında
alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrindən
istifadə olunması üzrə Dövlət Proqramı”nda
“Akronimlər” hissəsində “İİN
- Azərbaycan Respublikasının İqtisadi İnkişaf
Nazirliyi” sözləri “İSN
- Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat və Sənaye
Nazirliyi” sözləri ilə əvəz edilmişdir.
16 avqust 2016-cı il tarixli 1023 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Respublika” qəzeti, 17 avqust 2016-cı
il, ¹ 178, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2016-cı il, ¹ 8, maddə 1384) ilə “Akronimlər”
hissəsində “İSN - Azərbaycan
Respublikasının İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi”
sözləri “İN - Azərbaycan
Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyi” sözləri ilə
əvəz edilmişdir.
[8] 15 fevral 2016-cı il tarixli 787 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Azərbaycan” qəzeti, 21 fevral 2016-cı il, ¹ 40; Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, ¹ 02, II
kitab, maddə 251) ilə “Alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən
istifadə edilməsi üzrə Tədbirlər” hissəsinin
3-cü bəndində “DTXK”
abreviaturası “ƏMDK”
abreviaturası ilə, “Akronimlər” hissəsində “DTXK — Azərbaycan
Respublikasının Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə
Komitəsi” sözləri “ƏMDK
— Azərbaycan Respublikasının Əmlak Məsələləri
Dövlət Komitəsi” sözləri ilə əvəz
edilmişdir.
[9] 25 noyabr 2013-cü il tarixli 124
nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
(“Respublika” qəzeti, 26 noyabr
2013-cü il, ¹ 269; Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2013-cü il, ¹ 11, maddə 1449) ilə "Akronimlər" hissəsinə
"ABOEMDA — Azərbaycan
Respublikasının Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri
üzrə Dövlət Agentliyi" sözləri əlavə
edilmişdir.