|
Azərbaycan Respublikası
Nazir əvəz
S.C.Həsənova
QEYDƏ ALINMIŞDIR
Qeydiyyat №93
27 yanvar 1998-ci il
Ədliyyə Nazirliyində
|
Azərbaycan Respublikası Dövlət
Sədr A.Vəliyev
1998-ci il tarixli 3/7
saylı
qərarı ilə
TƏSDİQ EDİLMİŞDİR
Statistika Komitəsinin 26.01.
|
17 №-li TƏHCİZAT FORMASI
ÜZRƏ ƏLVAN METAL
QIRINTILARI VƏ TULLANTILARININ
İLLİK
BALANSININ TƏRTİB
EDİLMƏSİNƏ DAİR
TƏLİMAT
I. Ümumi müddəalar
1.
17 №-li təchizat
forması üzrə əlvan metal qırıntıları və
tullantılarının illik icra balansı mülkiyyət
formasından asılı olmayaraq, əlvan metal (qırıntı
və tullantılar da daxil edilməklə) istehlak edən
və ya Azərtəkrarəlvan - metala əlvan metalların
bütün növləri üzrə qırıntı və tullantı
təhvil verən müəssisə və təşkilatlar
tərəfindən tərtib edilir və apreli 1-dən gec
olmayaraq müəssisənin yerləşdiyi ərazinin statistika
idarəsinə və ya öz yuxarı təşkilatına
təqdim olunur.
2.
Əlvan metal
qırıntıları və tullantılarının icra
balansında, dövriyyə metalı istisna olmala, bütün
növlərdən olan əlvan metal qırıntıları
və tullantıları nəzərə alınır.
Dövriyyə metalına aşağıdakılar aid edilir:
a) əlvan
tökmə istehsalı zamanı - tökmə sexlərinin
dövriyyə tullantılarının bütün növləri (novlar,
xılt, artım, tökmə brakı və s);
b) əlvan
metallardan külçələrin, prokatın, döyülmüş metal
parçalarının və ştamplarının istehsalı
zamanı - prokat və dəmirçi-pres sexlərinin dövriyyə
tullantılarının bütün növləri;
v) akkumulyatorların
istehsalı zamanı - novlar, artım, qlov,
tilişkələr, tökmə və mexanika sexlərinin
brakı və qurğuşun tozunun istehsalı zamanı
tullantılar;
q) qurğuşun
örtüklü kabel məmulatının istehsalı zamanı -
qurğuşun yanığından başqa, qurğuşun
qabıq və dikər qurğuşun dövriyyə
tullantıları;
ğ) sink ağardıcısının istehsalı
zamanı - boz sink oksidi;
d) əlvan
metallardan şrifttökmə istehsalı zamanı - yanıqdan
başqa, dövriyyə tullantılarının bütün növləri.
Tullantıların istər yarandığı
müəssisələrdə, istərsə də
ixtisaslaşdırılmış təkrar əlvan metallurgiya
zavodlarında istehsal prosesində istifadə edilməsi mümkün
olmayan (məsələn, atılan şlaklarda, çirkli sularda
və s.) növləri həmçinin balansda uçota alınmır.
3.
Əlvan metalların
qırıntı və tullantılarının icra
balansında tökmə, metallurgiya və kimya istehsalatlarında
biryolluq itirilmiş itkilər uçota alınmır.
4.
Əlvan metal
qırıntıları və tullantılarının illik
icra balansı əlvan metal qırıntıları və
tullantılarının hərəkəti haqqında mühasibat
uçotu məlumatlarının əsasında tərtib edilir.
5.
Balansın A
bölməsində, əlvan metalların ayrı-ayrı
növlərinin məsrəfi göstərilir. Tərkibində mis
olan ərintilər buraya daxil olmur. Onlar da bürünc və tunc kimi
ayrıca göstərilir.
6.
Qırıntı və
tullantıların icra balansının bütün göstəriciləri
kiloqramla, tam ədədlərlə qeyd edilir.
7.
17 №-li təchizat
forması üzrə əlvan metal qırıntıları və
tullantılarının illik balansı müəssisənin
(təşkilatın) rəhbəri tərəfindən imzalanır.
II. Əlvan metal
qırıntıları və tullantılarının illik
balansının tərtib edilməsi qaydası
8. Əlvan qırıntıları və
tullantıları resuslarının Cəmi (kod 001) əlvan
metalların istehsalı (kod 021) və emal zamanı (kod 041),
əsas vəsaitin ləğv edilməsi (kod 052), əsaslı
və cari təmir (kod 057) nəticəsində
müəssisədə yaranan və qırıntı kimi
siyahıdan silinən (kod 100) qırıntıları və
tullantıların, eləcə də ilin əvvəlinə
olan vəziyyətə görə qırıntıları və
tullantı qalıqlarının cəmi ilə
müəyyənləşdirilir.
9. İstehsal zamanı I bölməsində 002, 004,
006, 008, 010, 012, 014 və 016 kodları üzrə 1-16-cı
qrafalarda, istehsalın ayrı-ayrı növlərində
qırıntıları və tullantılar da daxil
edilməklə, əlvan metalın
istifadə edilmiş
növlərinin miqdarı, 003, 005, 007, 009, 011, 013, 015 və
017 kodları üzrə eyni qrafalarda, dövriyyə
tullantıları istisna olmaqla, yaranmış
tullantıların miqdarı göstərilir.
10. Prokat istehsalı zamanı 002 kodu üzrə
əlvan metallardan, məsələn,
təbəqələrin, lentlərin, millərin,
məftillərin (kabel məmulatı üçün
məftillərdən başqa), boruların,
zərvərəqin, alüminium prokatının istehsalı
üzrə plana daxil edilmiş alüminium ştamplamalarının
və döymələrin, titan prokatının istehsalı
üzrə plana daxil edilmiş titan döymələri və
balonlarının prokatının istehsalına sərf
edilən əlvan metalların bütün növləri (istər Azərtəkrarəlvanmetaldan
və öz sisteminin müəssisələrindən alınan,
istərsə də müəyyənləşdirilmiş limit
çərçivəsində yerlərdə yaranan çoşkalar, katodlar,
külçələr, döymələr, qırıntılar və
tullantılar və s.) göstərilir.
Bu kodda qara metal prokatının istehsalına
sərf olunan əlvan metal göstərilmir.
003 kodunda əlvan metallardan prokat istehsalı
zamanı yaranmış tullantıların miqdarı, yəni
1-ci qrafada mis prokatı istehsalı zamanı mis
tullantılarının miqdarı, 7-ci qrafada sink prokatı
istehsalı zamanı sink tullantılarının miqdarı
göstərilir.
11. Kabel məmulatlarının istehsalı
zamanı 004 kodunda kabel məmulatı istehsal edən zavodlar
əlvan metalların məsrəfini, məsələn,
tökmə vərdənələr şəklində mis
məsrəfini 1-ci qrafada, külçə və tökmə
vərdənələr şəklində alüminium
məsrəfini 5-ci qrafada, bürünc prokatı məsrəfini 3-cü
qrafada, qurğuşun məsrəfini 6-cı qrafada, qalay
məsrəfini 8-ci qrafada və s, 005 kodunda isə
yaranmış tullantıların miqdarını
göstərirlər.
Kənardan alınmış məftil və ya
vərdənədən (tökmədən başqa) kabel
məmulatı hazırlayan müəssisələr 004 kodunu
doldurmurlar, yalnız 005 kodunda yaranmış
tullantıların miqdarını göstərirlər.
12. Təkrar tökmə ərintilərinin istehsalı
zamanı 006 kodunda təkrar ərintilər (çoşkalar, oyma
və korput şəklində tunc tökmələr) hasil edən
Azərtəkrarəlvanmetal müəssisələri tunc, bürünc,
alüminium və s. təkrar tökmə ərintilərinin
hasilatında mis, qurğuşun, sink, alüminium və digər
əlvan metalların qırıntı və tullantılarının
məsrəfini; 007 kodunda yaranmış
tullantılarının miqdarını göstərirlər. Qeyd
etmək lazımdır ki, tunc, bürünc şlakları onların
tərkibində mis, sinkin və qalayın olmasına
əsasən uçota alınır.
13. Tökmə
istehsalı zamanı 008 kodunda bütün növlərdən olan
əlvan tökmənin, məsələn, polad, çuqun
tökmələrindən və maqnit ərintilərindən
başqa tunc, bürünc tökmələrinin və bimetal
tökmələrin (əlvan metalların həcmində)
istehsalına sərf olunan əlvan metalların (o
cümlədən ayrılmış limit çərçivəsində
qırıntı və tullantıların) miqdarı
göstərilir. Qeyd etmək lazımdır ki, misin məsrəfi
1-ci qrafada, təkrar tuncun məsrəfi 2-ci qrafada, təkrar
bürüncün məsrəfi 3-cü qrafada, sinkin məsrəfi 7-ci qrafada
və s. göstərilir.
009 kodunun bu qrafalarında tökmə istehsalı
zamanı (onun emalı zamanı deyil) yaranmış bütün
tullantıların miqdarı göstərilir və əsas metal
üzrə uçota alınır (məsələn, təkcə
bürünc və tuncdan başqa, mis tökməsi mis üzrə, alüminium
ərintiləri alüminium üzrə və s.)
14. Kimya məhsulu
istehsalı zamanı 010 kodunda kimya sənayesi
məhsullarının istehsalına sərf olunan əlvan
metalların miqları göstərilir. Məsələn, 1-ci
qrafada mis kuporosunun, mis xlor oksidinin, katalizatorların
istehsalına sərf olunan misin (qırıntı və
tullantılar da daxil edilməklə) miqdarı, 7-ci qrafada
ağ boyaq, ronqalit, natrium hidrosulfit və s. istehsalına
sərf olunan sinkin miqdarı (qırıntı və
tullantılar, eləcə də oksidlərin tərkibində
olan sink daxil edilməklə), alüminium katalizatorlarının istehsalında
istifadə edilən alüminium 5-ci qrafada və nikel 9- cu qrafada, sülükən
istehsalında işlədilən qurğuşun 6-cı qrafada
və s. göstərilir.
011 kodunda yaranmış tullantıların
miqdarı, məsələn, 1-ci qrafada mis kuporosunun
istehsalı zamanı yaranmış şlaklar, toz
göstərilir.
15. Digər məhsul
növlərinin istehsalı zamanı 012 kodunda qalan bütün
məhsulların istehsalına sərf olunan əlvan
metalların (qırıntı və tullantılar da daxil
edilməklə) göstərilir.
Məsələn: qara metal (bimetal da daxil
edilməklə) istehsalında, polad və çuqun tökməsi
və döymələrinin istehsalında istifadə edilən mis,
alüminium, titan, volfram metalı, molibden metalı, kobalt, nikel, maqnium
və digər əlvan metallar; qurğuşun külçəsi,
akkumulyatorlar üçün qurğuşun tozu; babbit, lehim,
nəşriyyat ərinti və qırmalarının
istehsalında istifadə edilən qurğuşun, qalay və
sürmə; alüminium və titan prokatı istehsalının
planına daxil edilən alüminium və titandan başqa,
əlvan metallardan hazırlanmış döymə və ştampların
istehsalında istifadə edilən bürünc, tunc və digər
əlvan metallar, difmanometrlərin təmiri üçün civə;
əlif yağı istehsalı üçün kobalt (kobalt oksidində
kobaltın çəkisi üzrə) və s.
Həmin kodda müəssisələr maqnit
ərintilərinin istehsalına sərf olunan nikelin,
kobaltın, misin və alüminiumun miqdarını, 013 kodu
üzrə 9 və 13-cü qrafalarda yaranmış
tullantılarının miqdarını göstərirlər.
013 kodunda yaranmış tullantıların
miqdarı göstərilir, lakin qeyd etmək lazımdır ki,
bimetal tullantıları onların tərkibindəki misə
görə 1-ci qrafada uçota alınır;
Əgər mürəkkəb prokatın, boruların,
qara metal döymə və tökmələrinin
tullantılarının tərkibində olan nikel, mis, kobalt,
volfram, molibden və alüminium 9 -li təchizat Qara metal
qırıntılarının icra balansı formasında
metal tullantıları kimi uçota alınarsa, həmin
mürəkkəb tullantılar burada uçota alınmır.
Əgər mürəkkəb tullantılardan polad
və çuqun istehsalında istifadə edilə bilməzsə
(sumbata tozu, yanıq dəmir və s.) və onlar
tərkibindəki nikel və kobaltın çəkisi
əsasında tullantı kimi təhvil verilirsə, bu halda
onlar 9 və 13-cü qrafalarda uçota alınmalıdırlar.
16.
Qaynar örtmə zamanı
014 kodunda bütün qaynar örtmə növlərində istifadə
olunmuş əlvan metalların bütün növləri,
məsələn, sinkləmədə sink və
qurğuşunun, qalaylamada qalay və lehimin, mina
çəkmədə oksid şəklində nikelin, kobaltın
və sink məftillərin məsrəfi və s, 015 kodunda
yaranmış tullantıların miqdarı göstərilir.
17.
Elektrik örtmə zamanı
016 kodunda elektrik ötürməsinin bütün növlərinə sərf
edilmiş bütün əlvan metal növləri, məsələn,
mislə örtmə zamanı mis anodların və misin
(1-ci qrafa), sinkləmə zamanı sinkin və sink
prokatının (7-ci qrafa), ağ dəmir istehsalı
zamanı qalayın (8-ci qrafa), nikelləmədə nikelin
və nikel anodların (9-cu qrafa) məsrəfi və s.
göstərilir.
18. Metal emalında II
bölməsində Prokatın və çəkilmə
məmulatın emalı zamanı 031 kodunda əlvan
metalların bütün prokat növlərinin istehlakı,
məsələn, məhsul istehsalı, texniki təchizat,
təmir-istismar ehtiyacları və tikinti üçün
təbəqələr, lentlər, millər, məftillər
(kabel məmulatı üçün məftillərlən başqa),
borular, zərvərəqlər, alüminium prokatı üçün fondlar
üzrə alınan alüminium ştamplamaları və
döymələri, titan prokatı üçün fondlar ürə alınan titan
döymələri və balonları və s. (istər kənardan
alınmış, istərsə də öz istehsalı olan)
göstərilir.
032 kodunda prokat və çəkilmə
məmulatlarında tətbiq edilərkən yaranmış
tullantıların tam miqdarı, 033 kodunda o cümlədən
yaranmış yonqarın miqdarı göstərilir.
031 kodunun 5-ci qrafasında bütün müəssisə və
təşkilatlar alüminium prokatının bütün növlərinin,
məsələn, lent təbəqələrinin, boruların,
alüminium prokatı üçün fondlar üzrə alınan, döymə və
ştamplamaların və s. məsrəfini, 032 kodunda isə
mil və təbəqələrdən olan detalların
döyülməsi və ştamplanması zamanı yaranan
tullantılar da daxil edilməklə, yaranmış bütün
alüminium tullantılarının miqdarı göstərməlidirlər.
5-ci qrafanın 031 kodunda həmçinin ərzaq
məhsullarının (yağ, pendir, konfetlər, süd, araq
və s.) qablaşdırılması, ətriyyat
sənayesindən ötrü məhsulların (pasta üçün tübiklər
və s.) istehsalı, tikinti işləri zamanı istilik
izolyasiyası üçün bütün növlərdən olan alüminium
zərvərəqlərin məsrəfi, 032 kodunda isə
yaranmış bütün tullantıların miqdarı göstərilir.
Bütün əlvan metal növləri mexaniki emaldan keçmiş metalar
kimi metal istehlakının ümumi həcminə daxil
edilməlidir.
19. Tökmənin emalı
zamanı 034 kodunda həm kooperasiya qaydasında kənardan
alınan, həm də öz istehsalı olan bütün əlvan metal
tökmələrinin növlərinin məsrəfi (qara çəki
ilə), o cümlədən təkrar tunc və təkrar bürünc
üçün fondlar üzrə alınmış tunc və bürünc korputlar,
035 kodunda isə yaranmış bütün tullantıların, o
cümlədən əgər detallar, tökmələr döyülürsə
və ya ştamplanırsa, döymə və ştamplama
zamanı alınan tullantıların miqdarı göstərilir,
ancaq tökmə sexlərində yaranan tullantılar burada
göstərilmir və 009 kodunda uçota alınır. 036 kodunda
yaranmış yonqarın miqdarı göstərilir.
034 kodunun 9-cu qrafasında nikel əsaslı
tökmənin miqdarı, 035 kodu üzrə isə yaranmış
tullantıların miqdarı göstərilir.
20.
Kabel
məmulatlarının emalı zamanı 037 kodu üzrə 1, 5
və 6-cı qrafalarda komplektləşdirmə, tikinti və təmir-
istismar ehtiyacları üçün kabel məmulatlarının bütün
növlərinin məsrəfi (kabel məmulatı istehsal edən
və ondan istifadə edən müəssisələr də daxil edilməklə),
038 kodu üzrə isə uc şəklində yaranmış
tullantıların miqdarı göstərilir. İşlənib
hazırlanmamış kabelin tullantıların 16-cı qrafada
əks etdirilir, bu halda 037 kodu doldurulmur.
21.
Sair istehlak zamanı 039
kodunda prokat və tökmədən başqa, bütün əlvan metal
növlərinin məsrəfi göstərilir (əgər döymə
və ya dəzgahda işləmə üsulu ilə ondan detallar
hazırlanırsa), Dəmir Yolu idarəsinin
müəssisələri istər fondlar, istərsə də
təmir və dəmir yolu vaqonları üçün yastıqların
yenidən tökülməsi zamanı əritmə nəticəsində
alınan babbitlərin məsrəfini göstərirlər. 040
kodunda isə yaranmış tullantıların miqdarı
göstərilir.
040 kodunun 6 və 8-ci qrafalarında babbitlərin,
lehimlərin və mətbəə ərintilərinin
məsrəfi zamanı yaranmış tullantıların
miqdarı onların tərkibindəki qurğuşun və
qalayın çəkisinə əsasən göstərilir. Dəmir
Yolu idarəsi müəssisələri təkrar əritmə
zamanı şlaklar, eləcə də yastıqların
emalı zamanı yonqarlar şəklində yaranmış
tullantıların miqdarını göstərirlər. Qalan
müəssisələr babbit ərintilərini göstərmirlər.
039 kodunun 9-cu qrafasında tərkibində nikel olan
ayrı-ayrı qara metal prokatı növlərinin məsrəfi,
040 kodunda isə bu prokatın tullantı və
qırıntıları göstərilir (əgər onlar qara
metal qırıntısı kimi deyil, tərkibindəki nikelin
çəkisinə əsasən nikel qırıntısı və
tullantısı kimi təhvil verilirlərsə).
039 kodunun 13-cü qrafasında tərkibində kobalt olan
ayrı-ayrı qara metal növlərinin məsrəfi, 040 kodunda
isə bu prokatın tullantı və qırıntıları
göstərilir (əgər onlar qara metal qırıntısı
kimi deyil, tərkibindəki kobaltın çəkisinə
əsasən kobalt qırıntısı və
tullantısı kimi təhvil verilirlərsə).
9 və 13-cü qrafalar üzrə 039 kodunda maqnit
ərintilərinin məsrəfi, bu qrafalar üzrə 040 kodunda
tullantıların miqdarı göstərilir.
22.
Amortazizasiya
qırıntısı III bölməsində əsas vəsaitin
ləğv edilməsi nəticəsində,
avadanlığın və qurğuların əsaslı
və cari təmiri zamanı, qırıntı kimi sair siyahıdan
silinmə nəticəsində, eləcə də kopyor
sexlərində əlvan metal qırıntılarının
qara metal qırıntılarının arasından seçilib
çıxarıldığı zaman və gərəksiz
yığımların və filizin yararsız
laylarının tədqiqi nəticəsində
əmələ gələn qırıntılar göstərilir.
23.
Əsas vəsaitin ləvğ
edilməsi nəticəsində 052 kodunda aşınma
nəticəsində əsas vəsaitin ləğv edilməsi
zamanı yaranan əlvan metal qırıntılarının
(növlər üzrə), o cümlədən kabel
şəbəkələri, trassalar, şaxtalar, mədən
quyuları və s. ləğv edilərkən kanal və
xəndəklərdən çıxarılan kabelin miqdarı
göstərilir. Bu kod köhnəlmə və aşınma,
eləcə də təbii fəlakət və qəzalar
nəticəsində vəsaitin siyahıdan silinməsi
haqqında aktlar (çəki göstərilən aktlar) əsasında
müəssisələr tərəfindən doldurulur.
24.
053 kodu üzrə 6-cı
qrafada siyahıdan silinmiş texnikanın (avtomobillərin,
traktorların, buldozerlərin və s.) tərkibində
qurğuşun olan akkumulyatorlarının
qırıntıları göstərilir.
25.
Əsaslı və cari
təmir zamanı 057 kodunda istehsalat
avadanlığının, nəqliyyat vasitələrinin,
alətlərin və s. cari və əsaslı təmiri
zamanı detalların, hissələrin dəyişdirilməsi
nəticəsində əmələ gələn
qırıntıların, o cümlədən dəyişən
avadanlığın siyahıdan silinməsi
nəticəsində yaranan qırıntıların
miqdarı göstərilir.
26.
Prokatdan hazırlanan
detalların dəyişilməsi zamanı 060 kodunda
detalların və digər ehtiyat hissələrinin
(aşınmış detal və hissələri əvəz
etmək üçün) hazırlanmasına sərf olunan əlvan metal
prokatının miqdarı göstərilir. Onların
hazırlanması zamanı yaranan tullantılar isə 032
kodunda əks etdirilir. Aşınmış detallar
dəyişdirildiyi zaman əmələ gələn
qırıntıların miqdarı isə
(aşınmış detalların çəkisi) 061 kodunda
göstərilir.
27.
Tökmə detalların
dəyişdirilməsi zamanı 070 kodunda istər təkrar
ərintilərin tökməsinə, istərsə də
kooperasiya və ya öz istehsalı qaydasında alınan ilkin
tökməyə əlvan tökmələrin, o cümlədən detal,
məmulat və digər ehtiyat hissələrinin
(aşınmaları əvəz etmək üçün)
hazırlanmasından ötrü təkrar tunc tökməsi və
təkrar bürünc tökməsi üçün fondlar üzrə tunc və bürünc korput
və oymaqların məsrəfi göstərilir. Tökmə
zamanı yaranan tullantılar burada deyil (yəni burada
detalların yalnız xalis çəkisi verilir), 035 kodunda uçota
alınır. 071 kodunda isə aşınmış detal,
məmulat və ya dikər ehtiyat hissələrinin
dəyişdirilməsi nəticəsində yaranmış
qırıntıların miqdarı (aşınmış
detalların, məmulatların və s. çəkisi)
göstərilir.
28.
Kənardan alınan ehtiyat
hissələri 080 kodunda təmir-istismar ehtiyacları üçün
alınmış ehtiyat hissələrinin (tərkibində
qurğuşun olan akkumulyatorlar, avtomobil və traktor radiatorları,
elektrik mühərrikləri, sənaye armaturası, cihazlar və
s.) əlvan metalların növlərinə görə çəkisi
göstərilir. 081 kodunda isə yaranmış
qırıntıların miqdarı (aşınmış
detalların çəkisi) göstərilir.
Təmir-istismar ehtiyacları üçün (tərkibində
qurğuşun olan akkumulyatorlardan başqa) avtomobil və
traktor hissələri alan müəssisə və
təşkilatlar 080 və 081 kodlarını doldurmurlar.
Kənd təsərrüfatı təşkilatları
080 kodunda təmir-istismar ehtiyacları üçün satılmış
ehtiyat hissələrinin əlvan metalların növləri
üzrə miqdarını göstərirlər. Məsələn:
avtomobil radiatorları 3-cü qrafada, tunc oymaqlar 2-ci qrafada, pistonlar
5-ci qrafada əks etdirilir. 081 kodunda isə həm yeni ehtiyat
hissələrinin müəssisə və təşkilatlara
buraxıldığı zaman onlardan alınan, həm də
müəssisə və təşkilatlar tərəfindən Azərtəkrarəlvanmetala
təhvil verilən aşılanmış avtomobil və
traktor radiatorlarının, pistonların, oymaqların,
starterlərin və əlvan metallardan hazırlanmış
digər detalların miqdarı göstərilir. Belə hallarda
qəbul edilmiş məmulatların hazırlandığı
əlvan metalın tipləri üzrə miqdarı və çəkisi
göstərilən qəbzlər (onlar təhvil verən
tərəfindən Azərtəkrarəlvanmetala göndərilir)
081 kodunu doldurmaq üçün əsas hesab edilir.
29. Kabel
məmulatı 090 kodunda təmir-istismar ehtiyacları (elektrik
mühərriklərinin, cihazların, elektrik ötürücü
xətlərinin və s. təmiri) üçün alınmış kabel
məmulatının, məsələn, elektrik
mühərriklərinin çəkisi (yəni aşınmışları
əvəz etmək üçün kabel məmulatının xalis
çəkisi) göstərilir. Təmir zamanı kabel
məmulatından istifadə edilərkən yaranmış
tullantılar 038 kodunda əks etdirilir. Yaranmış bütün
qırıntıların miqdarı isə
(aşınmış kabel məmulatının çəkisi) 091
kodunda göstərilir.
30. Qırıntı kimi sair siyahıdan
silinmələr 100 kodunda polad, alüminium, titan və əlvan metallardan
hazırlanmış digər külçələrin istehsalı
zamanı istifadə edilən kristallizatorların,
zibilliklərdə və filizin yararsız laylarında
tədqiqat aparılarkən işlənmiş
katalizatorların, kimyəvi reaktivlərinin və s.
qırıntı kimi siyahıdan silinməsi uçota alınır.
Bu kod üzrə 6 və 8-ci qrafalarda tərkibindəki
qurğuşun və qalayın çəkisinə uyğun olaraq
işlənmiş mətbuat şriftləri, 9-cu qrafada
işlənmiş qələvi akkumulyatorlarının
tərkibində olan nikel (dəmir nikeli və kadmium nikeli) 1000
amper-saat üçün 4 kq hesabı ilə göstərilir.
100 kodunda Azərtəkrarəlvanmetal
müəssisələri (təşkilatları) kənardan daxil
olmuş qara metal qırıntılarının bölünüb
ayrılmasından alınan əlvan metal
qırıntılarını göstərirlər.
31. Qırıntı və tullantılarının
ilin əvvəlinə olan qalığı V bölməsinin 141
kodunda ilin əvvəlinə mövcud metal qırıntı
və tullantılarının miqdarı göstərilir.
32. Əlvan metal
qırıntıları və tullantılarının icra
balansının bölüşdürücü hissəsi qırıntı
və tullantılarının öz sisteminin
müəssisələrinə göndərilməsindən (kod 220),
yarandığı yerdə qırıntı və
tullantılarından müəssisə və təşkilatlar
tərəfindən istifadə edilməsindən (kodlar: 320,
330, 340, 350, 390) və ilin axırına qırıntı
və tullantıların qalıqlarından (kod 700)
ibarətdir.
33. Qırıntı
və tullantılar təhvil verilmişdir I bölməsinin Aaartəkrarəlvanmetala
210 kodunda Azərtəkrarəlvanmetal təşkilatlarına
təhvil verilən əlvan metal qırıntıları
və tullantıları göstərilir. Azərtəkrarəlvanmetal
təşkilatlarına təhvil verilən
qırıntıların miqdarı əlvan metal
qırıntı və tullantılarının
qəbul-təhvil aktlarındakı məlumatlara uyğun
gəlməlidir.
34. Digər
müəssisələrə verilmişdir 220 kodunda əlvan metal
qırıntı və tullantılarının emalına
icazəsi olan müəssisə və təşkilatlar yaranma
yerlərində qırıntı və tullantılardan istifadə
etmək limitləri çərçivəsində digər
müəssisələr verilmiş qırıntı və
tullantıların növləri üzrə miqdarını
göstərirlər.
35.
Yarandığı
yerdə istehsala qırıntı və tullantı sərf
edilmişdir II bölməsinin 320, 330, 340, 350 və 390
kodlarında müəssisə və ya təşkilatlarda
yaranmış əlvan metal qırıntı və
tullantılarının məsrəfi və qırıntı
və tullantılarından istifadə edilməsi limitləri
çərçivəsində digər müəssisələrdən daxil
olmuş qırıntı və tullantılar haqqında
məlumatlar göstərilir (dövriyyə tullantıları
göstərilmir).
36.
İstehsala əlvan metal
prokatı sərf edilmişdir 320 kodunda prokatla əlaqədar
olan sexlərdən, məsələn, çoxişlənən
mallar, alətqayırma və s. sexindən, eləcə də
öz sistemindən olan müəssisələrdən daxil olmuş
qırıntı və tullantıların məsrəfi
göstərilir.
37.
Əlvan metallardan
tökmələr 330 kodunda bu müəssisədə tökmənin
emalı nəticəsində yaranmış yonqarların
və digər tullantıların, eləcə də təmir
zamanı aşınmış detalların
çıxarılmış və tökmə sexlərində
istifadə edilmiş və öz sistemindən olan
müəssisələrdən alınmış
qırıntılar haqqında məlumatlar göstərilir.
38.
Kimyəvi məhsullar 340
kodunda müəssisədə yaranmış tullantıların
məsrəfi haqqında məlumatlar göstərilir.
Məsələn, 7-ci qrafada ronqalit, ağ mufel boyağı
istehsalı zamanı yaranmış tullantılardan ağ veteril
boyağının hazırlanmasında istifadə edilməsi
göstərilir.
39.
Xalq istehlakı malları
350 kodunda öz istehsalında yaranmış göstərilən
məqsədlər üçün əlvan metal tullantılarının
məsrəfi əks etdirilir.
40.
Sair məhsul növləri
390 kodunda qalan istehsal növlərinə sərf olunan əlvan
metal qırıntıları və tullantıları
göstərilir. Məsələn, Dəmir Yolu idarəsinin
müəssisələri 6-cı qrafada dəmir yolu vaqonları
üçün yastıqların tökülməsində təkrar istifadə
edilən babbit qırıntılarının məsrəfini
əks etdirirlər.
41.
III bölmənin İlin
axırına qırıntı və tullantı
qalıqları 700 kodunda hesabat ilinin mövcud olan əlvan metal
qırıntıları və tullantılarının
ayrı-ayrı növlərinin miqdarı göstərilir.
Maddi ehtiyatlar statistikası
şöbəsi
