AZƏRBAYCAN
RESPUBLİKASININ İNZİBATİ XƏTALAR
MƏCƏLLƏSİ
(Bu Məcəllə Azərbaycan Respublikasının 2015-ci il 29 dekabr tarixli 96-VQ
nömrəli Qanunu ilə təsdiq
edilmişdir)
M Ü N D Ə R İ C A T
Ümumi hissə
Ümumi müddəalar
FƏSİL
1 Azərbaycan
Respublikasının inzibati xətalar qanunvericiliyi, onun vəzifələri
və prinsipləri
FƏSİL
2 İnzibati
xəta və inzibati məsuliyyət
FƏSİL
3 Əməlin inzibati xəta
olmasını aradan qaldıran hallar
FƏSİL
4 İnzibati tənbeh
FƏSİL
5 İnzibati tənbeh tətbiq etmə
FƏSİL 6 İnzibati məsuliyyətdən
azad etmə
İnzibati xətalar
haqqında işlərə baxmaq səlahiyyəti olan orqanlar
(vəzifəli şəxslər)
FƏSİL
7 Əsas
qaydalar
FƏSİL
8 İnzibati
xətalar haqqında işlərin aidiyyəti
FƏSİL 9 Səlahiyyəti olan orqanlar (vəzifəli şəxslər) tərəfindən
baxılmış inzibati xətalar haqqında işlər barədə
elektron informasiya sistemləri və ehtiyatları
İnzibati xətalar
haqqında işlər üzrə icraat
FƏSİL
10 Ümumi müddəalar
FƏSİL
11 İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatın iştirakçıları, onların
hüquqları və vəzifələri
FƏSİL
12 İnzibati xəta haqqında iş üzrə
sübutlar və onların qiymətləndirilməsi
FƏSİL 13 İnzibati xəta haqqında iş üzrə
icraatın təmin edilməsi tədbirlərinin tətbiqi
İnzibati xəta
haqqında iş üzrə icraatın
mərhələləri
FƏSİL
14 İnzibati xəta haqqında iş üzrə icraata
başlama
FƏSİL
15 İnzibati xəta haqqında işlərə
baxılması
FƏSİL
16 Yol hərəkəti qaydaları əleyhinə olan
inzibati xətalar haqqında işlərə baxılmanın
xüsusiyyətləri
FƏSİL 17 İnzibati xəta haqqında iş üzrə qərara
yenidən baxılma
İnzibati xəta haqqında iş
üzrə qərarın icrası
FƏSİL 18 Ümumi
müddəalar
FƏSİL 19 İnzibati tənbehin ayrı-ayrı növlərinin
icrası qaydası
Xüsusi hissə
İnzibati xətalar
FƏSİL
20 Sağlamlıq əleyhinə olan inzibati xətalar
FƏSİL
21 Siyasi, sosial və əmək hüquqları əleyhinə
olan inzibati xətalar
FƏSİL
22 Narkotik vasitələrin
və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə əlaqədar
inzibati xətalar
FƏSİL
23 Əhalinin sanitariya-gigiyena və sanitariya-epidemioloji
salamatlığı qaydaları əleyhinə olan inzibati xətalar
FƏSİL
24 Mülkiyyət əleyhinə olan inzibati xətalar
FƏSİL
25 Ətraf mühitin mühafizəsi, təbiətdən
istifadə və ekoloji təhlükəsizlik qaydaları əleyhinə
olan inzibati xətalar
FƏSİL
26 Sənaye, elektrik və istilik enerjisindən istifadə
qaydaları əleyhinə olan inzibati xətalar
FƏSİL
27 Damazlıq, baytarlıq-sanitariya qaydaları əleyhinə
olan inzibati xətalar
FƏSİL
28 Hava, dəniz, çay, avtomobil, dəmir yolu nəqliyyatında
və metropolitendə olan qaydalar əleyhinə inzibati xətalar
FƏSİL
29 Yol hərəkəti qaydaları əleyhinə olan
inzibati xətalar
FƏSİL
30 Yol hərəkəti təhlükəsizliyinin təmin
edilməsi və avtomobil yollarından istifadə qaydaları əleyhinə
olan inzibati xətalar
FƏSİL
31 Rabitə qaydaları əleyhinə olan inzibati xətalar
FƏSİL
32 İnformasiyadan istifadə edilməsi, onun
yayılması və mühafizəsi qaydaları əleyhinə
olan inzibati xətalar
FƏSİL
33 Yaşayış sahələrindən istifadə,
şəhərsalma, tikinti və abadlaşdırma
qaydaları əleyhinə olan inzibati xətalar
FƏSİL
34 İqtisadi fəaliyyət qaydaları əleyhinə
olan inzibati xətalar
FƏSİL
35 Ticarət qaydaları əleyhinə olan inzibati xətalar
FƏSİL
36 Vergilərin, rüsumların ödənilməsi,
maliyyə və sığorta qaydaları əleyhinə olan
inzibati xətalar
FƏSİL
37 Gömrük qaydaları əleyhinə olan inzibati xətalar
FƏSİL
38 İctimai qayda, ictimai təhlükəsizlik və
ictimai mənəviyyat əleyhinə olan inzibati xətalar
FƏSİL
39 İdarəçilik qaydaları əleyhinə olan
inzibati xətalar
FƏSİL 40 Hərbi uçot, hərbi qeydiyyat
və səfərbərlik qaydaları əleyhinə olan
inzibati xətalar
Ümumi hissə
Ümumi
müddəalar
Azərbaycan
Respublikasının inzibati xətalar qanunvericiliyi, onun
vəzifələri və prinsipləri
Maddə 1.
Azərbaycan Respublikasının inzibati xətalar qanunvericiliyi
1.1. Azərbaycan
Respublikasının inzibati xətalar qanunvericiliyi bu
Məcəllədən ibarətdir.
1.2. Bu Məcəllə
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına,
hamılıqla qəbul edilmiş beynəlxalq hüququn
normalarına və prinsiplərinə əsaslanır.
1.3. İnzibati məsuliyyət
müəyyən edən və inzibati xəta
törətmiş şəxsin tənbeh edilməsini
nəzərdə tutan qanunlar yalnız bu
Məcəlləyə daxil olduqdan sonra tətbiq edilir.
1.4.
Ələt azad iqtisadi zonasında inzibati məsuliyyətə
səbəb olan əməllər (hərəkət və ya
hərəkətsizlik) və bu əməllərə
görə inzibati xəta törətmiş şəxsin
tənbeh edilməsi “Ələt azad iqtisadi zonası
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun
tələblərinə uyğun olaraq tənzimlənir.[1]
Maddə 2.
Azərbaycan Respublikasının inzibati xətalar
qanunvericiliyinin vəzifələri
Azərbaycan Respublikasının
inzibati xətalar qanunvericiliyinin vəzifələri insan
və vətəndaş hüquqlarını və
azadlıqlarını, onların sağlamlığını,
əhalinin sanitariya-epidemioloji salamatlığını,
ictimai mənəviyyatı, mülkiyyəti,
şəxslərin iqtisadi maraqlarını, ictimai qaydanı
və ictimai təhlükəsizliyi, ətraf mühiti,
idarəçilik qaydalarını qorumaqdan,
qanunçuluğu möhkəmləndirməkdən və
inzibati xətaların qarşısını almaqdan
ibarətdir.
Maddə 3.
İnzibati məsuliyyətin əsasları
Yalnız bu Məcəllə
ilə nəzərdə tutulmuş inzibati xətanın
törədilməsində təqsirli hesab edilən və
inzibati xəta tərkibinin bütün digər əlamətlərini
daşıyan əməli (hərəkət və ya
hərəkətsizliyi) törətmiş şəxs inzibati
məsuliyyətə cəlb olunur.
Maddə 4.
Azərbaycan Respublikasının inzibati xətalar
qanunvericiliyinin prinsipləri
Bu Məcəllə insan və
vətəndaş hüquqlarına və azadlıqlarına
hörmət edilməsi, qanunçuluq, qanun
qarşısında bərabərlik, təqsirsizlik prezumpsiyası,
ədalətlilik və inzibati xətaların
qarşısının alınması prinsiplərinə
əsaslanır.
Maddə 5.
İnsan və vətəndaş hüquqlarına və
azadlıqlarına hörmət edilməsi prinsipi
5.1. İnsan və
vətəndaş hüquqları və azadlıqları ali
dəyərə malikdir. Bu hüquqların və
azadlıqların pozulmasına yol verən bütün
dövlət orqanları,
qurumları və vəzifəli şəxslər
məsuliyyət daşıyırlar.[2]
5.2. Bu Məcəllə insan və
vətəndaş hüquqlarının və
azadlıqlarının dövlət orqanları, qurumları və vəzifəli
şəxslər tərəfindən pozulmasının
qarşısının alınmasını və onlara
hörmət olunmasını təmin edir.
5.3. İnzibati xətalar haqqında
işlər üzrə icraatın təmin olunması
tədbirləri tətbiq edilərkən insan ləyaqətini
alçaldan qərarların verilməsinə və
hərəkətin edilməsinə yol verilmir.
Maddə 6.
Qanunçuluq prinsipi
6.1. İnzibati xətaya görə
inzibati tənbeh bu Məcəlləyə uyğun olaraq
tətbiq edilir.
6.2. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın təmin olunması
tədbirləri tətbiq edilərkən qanunvericiliyin
tələblərinə əməl olunması yuxarı orqanların
və vəzifəli şəxslərin idarə
nəzarəti ilə, məhkəmə və prokuror
nəzarəti ilə və şikayət etmək hüququ
ilə təmin edilir.
6.3. Azərbaycan
Respublikasının inzibati xətalar qanunvericiliyinin analogiya
üzrə tətbiqinə yol verilmir.
Maddə 7.
Qanun qarşısında bərabərlik prinsipi
7.1. İnzibati xəta
törətmiş şəxslər irqindən, milliyyətindən,
dinindən, dilindən, cinsindən, mənşəyindən,
əmlak vəziyyətindən, qulluq mövqeyindən,
əqidəsindən və digər hallardan asılı
olmayaraq qanun qarşısında bərabərdirlər. Bu maddədə nəzərdə
tutulmuş əsaslara görə heç kəs inzibati
məsuliyyətə cəlb oluna və inzibati
məsuliyyətdən azad oluna bilməz.
7.2.
Azərbaycan Respublikasının keçmiş Prezidentinin
və onun arvadının (ərinin) inzibati
məsuliyyətlə bağlı toxunulmazlığı “Azərbaycan
Respublikasının keçmiş Prezidentinin və onun
ailə üzvlərinin təminatı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya
Qanunu ilə tənzimlənir.
7.3. Hüquqi şəxslər
mülkiyyət formasından, yerləşdiyi yerdən,
təşkilati-hüquqi formasından və tabeliyindən
asılı olmayaraq inzibati məsuliyyətə cəlb
edilirlər.
Maddə 8.
Təqsirsizlik prezumpsiyası prinsipi
8.1. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsin
təqsiri bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş qaydada sübuta yetmədikdə və bu, inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraata baxmış
hakimin, səlahiyyətli orqanın (vəzifəli
şəxsin) qüvvəyə minmiş qərarı ilə
müəyyən edilmədikdə o, təqsirsiz hesab edilir.
8.2. İnzibati məsuliyyətə
cəlb olunmuş şəxs öz təqsirsizliyini sübut
etməyə borclu deyildir.
8.3. İnzibati məsuliyyətə
cəlb olunan şəxsin təqsirli olması barəsində
şübhələr onun xeyrinə həll edilir.
Maddə 9.
Ədalətlilik prinsipi
9.1. İnzibati xəta
törətmiş şəxs haqqında tətbiq edilən
tənbeh ədalətli olmalıdır, yəni inzibati
xətaların xarakterinə, onun törədilməsi hallarına
və inzibati xətanı törətməkdə
təqsirli bilinənin şəxsiyyətinə uyğun olmalıdır.
9.2. Bir inzibati xətaya görə
heç kim iki dəfə inzibati məsuliyyətə cəlb
oluna bilməz. Davam edən inzibati xətaya görə
şəxs inzibati məsuliyyətə cəlb olunduqdan sonra
da bu xətanı törətməkdə davam edirsə,
inzibati məsuliyyətə cəlb olunur.
Maddə 10.
İnzibati xətaların qarşısının
alınması prinsipi
Dövlət orqanları (qurumları) və
bələdiyyələr inzibati xətaların
qarşısının alınması, inzibati xətaların
törədilməsinə kömək edən
səbəblərin və şəraitin aşkar edilməsi
və aradan qaldırılması, vətəndaşların
hüquq şüurunun və mədəniyyətinin
yüksəldilməsi və Azərbaycan Respublikasının
qanunlarına ciddi əməl etmək ruhunda tərbiyə
olunması sahəsində tədbirlər hazırlayır
və həyata keçirirlər.[3]
Maddə 11.
Azərbaycan Respublikasının inzibati xətalar
qanunvericiliyinin qüvvəsi
11.1. Azərbaycan Respublikasında
inzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatın aparılması, inzibati xətalar haqqında
işlər üzrə qərarların qəbul və icra
edilməsi həmin vaxtda qüvvədə olan Azərbaycan
Respublikasının inzibati xətalar qanunvericiliyinə
uyğun olaraq həyata keçirilir.
11.2. İnzibati xətalara
görə məsuliyyəti yüngülləşdirən
və ya onu aradan qaldıran normativ hüquqi aktların
geriyə qüvvəsi vardır, yəni həmin aktlar onların
qüvvəyə mindiyi vaxtadək törədilmiş,
həmçinin inzibati tənbeh tətbiq etmə haqqında
qərarı tam icra olunmamış xətalara da şamil
edilir.
11.3. İnzibati xətalara
görə məsuliyyət müəyyən edən və ya
məsuliyyəti gücləndirən normativ hüquqi
aktların geriyə qüvvəsi yoxdur.
İnzibati xəta
və inzibati məsuliyyət
Maddə 12.
İnzibati xəta anlayışı
12.1. Bu Məcəllə ilə
qorunan ictimai münasibətlərə qəsd edən,
hüquqazidd olan, təqsirli sayılan (qəsdən və ya
ehtiyatsızlıqdan törədilən) və inzibati
məsuliyyətə səbəb olan əməl
(hərəkət və ya hərəkətsizlik) inzibati
xəta hesab olunur.
12.2. Bu Məcəllənin Xüsusi
hissəsində nəzərdə tutulan
əməllərə görə inzibati məsuliyyət o
halda yaranır ki, bu əməllər cinayət
məsuliyyətinə səbəb olmasın.
Maddə 13.
İnzibati xətanın qəsdən törədilməsi
İnzibati xəta
törətmiş şəxs öz əməlinin
(hərəkətinin və ya hərəkətsizliyinin)
hüquqazidd xarakterini dərk etmiş, onun zərərli
nəticələrini qabaqcadan görmüş və
bunları arzu etmişdirsə, yaxud belə
nəticələrin baş verməsinə şüurlu
surətdə yol vermişdirsə, bu xəta qəsdən
törədilmiş xəta hesab olunur.
Maddə 14.
İnzibati xətanın ehtiyatsızlıqdan
törədilməsi
İnzibati xəta
törətmiş şəxs öz əməlinin
(hərəkətinin və ya hərəkətsizliyinin)
zərərli nəticələr verə biləcəyi
imkanını qabaqcadan görmüş, lakin kifayət
qədər əsas olmadan onların qarşısını
alacağını güman etmişdirsə, yaxud bu nəticələrin baş
verəcəyini lazımi diqqət və
ehtiyatlılıq göstərərək qabaqcadan
görməli olduğu və görə biləcəyi halda,
onları görməmişdirsə, bu xəta
ehtiyatsızlıqdan törədilmiş xəta hesab olunur.
Maddə 15.
Anlaqsızlıq
Hüquqazidd əməl
(hərəkət və ya hərəkətsizlik)
törədən zaman şəxs anlaqsız
vəziyyətdə olduqda, yəni xroniki psixi xəstəlik,
psixi fəaliyyətin müvəqqəti pozulması,
kəmağıllıq və ya başqa psixi xəstəlik
nəticəsində öz əməlinin faktiki xarakterini
və ictimai təhlükəliliyini dərk etmək və ya
onu idarə etmək iqtidarında olmadıqda o, inzibati
məsuliyyətə cəlb edilmir.
Maddə 16.
Fiziki şəxslərin inzibati məsuliyyəti
16.1. İnzibati xəta
törədərkən on altı yaşı tamam olmuş
fiziki şəxslər inzibati məsuliyyətə cəlb
olunurlar.
16.2. İnzibati həbs və ya ictimai
işlər növündə inzibati tənbeh
nəzərdə tutan inzibati xətalar istisna olmaqla, şəxsin psixi inkişafı, həyat şəraiti,
səhhəti və təhsili nəzərə alınmaqla, ilk
dəfə inzibati xəta törətmiş on altı
yaşından on səkkiz yaşınadək
şəxslər yetkinlik yaşına çatmayanların
işləri və hüquqlarının müdafiəsi
üzrə komissiyalar tərəfindən inzibati
məsuliyyətdən azad oluna və onların
barəsində Azərbaycan Respublikasının 2002-ci il 31 may
tarixli 336-IIQ nömrəli Qanunu ilə təsdiq edilmiş
“Yetkinlik yaşına çatmayanların işləri və
hüquqlarının müdafiəsi üzrə komissiyalar
haqqında Əsasnamə” ilə müəyyən edilmiş
təsir tədbirləri tətbiq edilə bilər.
16.3. İntizam
nizamnamələrində bilavasitə nəzərdə
tutulmuş hallarda hərbi qulluqçular inzibati xətalara
görə intizam məsuliyyəti, qalan hallarda isə
ümumi əsaslarla inzibati məsuliyyət
daşıyırlar. Hərbi
qulluqçulara ictimai işlər, həmçinin bu
Məcəllənin 41-ci fəslində nəzərdə
tutulmuş inzibati xətalar istisna olmaqla digər inzibati
xətalara görə inzibati həbs tətbiq edilə
bilməz.[4]
16.4. İnzibati tənbeh tətbiq
etmə hüququ olan hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) bu Məcəllənin 16.3-cü
maddəsində göstərilən şəxslər
barəsində inzibati tənbeh tətbiq etmək
əvəzinə, inzibati xəta törətmiş
şəxsin intizam məsuliyyətinə cəlb olunması
məsələsinin həll edilməsi üçün
inzibati xətalar haqqında işlər üzrə
materialları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanına verə bilərlər.
16.5. Əcnəbilər və
vətəndaşlığı olmayan şəxslər
Azərbaycan Respublikasının ərazisində
törətdikləri inzibati xətalara görə ümumi əsaslarla
inzibati məsuliyyətə cəlb olunurlar.
16.6. Azərbaycan
Respublikasının tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələrə əsasən Azərbaycan
Respublikasında toxunulmazlıq hüququndan istifadə edən
əcnəbilərin Azərbaycan Respublikasının
ərazisində törətdikləri inzibati xətalara
görə məsuliyyət məsələsi beynəlxalq
hüquq normalarına uyğun olaraq həll edilir.
Qeyd:
1. Bu Məcəllənin 16.3-cü
maddəsində “hərbi qulluqçular” dedikdə, müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının zabit
heyəti, gizirləri, miçmanları, müddətindən
artıq xidmət hərbi qulluqçuları, müddətli
həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları və
hərbi qulluqçu hazırlayan xüsusi təyinatlı
təhsil müəssisələrinin kursantları başa
düşülür.
2. Bu Məcəllədə
“əcnəbi” dedikdə, Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşı olmayan və başqa dövlətin
vətəndaşlığına mənsub olan şəxs
başa düşülür.
3. Bu Məcəllədə
“vətəndaşlığı olmayan şəxs”
dedikdə, heç bir dövlət
tərəfindən onun qanununa əsasən
vətəndaş hesab edilməyən şəxs başa düşülür.
Maddə 17.
Vəzifəli şəxslərin inzibati məsuliyyəti
Vəzifəli şəxslər öz vəzifələrinin
yerinə yetirilməməsi və ya lazımınca yerinə
yetirilməməsi ilə bağlı inzibati xətalara
görə inzibati məsuliyyətə cəlb olunurlar.
Qeyd: Dövlət hakimiyyətinin
nümayəndəsi funksiyasını həyata keçirən
şəxslər, dövlət orqanlarında, bələdiyyələrdə,
Azərbaycan Respublikasının
Silahlı Qüvvələrində və Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq
yaradılmış başqa silahlı birləşmələrdə, dövlət və qeyri-dövlət təşkilatlarında,
idarə və müəssisələrində, o cümlədən publik hüquqi şəxslərdə
təşkilati-sərəncamverici və ya inzibati-təsərrüfat
vəzifələrində daimi və ya müvəqqəti
işləyən şəxslər və ya həmin vəzifələri
xüsusi səlahiyyət əsasında həyata keçirən
şəxslər, habelə hüquqi şəxs yaratmadan
sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olaraq belə
səlahiyyətləri yerinə yetirən fiziki şəxslər
vəzifəli şəxs hesab edilirlər.[5]
Maddə 18.
Hüquqi şəxslərin inzibati məsuliyyəti
18.1. Hüquqi şəxslər, o
cümlədən xarici hüquqi şəxslər və
xarici hüquqi şəxslərin filial və
nümayəndəlikləri bu Məcəllənin Xüsusi
hissəsində nəzərdə tutulmuş inzibati
xətalara görə inzibati məsuliyyətə cəlb
olunurlar.
18.2. Hüquqi şəxs inzibati
məsuliyyətə həmin hüquqi şəxsin xeyrinə
və ya onun maraqlarının qorunması üçün
aşağıdakı şəxslər tərəfindən
törədilən inzibati xətalara görə cəlb
edilir:
18.2.1. hüquqi şəxsi
təmsil etmək səlahiyyətinə malik olan
vəzifəli şəxs;
18.2.2. hüquqi şəxsin
adından qərarlar qəbul etmək səlahiyyətinə
malik olan vəzifəli şəxs;
18.2.3. hüquqi şəxsin
fəaliyyətinə nəzarət etmək
səlahiyyətinə malik olan vəzifəli şəxs;
18.2.4. bu Məcəllənin
18.2.1-18.2.3-cü maddələrində nəzərdə
tutulmuş vəzifəli şəxslər
tərəfindən nəzarətin həyata
keçirilməməsi nəticəsində hüquqi
şəxsin işçisi.
18.3. Hüquqi şəxsin
inzibati məsuliyyətə cəlb edilməsi həmin əməli
törətmiş və ya onun törədilməsində hər
hansı şəkildə iştirak etmiş vəzifəli
şəxsin inzibati məsuliyyətini istisna etmir.
18.4. Bu
Məcəllənin 18.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş vəzifəli şəxs barəsində bu
Məcəllənin 53.0.8-ci maddəsinə
əsasən inzibati
xəta haqqında işin icraatına xitam verilməsi
hüquqi şəxsin inzibati məsuliyyətə cəlb
edilməsinə mane olmur.
18.5. Hüquqi şəxs
barəsində inzibati tənbeh yalnız hakim
tərəfindən tətbiq edilir.
18.6. Səlahiyyətli orqanlar (vəzifəli
şəxslər)
bu Məcəllənin
18.2-ci maddəsində müəyyən edilmiş əsasların
olması qənaətinə gəldikdə, inzibati xəta
haqqında protokolu baxılmaq üçün məhkəməyə
göndərirlər.
18.7. Bu Məcəllənin 18.2-ci
maddəsində müəyyən edilmiş əsaslar
olmadıqda, səlahiyyətli orqanlar (vəzifəli şəxslər)
inzibati xəta
haqqında iş üzrə qərar qəbul edir.
18.8.
Məhkəmə tərəfindən inzibati xəta haqqında iş
üzrə qərar qəbul olunanadək hüquqi
şəxs yenidən təşkil olunduqda, inzibati
məsuliyyətə hüquqi şəxsin hüquqi varisi
cəlb olunur. Məhkəmə tərəfindən inzibati xəta haqqında
iş üzrə qərar qəbul olunduğu vaxtdan tam
icra olunana və ya ləğv edilənədək hüquqi
şəxsin yenidən təşkil olunması, yaxud
təsisçilərinin (iştirakçılarının) və
ya hüquqi şəxsin nizamnamə ilə vəkil edilmiş
orqanının qərarı ilə ləğv edilməsi qadağandır.
Əməlin inzibati xəta
olmasını aradan qaldıran hallar
Maddə 19. Son
zərurət
19.1. Bu Məcəllənin
Xüsusi hissəsində nəzərdə tutulmuş
əməllərin əlamətlərinə uyğun olsa da,
son zərurət vəziyyətində, yəni şəxsin
özünün və ya başqa şəxsin
həyatını, sağlamlığını və ya
hüquqlarını, dövlətin və ya cəmiyyətin
mənafeyini qorxu altına alan təhlükəni aradan
qaldırmaq üçün edilmiş hərəkət,
əgər həmin vəziyyətdə bu təhlükəni
digər vasitə ilə aradan qaldırmaq mümkün deyildirsə
və bu zaman son zərurət həddinin aşılmasına yol
verilməmişdirsə, bu, inzibati
xəta hesab olunmur.
19.2. Baş vermiş təhlükənin
xarakterinə və dərəcəsinə, habelə həmin
təhlükənin aradan qaldırılması
şəraitinə aşkar surətdə uyğun olmayan
zərər vurulması və vurulmuş zərərin
qarşısı alınmış zərərə
bərabər və ya ondan artıq olması son zərurət
həddini aşma sayılır. Son zərurət həddini bu
qaydada aşma yalnız qəsdən zərər vurulduqda
inzibati məsuliyyətə səbəb olur.
Maddə 20.
Zəruri müdafiə
20.1. Bu Məcəllənin
Xüsusi hissəsində nəzərdə tutulmuş
əməllərin əlamətlərinə uyğun olsa da,
zəruri müdafiə vəziyyətində, yəni özünü
müdafiə edənin və ya başqa şəxsin
həyatına, sağlamlığına və ya
hüquqlarına, dövlətin və ya cəmiyyətin
mənafeyinə qəsd edənə zərər vurmaq yolu ilə
hüquqazidd qəsddən qoruyarkən edilmiş
hərəkət, zəruri müdafiə həddini
aşmamışdırsa, inzibati xəta
hesab olunmur.
20.2. Qəsdin xarakterinə və
ictimai təhlükəlilik dərəcəsinə
açıq-aşkar uyğun gəlməyən qəsdən
törədilən hərəkətlər zəruri müdafiə
həddini aşmaq hesab edilir.
İnzibati tənbeh
Maddə 21.
İnzibati tənbehin məqsədləri
İnzibati tənbeh
məsuliyyət tədbiridir və inzibati xəta
törədən şəxsi qanunlara əməl edilməsi
ruhunda tərbiyələndirmək, habelə həm inzibati
xəta törətmiş şəxs, həm də başqa
şəxslər tərəfindən yeni inzibati xəta
törədilməsinin qarşısını almaq
məqsədi daşıyır.
Maddə 22.
İnzibati tənbeh növləri
22.1. İnzibati tənbeh
növləri aşağıdakılardır:
22.1.1. xəbərdarlıq;
22.1.2. inzibati cərimə;
22.1.3. inzibati xətanın
törədilməsində alət və ya inzibati
xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetin
müsadirəsi;
22.1.4. fiziki şəxsə
verilmiş xüsusi hüququn
məhdudlaşdırılması;
22.1.5. ictimai
işlər;
22.1.6. Azərbaycan
Respublikasının hüdudlarından kənara inzibati qaydada
çıxarma;
22.1.7. inzibati həbs.
22.2. Hüquqi şəxslər
barəsində bu Məcəllənin 22.1.1-22.1.3-cü
maddələrində nəzərdə tutulan inzibati tənbeh
növləri tətbiq edilir.
Maddə 23.
Əsas və əlavə inzibati tənbehlər
23.1. Xəbərdarlıq, inzibati
cərimə, ictimai
işlər və ya inzibati həbs yalnız əsas
inzibati tənbeh növləri kimi tətbiq edilir.
23.2. İnzibati xətanın
törədilməsində alət və ya inzibati
xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetin
müsadirəsi, fiziki şəxsə verilmiş xüsusi
hüququn məhdudlaşdırılması, Azərbaycan
Respublikasının hüdudlarından kənara inzibati qaydada
çıxarma həm əsas, həm də əlavə
inzibati tənbeh növləri kimi tətbiq edilə bilər.
23.3. Bir inzibati xətaya görə
əsas tənbeh, yaxud əsas və əlavə tənbeh
tətbiq edilə bilər.
Maddə 24.
Xəbərdarlıq
24.1. Xəbərdarlıq inzibati
tənbeh növü olmaqla, hüquqazidd əməlin
yolverilməzliyi barədə şəxslərə edilən
rəsmi xəbərdaredici tədbirdir. Xəbərdarlıq
yazılı formada edilir.
24.2. Xəbərdarlıq bu
Məcəllənin Xüsusi hissəsinin müvafiq
maddəsində nəzərdə tutulduqda o halda tətbiq
olunur ki, həmin maddədə nəzərdə tutulmuş
xətaya görə şəxs ilk dəfə inzibati
məsuliyyətə cəlb olunur və xəta
nəticəsində vurulmuş zərərin əvəzi tam
ödənilir.
Maddə 25.
İnzibati cərimə
25.1. İnzibati cərimə bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda
hakim, səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs)
tərəfindən təyin edilən və təqsirkar
şəxsdən dövlətin xeyrinə məcburi tutulan pul
məbləğidir.
25.2.
İnzibati cərimə manatla və ya aşağıdakı
digər meyarlarla ifadə oluna bilər:
25.2.1. inzibati
xətanın başa çatdığı və ya
qarşısının alındığı vaxt inzibati
xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetin
dəyəri;
25.2.2. inzibati xəta nəticəsində
vurulmuş ziyanın (əldə edilmiş gəlirin)
miqdarı;
25.2.3. inzibati
xətanın başa çatdığı və ya onun
qarşısının alındığı vaxt
ödənilməli olan, lakin ödənilməmiş
ödənişlərin, vergilərin məbləği.
25.3.
İnzibati xətalara görə Azərbaycan
Respublikasının diplomatik nümayəndəlikləri
və konsulluqları tərəfindən tətbiq edilən
inzibati cərimələr həmin nümayəndəlik
və konsulluqların yerləşdiyi xarici ölkənin
valyutası ilə tutulur.[6]
25.4. Manatla
hesablanan və inzibati xətaya görə fiziki
şəxsdən alınan inzibati cərimənin
məbləği beş min manatdan, vəzifəli
şəxsdən alınan inzibati cərimənin
məbləği on min manatdan, hüquqi şəxsdən
alınan inzibati cərimənin məbləği əlli min
manatdan artıq ola bilməz.
25.5. İnzibati
xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetin dəyəri
ilə ölçülən cərimənin məbləği həmin
predmetin dəyərinin yüz faizindən,
ödənilməmiş ödənişlərin,
vergilərin məbləği ilə ölçülən
cərimənin məbləği
isə həmin ödənişlərin, vergilərin yüz
əlli faizindən artıq ola bilməz.
25.6. İnzibati xəta
nəticəsində vurulmuş ziyanın (əldə
edilmiş gəlirin) miqdarı ilə
ölçülən cərimənin məbləği həmin ziyanın (əldə
edilmiş gəlirin) on mislindən artıq ola bilməz.
25.7. Bu Məcəllənin
116.1-ci maddəsi ilə müəyyən edilmiş hallarda
inzibati cərimə şərti olaraq tətbiq edilir.
25.8. Qanunla
müəyyən edilmiş hallar istisna olmaqla, inzibati
cərimə Azərbaycan Respublikasının dövlət
büdcəsinə ödənilir.
Maddə 26.
İnzibati xətanın törədilməsində alət
və ya inzibati xətanın bilavasitə obyekti olmuş
predmetin müsadirəsi
26.1. İnzibati xəta
törətmiş şəxsin xüsusi
mülkiyyətində olan, inzibati xətanın
törədilməsində alət və ya inzibati
xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetin
müsadirəsi bu Məcəllənin Xüsusi
hissəsində nəzərdə tutulmuş hallarda həmin
predmetin məcburi qaydada və ödənişsiz
dövlətin mülkiyyətinə keçməsindən
ibarətdir.
26.2. İnzibati xətanın
törədilməsində alət və ya inzibati
xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetin
müsadirəsi yalnız hakim tərəfindən tətbiq
edilir.
26.3. Əsas dolanacaq mənbəyi
ov olan şəxslərin odlu silahı, döyüş
sursatı və digər ov alətləri müsadirə
edilə bilməz.
26.4. Müsadirənin tətbiqi
qaydası bu Məcəllə ilə müəyyən edilir.
Maddə 27.
Fiziki şəxsə verilmiş xüsusi hüququn
məhdudlaşdırılması
27.1. Fiziki şəxs ona verilmiş
xüsusi hüquqdan istifadə qaydasını kobud
şəkildə və ya müntəzəm pozduqda həmin
hüquq bu Məcəllənin Xüsusi hissəsində
nəzərdə tutulmuş hallarda iki aydan iki ilədək
müddətə məhdudlaşdırılır.
27.2. Bu Məcəllənin 327.7-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş hal istisna olmaqla, fiziki
şəxsə verilmiş xüsusi hüququn
məhdudlaşdırılması yalnız hakim
tərəfindən tətbiq edilir.
27.3. Bu Məcəllənin 327.8, 333, 342.8 və 343-cü
maddələrində nəzərdə tutulmuş hallar
istisna olmaqla, nəqliyyat vasitələrindən əlilliyi
ilə əlaqədar istifadə edən şəxslərin
nəqliyyat vasitəsini idarə etmək hüququ
məhdudlaşdırıla bilməz.
27.4. Bu Məcəllənin 327.7-ci maddəsində
göstərilən balla qiymətləndirilən
xətaların yol verilməsinə görə
sürücülər bir il ərzində 20 və daha
çox bal topladıqda, inzibati cərimə tətbiq
edilmədən onların nəqliyyat vasitəsini idarə
etmək hüququ məhdudlaşdırılır.
27.5.
Əsas dolanacaq mənbəyi ov olan fiziki şəxslərin
ov hüququ məhdudlaşdırıla bilməz.
Maddə 28.
İctimai işlər
28.1. İctimai
işlər, barəsində ictimai işlər
növündə inzibati tənbeh tətbiq edilən
şəxsin əsas işindən və ya təhsilindən
asudə vaxtlarında haqqı ödənilmədən
cəmiyyətin xeyrinə ictimai faydalı işlər
yerinə yetirməsindən ibarətdir. Belə
işlərin növləri müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilir.[7]
28.2. İctimai
işlər yalnız hakim tərəfindən tətbiq edilir.
28.3. İctimai
işlər altmış saatdan iki yüz qırx saatadək
müddətə müəyyən edilir və gün
ərzində dörd saatdan çox ola bilməz.
28.3-1.
Məhkəmə tərəfindən ictimai işlər
növündə inzibati tənbeh tətbiq olunmuş
şəxslərin üzərinə həmin işlərin
yerinə yetirildiyi yerlərdə elektron nəzarət
vasitəsini gəzdirmək və həmin vasitənin
işlək vəziyyətdə saxlanılması
üçün ona xidmət etmək vəzifəsi qoyulur.[8]
28.4. İctimai
işlər aşağıdakı şəxslərə
tətbiq oluna bilməz:
28.4.1. birinci
və ikinci
dərəcə əlilliyi olan şəxslərə, sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlara; [9]
28.4.2.
hamilə qadınlara;
28.4.3.
himayəsində üç yaşınadək uşağı olan qadınlara;
28.4.4. üç yaşına çatmamış uşağını
təkbaşına böyüdən kişilərə;[10]
28.4.5. pensiya
yaşına çatmış qadın və kişilərə;
28.4.6.
hərbi qulluqçulara.[11]
Maddə 29.
Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənara
inzibati qaydada çıxarma
29.1. Bu
Məcəllənin Xüsusi hissəsində
nəzərdə tutulmuş hallarda əcnəbilər və
ya vətəndaşlığı olmayan şəxslər
barəsində Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənara inzibati qaydada çıxarma
tətbiq edilir.
29.2. Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənara inzibati qaydada çıxarma hakim
və ya səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs)
tərəfindən tətbiq edilir.
29.3.
Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənara
inzibati qaydada çıxarılmış
əcnəbilərin və ya
vətəndaşlığı olmayan şəxslərin Azərbaycan
Respublikasına gəlmək hüququ 1 ildən 5
ilədək müddətə
məhdudlaşdırılır.
29.4.
Qaçqın statusuna malik olan və ya Azərbaycan
Respublikası tərəfindən siyasi sığınacaq
verilən şəxslər, habelə insan alverinin qurbanı
olan uşaqlar barəsində Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənara inzibati qaydada çıxarma
tətbiq edilmir.
29.5. İnsan
alverindən zərər çəkmiş hesab olunan
əcnəbilər və ya vətəndaşlığı
olmayan şəxslər barəsində 1 il
müddətində, cinayət təqibi orqanlarına
yardım göstərən əcnəbilər və ya
vətəndaşlığı olmayan şəxslər
barəsində isə cinayət təqibi başa
çatanadək Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənara inzibati qaydada çıxarma
tətbiq edilmir.
Maddə 30.
İnzibati həbs
30.1. İnzibati həbs, yalnız
müstəsna hallarda, inzibati xətaların ayrı-ayrı növlərinə
görə üç
gündən üç ay
müddətinədək hakim
tərəfindən tətbiq edilir. [12]
30.2. Hamilə qadınlar və ya
himayəsində on dörd yaşınadək
uşağı olan qadınlar, on dörd yaşına
çatmamış uşağını təkbaşına
böyüdən kişilər, on səkkiz
yaşına çatmayan şəxslər, birinci və ya ikinci dərəcə əlilliyi
olan şəxslər,
sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar, altmış
yaşına çatmış qadınlar və altmış
beş yaşına çatmış kişilər, habelə bu Məcəllənin
41-ci fəslində nəzərdə tutulmuş inzibati
xətalar istisna olmaqla digər inzibati xətalara görə
hərbi qulluqçular barəsində inzibati həbs
tətbiq edilə bilməz. [13]
30.3. İnzibati qaydada tutma
müddəti inzibati həbs müddətinə daxil edilir.
İnzibati tənbeh tətbiq
etmə
Maddə 31.
İnzibati tənbeh tətbiq etmənin ümumi qaydaları
31.1. İnzibati xətaya
görə tənbeh bu Məcəlləyə uyğun olaraq
tətbiq edilir.
31.2. Fiziki və ya vəzifəli
şəxslər barəsində inzibati tənbeh tətbiq
edilərkən, xətanın xarakteri, inzibati xəta
törədən şəxsin şəxsiyyətini
xarakretizə edən hallar, onun təqsirinin
dərəcəsi, əmlak
vəziyyəti, habelə məsuliyyəti
yüngülləşdirən və
ağırlaşdıran hallar nəzərə alınır.
31.3. Hüquqi şəxslər
barəsində inzibati tənbeh tətbiq edilərkən,
inzibati xətanın xarakteri, inzibati xəta
nəticəsində hüquqi şəxsin əldə etdiyi
xeyrin həcmi və ya onun maraqlarının təmin edilməsinin
xarakteri və dərəcəsi, hüquqi şəxsi
xarakterizə edən hallar, o cümlədən onun maliyyə və
əmlak vəziyyəti, xeyriyyəçilik və ya digər
ictimai faydalı fəaliyyətlə məşğul
olması, habelə məsuliyyəti
yüngülləşdirən və
ağırlaşdıran hallar nəzərə alınır.
31.4. Bu
Məcəllənin Xüsusi hissəsində inzibati
xətanın törədilməsinə görə
müəyyən edilən inzibati tənbehin yalnız
yuxarı həddi müəyyən edildikdə, tətbiq
edilən inzibati tənbeh onun yuxarı həddinin dörddə birindən az ola
bilməz. [14]
31.4-1.
İnzibati qaydada tutulmuş şəxs barəsində inzibati
həbs istisna olmaqla tətbiq edilən digər inzibati
tənbehin həddi, bu Məcəllənin Xüsusi
hissəsində inzibati xətanın
törədilməsinə görə müəyyən
edilən inzibati tənbehin yuxarı həddinin dörddə
üçündən çox ola bilməz.[15]
31.5. İnzibati tənbehin tətbiq
edilməsi həmin inzibati tənbehə səbəb olmuş
öhdəliklərin yerinə yetirilməsindən
şəxsi azad etmir.
Maddə 32.
İnzibati xətaya görə məsuliyyəti
yüngülləşdirən hallar
32.1. İnzibati tənbeh tətbiq
edilərkən, məsuliyyəti
yüngülləşdirən hallar aşağıdakılar
hesab edilir:
32.1.1. inzibati xəta
törətmiş şəxsin səmimi
peşmançılığı;
32.1.2. inzibati xətanın yetkinlik
yaşına çatmayanlar tərəfindən
törədilməsi;
32.1.3. inzibati xətanın
hamilə qadın və ya himayəsində azyaşlı
uşağı olan qadın tərəfindən
törədilməsi;
32.1.4. inzibati xətanın
fiziki və ya psixi məcburiyyət təsiri altında,
yaxud maddi, xidməti və ya sair cəhətdən
asılılıq nəticəsində törədilməsi;
32.1.5. inzibati xətanın
zəruri müdafiənin və ya son zərurətin bu Məcəllə
ilə müəyyən edilmiş şərtlərini pozmaqla
törədilməsi;
32.1.6. inzibati xətanın
zərər çəkmiş şəxsin qanunsuz və
ya əxlaqsız hərəkətlərinin təsiri
altında və ya bu hərəkətlər nəticəsində
qəflətən baş vermiş güclü ruhi həyəcan
(affekt) vəziyyətində törədilməsi;
32.1.7. törədilmiş inzibati
xətanın zərərli nəticələrinin inzibati
xəta törətmiş şəxs tərəfindən
aradan qaldırılması və ya vurulmuş zərərin
əvəzinin könüllü surətdə ödənilməsi.
32.2. İnzibati tənbeh tətbiq
edilərkən bu Məcəllənin 32.1.1 - 32.1.7-ci maddələrində
göstərilməmiş başqa hallar da hakim tərəfindən
məsuliyyəti
yüngülləşdirən hal qismində nəzərə
alına bilər.
32.3. Bu Məcəllənin
Xüsusi hissəsinin müvafiq maddəsində inzibati xəta
tərkibinin əlaməti kimi nəzərdə tutulmuş məsuliyyəti
yüngülləşdirən hal, inzibati tənbeh tətbiq
edilərkən təkrar nəzərə alına bilməz.
Maddə 33.
İnzibati xətaya görə məsuliyyəti
ağırlaşdıran hallar
33.1. İnzibati tənbeh tətbiq
edilərkən, məsuliyyəti ağırlaşdıran
hallar aşağıdakılar hesab edilir:
33.1.1. səlahiyyətli
şəxslərin hüquqazidd hərəkəti
dayandırmağı tələb etdiklərinə baxmayaraq,
bu hərəkətin davam etdirilməsi;
33.1.2. inzibati xətaya görə
inzibati tənbeh almış şəxsin eyni xətanı inzibati tənbeh vermə
haqqında qərar qüvvəyə mindiyi gündən
bir il ərzində təkrar törətməsi;
33.1.3. yetkinlik
yaşına çatmayanların inzibati xəta
törətməyə cəlb edilməsi;
33.1.4. inzibati xətanın yetkinlik
yaşına çatmayanlara qarşı
törədilməsi;
33.1.5. inzibati xətanın bir qrup
şəxs tərəfindən törədilməsi;
33.1.6. inzibati xətanın təbii
fəlakət şəraitində və ya başqa
fövqəladə şəraitdə, yaxud hərbi vəziyyət dövründə
törədilməsi;[16]
33.1.7. inzibati xətanın
sərxoş halda olan şəxs tərəfindən
törədilməsi.
33.2. İnzibati tənbeh tətbiq
edilərkən bu Məcəllənin 33.1.1 - 33.1.7-ci maddələrində
göstərilməmiş hallar cəzanı
ağırlaşdıran hal qismində nəzərə
alına bilməz.
33.3. Bu Məcəllənin
Xüsusi hissəsinin müvafiq maddəsində inzibati xəta
tərkibinin əlaməti kimi nəzərdə tutulmuş məsuliyyəti
ağırlaşdıran hal, inzibati tənbeh tətbiq edilərkən
təkrar nəzərə alına bilməz.
Maddə 34. Bir
neçə inzibati xəta törədildikdə, inzibati
tənbeh tətbiq etmə
34.1. Bir şəxs iki və ya daha
çox inzibati xəta törətdikdə, onun
barəsində hər bir inzibati xətaya görə
ayrılıqda inzibati tənbeh tətbiq edilir.
34.2. Şəxsin
eyni və ya müxtəlif vaxtlarda törətdiyi bir
neçə inzibati xətaya dair işlərə
baxılması eyni orqanın səlahiyyətinə
aiddirsə, həmin işlərə eyni vaxtda
baxılmalıdır.
34.3. Şəxsin
eyni vaxtda öz hərəkətləri
(hərəkətsizliyi) ilə törətdiyi bir
neçə inzibati xətaya dair işlərə
baxılması eyni orqanın səlahiyyətinə
aiddirsə, həmin şəxs daha ciddi xətaya görə
müəyyən edilmiş sanksiya
çərçivəsində tənbeh edilir. Bu halda
törədilmiş xətalardan hər hansı birinə
görə nəzərdə tutulmuş əlavə
tənbehlərdən biri əsas tənbehə əlavə
edilə bilər.
34.4.
Şəxsin müxtəlif vaxtlarda öz
hərəkətləri (hərəkətsizliyi) ilə
törətdiyi bir neçə inzibati xətaya dair
işlərə baxılması eyni orqanın
səlahiyyətinə aiddirsə, barəsində inzibati icraat
aparılan şəxsə tətbiq olunan tənbeh bu
Məcəllənin 25.4, 27.1, 28.3, 29.3 və 30.1-ci
maddələrində müəyyən edilmiş
hədlərdən artıq ola bilməz.
Maddə 34-1.
İnzibati xətaya görə daha yüngül inzibati
tənbeh tətbiq etmə[17]
Bu
Məcəllənin Xüsusi hissəsində inzibati xətaya
görə müəyyən edilmiş sanksiyada
nəzərdə tutulmuş ictimai işlər və ya
inzibati həbs növündə inzibati tənbehin tətbiq
edilməsi bu Məcəllənin 28.4-cü və ya 30.2-ci
maddələrinin tələblərinə əsasən
mümkün olmadıqda, hakim inzibati xəta
törətmiş şəxs barəsində bu
Məcəllənin Xüsusi hissəsinin müvafiq
maddəsində nəzərdə tutulmuş inzibati tənbeh
əvəzinə iki yüz manatdan beş yüz manatadək
məbləğdə cərimə növündə inzibati
tənbeh tətbiq edir.
Maddə 35.
Şəxsin inzibati məsuliyyətə cəlb
edilməmiş sayılması üçün tələb
olunan müddət
Barəsində inzibati tənbeh
tətbiq olunmuş şəxs tənbehin icrasını
bitirdiyi gündən etibarən bir il ərzində yeni inzibati
xəta törətməmişdirsə, o, inzibati
məsuliyyətə cəlb edilməmiş hesab olunur.
Maddə 36.
Vurulmuş zərərin əvəzinin ödənilməsi
36.1. İnzibati xəta haqqında
işə baxarkən, vurulmuş əmlak zərərinin
əvəzinin ödənilməsi barədə
mübahisə olmadıqda, hakim, səlahiyyətli orqan (vəzifəli
şəxs) inzibati tənbeh tətbiq etməklə eyni vaxtda
vurulmuş zərərin əvəzinin ödənilməsi
barədə məsələyə də baxa bilər.
36.2. İnzibati xəta haqqında
işə baxarkən, vurulmuş əmlak zərərinin
əvəzinin ödənilməsi barədə
mübahisə olduqda, inzibati tənbeh tətbiq etməklə
eyni vaxtda vurulmuş zərərin əvəzinin
ödənilməsi barədə məsələyə
yalnız hakim baxa bilər.
36.3. İnzibati xəta
nəticəsində vurulmuş mənəvi zərərin
əvəzinin ödənilməsi məsələsi
Azərbaycan Respublikasının Mülki Prosessual Məcəlləsinə
uyğun olaraq həll edilir.
Maddə
37. İnzibati həbs nəzərdə tutan inzibati xəta
törətmiş, narkomaniyadan müalicəyə ehtiyacı
olan şəxslərin məcburi müalicəyə cəlb
olunması
37.1. İnzibati həbs nəzərdə
tutan inzibati xəta törətmiş, narkomaniyadan müalicəyə
ehtiyacı olan şəxslərə inzibati həbs tənbeh
növü tətbiq edilərkən məhkəmə tərəfindən
onlara məcburi müalicə təyin edilir və inzibati həbs
növündə inzibati tənbeh çəkilib
qurtardıqdan sonra icra olunur.
37.2. Məcburi müalicənin tətbiq
edilməsinin məqsədi bu Məcəllənin 37.1-ci maddəsində
göstərilən şəxslərin
müalicə olunmasından, səhhətinin və psixoloji vəziyyətinin
yaxşılaşdırılmasından,
ixtisaslaşdırılmış tibbi yardım və sosial
qayğı göstərməklə onların normal həyat
tərzinə qaytarılmasından, gələcəkdə həmin
şəxslərin insan psixikasına təsir göstərən
maddələrdən sui-istifadəsinin və yeni inzibati xətalar
törətməsinin qarşısının
alınmasından ibarətdir.
37.3. Barəsində inzibati həbs tənbeh
növü tətbiq edilməklə yanaşı, tibbi yoxlama
nəticəsinə əsasən narkomaniyadan məcburi
müalicə təyin edilmiş şəxslər inzibati həbs
tənbeh növünü çəkib qurtardıqdan sonra
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının tabeliyində olan
ixtisaslaşdırılmış tibb müəssisəsində
müalicə olunurlar.
37.4. Şəxs barəsində
narkomaniyadan məcburi müalicə təyin edildikdə, məhkəmə
bu barədə qanuni qüvvəyə minmiş qərarının
surətini icra olunması üçün
ixtisaslaşdırılmış tibb müəssisəsinə,
habelə məcburi müalicənin icrasına nəzarət
edilməsi üçün icra məmuruna göndərir.
37.5. Barəsində
narkomaniyadan məcburi müalicə təyin edilmiş şəxs
inzibati həbs müddətinin başa çatdığı
gün inzibati həbs yerinin nümayəndəsinin
müşayiəti ilə məcburi müalicənin həyata
keçirildiyi ixtisaslaşdırılmış tibb müəssisəsinə
təhvil verilir.
37.6.
İxtisaslaşdırılmış tibb müəssisələrində
məcburi müalicə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
təsdiq etdiyi şərtlərə və qaydalara uyğun
aparılır.
37.7.
İxtisaslaşdırılmış tibb müəssisəsində
məcburi müalicə barədə məhkəmə qərarının
tələblərinin yerinə yetirilməsinə icra məmuru
tərəfindən nəzarət edilir.
37.8
İxtisaslaşdırılmış tibb müəssisəsində
məcburi müalicədə olan şəxsin məcburi
müalicədən vaxtından əvvəl azad edilməsi və
məcburi müalicə müddətinin uzadılması
“Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və
onların prekursorlarının dövriyyəsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş
hallarda həmin müəssisənin müdiriyyətinin təqdimatı və həkim-məsləhət
komissiyasının rəyi nəzərə alınmaqla,
müəssisənin yerləşdiyi yer üzrə məhkəmənin
qərarı əsasında həyata keçirilir.
İnzibati məsuliyyətdən
azad etmə
Maddə 38. Müddətin
keçməsi ilə bağlı inzibati məsuliyyətdən
azad etmə
38.1. İnzibati tənbeh inzibati
xətanın törədildiyi gündən ən geci
üç ay keçənədək verilə bilər. Yol
hərəkəti qaydaları, gömrük
qaydaları, ətraf mühitin qorunması qaydaları, xarici
dövlətlərin qeyri-hökumət
təşkilatlarının filial və ya
nümayəndəliklərinin fəaliyyət
göstərməsi qaydaları, qrant müqavilələrinin
(qərarlarının) qeydə alınması qaydaları,
eləcə də maliyyə, vergilərin və
rüsumların ödənilməsi qaydaları
əleyhinə olan inzibati xətalara görə,
habelə hüquqi şəxslərin dövlət reyestri
üçün zəruri məlumatların
verilməməsinə, hüquqi
şəxslərin dövlət qeydiyyatı zamanı
yanlış məlumatların verilməsinə,
qeyri-hökumət təşkilatları haqqında və
cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul
vəsaitlərinin və ya digər əmlakın
leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun
maliyyələşdirilməsinə qarşı
mübarizə haqqında, həmçinin
dərman vasitələri haqqında
qanunvericiliyin, habelə
əcnəbilərin və vətəndaşlığı
olmayan şəxslərin Azərbaycan Respublikasında
olması və yaşaması qaydalarının
pozulmasına, xırda talamaya
görə inzibati tənbeh inzibati
xətanın törədildiyi gündən ən geci bir il
keçənədək verilə bilər.[18]
38.2. Bu Məcəllənin 38.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulan müddətlər
davam edən inzibati xətalara münasibətdə
xətanın aşkara çıxarıldığı
gündən hesablanır.
38.3. Cinayət işinin
başlanması rədd edildikdə və ya cinayət
işinə xitam verildikdə, lakin şəxsin
əməllərində inzibati xəta tərkibinin
bütün əlamətləri olduqda, inzibati tənbeh
cinayət işinin başlanmasının rədd edilməsi
və ya ona xitam verilməsi haqqında qərar qəbul
edildiyi gündən ən geci üç ay
keçənədək verilə bilər.
38.4. On
altı yaşından on səkkiz yaşınadək olan
yetkinlik yaşına çatmayanın törətdiyi inzibati
xəta haqqında iş yetkinlik yaşına
çatmayanların işləri və hüquqlarının
müdafiəsi üzrə komissiya tərəfindən Azərbaycan
Respublikasının 2002-ci il 31 may tarixli 336-IIQ nömrəli
Qanunu ilə təsdiq edilmiş “Yetkinlik yaşına
çatmayanların işləri və hüquqlarının
müdafiəsi üzrə komissiyalar haqqında
Əsasnamə” ilə
müəyyən edilmiş qaydada müvafiq dövlət orqanına
qaytarıldıqda, inzibati tənbeh həmin iş
qaytarıldığı gündən ən geci üç
ay keçənədək verilə bilər.
38.5.
İnzibati xəta törətmiş şəxs
qaçıb gizlənərsə, müddətin axımı
dayanır. Bu halda müddətin axımı, həmin şəxsin
aşkarlandığı vaxtdan bərpa olunur. Lakin inzibati xətanın törədildiyi
vaxtdan bir il keçərsə, qaçıb
gizlənən şəxs inzibati məsuliyyətə cəlb
oluna bilməz.[19]
38.6. Bu Məcəllənin
122.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş inzibati tənbeh vermə haqqında elektron qərar
və onun əlavəsi (foto və ya video materiallar) inzibati xətanın
törədildiyi gündən bir gün müddətində
hər bir nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisi
üçün internet informasiya resursunda yaradılan elektron
kabinetdə yerləşdirilmədikdə, şəxs inzibati məsuliyyətə
cəlb oluna bilməz.[20]
Maddə 39.
Zərər çəkmiş şəxslə
barışmaqla bağlı inzibati məsuliyyətdən azad
etmə
39.1. Bu Məcəllənin 157 və 158-ci
maddələrində nəzərdə tutulmuş inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat yalnız
zərər çəkmiş şəxsin ərizəsinə
əsasən başlanır, zərər çəkmiş
şəxslə barəsində inzibati icraat aparılan
şəxs barışdıqda isə həmin iş
üzrə icraata xitam verilir.
39.2. Bu
Məcəllənin 227, 232-1-ci və
351-1-ci maddələrində nəzərdə
tutulmuş inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat
zamanı inzibati xəta törətmiş şəxs
vurulmuş ziyanı tamamilə ödədikdə və
zərər çəkmiş şəxslə
barışdıqda inzibati iş üzrə icraata xitam verilir.[21]
İnzibati xətalar
haqqında işlərə baxmaq səlahiyyəti olan orqanlar
(vəzifəli şəxslər)
Əsas qaydalar
Maddə 40.
İnzibati xətalar haqqında işlərə baxmağa
səlahiyyəti olan orqanlar (vəzifəli şəxslər)
40.0. İnzibati xətalar
haqqında işlərə:
40.0.1. rayon (şəhər)
məhkəmələri;
40.0.2. yetkinlik yaşına
çatmayanların işləri və hüquqlarının
müdafiəsi üzrə komissiyalar (kollegial orqan);
40.0.3. müvafiq icra
hakimiyyəti orqanları, Mərkəzi Bank, müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının yaratdığı qurum
(vəzifəli şəxslər) baxırlar.[22]
Maddə 41.
Yetkinlik yaşına çatmayanların işləri və
hüquqlarının müdafiəsi üzrə komissiyalar
Bu
Məcəllənin 189.1, 189.3, 189.4, 212.3, 512 və
522-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş
inzibati xətalara dair işlərə baxan yetkinlik
yaşına çatmayanların işləri və
hüquqlarının müdafiəsi üzrə
komissiyaların (kollegial orqanın) yaradılması və
fəaliyyət qaydası Azərbaycan
Respublikasının 2002-ci il 31 may tarixli 336-IIQ nömrəli
Qanunu ilə təsdiq edilmiş “Yetkinlik yaşına
çatmayanların işləri və hüquqlarının
müdafiəsi üzrə komissiyalar haqqında Əsasnamə” ilə müəyyən olunur.[23]
Maddə 42.
Vəzifəli şəxslərin səlahiyyəti
42.1. İnzibati xətalar
haqqında işlərə baxmağa səlahiyyəti olan
vəzifəli şəxslər bu Məcəllənin
Xüsusi hissəsində nəzərdə tutulmuş inzibati
tənbehləri yalnız xidməti vəzifələrinin
icrası zamanı tətbiq edə bilərlər.
42.2. İnzibati xətalar
haqqında işlərə bu Məcəllənin 40.0.3-cü maddəsində nəzərdə
tutulan orqanlar adından baxmağa səlahiyyəti olan vəzifəli
şəxslərin siyahısı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilir.
İnzibati xətalar
haqqında işlərin aidiyyəti
Maddə 43.
Rayon (şəhər) məhkəmələrinin aidiyyəti
[24] 43.1. Rayon (şəhər)
məhkəmələri bu Məcəllənin 157‒188,
190, 191.1, 195.1, 196, 197, 198.2, 198.3,
204, 205, 205-1.2, 206–208, 211.1, 221, 227,
229, 232-1, 251.3, 253-1.1, 262, 263, 264.0.2,
264.0.3, 264.0.5, 267, 272.1, 272.3, 275.4, 275.5, 284.2, 286, 290.3, 295.6, 295.7,
296.2, 325.1, 326, 327.8, 332.4‒332.7, 333, 334, 335.5, 335.6, 337.5,
337.6, 338.7, 339.2‒339.5, 340.2, 341, 342.8, 342.9, 343, 349, 351, 351-1, 353.5, 361, 363, 363-1,
363-2, 368‒379, 381‒383, 387‒388-2, 393-1.2, 394.0.5
(tikintisinə icazə tələb olunan açıq
məkanda reklam qurğularının tikintisi zamanı tikinti
norma və qaydalarının pozulmasına
münasibətdə), 394.0.6 (tikintisinə icazə
tələb olunan açıq məkanda reklam
qurğularının istismara verilməsi qaydalarının
pozulmasına münasibətdə), 394.0.7 (müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının yaratdığı qurumun
göstərişlərinə və qərarlarına
əməl etməməsinə münasibətdə), 394-1,
395.1 (həmin əməlin müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının yaratdığı qurumun sərəncamına
verilmiş torpaq sahəsində bu qurumun sərəncamında
olduğu müddətdə törədilməsi hallarına münasibətdə),
395.1-1, 395.2 (həmin əməlin müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının yaratdığı qurumun sərəncamına
verilmiş torpaq sahəsində bu qurumun sərəncamında
olduğu müddətdə törədilməsi hallarına
münasibətdə), 398, 399, 401‒404, 406‒409, 410.3,
411-1.2, 412, 413, 428.7, 428.10, 431, 432.3, 438.2, 438.3, 440-1, 441, 442, 443.1,
445-1, 448, 449, 451, 456, 459.1, 459.2, 459-1, 462 (siyasi partiyalara
münasibətdə) 464‒466, 469.1 (auditorun peşə
məsuliyyətinin icbari sığortasına
münasibətdə), 479‒481, 482.1, 496.2, 499.2, 502‒504,
506‒508, 510, 511, 513, 515‒517, 517-1, 517-2, 520, 523,
525‒535, 537.1, 538-1, 540.5, 544.1,
547, 549‒554, 558‒561, 562.1, 562.2, 563.2, 567‒569, 571,
573, 574, 590‒592, 592-1, 594‒596, 598 (vəkillərə
və auditor xidməti göstərən
şəxslərə münasibətdə), 599‒602, 602-1
(müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
inzibati xətaların törədilməsinə
münasibətdə), 603, 605, 606.1, 608 və 609-cu
maddələrində nəzərdə tutulmuş inzibati
xətalar haqqında işlərə baxırlar.[25]
43.2. Bu
Məcəllənin 43.2-1-ci və 54.2-ci
maddələrində
nəzərdə tutulan inzibati
xətalar haqqında işlər istisna
olmaqla, rayon (şəhər) məhkəmələrinin
baxdığı inzibati xətalar haqqında işlər
üzrə protokol tərtib etmək səlahiyyəti olan
vəzifəli şəxslərin siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilir.[26]
43.2-1. Bu
Məcəllənin 547-ci maddəsində nəzərdə
tutulan inzibati xətalar haqqında işlər üzrə
protokol Azərbaycan Respublikasının Hesablama Palatası
tərəfindən tərtib edilir.[27]
43.3. Bu Məcəllənin 43.1-ci
maddəsində göstərilən inzibati xətalar
haqqında işlərə baxmaq hüququ müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən həmçinin
səlahiyyətli orqanlara (vəzifəli şəxslərə)
aid edildikdə, icraatında inzibati xətalar haqqında iş
olan səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs) inzibati xətanın xarakterini, inzibati xəta
törədənin şəxsiyyətini, onun təqsirinin dərəcəsini,
məsuliyyəti ağırlaşdıran halların və
müsadirə olunmalı malların mövcudluğunu nəzərə
alaraq, şəxs barəsində müvafiq maddənin
sanksiyasında nəzərdə tutulan xəbərdarlıq və
ya cərimə inzibati tənbeh tədbirlərindən daha
ağır tənbeh tədbirinin tətbiqi üçün əsasların olması qənaətinə
gəldikdə, inzibati xəta haqqında protokolu baxılmaq
üçün məhkəməyə göndərir.
43.4. Bu Məcəllənin 610-618-ci
maddələrində nəzərdə tutulmuş inzibati
xətalar haqqında işlərə, habelə bu
Məcəllənin 43.1-ci
maddəsində
nəzərdə tutulmuş inzibati xətaları hərbi
qulluqçular və toplanışa
çağırılmış hərbi
vəzifəlilər törətdikdə, inzibati xətalar
haqqında işlərə hərbi məhkəmələr
baxır. [28]
Maddə 44.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarının aidiyyəti
Bu Məcəllənin 40, 41 və 43-cü maddələrində
göstərilən hallardan başqa, bu
Məcəllənin Xüsusi hissəsində
nəzərdə tutulmuş digər inzibati xətalar haqqında
işlərə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanları baxırlar.
Səlahiyyəti olan
orqanlar (vəzifəli şəxslər) tərəfindən
baxılmış inzibati xətalar haqqında işlər
barədə elektron informasiya sistemləri və ehtiyatları
Maddə 45.
Baxılmış inzibati xətalar haqqında işlər
barədə elektron informasiya sistemləri və ehtiyatları
45.1. Törədilmiş inzibati xətalar və
həmin xətaları törətmiş şəxslər
barədə məlumatların uçotu,
sistemləşdirilməsi və saxlanılması
məqsədi ilə inzibati xətalar haqqında
işlərə baxmağa səlahiyyəti olan orqanlar
(vəzifəli şəxslər) baxdığı inzibati
xətalar haqqında işlər barədə elektron
informasiya sistemlərini (ehtiyatlarını) (bundan sonra –
informasiya ehtiyatı) yaradır və həmin informasiya
ehtiyatlarının fəaliyyətini təmin edir.
45.2. İnzibati xətalar haqqında
işlərə baxmağa səlahiyyəti olan orqanlar
(vəzifəli şəxslər) inzibati xəta haqqında
iş üzrə qərarın qüvvəyə mindiyi
gün aşağıdakı
məlumatların informasiya ehtiyatına daxil edilməsini
təmin etməlidir:
45.2.1. inzibati xəta törətmiş şəxs
haqqında məlumat (soyadı, adı, atasının adı,
fərdi identifikasiya nömrəsi,
vətəndaşlığı, doğum tarixi, yaşayış
yeri, mobil telefon
nömrəsi, elektron ünvanı (olduğu halda);[29]
45.2.2. inzibati xətanın
törədildiyi yer, vaxt və bu xətanın mahiyyəti;
45.2.3. inzibati xətaya görə
məsuliyyət nəzərdə tutan bu Məcəllənin
müvafiq maddəsi;
45.2.4. inzibati
xətanın törədilməsi nəticəsində
şəxsin sağlamlığına yüngül
zərər vurulmuşdursa və ya maddi zərər
yetirilmişdirsə, bu hallar barədə qeydlər;
45.2.5. inzibati xəta haqqında işin
baxılması tarixi və yeri;
45.2.6. inzibati xəta haqqında iş üzrə qərarı
çıxarmış hakimin, vəzifəli şəxsin
vəzifəsi, soyadı, adı, atasının adı,
kollegial orqanın adı və tərkibi;
45.2.7. inzibati xəta haqqında iş üzrə
qərarın tarixi və nömrəsi;
45.2.8. tətbiq edilmiş inzibati tənbeh haqqında
məlumat;
45.2.9. tətbiq edilmiş inzibati tənbehin icrası
barədə məlumat;
45.2.10. inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat üçün zəruri olan digər
məlumatlar.
Maddə 46.
İnformasiya ehtiyatının açıqlığı
46.1.
Barəsində
inzibati tənbeh tətbiq edilmiş şəxsə informasiya
ehtiyatında onun haqqında olan məlumatı əks etdirən
çıxarış həmin şəxsin yazılı və
ya elektron müraciəti əsasında bir iş günü
müddətində verilir.
46.2.
Qanunda nəzərdə
tutulmuş səlahiyyətlərin yerinə yetirilməsi ilə
əlaqədar dövlət orqanlarına (qurumlarına) informasiya
ehtiyatının məlumatları əsaslandırılmış
yazılı sorğular əsasında verilir. [30]
Maddə 47. İnformasiya ehtiyatında olan məlumatların
mühafizəsi
47.1. İnzibati xətalar haqqında işlərə
baxmağa səlahiyyəti olan orqanlar (vəzifəli
şəxslər) informasiya ehtiyatında olan məlumatlardan
yalnız öz xidməti vəzifələrinin yerinə
yetirilməsi məqsədi ilə istifadə edə
bilərlər.
47.2. İnzibati xətalar haqqında işlərə
baxmağa səlahiyyəti olan orqanlar (vəzifəli
şəxslər) informasiya ehtiyatında olan məlumatların
mühafizəsini təmin etməlidirlər. Bu
Məcəllənin 46-cı maddəsində və digər
qanunlarda müəyyənləşdirilmiş hallar istisna
edilməklə, həmin məlumatlar açıqlana
bilməz.
47.3.
İnformasiya
ehtiyatında olan məlumatlar beş il müddətində
saxlanılır.
İnzibati xətalar
haqqında işlər üzrə icraat
Ümumi
müddəalar
Maddə 48.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatın vəzifələri
İnzibati xətalar haqqında
işlər üzrə icraatın vəzifələri
şəxslərin hüquqlarını və
azadlıqlarını, onların qanuni mənafelərini
qorumaqdan, inzibati xəta haqqında hər bir işin
hallarını vaxtında, hərtərəfli, tam və
obyektiv surətdə aydınlaşdırmaqdan, inzibati xəta
törətmiş şəxsi aşkar etməkdən və
onu inzibati məsuliyyətə cəlb etməkdən,
çıxarılmış qərarın icrasını
təmin etməkdən, habelə inzibati xətanın
törədilməsinə kömək edən
səbəbləri və şəraiti aşkar
etməkdən və inzibati xətaların qarşısını
almaqdan ibarətdir.
Maddə 49.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatın aparıldığı dil
49.1. Azərbaycan Respublikasında
inzibati xətalar haqqında işlər üzrə icraat
Azərbaycan dilində, yaxud müəyyən ərazidəki
əhalinin çoxluq təşkil edən hissəsinin
dilində aparılır.
49.2. İşdə iştirak
edən, inzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatın aparıldığı dili bilməyən
şəxslər ana dilində və ya bildiyi hər hansı
başqa dildə məlumat, izahatlar, şikayət və ya
vəsatət vermək hüququ ilə, habelə bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
tərcüməçinin xidmətlərindən istifadə
etmək hüququ ilə təmin olunurlar.
Maddə 50.
İnzibati xətalar haqqında işlərə açıq
baxılması
50.1. Dövlət və ya
kommersiya sirrinin, şəxsi və
ailə sirlərinin, yaxud qanunla qorunan digər sirlərin yayılmasına gətirib
çıxara bilən hallar, həmçinin inzibati
xətalar haqqında işlər üzrə icraatda iştirak
edən şəxslərin, onların yaxın
qohumlarının təhlükəsizliyinin təmin
edilməsi halları istisna olmaqla, inzibati xətalar haqqında
işlərə açıq baxılır.
50.2. İnzibati xətalar
haqqında işlərin qapalı baxılmasına
zərurət olduğu halda, bu barədə qərardad
qəbul edilir.
Maddə 51.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə
məlumatların yayılmasının yolverilməzliyi
51.1. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə məlumatlar yalnız icraatında inzibati
xəta haqqında iş olan hakimin, səlahiyyətli
orqanın (vəzifəli şəxsin), belə məlumatlar
zərər çəkmiş şəxsin şəxsi maraqlarına
toxunduqda isə, habelə zərər çəkmiş
şəxsin icazəsi ilə və onların mümkün
hesab etdiyi həcmdə elan oluna bilər.
51.2. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat zamanı foto və ya video
çəkiliş, yaxud səsyazma aparılıbsa,
barəsində inzibati icraat aparılan şəxsin və zərər
çəkmiş şəxsin razılığı olmadan
həmin foto və ya video çəkiliş, yaxud səsyazma
materialları kütləvi informasiya vasitələrində
yayımlana bilməz.
Maddə 52.
Vəsatətlər
52.1. İnzibati xətalar
haqqında işlər üzrə icraatda iştirak edən
şəxslər icraatında həmin işlər olan
hakimə, səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə)
baxılması məcburi sayılan vəsatət vermək hüququna
malikdirlər.
52.2. Vəsatət yazılı
formada verilir və ona dərhal baxılmalıdır.
Vəsatətin təmin olunmasından imtina edildikdə, bu
barədə qərardad qəbul edilir.
Maddə 53.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatı rədd edən hallar
53.0. Aşağıdakı hallarda
inzibati xətalar haqqında işlər üzrə icraat
başlanıla bilməz, başlanmış icraata isə
xitam verilir:
53.0.1. inzibati xəta hadisəsi
olmadıqda;
53.0.2. inzibati xəta tərkibi
olmadıqda;
53.0.3. şəxs son zərurət
vəziyyətində hərəkət etdikdə;
53.0.4. şəxs zəruri
müdafiə vəziyyətində hərəkət
etdikdə;
53.0.5. inzibati məsuliyyət
müəyyən edən normativ hüquqi akt ləğv
olunduqda;
53.0.6. bu Məcəllənin 38-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş
müddətlər başa çatdıqda;
53.0.7. barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsə aid eyni fakt üzrə inzibati tənbeh
etmək haqqında hakimin, səlahiyyətli orqanın (vəzifəli
şəxsin) qərarı olduqda, yaxud inzibati xəta
haqqında işə xitam verilməsi barəsində
ləğv edilməmiş qərar olduqda, habelə həmin
fakt üzrə cinayət işi başlamaq haqqında
qərar olduqda;
53.0.8. barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxs öldükdə;
53.0.9. Bu Məcəllənin 157 və 158-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş inzibati xətanı
törətmiş şəxs zərər çəkmiş
şəxslə barışdıqda;
53.0.10. bu
Məcəllənin Xüsusi hissəsinin
müvafiq maddələrinin Qeyd hissələrində
bilavasitə müəyyən edilmiş hallarda inzibati
xətanı törətmiş şəxs vurulmuş
ziyanı tamamilə ödədikdə və
zərərçəkmiş şəxslə
barışdıqda;[31]
53.0.11. bu
Məcəllənin 122.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş xəta haqqında elektron qərar real vaxt
rejimində tərtib olunmadıqda.[32]
Maddə 54.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə icraat
zamanı prokuror nəzarəti
54.1. Prokuror inzibati xətalar
haqqında işlər üzrə icraat zamanı baş
vermiş qanun pozuntusunu aradan qaldırmaq üçün
vaxtında tədbirlər görür və inzibati xətalar
haqqında işlər üzrə icraatın
aparılmasında Azərbaycan Respublikası
Konstitusiyasının və qanunlarının tətbiqinə
və icrasına prokuror nəzarətini həyata keçirir.
54.2. Bu
Məcəllənin 191.1, 195.1, 197.3, 197.4, 197.5, 205, 253-1.1.1
(yaşıllıqların kadastrının
aparılmamasına münasibətdə), 253-1.1.2
(yaşıllıqların kadastr məlumatlarının
təhrif edilməsinə münasibətdə),
249, 284.2, 339.2 - 339.5, 340.2, 341, 376, 399, 410.3, 440-1.1
(dövlət orqanlarına (qurumlarına) və
bələdiyyələrə münasibətdə), 440-1.2,
440-1.3, 445-1, 516-1.2 (qəbiristanlıqların qorunması
tələblərinin pozulmasına münasibətdə),
516-1.3 (dəfnə icazə verilməyən
ərazilərdə dəfnlərin həyata
keçirilməsinə münasibətdə), 528-1.3,
531, 538-1.4 - 538-1.6, 540.5, 550.2-550.5,
558.2, 558.3, 559, 563.2, 567, 568, 569, 573, 594-1, 594-2, 595.2, 596, 601, 606.1 və 610-618-ci
maddələrində
nəzərdə tutulan inzibati xətalar haqqında
işlər üzrə icraatın başlanması haqqında
qərar prokuror tərəfindən qəbul edilir. Prokuror bu
Məcəllənin 99.3-cü maddəsinə əsasən digər inzibati
xətalar haqqında işlər üzrə də
icraatın başlanması haqqında qərar qəbul
etmək hüququna malikdir.[33]
54.3. Prokuror, həmçinin inzibati
xətalar haqqında işlərin baxılmasında
iştirak etmək, işin baxılması zamanı baş
verən məsələlər üzrə rəy və ya
vəsatət vermək, inzibati xəta haqqında iş
üzrə qəbul edilən qərardan və ya qərardaddan
onun surətinin bu
Məcəllənin 57-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş rəsmi qaydada verildiyi vaxtdan on gün
müddətində protest vermək hüququna malikdir.[34]
54.4. Prokuror bu Məcəllənin
99.1.2 və 99.1.3-cü maddələrində
nəzərdə tutulan məlumatlara baxaraq, on beş gün
müddətində inzibati xətalar haqqında işlər
üzrə icraatın başlanması haqqında qərar
və ya inzibati xəta haqqında işin
başlanmasının rədd edilməsi haqqında
əsaslandırılmış qərardad qəbul edir.
Qərardadın surəti məlumatları vermiş
şəxslərə göndərilir. Həmin qərardaddan onun rəsmi qaydada verildiyi vaxtdan
on gün müddətində
yuxarı prokurora və ya məhkəməyə
şikayət verilə bilər.
54.5. İnzibati xətalar
haqqında işlər üzrə icraatın başlanması
haqqında qərarda bu Məcəllənin 100-cü
maddəsində olan məlumatlar göstərilir. Bu Məcəllənin
102.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan hal istisna
olmaqla, inzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatın başlanması haqqında qərar bu
Məcəllənin 103-cü maddəsində müəyyən edilmiş
müddətdə baxılması üçün hakimə
və ya səlahiyyətli orqana (vəzifəli
şəxsə) göndərilir.
54.6. Yetkinlik yaşına
çatmayanlar barəsində inzibati xətalar haqqında,
habelə öz təşəbbüsü ilə
başlanmış inzibati xətalar haqqında işlərin
baxılmasının yeri və vaxtı prokurora bildirilir.
Həmin işə prokurorun iştirakı olmadan yalnız o
hallarda baxıla bilər ki, işə baxılmasının
yeri və müddətinin ona vaxtında bildirilməsi
barədə məlumat olsun və ya işə
baxılmasını təxirə salmaq haqqında ondan vəsatət
daxil olmasın.
Maddə 55.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə
məsrəflər
55.1. İnzibati xətalar
haqqında işlər üzrə məsrəflər:
55.1.1. zərər
çəkmişlərə, şahidlərə, onların qanuni
nümayəndələrinə, hal
şahidlərinə, ekspertlərə,
mütəxəssislərə və
tərcüməçilərə verilmiş
məbləğlərdən;
55.1.2. maddi sübutların
saxlanılmasına, göndərilməsinə
(daşınmasına) və tədqiq edilməsinə
xərclənən məbləğlərdən ibarətdir.
55.2. Fiziki şəxslər
barəsində inzibati xətalar haqqında işlər
üzrə məsrəflər dövlət hesabına
ödənilir. Hüquqi şəxslər barəsində inzibati
xətalar haqqında işlər üzrə
məsrəflər isə həmin şəxslərin
üzərinə qoyulur.
55.3. İnzibati xətalar
haqqında işlər üzrə məsrəflərin
məbləği məsrəflərə aid olan
çəkilmiş xərcləri təsdiq edən
işə əlavə edilmiş sənədlər
əsasında müəyyən edilir.
55.4. Məsrəflər haqqında
qəbul edilmiş qərar inzibati tənbeh tətbiq
edilməsi və ya inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraata xitam verilməsi haqqında qərarda
göstərilir.
Maddə 56.
Zərər çəkmişlərə,
şahidlərə, onların
qanuni nümayəndələrinə, ekspertlərə
və tərcüməçilərə ödənilməli
məbləğ
56.1. İcraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakimin yanına, səlahiyyətli orqana
(vəzifəli şəxsin yanına) gəlməklə
əlaqədar olaraq zərər çəkmişlərin,
şahidlərin, onların qanuni
nümayəndələrinin,
ekspertlərin, mütəxəssislərin,
tərcüməçilərin və hal şahidlərinin
çəkdikləri xərclər müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
ödənilir.
56.2. İcraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakimin yanına, səlahiyyətli orqana
(vəzifəli şəxsin yanına) zərər
çəkmiş, şahid, ekspert, onların qanuni
nümayəndələri, mütəxəssis,
tərcüməçi və hal şahidləri kimi
çağırılan şəxslərin işdə
olmadıqları müddət ərzində iş yerində
onların əməkhaqqı saxlanılır.
56.3. Mütəxəssisin, ekspertin
və tərcüməçinin əməyi müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
ödənilir.
Maddə 57.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə
sənədlərin rəsmi qaydada verilməsi
57.1.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatın iştirakçılarına bu
Məcəllədə müəyyən edilmiş hallarda
inzibati xətalar haqqında işlər üzrə
sənədlər (qərarlar, qərardadlar, protokollar,
bildirişlər) hakim və ya səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) tərəfindən “Poçt
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda
nəzərdə tutulmuş sifarişli poçt
göndərişi ilə çatdırılır, yaxud
səlahiyyətli vəzifəli şəxs
tərəfindən şəxsən verilir. Sifarişli
poçt göndərişi - göndərilmək
üçün qəbul olunduğuna dair
istifadəçiyə qəbz verilməsi,
çatdırılarkən isə ünvan sahibinin müvafiq
sənədi imzalaması tələb olunan poçt
göndərişidir. Sənədin
çatdırılmasını hakim məhkəmə
işçisinə, səlahiyyətli orqan isə müvafiq
orqanın əməkdaşına tapşıra bilər.
57.2.
Sənəd onu göndərən hakimə və ya
səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə)
qaytarılmalı olan qəbzə və ya sənədin
kötüyünə imza etdirilməklə, ünvan
sahibinə rabitə orqanları, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs), yaxud sənədin
çatdırılması tapşırılmış
şəxslər tərəfindən şəxsən verilir.
Hüquqi şəxsə ünvanlanmış sənəd müvafiq
vəzifəli şəxsə qəbzə və ya
sənədin kötüyünə imza etdirilməklə
verilir.
57.3.
Sənədi çatdırmalı olan şəxs ünvan
sahibini onun yaşadığı, yaxud işlədiyi yer
üzrə tapmadıqda, həmin sənəd ünvan sahibi
ilə birlikdə yaşayan yetkinlik yaşına
çatmış ailə üzvlərindən birinə
(onların razılığı ilə), onlar olmadıqda
ünvan sahibinin yaşayış yeri üzrə yerli
özünüidarə orqanına, müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına, yaxud onun iş yerinin
müdiriyyətinə verilir. Ünvan sahibinin
əvəzinə sənədi qəbul etmiş şəxs
qəbzdə və ya sənədin kötüyündə
öz soyadını, adını, atasının
adını, ünvan sahibinə münasibətini və ya
tutduğu vəzifəni göstərməli və imkan olan
kimi sənədi ünvan sahibinə verməlidir.
57.4.
Sənədi çatdırmalı olan rabitə orqanı,
yaxud sənədin çatdırılması
tapşırılmış şəxs bu işi
sənədi aldığı tarixdən sonrakı
gündən gec olmayaraq yerinə yetirməli və
sənədi çatdırdığı barədə bir
gün müddətində müvafiq hakimə və ya səlahiyyətli
orqana (vəzifəli şəxsə) xəbər
verməlidir.
57.5.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə sənəd
aşağıdakı hallarda rəsmi qaydada verilmiş hesab
edilir:
57.5.1. bu
Məcəllənin 57.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş hallarda ünvan sahibinə şəxsən verildiyi
vaxtdan;
57.5.2. bu
Məcəllənin 57.3-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş hallarda:
57.5.2.1.
ünvan sahibi ilə birlikdə yaşayan yetkinlik
yaşına çatmış ailə üzvlərindən
birinə şəxsən verildiyi vaxtdan;
57.5.2.2.
sənədin çatdırılması
tapşırılmış digər şəxslər
sənədin çatdırılması barədə
müvafiq hakimə və ya səlahiyyətli orqana
(vəzifəli şəxsə) xəbər verdiyi vaxtdan;
57.5.3. bu
Məcəllənin 97.4-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş halda nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisinə
verildiyi vaxtdan.
Maddə 58.
Qəbzin məzmunu
58.0. Bu
Məcəllənin 57.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qəbzdə aşağıdakılar
göstərilməlidir:
58.0.1. inzibati
xəta haqqında iş üzrə sənədi
göndərən orqanın adı və ünvanı;
58.0.2.
sənədin verilməli olduğu şəxsin soyadı,
adı, atasının adı və ya hüquqi şəxsin
adı və yerləşdiyi ünvan;
58.0.3.
verilən sənədin adı;
58.0.4.
verilmənin vaxtı (tarix və saat) və yeri;
58.0.5.
sənədin verilməməsinin səbəbləri
(göstərilən ünvanda olmama, səhv ünvan və
sair);
58.0.6.
sənədin verildiyi şəxs;
58.0.7.
sənədin çatdırılması
tapşırılmış şəxsin, yaxud rabitə
orqanı nümayəndəsinin imzası.
Maddə 59.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə sənədi
qəbul etməkdən imtina
59.1. Ünvan
sahibi və ya onunla birlikdə yaşayan yetkinlik yaşına
çatmış ailə üzvləri inzibati xəta
haqqında işlər üzrə sənədi qəbul
etməkdən imtina etdikdə, onu təqdim edən
şəxs sənəddə müvafiq qeydlər etdikdən
sonra həmin sənədi onu göndərən hakimə
və ya səlahiyyətli orqana (vəzifəli
şəxsə) qaytarır. Bu halda inzibati xəta haqqında
iş üzrə sənəd rəsmi qaydada verilmiş hesab
olunur.
59.2.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə sənədin
ünvan sahibi tərəfindən qəbul edilməsindən
imtina barədə qeyd onun yaşayış yeri üzrə
yerli özünüidarə orqanı, müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı və ya onun iş yerinin
müdiriyyəti tərəfindən təsdiq edilir.
59.3.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə sənədin
ünvanlandığı şəxs tərəfindən
həmin sənədi qəbul etməkdən imtina edilməsi
işə baxılması və ya ayrı-ayrı prosessual
hərəkətlərin həyata keçirilməsi
üçün maneə deyildir.
Maddə 60.
Bildirişlər
60.1. Hakim
və ya səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs)
bildiriş vasitəsilə inzibati xətalar haqqında
işlər üzrə icraatın
iştirakçılarını işə
baxılmasının vaxtı və yeri, habelə
ayrı-ayrı prosessual hərəkətlər haqqında
xəbərdar edir, onları işə baxılmasında
və ya digər prosessual hərəkətlərin həyata
keçirilməsində iştirak etmək üçün
çağırırlar.
60.2.
Bildirişdə aşağıdakılar
göstərilməlidir:
60.2.1.
məhkəmənin və ya səlahiyyətli orqanın
(vəzifəli şəxsin) adı, ünvanı və
əlaqə üçün məlumatlar (telefon, faks, elektron
poçt ünvanı və sair);
60.2.2.
gəlmə vaxtı (tarix və saat) və yeri;
60.2.3.
xəbər verilən, yaxud məhkəməyə,
səlahiyyətli orqana çağırılan şəxsin
soyadı, adı, atasının adı və ya hüquqi
şəxsin adı;
60.2.4.
xəbər verilən, yaxud məhkəməyə,
səlahiyyətli orqana çağırılan şəxsin
ünvanı və ya hüquqi şəxsin yerləşdiyi
ünvan;
60.2.5. ünvan
sahibinin kim qismində xəbərdar edilməsi və ya
çağırılması;
60.2.6. ünvan
sahibinin xəbərdar edildiyi, yaxud
çağırıldığı işin adı;
60.2.7.
işdə iştirak edən şəxslərə iş
üzrə onlarda olan bütün sübutların təqdim
edilməsinə dair təklif;
60.2.8. ünvan
sahibinin olmadığı təqdirdə, bildirişi qəbul
edən şəxsin imkan olan kimi onu ünvan sahibinə
vermək vəzifəsinə dair qeyd;
60.2.9.
bildirişi qəbul etməkdən imtinaya və ya onun
ünvan sahibinə çatdırmamasına görə bu
Məcəllənin 531-ci maddəsində məsuliyyət
nəzərdə tutulduğu barədə qeyd;
60.2.10.
xəbər verilən və ya çağırılan
şəxsin məhkəməyə və ya
səlahiyyətli orqana gəlməməsinin
nəticələri və gəlməməsinin
səbəbləri barədə məlumat vermək vəzifəsinə
dair qeyd.
60.3.
İşdə iştirak edən şəxslərin öz
müdafiəsini hazırlamağa və vaxtında
gəlmələrinə imkan yaratmaq üçün
bildiriş onlara müvafiq prosessual hərəkətin
tarixinə ən azı 5 gün qalmış verilir.
60.4.
Bildiriş bu Məcəllənin 57-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş qaydada göndərildikdən
sonra inzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatın iştirakçılarına bildirişin
məzmununun ötürülməsini təmin etməklə
internet, telefon və ya digər rabitə vasitələri
ilə də əlavə məlumat verilir.
İnzibati xətalar
haqqında işlər üzrə icraatın
iştirakçıları, onların hüquqları və
vəzifələri
Maddə 61.
Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxs
61.1. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsin
aşağıdakı hüquqları vardır:
61.1.1. inzibati xəta haqqında
iş üzrə bütün materiallarla tanış olmaq;
61.1.2. izahat vermək;
61.1.3. sübutlar təqdim etmək;
61.1.4. vəsatət və etirazlar
vermək;
61.1.5. işə baxılarkən
müdafiəçinin hüquqi yardımından istifadə
etmək;
61.1.6. inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın təmin edilməsi
tədbirlərinin tətbiqindən və iş üzrə
qərardan şikayət vermək;
61.1.7. ana dilində
çıxış etmək və icraatın
aparıldığı dildə danışa bilmirsə,
tərcüməçinin xidmətlərindən pulsuz
istifadə etmək;
61.1.8. inzibati xəta hadisəsinin baş verdiyi yer
videomüşahidə vasitələrinin (videokameraların)
nəzarəti altındadırsa, hadisənin
görüntülərinin elektron daşıyıcıda
surətini almaq;
61.1.9. yol hərəkəti qaydaları əleyhinə
törədilən inzibati xəta, yaxud bu Məcəllənin 353.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulan inzibati xəta xüsusi texniki vasitələrin köməyi ilə
aşkar edildikdə, nəqliyyat vasitəsinin dövlət
qeydiyyat nişanının nömrəsi, inzibati xəta
sürət həddinin aşılması ilə
əlaqədar olduqda sürətölçən cihazın
göstəricisi, inzibati xətanın törədilmə yeri
və tarixi barədə məlumatlar
göstərilməklə, inzibati xətanın
törədildiyi anın fotoşəklini almaq.[35]
61.2. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxs bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş digər
hüquqlardan da istifadə edə bilər.
61.3. İnzibati xəta haqqında
işə barəsində inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat aparılan şəxsin iştirakı
ilə baxılır. Həmin işə şəxsin
iştirakı olmadan, yalnız o hallarda baxılır ki,
işə baxılmasının yeri və müddətinin ona
vaxtında bildirilməsi barədə məlumat olsun və ya
işə baxılmasını təxirə salmaq haqqında
ondan vəsatət daxil olmasın, yaxud belə vəsatət
rədd edilmiş olsun.
61.4. İnzibati xəta haqqında
işə baxarkən hakim, barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsin
iştirakını məcburi hesab edə bilər.
61.5. İnzibati həbs, Azərbaycan Respublikasının
hüdudlarından kənara əcnəbiləri və
vətəndaşlığı olmayan şəxsləri
inzibati qaydada çıxarma və ya ictimai işlər
nəzərdə tutan inzibati xətalar haqqında
işlərə baxılarkən barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsin iştirakı məcburidir.
61.6. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılarkən işin
hallarının müzakirəsi yetkinlik yaşına
çatmayanlara mənfi təsir göstərə
biləcəyi hallarda, onlar müvəqqəti olaraq
işdə iştirakdan kənarlaşdırılırlar.
Maddə 62.
Zərər çəkmiş şəxs
62.1. İnzibati xəta
nəticəsində mənəvi, fiziki və ya maddi
zərər dəymiş şəxs zərər
çəkmiş şəxs sayılır.
62.2. Zərər çəkmiş
şəxsin aşağıdakı hüquqları vardır:
62.2.1. inzibati xəta haqqında
iş üzrə bütün materiallarla tanış olmaq;
62.2.2. izahat vermək;
62.2.3. sübutlar təqdim etmək;
62.2.4. vəsatət və etirazlar
vermək;
62.2.5. hüquqi yardımdan
istifadə etmək;
62.2.6. iş üzrə qəbul
edilmiş qərardan şikayət vermək;
62.2.7. ana dilində
çıxış etmək və icraatın
aparıldığı dildə danışa bilmirsə,
tərcüməçinin xidmətlərindən pulsuz
istifadə etmək;
62.2.8. inzibati xəta hadisəsinin baş verdiyi yer
videomüşahidə vasitələrinin (videokameraların)
nəzarəti altındadırsa, hadisənin
görüntülərinin elektron daşıyıcıda
surətini almaq;
62.2.9. yol hərəkəti qaydaları əleyhinə törədilən
inzibati xəta, yaxud bu
Məcəllənin 353.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulan inzibati xəta
xüsusi texniki vasitələrin köməyi ilə aşkar
edildikdə, nəqliyyat vasitəsinin dövlət qeydiyyat
nişanının nömrəsi, inzibati xəta sürət
həddinin aşılması ilə əlaqədar olduqda
sürətölçən cihazın göstəricisi,
inzibati xətanın törədilmə yeri və tarixi
barədə məlumatlar göstərilməklə, inzibati
xətanın törədildiyi anın fotoşəklini almaq.
62.3. Zərər çəkmiş
şəxs bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş digər hüquqlardan da istifadə edə bilər.
62.4. İnzibati xətalar
haqqında işlərə zərər çəkmiş
şəxsin iştirakı ilə baxılır. Həmin
şəxsin iştirakı olmadan işə yalnız o
hallarda baxıla bilər ki, işə baxılmasının
yeri və müddətinin ona vaxtında bildirilməsi
barədə məlumat olsun və ya işə baxılmasını
təxirə salmaq haqqında ondan vəsatət daxil
olmasın, yaxud belə vəsatət rədd edilmiş olsun.
62.5. Zərər çəkmiş
şəxs bu Məcəllənin 67-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş qaydada şahid kimi sorğu-sual
edilə bilər.
Maddə 63.
Fiziki şəxsin qanuni nümayəndələri
63.1. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan fiziki şəxs
və ya zərər çəkmiş şəxs yetkinlik
yaşına çatmadıqda, yaxud fəaliyyət
qabiliyyəti olmadıqda və ya məhdud fəaliyyət
qabiliyyətli olduqda, həmin
şəxslərin mənafeyini onların qanuni
nümayəndələri təmsil edir.
63.2. Valideynlər,
övladlığa götürənlər,
himayəçilər və qəyyumlar fiziki şəxsin
qanuni nümayəndələri hesab olunurlar.
63.3. Bu Məcəllənin 63.1-ci
maddəsində göstərilən şəxslərin qanuni
nümayəndələri olmadıqda, inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparan səlahiyyətli
vəzifəli şəxs qəyyumluq və
himayəçilik orqanını qanuni nümayəndə
hesab edir.
63.4. Fiziki şəxsin qanuni
nümayəndəsi öz səlahiyyətlərini
təsdiq edən sənədi hakimə,
səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə) təqdim
edir.
63.5. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan fiziki
şəxsin və ya zərər çəkmiş
şəxsin qanuni nümayəndəsi təmsil etdiyi şəxs
barəsində bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş hüquqlara malikdir və vəzifələri daşıyır.
63.6. On səkkiz yaşına
çatmayan şəxslər barəsində inzibati
xətalar haqqında işlərə baxılarkən
həmin şəxsin qanuni nümayəndəsinin iştirakı
məcburidir.
Maddə 64.
Hüquqi şəxsin nümayəndəsi
64.1. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan və ya
zərər çəkmiş olan hüquqi
şəxslərin hüquqlarının və qanuni
mənafelərinin müdafiəsi onların
nümayəndələri tərəfindən həyata
keçirilir.
64.2. Qanunlarla, digər hüquqi aktlarla və ya hüquqi
şəxsin təsis sənədləri ilə
müəyyən edilmiş səlahiyyətli
şəxslər, yaxud müvafiq qaydada səlahiyyət
verilmiş, əsas iş yeri həmin hüquqi şəxs
olan işçilər və ya vəkillər hüquqi
şəxsin nümayəndələri hesab edilirlər.[36]
64.3. Hüquqi şəxs
tərəfindən törədilmiş inzibati xətalar
haqqında işlərə hüquqi şəxsin
nümayəndəsinin və ya vəkilinin iştirakı ilə
baxılır. Həmin şəxslərin iştirakı
olmadan inzibati xəta haqqında işə yalnız o hallarda
baxıla bilər ki, işə baxılmasının yeri
və müddətinin ona vaxtında bildirilməsi
barədə məlumat olsun və ya işə
baxılmasını təxirə salmaq haqqında ondan
vəsatət daxil olmasın, yaxud belə vəsatət
rədd edilmiş olsun.
64.4. İnzibati xətalar
haqqında işlərə baxarkən hakim hüquqi
şəxsin nümayəndəsinin iştirakını
məcburi hesab edə bilər.
Maddə 65.
Müdafiəçi və nümayəndə
65.1. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsə
hüquqi yardım göstərmək üçün inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraatda
müdafiəçi, zərər çəkmiş
şəxsə hüquqi yardım göstərmək
üçün isə nümayəndə iştirak
edə bilər.[37]
65.1-1. Məhkəmənin baxdığı inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraata fiziki şəxsin
müdafiəçisi qismində yalnız vəkil,
zərər çəkmiş fiziki şəxsin
nümayəndəsi qismində isə onun yaxın qohumu
və ya vəkil buraxılır.[38]
65.2. Bu
Məcəllənin 65.1-1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan hallar istisna olmaqla, müdafiəçi qismində
və nümayəndə kimi inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraatda vəkil və ya digər şəxslər
iştirak edə bilərlər.[39]
65.3. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat başlandığı vaxtdan
müdafiəçi və nümayəndə inzibati
xətalar haqqında işlər üzrə icraatda iştirak
etməyə buraxılırlar. Törədilmiş inzibati
xətaya görə fiziki şəxs barəsində inzibati
qaydada tutma tətbiq edildiyi hallarda müdafiəçi
həmin şəxs inzibati qaydada tutulduğu vaxtdan inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraatda iştirak
etməyə buraxılır.
65.4. Müdafiəçinin və
nümayəndənin aşağıdakı hüquqları
vardır:
65.4.1. inzibati xəta haqqında
iş üzrə bütün materiallarla tanış olmaq;
65.4.2. sübutlar təqdim etmək;
65.4.3. vəsatət və etirazlar
vermək;
65.4.4. işin baxılmasında
iştirak etmək;
65.4.5. inzibati xətalar haqqında
işlər üzrə icraatın təmin edilməsi
tədbirlərinin tətbiqindən və iş üzrə
qəbul edilmiş qərardan şikayət vermək;
65.4.6. inzibati xəta hadisəsinin baş verdiyi yer
videomüşahidə vasitələrinin (videokameraların)
nəzarəti altındadırsa, hadisənin
görüntülərinin elektron daşıyıcıda
surətini almaq;
65.4.7. yol hərəkəti qaydaları əleyhinə
törədilən inzibati xəta, yaxud bu Məcəllənin 353.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulan inzibati xəta xüsusi texniki vasitələrin köməyi ilə
aşkar edildikdə, nəqliyyat vasitəsinin dövlət
qeydiyyat nişanının nömrəsi, inzibati xəta
sürət həddinin aşılması ilə
əlaqədar olduqda sürətölçən cihazın
göstəricisi, inzibati xətanın törədilmə yeri
və tarixi barədə məlumatlar
göstərilməklə, inzibati xətanın
törədildiyi anın fotoşəklini almaq.
65.5. Müdafiəçi və
nümayəndə bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş digər hüquqlardan da
istifadə edə bilərlər.
65.6. Vəkilin səlahiyyəti vəkil qurumları
tərəfindən verilən orderlə təsdiq edilir.
Nümayəndənin səlahiyyəti Azərbaycan
Respublikasının Mülki Məcəlləsi ilə
müəyyən edilmiş qaydada verilən etibarnamə
ilə təsdiq edilir.
Maddə 66.
Vəkilin iştirakının məcburiliyi
66.1. İnzibati
qaydada tutulan yetkinlik yaşına çatmayanların, lal, kar, kor, fiziki və ya psixi
qüsurlarına görə özlərinin müdafiə
hüququnu həyata keçirə bilməyən digər
şəxslərin işlərində vəkilin iştirakı
məcburidir. Göstərilən hallarda barəsində
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsin müdafiəçidən imtinası qəbul
olunmur.
66.2. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxs
tərəfindən seçilmiş vəkilin gəlməsi
mümkün olmadıqda, hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) həmin şəxsi vəkil
ilə təmin edir.
66.3. Maddi vəziyyətinə
görə öz hesabına vəkil tutmaq imkanı
olmadıqda, inzibati qaydada tutulmuş şəxsə hüquqi
yardım dövlətin vəsaiti hesabına göstərilir.
Belə halda vəkil öz vəzifələrini yerinə
yetirməkdən imtina edə bilməz.
Maddə 67.
Şahid
67.1. İnzibati xətalar
haqqında işlərdə şahid qismində iş
üzrə müəyyən edilməli olan hallar
barədə məlumatı olan şəxslər
çağırılırlar.
67.2. Şahid hakimin,
səlahiyyətli orqanın (vəzifəli şəxsin)
çağırışı ilə göstərilən
vaxtda gəlməyə, doğru izahatlar verməyə, protokola
daxil edilmiş izahatını imzası ilə təsdiq
etməyə, iş üzrə ona məlum olan
məlumatları bildirməyə və suallara cavab
verməyə borcludur.
67.3. Şahidin özünə
və yaxın qohumlarına qarşı izahat verməmək,
tərcüməçinin köməyindən pulsuz
istifadə etmək, izahatının doğru yazılması
barədə protokola müvafiq qeydlər etmək hüququ
vardır.
67.4. On dörd yaşı tamam
olmamış şəxslər pedaqoji işçinin və
ya psixoloqun iştirakı ilə sorğu-sual edilirlər.
67.5. Bilə-bilə yalan izahat
verməyə görə inzibati məsuliyyət haqqında
şahidə xəbərdarlıq edilir. Şahid izahat
verməkdən imtina etdikdə və ya
çağırış üzrə gəlməkdən
qəsdən boyun qaçırdıqda o, bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada
inzibati məsuliyyətə cəlb edilir.
Qeyd: Bu
Məcəllədə “qohum” dedikdə, babaya və
nənəyə qədər əcdadları ümumi olan
şəxslər, ər-arvadın yaxın qohumları,
babanın, nənənin, valideynin, övladlığa
götürənin, doğma və ögey qardaş və
bacının, uşağın, övladlığa
götürülənin və ya nəvənin əri
(arvadı) və ya onların yaxın qohumları
nəzərdə tutulur. Yaxın qohumlara babalar,
nənələr, valideynlər, övladlığa
götürənlər, doğma və ögey qardaşlar
və bacılar, ər-arvad, uşaqlar, övladlığa
götürülənlər, nəvələr aiddirlər.[40]
Maddə 68.
Şahid kimi sorğu-sual edilə bilməyən
şəxslər
68.0. Şahid kimi sorğu-sual
edilə bilməyən şəxslər
aşağıdakılardır:
68.0.1. fiziki və ya psixi
qüsurlarına görə inzibati xəta haqqında iş
üçün əhəmiyyətli olan hadisələri
dərk edə bilməyən və onlar haqqında
düzgün izahat verə bilməyən şəxs;
68.0.2. müdafiəçi
vəzifəsinin yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar
olaraq inzibati xəta törətmiş şəxsin ona
bildirdiyi hallar haqqında inzibati xəta törətmiş
şəxsin müdafiəçisi;
68.0.3. nümayəndə (qanuni
nümayəndə) vəzifələrini icra etməsi ilə
əlaqədar onlara məlum olmuş hallar haqqında fiziki
şəxsin qanuni nümayəndəsi və ya hüquqi
şəxsin nümayəndəsi.
Maddə 69. Hal
şahidləri
69.1. İşin nəticəsində
maraqlı olmayan yetkinlik yaşına çatmış
şəxslər inzibati xətalar haqqında işlər
üzrə icraatın aparılmasında iştirak etmək
üçün icraatında inzibati xəta haqqında iş
olan vəzifəli şəxs tərəfindən hal
şahidi kimi dəvət olunurlar. Hal şahidlərinin
sayı iki nəfərdən az ola bilməz.
69.2. Şəxsi axtarış,
əşyaların yoxlanılması, nəqliyyat
vasitəsinə baxış, əşyaları və
sənədləri götürmə, eləcə də sərxoşluq
vəziyyətinin müayinəsi aparılarkən hal
şahidlərinin iştirakı məcburidir. Hal
şahidləri onların iştirakı ilə həyata
keçirilən prosessual hərəkətləri, onların
məzmununu və nəticəsini protokolda öz imzası
ilə təsdiq edirlər.
69.3. Hal şahidlərinin inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraatda iştirak
etmələri protokolda qeyd edilir.
69.4. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə prosessual hərəkətlər
barəsində hal şahidlərinin qeydləri protokolda
göstərilir.
69.5. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatda hal şahidləri bu
Məcəllənin 67-ci maddəsinə uyğun olaraq
şahid kimi sorğu-sual edilə bilərlər.
Maddə 70.
Mütəxəssis
70.1. İnzibati xətalar
haqqında işlərin nəticəsində
şəxsən maraqlı olmayan, sübutların aşkar
edilməsində, götürülməsində və
rəsmiləşdirilməsində, habelə texniki
vasitələrin tətbiq edilməsində kömək
göstərilməsi üçün xüsusi biliyə malik
olan şəxs icraatında inzibati xəta haqqında iş
olan hakim, vəzifəli şəxs tərəfindən
inzibati xətalar haqqında iş üzrə icraatda
iştirak etmək üçün mütəxəssis kimi
dəvət olunur.
70.2. Mütəxəssisin
aşağıdakı vəzifələri vardır:
70.2.1. icraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakimin, səlahiyyətli orqanın
(vəzifəli şəxsin) çağırışı
üzrə gəlmək;
70.2.2. sübutların aşkar
edilməsində, götürülməsində,
rəsmiləşdirilməsində iştirak etmək;
70.2.3. yerinə yetirdiyi
hərəkətlər barədə izahatlar vermək;
70.2.4. yerinə yetirdiyi
hərəkətlərin məzmununu və nəticəsini
protokolda öz imzası ilə təsdiq etmək;
70.2.5. bu Məcəllənin 73.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş hallardan biri
olduqda, mütəxəssisi dəvət etmiş hakimə,
səlahiyyətli vəzifəli şəxsə
özü-özünə etiraz etmə haqqında məlumat
vermək.
70.3. Mütəxəssisin
aşağıdakı hüquqları vardır:
70.3.1. iştirak etdiyi prosessual
hərəkətin predmetinə aid olan iş üzrə
materiallarla tanış olmaq;
70.3.2. icraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakimin, səlahiyyətli orqanın
(vəzifəli şəxsin) icazəsi ilə barəsində
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsə, zərər çəkmiş
şəxsə, şahidlərə iştirak etdiyi prosessual
hərəkətin predmetinə aid olan suallar vermək;
70.3.3. aparılan
hərəkətlərə dair qeydlər etmək və izahatlar
vermək.
70.4. Bilə-bilə
yalan izahat verməsinə görə inzibati məsuliyyət
haqqında mütəxəssisə xəbərdarlıq
edilir. Mütəxəssis öz vəzifələrini yerinə
yetirməkdən imtina etdikdə və ya
çağırış üzrə gəlməkdən
qəsdən boyun qaçırdıqda o, bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada
inzibati məsuliyyətə cəlb edilir.
Maddə 71.
Ekspert
71.1. Elm, incəsənət, texnika
və ya sənət sahəsində məsələlərin
izahı üçün ekspertizanın aparılması
və ekspert rəyinin verilməsi üçün kifayət
qədər xüsusi biliyə malik olan və inzibati xəta
haqqında işin nəticəsində şəxsən
maraqlı olmayan şəxs ekspert kimi dəvət olunur.
71.2. Ekspertin vəzifələri
aşağıdakılardır:
71.2.1. icraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakimin, səlahiyyətli orqanın
(vəzifəli şəxsin) çağırışı
üzrə gəlmək;
71.2.2. təqdim edilmiş
obyektlərin və iş üzrə materialların tam və
hərtərəfli tədqiqatını aparmaq və
qoyulmuş suallar üzrə əsaslandırılmış
və obyektiv rəy vermək;
71.2.3. bu Məcəllənin 73.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş hallardan biri
olduqda, ekspertizanı təyin etmiş hakimə,
səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə) özü-özünə
etiraz etmə haqqında məlumat vermək.
71.3. Verilən suallar ekspertin
xüsusi biliyindən kənara çıxdıqda,
tədqiqat obyektləri və iş üzrə materiallar
rəy verilməsi üçün yararsız olduqda və ya
kifayət qədər olmadıqda, ekspert rəy
verməkdən imtina edir.
71.4. Ekspertin aşağıdakı
hüquqları vardır:
71.4.1. ekspertizanın predmetinə
aid olan iş üzrə materiallarla tanış olmaq;
71.4.2. iş üzrə rəy
verilməsi üçün zəruri olan əlavə
materialların təqdim olunması barədə vəsatət
vermək;
71.4.3. ekspertizanın predmetinə
aid olan məlumatların aydınlaşdırılması
üçün icraatında inzibati xəta haqqında iş
olan hakimin, səlahiyyətli orqanın (vəzifəli
şəxsin) icazəsi ilə barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsə,
zərər çəkmiş şəxsə,
şahidlərə suallar vermək;
71.4.4. qoyulmuş suallardan
əlavə, ekspertizanın predmetinə aid olan və iş
üçün əhəmiyyətli sayılan digər
halları öz rəyində göstərmək.
71.5. Bilə-bilə yalan rəy
verməsinə görə inzibati məsuliyyət haqqında
ekspertə xəbərdarlıq edilir. Ekspert öz
vəzifələrini yerinə yetirməkdən imtina
etdikdə və ya çağırış üzrə
gəlməkdən qəsdən boyun qaçırdıqda o,
bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada
inzibati məsuliyyətə cəlb edilir.
Maddə 72.
Tərcüməçi
72.1. İnzibati xətalar
haqqında işlərin nəticəsində
şəxsən maraqlı olmayan, yetkinlik yaşına
çatmış və tərcümə üçün
zəruri olan dilləri bilən şəxs inzibati xətalar
haqqında işlərin icraatında tərcüməçi
ola bilər. Məhkəmə
icraatında iştirak edən əlilliyi olan
şəxslər ixtisaslaşmış
vasitəçilərin (qiraətçilərin və
peşəkar surdo tərcüməçilərin)
köməyindən istifadə etdiyi hallarda, həmin
ixtisaslaşmış vasitəçilər
(qiraətçilər və peşəkar surdo
tərcüməçilər) bu Məcəllənin
məqsədləri üçün tərcüməçi
hesab olunurlar. [41]
72.2. Tərcüməçi
icraatında inzibati xəta haqqında iş olan hakim,
səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs)
tərəfindən təyin edilir.
72.3. Tərcüməçi
icraatında inzibati xəta haqqında iş olan hakimin,
səlahiyyətli orqanın (vəzifəli şəxsin)
çağırışı üzrə gəlməyə
və ona tapşırılan tərcüməni tam və
dəqiq yerinə yetirməyə və tərcümənin
düzgünlüyünü öz imzası ilə təsdiq
etməyə borcludur.
72.4. Bu Məcəllənin 73.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş hallardan biri
olduqda, tərcüməçi onu dəvət etmiş
səlahiyyətli vəzifəli şəxsə özü-özünə
etiraz etmə haqqında məlumat verməlidir.
72.5. Bilə-bilə yanlış
tərcümə etməsinə görə inzibati
məsuliyyət haqqında tərcüməçiyə
xəbərdarlıq edilir. Tərcüməçi təyin
olunmuş şəxs öz vəzifələrini yerinə
yetirməkdən imtina etdikdə və ya
çağırış üzrə gəlməkdən
qəsdən boyun qaçırdıqda o, bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada
inzibati məsuliyyətə cəlb edilir.
Maddə 73.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə
icraatda iştirakı rədd edən hallar
73.1. Əvvəllər həmin
işlər üzrə digər iştirakçı
qismində çıxış etmiş şəxslər
inzibati xətalar haqqında işlər üzrə icraatda
müdafiəçi və ya nümayəndə ola
bilməzlər.
73.2. Mütəxəssis, ekspert
və tərcüməçi aşağıdakı hallarda
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraatda iştirak
edə bilməzlər:
73.2.1. inzibati xəta
törətmiş şəxslə, zərər
çəkmiş şəxslə, onun nümayəndəsi
(qanuni nümayəndəsi) ilə, vəkillə, prokurorla,
hakimlə, kollegial orqanının üzvü ilə və ya
icraatında inzibati xəta haqqında iş olan
vəzifəli şəxslə qohumluq əlaqələri
olduqda;
73.2.2. əvvəllər həmin
işlər üzrə digər iştirakçı
qismində iştirak etdikdə;
73.2.3. işin nəticəsində
birbaşa və ya dolayısı ilə maraqlı olması
barədə kifayət qədər əsaslar olduqda.
Maddə 74.
İnzibati xətalar haqqında işlər üzrə icraatda
iştirakı rədd edilən şəxslərə etiraz
etmə
74.1. Bu Məcəllənin 73-cü
maddəsində nəzərdə tutulan hallar olduqda, vəkil,
nümayəndə (qanuni nümayəndə),
mütəxəssis, ekspert və ya tərcüməçi
inzibati xətalar haqqında iş üzrə icraatda
iştirak etməkdən kənar olmalıdırlar.
74.2. Özü-özünə
etiraz etmə və ya etiraz etmə haqqında ərizə
icraatında inzibati xəta haqqında iş olan hakimə,
səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə)
təqdim edilir.
74.3. Özü-özünə
etiraz etmə və ya etiraz etmə haqqında
ərizəyə baxaraq hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) etirazın təmin edilməsi
və ya təmin edilməməsi barədə qərardad
qəbul edir.
İnzibati xəta
haqqında iş üzrə sübutlar və onların
qiymətləndirilməsi
Maddə 75.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə sübut
edilməli olan hallar
75.0. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə aşağıdakılar müəyyən
edilməlidir:
75.0.1. inzibati xəta hadisəsi
(inzibati xəta törədilmişdirmi);
75.0.2. inzibati xəta
törətmiş şəxs;
75.0.3. inzibati xəta
törətməkdə şəxsin təqsiri;
75.0.4. inzibati məsuliyyəti
ağırlaşdıran və
yüngülləşdirən hallar;
75.0.5. inzibati xəta
nəticəsində vurulan zərərin xarakteri və
miqdarı;
75.0.6. inzibati xətalar haqqında
işlər üzrə icraatı rədd edən hallar;
75.0.7. işin düzgün həlli
üçün əhəmiyyətli olan digər hallar,
habelə inzibati xətanın törədilməsinə
kömək edən səbəblər və şərait.
Maddə 76.
Sübutlar
76.1. İnzibati xətanın
olub-olmamasını, inzibati xəta törədən
şəxsin təqsirini və işin düzgün həlli
üçün əhəmiyyətli olan digər halları
müəyyən etmək üçün hakimin,
səlahiyyətli orqanın (vəzifəli şəxsin)
əsaslana bildiyi hər cür faktik məlumatlar inzibati
xətalar haqqında işlər üzrə sübutlar
sayılır. Bu məlumatlar maddi sübutlarla,
barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxsin, zərər çəkmiş
şəxsin, şahidlərin izahatları ilə, digər
sənədlərlə, xüsusi texniki vasitələrin
göstəriciləri ilə, ekspertin rəyi ilə, inzibati
xəta haqqında protokolla, bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş digər protokollarla
müəyyən edilir.
76.2. Qanuna zidd olaraq əldə
edilmiş sübutların istifadə edilməsinə yol
verilmir.
Maddə 77.
Maddi sübutlar
77.1. İnzibati xətanın
törədilməsində alət və ya inzibati
xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetlər, yaxud
üzərində inzibati xətanın izlərini saxladığına
görə inzibati xəta haqqında iş üzrə
əhəmiyyət kəsb edən halların
müəyyən edilməsinə kömək edən predmetlər
maddi sübutlar hesab edilir.
77.2. Maddi sübutların
fotoşəkilləri çəkilir və onlar inzibati
xəta haqqında işə əlavə edilir. Maddi
sübutlar inzibati xətalar haqqında protokolda qeyd edilir.
77.3. İcraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) iş üzrə icraat başa
çatanadək maddi sübutların qorunub
saxlanılmasının təmin edilməsi üçün
tədbirlər görməli, inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat başa çatdıqdan sonra maddi sübutlar
haqqında qərar qəbul etməlidir.
Maddə 78. Barəsində
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsin izahatı
78.1. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsin
izahatı iş üzrə ona məlum olan hallar və
işdə olan sübutlar üzrə şifahi və ya
yazılı formada verilən məlumatlardan ibarətdir.
78.2. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsin
izahatı inzibati xəta haqqında protokolda, inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraatın təmin edilməsi
tədbirlərinin tətbiq edilməsi haqqında protokolda,
inzibati xəta haqqında işə baxma ilə
əlaqədar iclas protokolunda göstərilir.
Maddə 79.
Zərər çəkmiş şəxsin və
şahidlərin izahatları
79.1. Zərər çəkmiş
şəxsin və şahidlərin izahatları iş
üzrə ona məlum olan hallar və işdə olan
sübutlar üzrə şifahi və ya yazılı formada
verilən məlumatlardan ibarətdir.
79.2. Zərər çəkmiş
şəxsin və şahidin izahatları inzibati xəta
haqqında protokolda, inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraatın təmin edilməsi tədbirlərinin
tətbiq edilməsi haqqında protokolda, inzibati xəta
haqqında işə baxma ilə əlaqədar iclas
protokolunda göstərilir.
79.3. Mənbəyi məlum olmayan
məlumatlara əsaslanan şahid izahatları sübut hesab
edilmir.
Maddə 80.
Sənədlər
80.1. Sənədlərdə
müəssisələrin, idarələrin,
təşkilatların, vəzifəli şəxslərin
və fiziki şəxslərin təsdiq etdikləri və ya
şərh etdikləri məlumatların inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat üçün
əhəmiyyəti vardırsa, bu sənədlər iş
üzrə sübutlar hesab edilir.
80.2. Sənədlər
yazılı və ya digər formada müəyyən
edilmiş məlumatları özündə əks etdirə
bilər. Fotoşəkillər, səsyazma və ya videoyazı
materialları, məlumat bazası və məlumat bankı
və digər məlumatları olan müvafiq
daşıyıcılar sənədlər hesab olunur.
80.3. İcraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) iş üzrə icraat başa
çatanadək sənədlərin qorunub saxlanılmasının
təmin edilməsi üçün tədbirlər
görməli, inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat başa çatdıqdan sonra onlar haqqında qərar
qəbul etməlidir.
Maddə 81.
Xüsusi texniki vasitələrin göstəriciləri
81.1. Müvafiq sertifikatı olan
və metroloji sınaqdan keçmiş ölçü
cihazları xüsusi texniki vasitələr adlanır.
81.2. Yol hərəkəti qaydaları və yol
hərəkəti təhlükəsizliyinin təmin edilməsi
qaydaları
əleyhinə olan inzibati xətaların aşkarlanmasında
istifadə olunan, foto və ya video qeydiyyat funksiyalarına malik
xüsusi texniki vasitələr müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının mərkəzi informasiya sisteminə inteqrasiya
olunmalıdır.[42]
81.3. Xüsusi texniki
vasitələrin göstəriciləri inzibati xəta
haqqında iş üzrə protokolda (inzibati xəta haqqında iş üzrə qərarda) qeyd edilir.[43]
Maddə 82.
Ekspertiza
82.1. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat zamanı əhəmiyyət kəsb
edən hər hansı məsələnin həlli
üçün elm, incəsənət, texnika və ya
sənət sahəsində xüsusi bilik tələb edən
məsələlərin aydınlaşdırılması
məqsədi ilə hakimin, səlahiyyətli orqanın
(vəzifəli şəxsin) qərardadı ilə ekspertiza
təyin edir.
82.2. Qərardadda
aşağıdakılar göstərilir:
82.2.1. ekspertizanın təyin
olunması üçün əsaslar;
82.2.2. ekspertin soyadı, adı
və atasının adı və ya ekspertiza aparılacaq
idarənin adı;
82.2.3. ekspertin rəy verməli olduğu
məsələlər;
82.2.4. ekspertin sərəncamına
verilən materiallar;
82.2.5. ekspertə onun hüquq və
vəzifələrinin izah edilməsi və bilə-bilə
yalan rəy verilməsinə görə inzibati
məsuliyyət barədə xəbərdarlıq haqqında
qeyd.
82.2-1. Bu
Məcəllənin 82.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş məqsədlər üçün hakim,
səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs) onun
baxdığı inzibati xətalar haqqında işlər
üzrə barəsində inzibati icraat aparılan fiziki və
ya hüquqi şəxsin, fiziki ºəxsin
müdafiəçisinin və ya qanuni
nümayəndəsinin, hüquqi ºəxsin
nümayəndəsinin, prokurorun, zərər
çəkmiº ºəxsin və ya onun
nümayəndəsinin vəsatəti ilə ekspertiza təyin
edə bilər. Həmin şəxslərin vəsatəti
rədd edildikdə hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) bu barədə
əsaslandırılmış qərardad qəbul
etməlidir. [44]
82.2-2. Bu Məcəllənin
82.2-1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş şəxslər
qarşılıqlı razılaşma əsasında konkret səlahiyyətli
єəxsin ekspert təyin edilməsini hakimdən, səlahiyyətli
orqandan (vəzifəli єəxsdən) xahiє edə bilərlər.
82.2-3. Bu Məcəllənin
82.2-1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş şəxslərin
ekspertiza keзirilən zaman baxılmalı olan sualları hakimə,
səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə) təqdim
etmək hüququ vardır.
82.2-4. Ekspert rəyinin
alınmasına dair sualların yekun məzmununu hakim, səlahiyyətli
orqan (vəzifəli şəxs) müəyyən edir. Bu Məcəllənin
82.2-1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş şəxslərin
təqdim etdiyi sualların rədd edilməsini hakim, səlahiyyətli
orqan (vəzifəli şəxs) əsaslandırmağa
borcludur.
82.2-5. Bu Məcəllənin
82.2-1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş şəxslər
ekspert tədqiqatının obyekti kimi əşya və sənədləri
təqdim etmək hüququna malikdirlər. Hakim, səlahiyyətli
orqan (vəzifəli şəxs) təqdim edilmiş əşya
və sənədləri ekspert tədqiqatının obyekti
kimi qəbul etmədikdə bu barədə əsaslandırılmış
qərardad qəbul etməlidir.
82.2-6. Ekspertiza bu Məcəllənin
müddəalarında nəzərdə tutulmuş inzibati xətalar
haqqında işlər üzrə icraatın
iştirakзılarının hüquqlarına riayət
olunmaqla keзirilir. Hakimin, səlahiyyətli orqanın (vəzifəli
şəxsin) və bu Məcəllənin 82.2-1-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş şəxslərin
ekspertizanın keзirilməsinin gedişi haqqında məlumat əldə
etmək hüququ vardır.
82.2-7. Ekspertiza tədqiqatın
xarakterindən asılı olaraq, həmзinin tədqiqat aparmaq
üзün materialları məhkəməyə, səlahiyyətli
orqana (vəzifəli şəxsə) gətirmək
mümkün deyilsə, yaxud зətinlik törədirsə, məhkəmədə,
səlahiyyətli orqanda, yaxud kənar yerdə keзirilə bilər.
Bu Məcəllənin 82.2-1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş şəxslərin kənar yerdə keзirilən
ekspertizada iştirakının ekspertlərin normal işinə
maneзilik törədə bilməsi halları istisna olmaqla,
onlar ekspertizanın keзirilməsində iştirak edə bilərlər.
Bu zaman bu Məcəllənin 82.2-1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş şəxslər tətbiq edilmiş tədqiqat
üsullarının mahiyyətinin və alınmış nəticələrin
izahını ekspertdən tələb edə və ekspertə
izahlar verə bilərlər.
82.3. Ekspertin qarşısında
qoyulan suallar onun xüsusi biliyindən kənara
çıxmamalıdır.
82.4. İcraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) ekspertizanın təyin olunması
haqqında qərardadı icraya
göndərməmişdən əvvəl həmin
qərardadla barəsində inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat aparılan şəxsi, zərər
çəkmiş şəxsi tanış etməli,
onların hüquqlarını izah etməlidir.
82.5. Ekspert
ekspertiza təyin edilməsi haqqında hakimin,
səlahiyyətli orqanın (vəzifəli şəxsin)
qərardadı məhkəmə ekspertizası
idarəsinə daxil olduğu vaxtdan 10 gündən gec olmayaraq
yazılı formada rəy verir, onu öz imzası ilə
təsdiq edir və dərhal məhkəməyə, səlahiyyətli
orqana (vəzifəli şəxsə) göndərir.
Ekspertin rəyində ekspertizanın aparıldığı
tarix və yer, ekspertizanın aparılmasının
əsasları, onun məzmunu, habelə ekspertin
qarşısında qoyulmuş suallar üzrə
əsaslandırılmış cavablar və yekun
nəticələr göstərilir. [45]
82.6. Ekspertizanın
aparılmasını bu Məcəllənin 82.5-ci maddəsində
göstərilən müddətdə təmin etmək
mümkün olmadıqda, məhkəmə ekspertizası idarəsinin
rəhbəri tərəfindən əsaslandırılmış
səbəblər göstərilməklə bu barədə
hakimə, səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə)
məlumat verilir. Bu halda tədqiqatların mürəkkəblik
dərəcəsi nəzərə alınmaqla ekspertizanın
aparılması müddəti hakimlə, səlahiyyətli
orqanla (vəzifəli şəxslə) yazılı formada
razılaşdırılır. [46]
82.7. Ekspert rəy verilməsi
üзün əlavə tədqiqat materiallarının təqdim
edilməsinə zərurət olduğunu müəyyən
etdikdə ekspertiza təyin edilməsi haqqında qərardadın
məhkəmə ekspertizası idarəsinə daxil olduğu
vaxtdan 5 gündən gec olmayaraq bu barədə hakimə, səlahiyyətli
orqana (vəzifəli şəxsə) vəsatət göndərir.
Vəsatətdə tələb olunan tədqiqat
materiallarının dəqiq və tam siyahısı göstərilir.
82.8. Hakim, səlahiyyətli
orqan (vəzifəli şəxs) tərəfindən ekspertin həmin
vəsatətinə 3 gün müddətində
baxılır və əlavə tədqiqat
materiallarının əldə edilməsi müəyyən
vaxt tələb etdikdə məhkəmə ekspertizası idarəsinin
rəhbərinə məlumat verilməklə bu Məcəllənin
82.5-ci maddəsində nəzərdə tutulan müddət
uzadılır.
Maddə 82-1. Şəxslərin
təşəbbüsü ilə ekspertizanın
aparılması[47]
82-1.1. İnzibati xətalar
haqqında işlər üzrə barəsində inzibati
icraat aparılan fiziki və ya hüquqi şəxs, fiziki
şəxsin müdafiəзisi və ya qanuni nümayəndəsi,
hüquqi şəxsin nümayəndəsi, zərər зəkmiş
şəxs və ya onun nümayəndəsi onların mənafelərinə
xidmət edə biləcək halların müəyyən
edilməsi üзün öz təşəbbüsləri ilə
ekspertizanın aparılmasını sifariş vermək
üзün özəl məhkəmə ekspertinə və ya
məhkəmə ekspertizası idarəsinə rəsmi
müraciət etmək hüququna malikdirlər.
82-1.2. Barəsində inzibati
icraat aparılan fiziki və ya hüquqi şəxsin, fiziki
şəxsin müdafiəзisinin və ya qanuni nümayəndəsinin,
hüquqi şəxsin nümayəndəsinin, zərər зəkmiş
şəxsin və ya onun nümayəndəsinin sifarişi ilə
ekspertiza həmin şəxslə özəl məhkəmə
eksperti və ya məhkəmə ekspertizası idarəsinin rəhbəri
arasında bağlanan müqavilə əsasında
ekspertizanı sifariş edən şəxsin hesabına həyata
keзirilir. Ekspertizanı sifariş etmiş şəxs ekspertə
suallar siyahısını və tədqiqat üзün obyektləri
verir.
82-1.3. Ekspert müqavilədə
göstərilən müddətdə yazılı formada rəy
verir. Ekspertiza aparmış ekspertlərin təqdim edilmiş
rəyləri hakim, səlahiyyətli orqan (vəzifəli
şəxs) tərəfindən materiallara əlavə edilir və
digər sübutlarla yanaşı qiymətləndirilir.
Maddə 83.
Əlavə məlumatların tələb edilməsi
83.1. İcraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) işin həll edilməsi
üçün zəruri olan əlavə məlumatların
tələb edilməsi barədə qərardad qəbul
edə bilər.
83.2. Məlumatlar tələb
edildiyi vaxtdan üç günədək müddətdə,
inzibati həbs nəzərdə tutulan inzibati xəta
törədildikdə isə dərhal müvafiq orqanlar,
təşkilatlar, idarələr və
müəssisələr tərəfindən qərardad
qəbul etmiş hakimə, səlahiyyətli orqana
(vəzifəli şəxsə) göndərilməlidir.
83.3. Müvafiq orqanlardan,
təşkilatlardan, idarələrdən və
müəssisələrdən tələb edilən
məlumatların təqdim edilməsi mümkün
olmadıqda, onlar üç günədək
müddətində, inzibati həbs nəzərdə tutulan
inzibati xəta törədildikdə isə dərhal
qərardad qəbul etmiş hakimə, səlahiyyətli orqana
(vəzifəli şəxsə) bu barədə yazılı
formada xəbər verməyə borcludurlar.
Maddə 84.
Sübutların qiymətləndirilməsi
84.1. İnzibati xətalar
haqqında işlərə baxan hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) işin bütün
hallarının məcmusunun hərtərəfli, tam və
obyektiv surətdə baxılmasına əsaslanan öz daxili
inamı ilə sübutları qiymətləndirir.
84.2. Heç bir sübutun qabaqcadan
müəyyən edilmiş qüvvəsi yoxdur.
Maddə 85.
Materialların prokurora, ibtidai istintaq və ya təhqiqat
orqanına verilməsi
İcraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) fiziki şəxs
tərəfindən törədilmiş inzibati xətada
cinayət əlamətlərini aşkar etdikdə,
materialları prokurora, ibtidai istintaq və ya təhqiqat
orqanına göndərir.
İnzibati xəta
haqqında iş üzrə icraatın təmin edilməsi
tədbirlərinin tətbiqi
Maddə 86.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə icraatın
təmin edilməsi tədbirləri
86.1. İnzibati
xətaların qarşısını almaq,
şəxsiyyəti müəyyən etmək,
işlərə vaxtında və düzgün
baxılmasını, inzibati xətalar haqqında
işlərə dair qərarların icrasını təmin
etmək məqsədi ilə səlahiyyətli vəzifəli
şəxs bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş hallarda aşağıda göstərilən
tədbirləri tətbiq edir:
86.1.1. gətirilmə;
86.1.2. inzibati qaydada tutma;
86.1.3. şəxsi axtarış,
fiziki şəxsdə olan əşyaları yoxlama;
86.1.4. nəqliyyat vasitəsinə
baxış;
86.1.5. əşyaları və
sənədləri götürmə;
86.1.6. nəqliyyat vasitəsinin
idarə olunmasından kənarlaşdırma;
86.1.7. sərxoşluq
vəziyyətini müayinə etmə;
86.1.8. nəqliyyat vasitəsini
saxlama və onun istismarını qadağan etmə.
86.2. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın təmin edilməsi
tədbirlərinin qanunsuz tətbiqi nəticəsində
dəymiş zərər Azərbaycan Respublikasının Mülki
Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş qaydada
ödənilir.
Maddə 87.
Gətirilmə
87.1. Bu Məcəllənin
109.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş
hallarda barəsində inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat aparılan fiziki şəxs, onun qanuni
nümayəndəsi, hüquqi şəxsin nümayəndəsi
və ya şahidlər gətirilə bilərlər.
87.2. On altı yaşına
çatmayan şəxslər, hamilə qadınlar
barəsində gətirilmə tətbiq edilə bilməz.
87.3. Fiziki
şəxsin gətirilməsi inzibati xətanın
baxıldığı yer üzrə məhkəmənin
qərardadı əsasında onun yaşadığı
və ya olduğu yer üzrə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən həyata keçirilir.
Maddə 88.
İnzibati qaydada tutma
88.1. İnzibati qaydada tutmanı,
yəni fiziki şəxsin azadlığının qısa
müddətə məhdudlaşdırılmasını, inzibati xəta
haqqında işin düzgün və vaxtında
baxılmasının və ya inzibati xəta haqqında iş
üzrə qərarın icrasının təmin edilməsi
üçün aşağıda
göstərilən səlahiyyətli orqanlar (vəzifəli
şəxslər) bu maddədə göstərilən hallarda
tətbiq etmək hüququna malikdirlər:
88.1.1. müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının
vəzifəli şəxsləri - xırda xuliqanlıq
edildikdə, şəxs polis işçisinin, habelə
hərbi qulluqçunun qanuni tələbinə qəsdən
tabe olmadıqda, yığıncaqların,
mitinqlərin, nümayişlərin, küçə
yürüşlərinin və piketlərin təşkili
və keçirilməsi qaydasını pozduqda, ictimai işlər
növündə inzibati tənbehin
çəkilməsindən boyun qaçırdıqda, avaralıqla məşğul
olduqda, ov, balıq və digər su bioresurslarının
ovu və mühafizəsi qaydaları pozulduqda, əcnəbilər və ya
vətəndaşlığı olmayan şəxslər
Azərbaycan Respublikasında qanunsuz qaldıqda;
88.1.2. müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının
vəzifəli şəxsləri - sərhəd rejimi,
sərhədboyu (sərhədboyu zolaq) rejim və ya
Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədinin
buraxılış məntəqələrində rejim
pozulduqda;
88.1.3. mühafizə olunan obyektin
olduğu yerdə hərbiləşdirilmiş mühafizə
dəstəsinin yuxarı vəzifəli şəxsi -
mühafizə edilən obyektlərə, digər
dövlət əmlakına və ya ictimai əmlaka qəsd
edilməsi ilə əlaqədar inzibati xətalar
törədildikdə;
88.1.4. müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının
vəzifəli şəxsləri - Azərbaycan Respublikası
Silahlı Qüvvələrinin nəqliyyat vasitələrini
idarə edən sürücülər və ya digər
şəxslər tərəfindən yol hərəkəti
qaydaları pozulduqda;
88.1.5. fövqəladə
vəziyyət elan olunmuş yerin komendantı və xüsusi idarəetmə
orqanının vəzifəli şəxsləri -
fövqəladə vəziyyət rejimi pozulduqda;
88.1.5-1. müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının vəzifəli şəxsləri
- dini ekstremizm əleyhinə aparılan xüsusi
əməliyyat zonasının hüquqi rejiminin
tələbləri pozulduqda, o cümlədən dini ekstremizm
əleyhinə aparılan xüsusi əməliyyat zonasında
fiziki şəxslərin şəxsiyyətini təsdiq
edən sənədlər olmadıqda, onların
şəxsiyyətinin müəyyən edilməsi
məqsədilə və ya dini ekstremizm əleyhinə
xüsusi əməliyyat aparan şəxslərin qanuni
tələblərinə mane olmağa yönəlmiş
hərəkətlər törədildikdə;[48]
88.1.5-2.
hərbi idarəetmə orqanlarının vəzifəli
şəxsləri - hərbi vəziyyət rejiminin
tələbləri pozulduqda;[49]
88.1.6. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
vəzifəli şəxsləri - əcnəbilər və
vətəndaşlığı olmayan şəxslər
tərəfindən Azərbaycan Respublikasında olma
qaydaları pozulduqda, yaxud onlar Azərbaycan
Respublikasının hüdudlarından kənara inzibati qaydada
çıxarma haqqında qərarın icrasından boyun
qaçırdıqda və ya belə boyun
qaçırmanı ehtimal etməyə kifayət
qədər əsaslar olduqda;
88.1.7.
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının vəzifəli
şəxsləri - hərbi xidmət əleyhinə olan
inzibati xəta törədildikdə.[50]
88.2. İnzibati qaydada tutulan
şəxsə bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş hüquqları izah olunmalı, bu barədə
inzibati qaydada tutma haqqında protokolda müvafiq qeyd aparılmalıdır.
Maddə 89.
İnzibati qaydada tutma müddətləri
89.1. İnzibati xəta
törətmiş şəxsin inzibati qaydada tutulması, bu
Məcəllənin 89.2 – 89.4-cü maddələri istisna
olunmaqla, üç saatdan çox ola bilməz.
89.2. Sərhəd rejimini,
sərhədboyu (sərhədboyu zolaq) rejimini və ya
Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədinin
buraxılış məntəqələrində rejimi
pozduğuna, avaralıqla
məşğul olduğuna, əcnəbilərin və ya
vətəndaşlığı olmayan şəxslərin
Azərbaycan Respublikasında qanunsuz qalmalarına, habelə
ölkədə olma qaydalarını pozmalarına
görə barəsində inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat aparılan şəxs törətdiyi
xətanın hallarını, habelə onun
şəxsiyyətini müəyyən etmək
üçün, yaxud əcnəbilər və
vətəndaşlığı olmayan şəxslər
Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənara
inzibati qaydada çıxarma haqqında qərarın
icrasından boyun qaçırdıqda və ya belə boyun
qaçırmanı ehtimal etməyə kifayət
qədər əsaslar olduqda inzibati qaydada
tutma 24 saatadək müddətə və ya inzibati xəta
törədənin şəxsiyyətini təsdiq edən
sənədlər olmadıqda, hakimin qərarı ilə
üç günədək müddətə tutula bilər.
89.3. Fövqəladə
və ya hərbi vəziyyət elan olunmuş
ərazidə şəxs xüsusi verilmiş icazə
vərəqələri olmadan komendant saatı vaxtında
küçələrdə və başqa ictimai yerlərdə
olduqda - komendant saatı bitənədək və ya onun
üzərində şəxsiyyətini təsdiq edən
sənəd olmadan komendant saatı vaxtında
küçələrdə və başqa ictimai
yerlərdə olduqda - tutulanın şəxsiyyəti
müəyyən edilənədək müddətə
inzibati qaydada tutula bilər. [51]
89.3-1. Dini ekstremizm
əleyhinə aparılan xüsusi əməliyyat zonasında
fiziki şəxslərin şəxsiyyətini təsdiq
edən sənədlər olmadıqda - tutulanın şəxsiyyəti
müəyyən edilənədək, dini ekstremizm
əleyhinə xüsusi əməliyyat aparan
şəxslərin qanuni tələblərinə mane olmağa
yönəlmiş hərəkətlər törədən
şəxslər isə 48 saatadək inzibati qaydada tutula
bilər.[52]
89.4. Barəsində inzibati həbs
tənbeh növünün tətbiqini nəzərdə tutan
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxs 24 saatadək, bu
Məcəllənin 157, 206, 227, 513, 517-1, 535 və 610-618-ci maddələrində göstərilən
xətaları törətmiş şəxslər isə
inzibati xəta haqqında işin mürəkkəbliyi və
ya xəta törətmiş şəxslərin sayının
çoxluğu işin araşdırılmasını
gecikdirdiyi və ya başqa formada çətinlik
yaratdığı hallarda, habelə
şəxsin narkomaniyadan məcburi müalicəyə
ehtiyacının olub-olmamasını
müəyyənləşdirmək məqsədi ilə tibbi
yoxlamaya göndərildiyi hallarda 48 saatadək müddətə inzibati qaydada tutula
bilər.[53]
89.5. İnzibati qaydada tutma
müddəti inzibati xəta törətmiº ºəxsin
protokol tərtib etmək üçün gətirildiyi vaxtdan,
sərxoº halda olmuº ºəxsin isə ayıldığı
vaxtdan hesablanır.
89.6. Fövqəladə və ya hərbi vəziyyət rejiminin
müddəti bitdikdə, bu rejimin tələblərinin
pozulması ilə əlaqədar inzibati qaydada tutulan
şəxslər dərhal azad olunurlar.
89.7. İnzibati
qaydada tutma barədə qərardan yuxarı səlahiyyətli
orqana (vəzifəli şəxsə) və ya
məhkəməyə şikayət edilə bilər.
Maddə 90.
İnzibati qaydada tutma haqqında protokol
90.1. İnzibati xəta
törətmiş şəxs inzibati qaydada tutulduqda bu
barədə protokol tərtib edilir və orada
aşağıdakılar göstərilir:
90.1.1. protokolun tərtib edildiyi tarix
və yer;
90.1.2. protokolu tərtib etmiş
şəxsin vəzifəsi, soyadı, adı və
atasının adı;
90.1.3. tutulanın
şəxsiyyəti haqqında məlumat;
90.1.4. tutmanın vaxtı və
səbəbləri.
90.2. Protokol onu tərtib etmiş
vəzifəli şəxs və tutulmuş şəxs
tərəfindən imzalanır. Tutulmuş şəxs
protokolu imzalamaqdan imtina etdikdə, bu barədə protokolda qeyd
edilir. Tutulmuş şəxsin izahat vermək və protokolun
məzmunu barədə öz mülahizələrini təqdim
etmək, habelə protokolu imzalamaqdan imtina etməsinin
səbəblərini göstərmək hüququ vardır.
Onun bu izahatı və mülahizələri protokola
əlavə olunur. Protokolun surəti tutulmuş
şəxsə verilir.
Maddə 91.
İnzibati qaydada tutulmuş şəxsin
hüquqlarının təmin edilməsi
91.0. Səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) inzibati qaydada tutulmuş
şəxsin bu Məcəllə ilə müəyyən
edilmiş hüquqlarının təmin edilməsi üçün
aşağıdakı tədbirləri görür:
91.0.1. tutulmuş şəxsə
dərhal onun tutulmasının əsaslarını
bildirmək, onun hüquqlarını izah etmək;
91.0.2. tutulmuş şəxsi
inzibati xəta haqqında protokolla tanış etmək;
91.0.3. tutulmuş şəxsin
xahişi ilə onun yaxın qohumlarına, işlədiyi
və ya təhsil aldığı yerin
müdiriyyətinə, yaxud vəkilinə məlumat
vermək;
91.0.4. tutulmuş yetkinlik yaşına
çatmayanın valideynlərinə və ya digər qanuni
nümayəndələrinə dərhal məlumat vermək;
91.0.5. tutulmuş şəxslə
davranışda onun şəxsiyyətinə və
ləyaqətinə hörmətlə yanaşmaq;
91.0.6. tutulmuş şəxsə
öz vəkili ilə əlaqə saxlamaq və onunla
görüşmək imkanı yaratmaq;
91.0.7. tutulmuş şəxsin
öz vəkili olmadıqda, ona müvəqqəti saxlama yeri
üzrə ərazidəki vəkil qurumlarında
fəaliyyət göstərən vəkillərin siyahısını
təqdim etmək, seçilmiş vəkillə əlaqə
saxlamaq və onunla görüşmək imkanı yaratmaq.
Maddə 92.
Şəxsi axtarış və fiziki şəxsdə olan
əşyaları yoxlama
92.1. Fiziki şəxsin şəxsi
axtarışı, onda olan əşyaları yoxlama inzibati
xətanın törədilməsində alət və ya
inzibati xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetin
aşkar edilməsi məqsədi ilə həyata
keçirilir.
92.2. Şəxsi axtarış eyni
cinsdən olan səlahiyyətli şəxs
tərəfindən və eyni cinsdən olan iki hal şahidinin
iştirakı ilə aparılır.
92.3. Əşyalar (əl
yükü, baqaj, ov və balıq ovu alətləri,
əldə edilmiş məhsul və sair) bunların
mülkiyyətçilərinin və ya sahiblərinin
iştirakı ilə yoxlanılır. Təxirə
salınmayan hallarda mülkiyyətçisi və ya sahibi
olmadan göstərilən əşyalar iki hal şahidinin
iştirakı ilə yoxlanıla bilər. Feldyeger rabitəsini həyata keçirən müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının əməkdaşı
tərəfindən çatdırılan korrespondensiyalar
və digər göndərişlər açıla və ya yoxlanıla bilməz.[54]
92.4. Şəxsi axtarış
və əşyaları
yoxlama haqqında protokol tərtib olunur.
92.5. Şəxsi axtarış
və əşyaları yoxlama haqqında protokolda
aşağıdakılar göstərilir:
92.5.1. protokolun tərtib edildiyi tarix
və yer;
92.5.2. protokolu tərtib etmiş
şəxsin vəzifəsi, soyadı, adı və
atasının adı;
92.5.3. barəsində şəxsi
axtarış aparılan şəxs haqqında məlumat;
92.5.4. şəxsi axtarış
zamanı aşkar edilən əşyaların növü,
miqdarı və digər eyniləşdirmə
əlamətləri haqqında məlumat.
92.6. Protokol onu tərtib etmiş
vəzifəli şəxs, barəsində inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat aparılan şəxs və ya
axtarış aparılan əşyaların sahibi və hal
şahidləri tərəfindən imzalanır.
Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxs və ya axtarış aparılan əşyaların
sahibi protokolu imzalamaqdan imtina etdikdə, bu barədə
protokolda müvafiq qeyd aparılır. Barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsin izahat vermək və protokolun məzmunu
barədə öz mülahizələrini təqdim etmək,
habelə protokolu imzalamaqdan imtina etməsinin
səbəblərini göstərmək hüququ vardır.
Onun bu izahatı və mülahizələri protokola
əlavə olunur.
92.7. Protokolun surəti
barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxsə və axtarış
aparılan əşyaların
sahibinə verilir.
Maddə 93.
Nəqliyyat vasitəsinə baxış
93.1. Nəqliyyat vasitəsinə
baxış, yəni onun konstruktiv
bütövlüyünü pozmadan inzibati xətanın
törədilməsində alət və ya inzibati
xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetlərin
müəyyən edilməsi məqsədi ilə aparılan
müayinədir.
93.2. Nəqliyyat vasitəsinə
baxış nəqliyyat vasitəsi sahibinin və iki hal
şahidinin iştirakı ilə aparılır. Təxirə
salınmayan hallarda nəqliyyat vasitəsinə baxış
nəqliyyat vasitəsinin sahibinin iştirakı olmadan
videoyazı aparılmaqla keçirilə bilər.
93.3. Nəqliyyat vasitəsinə
baxış haqqında protokol tərtib olunur. Bu protokolda
aşağıdakılar göstərilir:
93.3.1. protokolun tərtib edildiyi tarix
və yer;
93.3.2. protokolu tərtib edən
şəxsin vəzifəsi, soyadı, adı, atasının
adı;
93.3.3. nəqliyyat vasitəsinin
sahibi barəsində məlumatlar;
93.3.4. nəqliyyat vasitəsinə
baxış keçirilməsi üçün əsaslar;
93.3.5. nəqliyyat vasitəsinin tipi,
markası, modeli, dövlət qeydiyyat nişanı və
digər eyniləşdirmə əlamətləri
barədə məlumatlar;
93.3.6. aşkar edilmiş
əşyaların növü, miqdarı və digər
eyniləşdirmə əlamətləri, o
cümlədən silahın markası, modeli, seriyası
və nömrəsi, döyüş sursatının
növü və miqdarı barədə məlumatlar;
93.3.7. aşkar edilmiş
sənədlərin növü və rekvizitləri.
93.4. Maddi sübutların qeydə
alınması məqsədi ilə fotoşəkillərin,
videoyazıların aparılması tətbiq edilir.
Nəqliyyat vasitəsinə baxış barəsində
protokolda fotoşəkillərdən, videoyazıdan istifadə
edilməsi barədə qeyd aparılır. Baxış zamanı
fotoşəkillərin, videoyazının tətbiq edilməsi
ilə əlaqədar əldə edilmiş materiallar
müvafiq protokola əlavə olunur.
93.5. Nəqliyyat vasitəsinə
baxış haqqında protokol onu tərtib etmiş
vəzifəli şəxs, barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxs
və ya nəqliyyat vasitəsinin sahibi, habelə hal
şahidləri tərəfindən imzalanır.
Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxs və ya nəqliyyat vasitəsinin
sahibi protokolu imzalamaqdan imtina etdikdə, bu barədə
protokolda müvafiq qeyd aparılır. Barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsin izahat vermək və protokolun məzmunu
barədə öz mülahizələrini təqdim etmək,
habelə protokolu imzalamaqdan imtina etməsinin
səbəblərini göstərmək hüququ vardır.
Onun bu izahatı və mülahizələri protokola
əlavə olunur.
93.6. Nəqliyyat vasitəsinə
baxış haqqında protokolun surəti barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsə və nəqliyyat vasitəsinin sahibinə
verilir.
Maddə 94.
Əşyaların və sənədlərin
götürülməsi
94.1. İnzibati xətanın
baş verdiyi yerdə və ya fiziki şəxsin şəxsi
axtarışı zamanı, yaxud onun əşyalarına
və ya nəqliyyat vasitəsinə baxış zamanı
aşkar edilmiş və iş üçün sübut
əhəmiyyəti olan əşyaların və
sənədlərin, inzibati xətanın
törədilməsində alət və ya inzibati
xətanın bilavasitə obyekti olan predmetin
götürülməsi inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraatı aparan vəzifəli şəxs
tərəfindən iki hal şahidinin iştirakı ilə
həyata keçirilir.
94.2. Sürücü
tərəfindən nəqliyyat vasitəsini idarə etmək
hüququnun məhdudlaşdırılması
növündə inzibati tənbehin tətbiq edilməsini
nəzərdə tutan xətalar törədildikdə, inzibati
xəta haqqında iş üzrə qərar
çıxarılanadək sürücülük
vəsiqəsi götürülür və həmin şəxslərə
nəqliyyat vasitəsini müvəqqəti idarə etmək
hüququ verən sənəd verilir. Nəqliyyat vasitəsini
idarə etmək hüququnun məhdudlaşdırılması
haqqında qərar qəbul edildikdə
sürücülük vəsiqəsi qaytarılmır.
Nəqliyyat vasitəsini idarə etmək hüququnun
məhdudlaşdırılması haqqında qərardan bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
şikayətin verilməsi üçün nəzərdə
tutulmuş müddət qurtaranadək, yaxud şikayət
üzrə qərar qəbul edilənədək, nəqliyyat
vasitəsini müvəqqəti idarə etmək hüququ
verən sənədin qüvvədə olma müddəti
uzadılır.
94.3. Əşyaların və
sənədlərin götürülməsi haqqında
protokol tərtib olunur.
94.4. Əşyaların və
sənədlərin götürülməsi haqqında
protokolda aşağıdakılar göstərilir:
94.4.1. protokolun tərtib edildiyi tarix
və yer;
94.4.2. protokolu tərtib edən
şəxsin vəzifəsi, soyadı, adı, atasının
adı;
94.4.3. əşyaları və
sənədləri götürülən şəxs
barəsində məlumat;
94.4.4. əşyaların və
sənədlərin götürülməsi üçün
əsaslar;
94.4.5. götürülən
sənədlərin növü və rekvizitləri;
94.4.6. götürülən
əşyaların növü, miqdarı və digər
eyniləşdirmə əlamətləri, o
cümlədən silahın markası, modeli, seriyası
və nömrəsi, döyüş sursatının
növü və miqdarı barədə məlumatlar.
94.5. Əşyaların və
sənədlərin götürülməsi haqqında
protokolda fotoşəkillərin çəkilməsi,
videoyazı barədə qeyd aparılır.
Fotoşəkillərin, videoyazının tətbiq edilməsi
nəticəsində əşyaların və
sənədlərin götürülməsi ilə
bağlı əldə edilmiş materiallar müvafiq protokola
əlavə olunur.
94.6. Əşyaların və
sənədlərin götürülməsi haqqında protokol
onu tərtib etmiş vəzifəli şəxs,
əşyaları və ya sənədləri
götürülən şəxs, habelə hal
şahidləri tərəfindən imzalanır. Əşyaları
və ya sənədləri götürülən
şəxs protokolu imzalamaqdan imtina etdikdə, bu barədə
protokolda müvafiq qeyd aparılır. Barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsin izahat vermək və protokolun məzmunu
barədə öz mülahizələrini təqdim etmək,
habelə protokolu imzalamaqdan imtina etməsinin
səbəblərini göstərmək hüququ vardır.
Onun bu izahatı və mülahizələri protokola əlavə
olunur.
94.7. Protokolun surəti,
barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxsə, yaxud onun qanuni
nümayəndəsinə təqdim edilir.
94.8. Götürülən
əşyalar və sənədlər yerindəcə
qablaşdırılır və möhürlənir.
Götürülmüş əşyalar və sənədlər
inzibati xəta haqqında işə baxılanadək,
əşyaları və sənədləri götürən
səlahiyyətli orqanların (vəzifəli
şəxslərin) müəyyən etdikləri
yerlərdə saxlanılır.
94.9. Götürülmüş
odlu silah, onun patronları, digər silah və döyüş
sursatı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
saxlanılır.
94.10. Götürülmüş
tez xarab olan mallar barəsində müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada sərəncam verilir.
94.11. Götürülmüş
narkotik vasitələr və psixotrop maddələr,
həmçinin müvafiq standartlara, sanitariya normalarına
və qaydalarına, gigiyena normativlərinə cavab
verməyən etil spirti, alkoqollu və tərkibində spirt
olan məhsullar müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi
qaydada yenidən istehsala göndərilir və ya məhv
edilir.
94.12. Məhv edilməli olan narkotik
vasitələrin və psixotrop maddələrin, etil spirtinin,
alkoqollu və tərkibində spirt olan məhsulların
nümunələri inzibati xəta haqqında iş üzrə
qəbul edilmiş qərar qanuni qüvvəyə mindiyi
günədək saxlanılır.
94.13. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə qərarda götürülmüş
əşyalar və sənədlər barədə
məsələlər bu Məcəllənin 115.4-cü
maddəsinə uyğun olaraq həll olunur.
Maddə 95.
Götürülmüş əşyaların
qiymətləndirilməsi
95.1. Götürülmüş
əşyalar aşağıdakı hallarda
qiymətləndirilir:
95.1.1. inzibati xətanın
bilavasitə obyekti olmuş predmetin dəyəri ilə
ölçülən inzibati cərimə meyarı tətbiq
edildikdə;
95.1.2. götürülmüş
tez xarab olan mallar barəsində sərəncam verildikdə;
95.1.3. etil spirti, alkoqollu və
tərkibində spirt olan məhsullar yenidən istehsala
göndərildikdə və ya məhv edildikdə.
95.2. Götürülmüş
əşyaların qiymətləri dövlət
tərəfindən tənzimlənirsə, dövlət
tənzimləmə qiymətləri tətbiq edilir. Digər
hallarda götürülmüş əşyaların
qiyməti bazar qiymətinə əsasən
qiymətləndirilir. Göstərilən qaydada
qiymətləndirmə mümkün olmadıqda,
götürülmüş əşyaların qiyməti
ekspertin rəyi əsasında müəyyən edilir.
Maddə 96.
Nəqliyyat vasitəsinin idarə olunmasından
kənarlaşdırma və sərxoşluq vəziyyətinin
müayinəsi
96.1. Fiziki şəxslər
aşağıdakı hallarda nəqliyyat vasitəsinin
idarə olunmasından kənarlaşdırılır:
96.1.1. dayandırılmış
nəqliyyat vasitəsini idarə edən şəxsdə
və onunla birlikdə gedən sərnişinlərdən
hər hansı birində sürücülük vəsiqəsi,
nəqliyyat vasitəsinin qeydiyyat şəhadətnaməsi,
yaxud həmin nəqliyyat vasitəsini idarə etmək
hüququ verən digər əsas olmadıqda;
96.1.2. nəqliyyat vasitəsinin
dövlət qeydiyyat nişanları və ya onlardan biri
olmadıqda, yaxud saxta və ya qeyri-standart olduqda və ya nəqliyyat vasitəsini
başqa nəqliyyat
vasitəsinə verilmiş dövlət qeydiyyat nişanı
ilə idarə etdikdə;
96.1.3. dayandırılmış
nəqliyyat vasitəsinin mühərrik, ban və şassi
nömrəsi nəqliyyat vasitəsinin qeydiyyat
şəhadətnaməsindəki rəqəmlərə uyğun
gəlmədikdə;
96.1.4. dayandırılmış
nəqliyyat vasitəsi alkoqoldan, narkotik vasitələrdən, psixotrop maddələrdən
və ya güclü təsir göstərən digər
maddələrdən istifadə edilməsi
nəticəsində sərxoş vəziyyətdə
olmasını güman etməyə kifayət qədər
əsas olan şəxs tərəfindən idarə olunduqda
və onunla birlikdə gedən sərnişinin nəqliyyat vasitəsini idarə
etmək hüququ olmadıqda;
96.1.5. nəqliyyat vasitəsində normativ tələblər
pozulmaqla avadanlıq quraşdırıldıqda və ya
dəyişdirildikdə, nəqliyyat vasitəsinin ban
şüşələrinə qanunla tətbiqinə icazə
verilməyən örtüklər çəkildikdə,
nəqliyyat vasitəsi müvafiq icazə olmadan xüsusi
səs (çoxavazlı) və ya sayrışan işıq
siqnalları ilə təchiz edildikdə, bu pozuntuları
yerində aradan qaldırmaq mümkün olmadıqda;
96.1.6. yol hərəkəti qaydaları əleyhinə olan
inzibati xətaların, yaxud bu
Məcəllənin 353.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulan inzibati xətanın törədilməsinə görə inzibati
cərimə növündə inzibati tənbeh tətbiq
etmə haqqında qərarın qanuni qüvvəyə mindiyi
gündən 2 ay müddətində icra edilməməsinə
görə nəqliyyat vasitəsinin saxlanılması
barədə məhkəmə və ya müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının qərarı olduqda;[55]
96.1.7. İcazə
verilən qabarit, çəki və yüklə birlikdə
oxa düşən kütlə parametrlərinə dair
tələblər pozulmaqla yüklənən iriqabaritli və
ya ağırçəkili nəqliyyat vasitələri
ümumi istifadədə olan avtomobil yollarında idarə
edildikdə.[56]
96.2. Nəqliyyat vasitəsini
idarə edən şəxsin sərxoş
vəziyyətdə olmasını güman etməyə
kifayət qədər əsas olduqda, onun sərxoşluq
vəziyyətinin müəyyən edilməsi
üçün xüsusi texniki vasitələrdən istifadə
edilir. Həmin şəxs sərxoş vəziyyətdə
olub-olmamasının xüsusi texniki vasitədən
istifadə edilməklə müəyyən edilməsindən
imtina etdikdə və ya xüsusi texniki vasitə ilə
müayinənin nəticəsi ilə razılaşmadıqda,
tibbi müayinəyə aparılır.
96.3. Nəqliyyat vasitəsini
idarə etməkdən kənarlaşdırma barədə
və sərxoşluq vəziyyətini müəyyən
etmək üçün xüsusi texniki vasitələrdən
istifadə etmək və ya tibbi müayinəyə
göndərmək barədə protokol tərtib olunur və
həmin sənədin surəti barəsində belə
tədbir tətbiq edilən şəxsə verilir.
96.4. Nəqliyyat vasitəsini
idarə etməkdən kənarlaşdırma barədə
və sərxoşluq vəziyyətini müəyyən
etmək üçün xüsusi texniki vasitələrdən
istifadə etmək və ya tibbi müayinəyə
göndərmək haqqında protokolda
aşağıdakılar göstərilir:
96.4.1. protokolun tərtib edildiyi yer,
tarix və vaxt;
96.4.2. protokolu tərtib edən
şəxsin vəzifəsi, soyadı, adı, atasının
adı;
96.4.3. nəqliyyat vasitəsini
idarə etməkdən kənarlaşdırmanın və
sərxoşluq vəziyyətini müəyyən etmənin
əsasları;
96.4.4. nəqliyyat vasitəsini
idarə edən şəxs barəsində məlumatlar;
96.4.5. nəqliyyat vasitəsinin tipi,
markası, modeli, dövlət qeydiyyat nişanı və
digər eyniləşdirmə əlamətləri
barədə məlumatlar.
96.5. Nəqliyyat vasitəsini
idarə etməkdən kənarlaşdırma barədə
və sərxoşluq vəziyyətini müəyyən
etmək üçün xüsusi texniki
vasitələrdən istifadə etmək və ya tibbi
müayinəyə göndərmək haqqında protokol onu tərtib
etmiş vəzifəli şəxs, habelə nəqliyyat
vasitəsini idarə etməkdən
kənarlaşdırılan və sərxoşluq
vəziyyətini müəyyən etmək üçün
barəsində xüsusi texniki vasitələrdən
istifadə edilən və ya tibbi müayinəyə
göndərilən sürücü tərəfindən
imzalanır. Sürücü protokolu imzalamaqdan imtina
etdikdə, bu barədə protokolda müvafiq qeyd
aparılır. Sürücünün izahat vermək və
protokolun məzmunu barədə öz mülahizələrini
təqdim etmək, habelə protokolu imzalamaqdan imtina
etməsinin səbəblərini göstərmək hüququ
vardır. Onun bu izahatı və mülahizələri protokola
əlavə olunur. Protokolun surəti sürücüyə
təqdim edilir.
96.6. Sərxoşluq
vəziyyətini müəyyən etmənin tibbi
müayinəsi barədə akt müvafiq protokola əlavə
olunur.
Maddə 97.
Nəqliyyat vasitələrinin saxlanılması
97.1. Bu
Məcəllənin 346.1 və 346.2-ci
maddələrində nəzərdə tutulan inzibati xəta
törədildiyi halda
(əgər sürücü həmin nəqliyyat
vasitəsinin yanında deyildirsə), həmçinin bu
Məcəllənin 96.1-ci maddəsində
göstərilən hallarda nəqliyyat vasitəsi
müvəqqəti olaraq müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
orqanın (qurumun)
mühafizə olunan duracağında saxlanılır.[57]
97.2. Nəqliyyat
vasitəsinin saxlanılması səbəbinin aradan
qaldırıldığı barədə lazımi
sənədlər təqdim edildikdən və ya xətaya
görə inzibati tənbeh verildikdən, nəqliyyat
vasitəsinin duracağa gətirilməsi və onun orada
saxlanılması üçün haqq ödənildikdən
dərhal sonra, saxlanılmış nəqliyyat vasitəsi
sahibinə qaytarılır.
97.2-1. Bu
Məcəllənin 353-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş inzibati xəta törədildiyi
halda nəqliyyat vasitəsinin nəzarət
məntəqəsində saxlanılması üçün
haqq ödənildikdən sonra, saxlanılmış
nəqliyyat vasitəsi sahibinə qaytarılır.[58]
97.3.
Nəqliyyat vasitəsi dayanma və durma qaydalarının
pozulduğuna görə, inzibati cərimənin
müəyyən edilmiş müddətdə
ödənilməməsinə görə tətbiq edilən
nəqliyyat vasitəsinin saxlanılması barədə
qərara əsasən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın
(qurumun)
mühafizə olunan duracağına gətirilmişdirsə,
nəqliyyat vasitəsinin sahibi və ya inzibati xətanı
törətmiş şəxs inzibati cəriməni
(müvafiq olaraq hesablanmış dəbbə pulu daxil olmaqla)
və nəqliyyat vasitəsinin duracağa gətirilməsi
və onun orada saxlanılması üçün haqqı
həmin yerdə plastik kart və ya internet
vasitəsilə
ödəyə bilər. Bu halda sürücüyə müvafiq inzibati xəta
haqqında protokolun, inzibati tənbeh tətbiq etmə
haqqında qərarın surəti verilir
və saxlanılmış nəqliyyat vasitəsi dərhal sahibinə
qaytarılır. Nəqliyyat vasitəsi onun saxlanılması
barədə qərara əsasən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) mühafizə olunan
duracağına gətirilmişdirsə, bu qərarın
surəti də sürücüyə verilir. Sürücü
inzibati cəriməni nəqliyyat vasitəsinin gətirildiyi
yerdə ödəməkdən imtina etdikdə, inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada
həyata keçirilir.
97.4. Yol
hərəkəti qaydaları əleyhinə olan inzibati
xətalar haqqında işlər üzrə
sənədləri ünvan sahibinə onun
yaşadığı, yaxud işlədiyi yer üzrə
tapılmaması və onunla birlikdə yaşayan yetkinlik
yaşına çatmış ailə üzvlərinin
olmaması səbəbindən 10 gün müddətində
bu Məcəllənin 57-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydada çatdırmaq mümkün olmadıqda,
həmin sənədlərin surətinin verilməsi
məqsədi ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən nəqliyyat
vasitəsinin dayandırılaraq müvafiq sənədin
təqdim edilməsi barədə qərar
qəbul edilir. Bu halda saxlanılmış nəqliyyat
vasitəsinin istifadəçisinə həmin
sənədlərin surəti təqdim edildikdən və
müvafiq qeydlər aparıldıqdan dərhal sonra
nəqliyyat vasitəsi buraxılır.
97.5. Nəqliyyat
vasitəsinin saxlanılması iki nüsxədə olan aktla
rəsmiləşdirilir, onun birinci nüsxəsi inzibati
xəta haqqında protokola əlavə edilir, surəti isə
nəqliyyat vasitəsini idarə edən şəxsə
verilir.
Maddə 98.
Nəqliyyat vasitələrinin istismarının qadağan
edilməsi
Tormoz sistemi və ya sükan
idarə mexanizmi nasaz olan və ya xarici işıq cihazları
və ya qabaq şüşənin şüşə
silgəcləri, şüşəyuyanları və ya
təkərləri və şinləri və ya
mühərriki, yaxud konstruksiyasının digər
ünsürləri nasaz olan və belə nasazlığın
aradan qaldırılması mümkün olmayan nəqliyyat
vasitəsinin istismarı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən qadağan
edilir.
İnzibati xəta
haqqında iş üzrə icraatın
mərhələləri
İnzibati xəta
haqqında iş üzrə icraata başlama
Maddə 99.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə icraata
başlamağa səbəblər və əsas
99.1. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraata başlamağa səbəblər
aşağıdakılardır:
99.1.1. inzibati xəta hadisəsinin
mövcudluğunu göstərən kifayət qədər
halların səlahiyyətli vəzifəli şəxs
tərəfindən bilavasitə və ya xüsusi texniki vasitələrin köməyi
ilə aşkar edilməsi;
99.1.2. dövlət orqanlarından (qurumlarından) və ya
bələdiyyələrdən məlumatların daxil
olması; [59]
99.1.3. fiziki və ya hüquqi
şəxslər tərəfindən təqdim edilən, yaxud
kütləvi informasiya vasitələrində dərc
olunmuş məlumatlar.
99.2. Məlumatlara inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraata başlamaq
səlahiyyəti olan vəzifəli şəxs
tərəfindən baxılır. Həmin məlumatlarda
inzibati xətanın əlamətlərinin olması və
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraatı rədd
edən halların olmaması inzibati xəta haqqında
işin başlanmasına əsasdır.
99.3. Bu Məcəllənin 99.1-ci
maddəsində göstərilən səbəblərdən
biri və bu Məcəllənin 99.2-ci maddəsində
göstərilən kifayət qədər əsaslar olduqda,
səlahiyyətli vəzifəli şəxs
tərəfindən inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat başlanılır.
99.3-1. Bu
Məcəllənin 41-ci fəslində nəzərdə
tutulmuş inzibati xəta hadisəsinin mövcudluğu ilə
bağlı bu Məcəllənin 99.1-ci maddəsində
göstərilən səbəblərdən biri və bu
Məcəllənin 99.2-ci maddəsində
göstərilən kifayət qədər əsaslar olduqda,
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının səlahiyyətli
vəzifəli şəxsi inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraatın başlanması üçün
zəruri məlumatları toplayaraq ərazi üzrə
müvafiq hərbi prokurora göndərir.[60]
99.4. İnzibati xata haqqında
iş üzrə icraat aşağıda göstərilən
vaxtdan başlanılmış hesab edilir:
99.4.1. bu Məcəllənin
86-cı maddəsində nəzərdə tutulan
tədbirləri tətbiq etmə haqqında ilk protokol
tərtib edildikdə;
99.4.2. inzibati xəta haqqında
protokol tərtib edildikdə, yaxud inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraata başlama haqqında prokuror
tərəfindən qərar qəbul edildikdə;
99.4.3. bu Məcəllənin 102-ci
maddəsində nəzərdə tutulan inzibati
araşdırılma tələb olunduğu hallarda inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraata başlama
haqqında qərardad (qərar)
qəbul edildikdə. [61]
99.5. Bu Məcəllənin 99.1.2
və 99.1.3-cü maddələrində göstərilən
səbəblərin əsassız olduğu halda
səlahiyyətli vəzifəli şəxs
tərəfindən inzibati xəta haqqında işin
başlanmasının rədd edilməsi haqqında
əsaslandırılmış qərardad qəbul edilir.
99.6. İnzibati xəta haqqında
işin başlanmasının rədd edilməsi haqqında
qərardadın surəti bu Məcəllənin 99.1.2 və
99.1.3-cü maddələrində göstərilən
məlumatları vermiş şəxslərə
göndərilir.
99.7. Bu Məcəllənin 40.0.2 –
40.0.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş
səlahiyyətli orqanın (vəzifəli şəxsin)
inzibati xəta haqqında işin başlanmasının
rədd edilməsi haqqında qərardadından onun rəsmi qaydada verildiyi vaxtdan
on gün müddətində
yuxarı səlahiyyətli orqana (vəzifəli
şəxsə), prokurora və ya
məhkəməyə şikayət verilə bilər.
Maddə 100.
İnzibati xəta haqqında protokol
100.1. Bu Məcəllənin
54-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş hallar
istisna olmaqla, inzibati xətanın törədilməsi
haqqında protokol tərtib edilir. İnzibati xəta haqqında
protokolda aşağıdakılar göstərilir:
100.1.1. protokolun tərtib edildiyi
tarix və yer;
100.1.2. protokolu tərtib etmiş
şəxsin vəzifəsi, soyadı, adı, atasının
adı;
100.1.3. barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxs haqqında məlumat, o cümlədən vətəndaşın fərdi
identifikasiya nömrəsi;[62]
100.1.4. inzibati xətanın
törədildiyi yer, vaxt və bu xətanın mahiyyəti;
100.1.5. inzibati xətaya görə
məsuliyyət nəzərdə tutan bu Məcəllənin
müvafiq maddəsi;
100.1.6. olduğu halda,
şahidlərin və zərər çəkmiş
şəxslərin adı, atasının adı, soyadı
və onların yaşadığı yerin ünvanı;
100.1.7. barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan fiziki
şəxsin və ya hüquqi şəxsin
nümayəndəsinin izahatları;
100.1.8. inzibati xətanın aşkar edilməsində xüsusi
texniki vasitələrdən istifadə olunmuşdursa,
onların göstəriciləri, habelə istifadə
olunmuş xüsusi texniki vasitənin tipi, markası, modeli,
yerləşdiyi yer, ölçmə vasitəsinin son
dəfə müqayisəli dövlət yoxlamasından
keçdiyi vaxt (bunu təsdiq edən sənədin
nömrəsi, tarixi) və növbəti yoxlamanın
keçirilməli olduğu vaxt barədə məlumatlar;
100.1.9. inzibati xətanın törədilməsi
nəticəsində şəxsin sağlamlığına
yüngül zərər vurulmuşdursa və ya maddi
zərər yetirilmişdirsə, bu hallar barədə qeydlər;
100.1.10. inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat üçün zəruri olan digər
məlumatlar.
100.2. Protokol tərtib
edilərkən, barəsində inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat aparılan fiziki şəxsə və
ya hüquqi şəxsin nümayəndəsinə, habelə
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraatın
digər iştirakçılarına bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş
hüquqları və vəzifələri izah edilir və bu
barədə protokolda müvafiq qeyd aparılır.
100.3. Barəsində
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
fiziki şəxsə və ya hüquqi şəxsin
nümayəndəsinə inzibati xəta haqqında protokolun
surəti verilir. İnzibati xəta haqqında iş
üzrə zərər çəkmiş şəxsin də
inzibati xəta haqqında protokolun surətini almaq hüququ
vardır.
100.4. Protokol onu tərtib etmiş
şəxs, barəsində inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat aparılan fiziki şəxs və ya
hüquqi şəxsin nümayəndəsi tərəfindən
imzalanır. Barəsində inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat aparılan fiziki şəxs və ya hüquqi
şəxsin nümayəndəsi protokolu imzalamaqdan imtina
etdikdə, bu barədə protokolda müvafiq qeyd
aparılır. Barəsində inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat aparılan fiziki şəxsin və ya
hüquqi şəxsin nümayəndəsinin izahatlar və
protokolun məzmunu barəsində öz
mülahizələrini təqdim etmək, habelə protokolu
imzalamaqdan imtina etməsinin səbəblərini
göstərmək hüquqları vardır. Onların bu
izahatları və mülahizələri protokola əlavə
olunur.
100.5. Protokol ciddi hesabat
sənədi olmaqla, nömrələnmiş blanklarda
tərtib olunur. Protokolun forması müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən olunur.
Maddə 101.
İnzibati xəta haqqında protokolun tərtib edilməsi
müddətləri
101.1. İnzibati xətanın
törədilməsi faktı aşkar edildikdən dərhal
sonra inzibati xəta haqqında protokol tərtib edilir.
101.2. İşin hallarının,
eləcə də barəsində inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat aparılan fiziki şəxsin
şəxsiyyətinin və ya hüquqi şəxs
barəsində məlumatların əlavə
aydınlaşdırılması tələb olunduğu
hallarda, inzibati xəta haqqında protokol inzibati xətanın
aşkar edildiyi vaxtdan iki gün müddətində tərtib
edilir.
101.3. İnzibati araşdırma
aparıldığı hallarda, inzibati xəta haqqında
protokol bu Məcəllənin 102.5-ci maddəsində
göstərilən müddətdə tərtib edilir.
Maddə 102.
İnzibati araşdırma
102.1. Sağlamlıq
əleyhinə, yaxud maliyyə, vergi, rüsum,
gömrük işi, ətraf mühitin mühafizəsi, yanğın
təhlükəsizliyi və cinayət yolu ilə əldə
edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər
əmlakın leqallaşdırılmasına və
terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə
qarşı mübarizə sahəsində, habelə yol
hərəkəti qaydaları, hərbi xidmət
əleyhinə və bu
Məcəllənin 227-ci, 232-1-ci, 351-1-ci,
602.1-ci və 602.2-ci maddələrində nəzərdə
tutulmuş inzibati xəta aşkar
edildikdən sonra kifayət qədər vaxt tələb
edən ekspertizanın və ya digər prosessual
hərəkətlərin aparılması zərurəti
yarandıqda inzibati araşdırma aparılır.[63]
102.2. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın başlanması və inzibati
araşdırma aparılması haqqında qərardad bu
Məcəllənin 42.2 və 43.2-ci maddələrinə
müvafiq olaraq inzibati xəta haqqında protokol tərtib
etmək və inzibati xətalar haqqında
işlərə baxmaq səlahiyyəti
olan vəzifəli şəxs tərəfindən qəbul
edilir. Prokuror isə inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraatın başlanması və inzibati
araşdırma aparılması haqqında qərar qəbul
edir.
102.3. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın başlanması və inzibati
araşdırmanın aparılması haqqında qərardadda
aşağıdakılar göstərilir:
102.3.1. qərardadın tərtib
edildiyi yer və tarix;
102.3.2. qərardadı tərtib
edən şəxsin vəzifəsi, soyadı, adı,
atasının adı;
102.3.3. inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatı başlamaq üçün
səbəblər və əsaslar;
102.3.4. inzibati xətaya görə
inzibati məsuliyyət nəzərdə tutan bu
Məcəllənin müvafiq maddəsi.
102.4. İnzibati araşdırma
inzibati xəta törədilən, yaxud aşkar edilən
yerdə aparılır.
102.5. İnzibati araşdırma
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraatın
başlama vaxtından bir aydan artıq olmayan müddətə
aparılır. İcraatında inzibati xəta haqqında
iş olan səlahiyyətli vəzifəli şəxsin
əsaslandırılmış vəsatəti olduqda, bu
müddət yuxarı vəzifəli şəxs
tərəfindən bir ayadək müddətə
uzadılır.
102.6. İnzibati araşdırma
başa çatdıqda, inzibati xəta haqqında protokol
tərtib edilir və ya inzibati xəta haqqında işin
icraatına xitam verilməsi barədə qərar qəbul
edilir.
Maddə 103.
Protokolun (prokurorun qərarının) baxılması
üçün göndərilməsi
103.1. İnzibati xəta haqqında
protokol (prokurorun inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraatın başlanması
haqqında qərarı və ya bu Məcəllənin
102.6-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada
tərtib etdiyi protokol) tərtib edildiyi vaxtdan 48 saatadək
müddətdə hakimə, səlahiyyətli orqana
(vəzifəli şəxsə) göndərilir. [64]
103.2. İnzibati həbs
nəzərdə tutan inzibati xəta haqqında protokol (prokurorun inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın başlanması haqqında
qərarı və ya bu Məcəllənin 102.6-cı
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada tərtib
etdiyi protokol) tərtib edildikdən dərhal sonra
baxılması üçün hakimə göndərilir.
Maddə 104.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə icraatın
dayandırılması
104.1. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat aşağıdakı hallarda
dayandırılır:
104.1.1. barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan fiziki
şəxs qaçıb gizləndikdə və ya digər
səbəblərdən barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan fiziki
şəxsin olduğu yer müəyyən edilmədikdə;
104.1.2. barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan fiziki
şəxsin ağır xəstəliyi ilə əlaqədar
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraatda
iştirakı mümkün olmadıqda;
104.1.3. inzibati xətanı
törədən şəxs müəyyən olunmadıqda.
104.2. İnzibati xətalar
haqqında iş üzrə icraatın
dayandırılmasına qədər səlahiyyətli
vəzifəli şəxs, barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsin
iştirakı olmadan həyata keçirilməsi mümkün
olan bütün prosessual hərəkətləri aparmalı,
bu Məcəllənin 104.1.1 və 104.1.3-cü
maddələrində nəzərdə tutulmuş və
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraatın
dayandırılması üçün səbəb olmuş
halların aradan qaldırılması üçün
bütün tədbirləri görməlidir.
104.3. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraat səlahiyyətli vəzifəli
şəxsin qərarı ilə dayandırılır.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə icraatın
dayandırılması haqqında qərarda bu
Məcəllənin 115-ci maddəsində qeyd edilən məlumatlar
göstərilir.
104.4. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın dayandırılması
haqqında qərarı qəbul edən səlahiyyətli
vəzifəli şəxs 48 saat ərzində həmin
qərarın surətini müvafiq prokurora
göndərməlidir.
104.5. Prokuror inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraatın
dayandırılması haqqında qərarı
aldığı vaxtdan bir ay müddətində həmin
qərarın qəbul edilməsində bu Məcəllənin
104.1-ci maddəsinin tətbiq edilməsinin
düzgünlüyünü yoxlayır. Həmin yoxlama
ilə əlaqədar prokuror müvafiq qərarı qəbul
edən səlahiyyətli vəzifəli şəxsdən
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraatın
materiallarını tələb etdikdə, materiallar bir gün
ərzində prokurora təqdim edilməlidir.
104.6. Prokuror inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraatın
dayandırılması haqqında qərarın bu
Məcəllənin 104.1-ci maddəsi pozulmaqla qəbul
edildiyini müəyyən etdikdə, həmin qərarın
ləğv edilməsi barədə qərar qəbul edir
və onun surətini qərarı qəbul etmiş
səlahiyyətli vəzifəli şəxsə
göndərir. Bu halda prokuror həmçinin
səlahiyyətli vəzifəli şəxs barəsində bu
Məcəllənin 596.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraatın
başlanması haqqında qərar qəbul edir.
104.7. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın dayandırılması
haqqında qərarın ləğv edilməsi barədə
qərar qəbul edildikdə və ya bu Məcəllənin
104.1.1 - 104.1.3-cü maddələrində göstərilən
hallar aradan qaldırıldıqda, səlahiyyətli
vəzifəli şəxsin qərarı ilə inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat təzələnir
və bu barədə 48 saat ərzində müvafiq prokurora
yazılı məlumat verilir.
104.8. Bu
Məcəllənin 38-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş müddətlər keçdikdə inzibati xəta haqqında iş
üzrə dayandırılmış icraata xitam verilir.
Qeyd: Bu
Məcəllənin 104.4 – 104.7-ci və 596-cı
maddələrində “səlahiyyətli
vəzifəli şəxs” dedikdə hakim nəzərdə
tutulmur.
Maddə 105.
İnzibati xəta haqqında işin icraatına xitam
verilməsi
105.1. Bu Məcəllənin
53-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş hallardan
hər hansı biri olduqda, icraatında inzibati xəta
haqqında iş olan hakim və ya səlahiyyətli orqan (vəzifəli
şəxs) inzibati xəta haqqında işin
icraatına xitam verilməsi haqqında qərar qəbul edir.
105.2. İnzibati xəta haqqında
işin icraatına xitam verilməsi haqqında qərarın
surəti barəsində belə qərar qəbul edilmiş
şəxslərə və
zərər çəkmiş şəxsə
göndərilir.
İnzibati xəta
haqqında işlərə baxılması
Maddə 106.
İnzibati xəta haqqında işin baxılmağa
hazırlanması
106.0. Hakim, səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) inzibati xətalar haqqında
işlərə baxarkən aşağıdakı
məsələləri həll edir:
106.0.1. işin baxılması onun
səlahiyyətinə aiddirmi;
106.0.2. işin hakim, kollegial
orqanın üzvü, vəzifəli şəxs
tərəfindən baxılmasını istisna edən hallar
mövcuddurmu;
106.0.3. inzibati xəta haqqında
protokol və işin digər materialları bu
Məcəllənin tələblərinə müvafiq olaraq
tərtib edilmişdirmi;
106.0.4. işin icraatını
rədd edən hallar mövcuddurmu;
106.0.5. mahiyyəti üzrə
baxılması üçün işdə kifayət
qədər sübutlar toplanmışdırmı;
106.0.6. işə
baxılmasının yeri və vaxtı barədə
işdə iştirak edən şəxslər
məlumatlandırılıbmı;
106.0.7. iş üzrə
vəsatətlər və etiraz etmə vardırmı.
Maddə 107.
Hakim, kollegial orqanın üzvü, vəzifəli şəxs
tərəfindən işin baxılmasını istisna
edən hallar
107.0. İnzibati xəta haqqında
işin baxılması icraatına verilmiş hakim, kollegial
orqanın üzvü, vəzifəli şəxs
aşağıdakı hallarda bu işə baxa bilməz:
107.0.1. o, barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsin, zərər çəkmiş şəxsin,
onların qanuni nümayəndələrinin, müdafiəçinin
və ya nümayəndənin qohumudursa;
107.0.2. o, şəxsən
düzünə və ya dolayısı ilə işin həllində
maraqlıdırsa.
Maddə 108.
Hakimin, kollegial orqanın üzvünün, vəzifəli
şəxsin özü-özünə etiraz etməsi və
ya onlara etiraz etmə
108.1. Bu Məcəllənin 107-ci
maddəsində nəzərdə tutulan hallardan biri olduqda
hakim, kollegial orqanın üzvü, vəzifəli şəxs
özü-özünə etiraz etməlidir.
Özü-özünə etiraz etmə barədə
ərizə müvafiq məhkəmənin sədrinə,
kollegial orqanın sədrinə, yuxarı vəzifəli
şəxsə verilir.
108.2. Bu Məcəllənin 107-ci
maddəsində nəzərdə tutulan hallardan biri olduqda,
barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxs, zərər çəkmiş
şəxs, fiziki şəxsin qanuni nümayəndəsi
və ya hüquqi şəxsin nümayəndəsi, müdafiəçi,
nümayəndə və ya prokuror tərəfindən
hakimə, kollegial orqanın üzvünə və ya
vəzifəli şəxsə etiraz edir.
108.3. Ərizəyə icraatında
inzibati xəta haqqında iş olan hakim, kollegial orqan və
vəzifəli şəxs tərəfindən baxılır.
108.4. Ərizəyə baxmanın
nəticəsi barədə onun təmin edilməsi və ya
təmin edilməməsi haqqında qərardad qəbul edilir.
Maddə 109.
İnzibati xəta haqqında işin baxılmağa
hazırlanması zamanı qərarın (qərardadın)
qəbul edilməsi
109.1. İnzibati xəta haqqında
işin baxılmağa hazırlanması zamanı
aşağıdakı məsələlər barəsində
qərardad qəbul edilir:
109.1.1. işin baxılması
tarixinin və yerinin təyin edilməsi;
109.1.2. işin baxılmasında
iştirak etmək üçün bu Məcəllənin
61-67-ci, 69-72-ci maddələrində göstərilən
şəxslərin çağırılması;
109.1.3. iş barəsində
zəruri olan əlavə materialların tələb
edilməsi;
109.1.4. ekspertizanın təyin
edilməsi;
109.1.5. işə baxılmanın
təxirə salınması;
109.1.6. protokol və digər
materiallar səlahiyyəti olmayan şəxslər
tərəfindən tərtib edildikdə, protokol və
digər sənədlər düzgün tərtib
olunmadıqda, yaxud təqdim edilmiş materiallar natamam olduqda,
işə baxılarkən tamamlamaq mümkün olmadıqda,
inzibati xətalar haqqında protokolun və ya digər
sənədlərin onu tərtib etmiş orqana, vəzifəli
şəxsə geri qaytarılması;
109.1.7. əgər bu
məsələnin baxılması hakimin, orqanın
(vəzifəli şəxsin) səlahiyyətinə aid
deyildirsə, yaxud hakimə, kollegial orqanın
üzvünə, vəzifəli şəxsə etiraz etmə
barədə qərardad çıxarılmışdırsa,
inzibati xəta haqqında protokolun və ya digər materialların
baxılması üçün aidiyyəti üzrə
göndərilməsi.
109.2. Bu Məcəllənin 53
və 104.1-ci maddələrində nəzərdə
tutulmuş hallar olduqda inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraata xitam verilməsi və ya inzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın dayandırılması
barədə qərar qəbul edilir.
109.3. Barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan fiziki
şəxsin, hüquqi şəxsin nümayəndəsinin,
yetkinlik yaşına çatmayanların qanuni nümayəndəsinin,
habelə şahidlərin üzrlü səbəblər
olmadan çağırış üzrə
gəlməkdən qəsdən boyun qaçırması
nəticəsində inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraatın baxılması təxirə
salındıqda, bu isə inzibati xəta haqqında işin
hallarının tam, ətraflı, obyektiv və vaxtında
araşdırılmasına və onun ədalətli həll
olunmasına mane olarsa, inzibati
xətanın baxıldığı yer üzrə
məhkəmə həmin şəxslərin
gətirilməsi barədə qərardad qəbul edə
bilər.
Maddə 110.
İnzibati xəta haqqında işin baxılması yeri
110.1. İnzibati xəta haqqında
işə onun törədildiyi yerdə baxılır.
Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxsin vəsatətinə
əsasən inzibati xəta haqqında işə onun
yaşadığı yer üzrə baxıla bilər.
110.2. Yetkinlik yaşına
çatmayanlar barəsində inzibati xətalar haqqında
işlərə şəxsin yaşadığı yer
üzrə baxılır.
110.3. Nəqliyyat vasitəsini
idarə etmək hüququnun
məhdudlaşdırılmasına səbəb ola bilən
inzibati xətalar haqqında işlərə, müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının mərkəzi informasiya sisteminin
məlumatları nəzərə alınmaqla, bu
Məcəllənin 110.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada
baxılır.
Maddə 111.
İnzibati xətalar haqqında işlərə
baxılması müddətləri
111.1. İnzibati xəta haqqında
işə baxmağa səlahiyyəti olan hakim, orqan
(vəzifəli şəxs) bu cür işlərə inzibati
xəta haqqında protokolu və işin digər materiallarını
aldığı vaxtdan on beş gün müddətində
baxır.
111.2. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraatın
iştirakçılarının vəsatəti və ya
əlavə müəyyən edilməli hallar olarsa,
işə baxan hakim, səlahiyyətli orqan (vəzifəli
şəxs) özünün əsaslandırılmış
qərardadı ilə işin baxılmasını bir
ayadək müddətə uzadır.
111.3. İnzibati həbs tənbeh
növü nəzərdə tutan inzibati xətalar haqqında
işlərə inzibati xəta haqqında protokol daxil
olduğu gün, inzibati qaydada tutulan şəxslər
barəsində isə onların tutulduğu vaxtdan ən geci
48 saat keçənədək baxılır.
Maddə 112.
İnzibati xəta haqqında işə baxılma qaydası
112.1. İnzibati xəta haqqında
işə baxılarkən:
112.1.1. işə baxan şəxs,
baxılan işin qısa məzmunu, işinə baxılan
şəxs elan olunur;
112.1.2. inzibati məsuliyyətə
cəlb edilən fiziki şəxsin və ya hüquqi
şəxsin qanuni nümayəndəsinin, habelə işin
baxılmasında iştirak edən digər
şəxslərin iştirakı
müəyyənləşdirilir;
112.1.3. fiziki şəxsin qanuni
nümayəndəsinin və hüquqi şəxsin
nümayəndəsinin, müdafiəçinin və
nümayəndənin səlahiyyətləri müəyyən
edilir;
112.1.4. iş üzrə icraatda
iştirak edən şəxslərin
gəlməmələrinin səbəbləri
araşdırılır və həmin şəxslərin
iştirakı olmadan işə baxılma və ya işə
baxılmanın başqa vaxta keçirilməsi
məsələsi həll edilir;
112.1.5. işin baxılmasında
iştirak edən şəxslərə onların
hüquqları və vəzifələri izah olunur;
112.1.6. edilmiş etirazlar və
verilmiş vəsatətlər həll edilir.
112.2. Aşağıda
göstərilən hallarda işə baxılmanın
başqa vaxta keçirilməsi barədə qərardad
qəbul edilir:
112.2.1. əgər etiraz etmə
işin mahiyyəti üzrə baxılmasına mane olursa,
özü-özünə etiraz etmə və ya işə
baxan hakimə, vəzifəli şəxsə, yaxud kollegial
orqanın üzvünə etiraz etmə barədə ərizə
daxil olduqda;
112.2.2. mütəxəssisə,
ekspertə və ya tərcüməçiyə etiraz
etmə işin mahiyyəti üzrə baxılmasına mane
olduqda;
112.2.3. işdə iştirak
edən şəxsin gəlməsi və ya əlavə
sənədlərin tələb olunması, yaxud
ekspertizanın təyin edilməsi vacib olduqda.
112.3. Bu Məcəllənin
109.3-cü maddəsinə müvafiq olaraq iştirakı
məcburi olan şəxsin gətirilməsi barədə
qərardad çıxarılır.
112.4. Bu Məcəllənin 110-cu
maddəsinə müvafiq olaraq işin aidiyyəti üzrə
göndərilməsi barədə qərardad
çıxarılır.
112.5. İşə baxılma davam
edərsə, inzibati xəta haqqında protokol, zəruri
hallarda isə işin digər materialları elan edilir.
Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan fiziki şəxsin, hüquqi şəxsin
nümayəndəsinin, inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraatda iştirak edən digər
şəxslərin, habelə mütəxəssisin
izahatları, ekspertin rəyi dinlənilir, digər sübutlar
araşdırılır, işə baxılmada prokuror
iştirak etdikdə, onun rəyi dinlənilir.
Maddə 113.
İnzibati xəta haqqında işə baxma ilə
əlaqədar iclas protokolunun məzmunu
113.1. İnzibati xəta haqqında
işə kollegial orqan və ya məhkəmə
tərəfindən baxılarkən iclas protokolu tərtib
olunur.
113.2. İnzibati xəta haqqında
işə baxma ilə əlaqədar iclas protokolunda
aşağıdakılar göstərilir:
113.2.1. işə baxılmanın
tarixi və yeri, iclasın başlanma və qurtarma
vaxtı;
113.2.2. işə baxan kollegial orqanın
adı və tərkibi, yaxud hakimin və məhkəmə iclasının katibinin
adı;
113.2.3. baxılan işin qısa
məzmunu;
113.2.4. işdə iştirak
edən şəxslərin gəlməsi haqqında
məlumatlar;
113.2.5. işdə iştirak edən şəxslərə
onların prosessual hüquq və vəzifələrinin elan
edilməsinə dair məlumatlar;
113.2.6. etirazlar, vəsatətlər
və onların baxılmasının nəticələri;
113.2.7. işə baxılmasında
iştirak edən şəxslərin izahatları və
rəyləri;
113.2.8. iclas vaxtı edilmiş çıxışların məzmunu;
113.2.9. işə baxılarkən
tədqiq edilən sənədlər barədə
məlumatlar;
113.2.10. yazılı sübutların elan edilməsinə dair
məlumatlar, maddi sübutların müayinəsinə, səs
yazılarının dinlənilməsinə, videoyazılara
baxılmasına dair məlumatlar;
113.2.11. işdə iştirak edən şəxslərə
protokolla tanış olmaq və ona dair qeydlər vermək
hüquqlarının izah olunmasına dair məlumatlar;
113.2.12. protokolun tərtib olunma tarixi.
113.3. Kollegial orqanın
iclasının protokolu iclasa sədrlik edən və katib
tərəfindən, məhkəmə iclasının protokolu
isə hakim və məhkəmə iclasının katibi
tərəfindən imzalanır.
113.4. Protokol inzibati xəta haqqında işə
baxma ilə əlaqədar iclas qurtardıqdan sonra 5
gündən gec olmayaraq tərtib edilməli və
imzalanmalıdır.
Maddə 114.
İnzibati xəta haqqında işə baxılarkən
çıxarılan qərar (qərardad)
114.1. İnzibati xəta haqqında
işə baxılarkən aşağıdakı məsələlər
barəsində qərar çıxarılır:
114.1.1. inzibati tənbeh vermə
haqqında;
114.1.2. inzibati
cərimənin şərti olaraq tətbiq edilməsi
haqqında;
114.1.3. inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraatın dayandırılması haqqında;
114.1.4. inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraata xitam verilməsi haqqında.
114.2. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə icraata xitam verilməsi haqqında qərar
aşağıdakı hallarda çıxarılır:
114.2.1. bu Məcəllənin
53-cü maddəsində nəzərdə tutulan hallardan biri
mövcud olduqda;
114.2.2. bu Məcəllənin
16.4-cü maddəsinə müvafiq olaraq intizam
məsuliyyətinə cəlb etmək barədə qərar
qəbul edilməsi üçün materiallar müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına göndərildikdə;
114.2.3. inzibati xəta haqqında
işdə cinayətin əlamətləri olduqda, iş
üzrə materiallar prokurora, təhqiqat və ya istintaq
orqanına göndərildikdə;
114.2.4. bu Məcəllənin 16.2-ci
maddəsinə müvafiq olaraq inzibati xəta haqqında
iş yetkinlik yaşına çatmayanların işləri
və hüquqlarının müdafiəsi üzrə
komissiyaya (kollegial orqana) göndərildikdə.
114.3. İnzibati xəta haqqında
işə baxılma hakimin, səlahiyyətli orqanın
(vəzifəli şəxsin) səlahiyyətinə aid
olmadıqda, inzibati xəta haqqında işin aidiyyəti
üzrə hakimə, səlahiyyətli orqana (vəzifəli
şəxsə) göndərilməsi barədə
qərardad çıxarılır.
114.4. Səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) tərəfindən inzibati xəta
haqqında işə baxılarkən çıxarılan
qərar (qərardad) ciddi hesabat sənədi olmaqla,
nömrələnmiş blanklarda tərtib olunur. Həmin qərarın
(qərardadın) formaları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən olunur.
Maddə 115.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə qərar
115.1. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə qərarda aşağıdakılar
göstərilir:
115.1.1. qərarı
çıxarmış hakimin, vəzifəli şəxsin
vəzifəsi, soyadı, adı, atasının adı,
kollegial orqanın adı və tərkibi;
115.1.2. işin baxılması tarixi
və yeri;
115.1.3. işinə baxılan
şəxs haqqında məlumat, o cümlədən vətəndaşın fərdi
identifikasiya nömrəsi;
115.1.4. işə baxılarkən
müəyyən edilmiş hallar;
115.1.5. inzibati xətaya görə
məsuliyyət nəzərdə tutan bu Məcəllənin
müvafiq maddəsi və
inzibati xətaya görə tətbiq edilən inzibati
tənbeh növü;
115.1.6. inzibati cərimə şərti
olaraq tətbiq edildikdə, hüquqpozmanın aradan
qaldırılması üçün müəyyən
edilmiş müddət və bu müddətdə
hüquqpozma aradan qaldırıldığı təqdirdə,
cərimənin ödənilməməsi barədə qeyd;
115.1.7. iş üzrə icraata xitam
verilməsi və ya dayandırılması üçün əsas
olan bu Məcəllənin müvafiq maddəsi;
115.1.8. qərardan şikayət verilməsi
müddəti və qaydası.
115.2. İnzibati xətaya
görə inzibati tənbeh tətbiq etmə ilə eyni vaxtda
vurulmuş maddi zərərin ödənilməsi, həmçinin
inzibati həbs nəzərdə tutan inzibati xəta
törətmiş, narkomaniyadan müalicəyə ehtiyacı
olan şəxsə məcburi müalicənin təyin
edilməsi məsələləri hakim
tərəfindən həll edilir.
115.3. İnzibati xətaya görə
inzibati həbs növündə inzibati tənbeh tətbiq etmə
ilə eyni vaxtda narkomaniyadan müalicəyə ehtiyacı olan
şəxslər barəsində məcburi müalicənin tətbiqi
məsələsi hakim tərəfindən həll edilir.
115.4. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə qərarda götürülmüş
əşyalar və sənədlər barədə
məsələlər aşağıdakı qaydada həll
olunmalıdır:
115.4.1. dövriyyədən
çıxarılmamış sənədlər və
əşyalar onun qanuni sahibinə qaytarılmalı, qanuni
sahibi müəyyən edilmədikdə isə dövlətin
mülkiyyətinə verilməlidir;
115.4.2. dövriyyədən
çıxarılmış əşyalar aidiyyəti
dövlət orqanlarına (qurumlarına)
verilməli, yaxud məhv edilməlidir; [65]
115.4.3. maddi sübut hesab edilən
sənədlər inzibati xəta haqqında işdə
müəyyən edilmiş saxlama müddəti ərzində
saxlanılır və ya sahibinə verilir;
115.4.4. alınmış orden, medal,
döş nişanları onların qanuni sahibinə
qaytarılır, qanuni sahib müəyyən edilmədikdə
isə müvafiq icra hakimiyyəti orqanına
göndərilir.
115.5. İnzibati
xəta haqqında iş üzrə qərar onu qəbul
etmiş hakim, kollegial orqanın iclasına sədrlik edən
şəxs, habelə vəzifəli şəxs
tərəfindən imzalanır.
Maddə 116.
İnzibati cərimənin şərti olaraq tətbiq edilməsi
116.1. Eyni inzibati xətanın
inzibati tənbeh almış şəxs tərəfindən
inzibati tənbeh vermə haqqında qərar qüvvəyə
mindiyi gündən bir il ərzində təkrar törədilməsi
halları istisna olmaqla, bu Məcəllənin 209, 279.0.1, 393-1.2,
393-1.4, 394.0.5, 394.0.7, 395, 518.1, 532, 533-1, 536, 537.2, 539 – 544,
551.2, 557.2 və 603-cü maddələrində nəzərdə
tutulan inzibati xətanı törətmiş şəxs barəsində
səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs) inzibati cərimənin
şərti olaraq tətbiq edilməsi haqqında qərar çıxarır.[66]
116.2. İnzibati cərimənin
şərti olaraq tətbiq edilməsi haqqında qərarda
şəxsin törətdiyi hüquqpozmanı aradan
qaldırması üçün müddət nəzərdə
tutulur. Bu müddət bir ayadək, yaxud hüquqpozmanın
aradan qaldırılmasının mürəkkəbliyi və
bunun üçün əlavə vaxtın tələb
olunması nəzərə alınaraq bir aydan iki ayadək
müəyyən olunur.
116.3. Bu Məcəllənin
116.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan müddətdə
hüquqpozma aradan qaldırılarsa, inzibati cərimə
ödənilmir. Əks təqdirdə, inzibati cərimənin
şərti olaraq tətbiq edilməsi haqqında qərarda nəzərdə
tutulan cərimə ödənilməlidir. Cərimənin
ödənilməsi şəxsi törətdiyi
hüquqpozmanın aradan qaldırılması öhdəliyindən
azad etmir.
116.4. İnzibati xəta
törətmiş şəxs hüquqpozmanı aradan
qaldırdıqda, bu Məcəllənin 116.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulan müddət ərzində inzibati xəta
haqqında işə baxan səlahiyyətli orqana (vəzifəli
şəxsə) bu barədə məlumat verməlidir. Həmin
məlumatın verildiyi gündən bu Məcəllənin
116.2-ci maddəsində nəzərdə tutulan müddətin
axımı dayanır. İşə baxan səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) ona məlumatın verildiyi gündən
5 iş günü müddətində bu məlumatın
düzgünlüyünü araşdırır və
araşdırmanın nəticəsi barədə inzibati xəta
törətmiş şəxsə yazılı bildiriş
göndərir (verir). Məlumatın səhv olduğu müəyyənləşdirildikdə,
hüquqpozmanın aradan qaldırılması müddətinin
axımı məlumatın daxil olduğu gündən bərpa
olunur.[67]
Maddə 117.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə qərarın
elan edilməsi
117.1. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə qərar onun baxılmasından dərhal
sonra elan olunur.
117.2. Qərarın surəti iki
gün müddətində barəsində qərar qəbul
edilmiş fiziki şəxsə, hüquqi şəxsin nümayəndəsinə
və zərər
çəkmiş şəxsə verilir.
Maddə 118.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə qərardad
118.1. İnzibati xəta haqqında
qərardadda aşağıdakılar göstərilir:
118.1.1. qərardad
çıxarmış hakimin, vəzifəli şəxsin
vəzifəsi, soyadı, adı, atasının adı, kollegial
orqanın adı və tərkibi;
118.1.2. ərizənin,
vəsatətin, işin materiallarının baxılma tarixi
və yeri;
118.1.3. ərizə, vəsatət
vermiş və ya işinə baxılan şəxs
haqqında məlumat;
118.1.4. ərizənin,
vəsatətin məzmunu;
118.1.5. ərizəyə,
vəsatətə, işin materiallarına baxılarkən
müəyyən edilən hallar;
118.1.6. ərizəyə,
vəsatətə, işin materiallarına
baxılmasının nəticəsi.
118.2. İnzibati xəta haqqında
iş üzrə qərardad onu qəbul etmiş hakim, kollegial
orqanın iclasına sədrlik edən şəxs və
vəzifəli şəxs tərəfindən imzalanır.
Maddə 119.
İnzibati xətanın törədilməsinə
kömək edən səbəbləri və şəraiti
aradan qaldırmaq haqqında təqdimat
119.1. İnzibati xəta haqqında
işə baxan hakim, səlahiyyətli orqan (vəzifəli
şəxs) inzibati xətanın törədilməsinə
kömək edən səbəbləri və şəraiti
müəyyən etdikdə, müvafiq müəssisə,
idarə və təşkilatlara, vəzifəli
şəxslərə onların aradan qaldırılması
üçün tədbirlər görmək haqqında
təqdimat verir.
119.2. Təqdimatın
alındığı gündən bir ay ərzində
həmin müəssisələr, idarələr,
təşkilatlar, habelə vəzifəli şəxslər
təqdimat vermiş hakimə, səlahiyyətli orqana
(vəzifəli şəxsə) görülən
tədbirlər haqqında məlumat verməyə borcludurlar.
Yol hərəkəti
qaydaları və yol hərəkəti
təhlükəsizliyinin təmin edilməsi qaydaları
əleyhinə olan inzibati xətalar haqqında
işlərə baxılmanın xüsusiyyətləri[68]
Maddə 120.
Yol hərəkəti qaydaları əleyhinə olan inzibati
xətalar haqqında işlərə baxılmanın
ümumi qaydası
Bu
Məcəllənin 327 - 348-ci maddələrində
nəzərdə tutulmuş yol hərəkəti qaydaları
əleyhinə olan inzibati xətalar haqqında
işlərə, bu fəsillə müəyyən edilmiş
xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla, bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
baxılır.
Maddə 121.
Yol hərəkəti qaydaları əleyhinə olan inzibati
xəta haqqında iş üzrə barəsində icraat
aparılan şəxsin səlahiyyətli orqana
çağırılmasının yolverilməzliyi
Bu Məcəllənin
122.7, 122.8 və 124.3-cü maddələrində
nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, yol
hərəkəti qaydaları əleyhinə olan inzibati
xəta haqqında iş üzrə barəsində icraat
aparılan şəxsin səlahiyyətli orqan (vəzifəli
şəxs) tərəfindən
çağırılması qadağandır.
Maddə 122.
İnzibati xəta hadisəsi foto və ya video qeydiyyat
funksiyalarına malik xüsusi texniki vasitələrin
köməyi ilə aşkar edildikdə icraatın
aparılması qaydası
122.1. Bu
Məcəllənin 327.1 - 327.5, 328, 329.1, 329.2, 330, 339.1-1, 346.3, 346-1.1,
346-1.5, 353.2
və 469.3-cü maddələrində nəzərdə
tutulmuş xətalar foto və ya video qeydiyyat funksiyalarına
malik xüsusi texniki vasitələrin köməyi ilə
aşkar edildikdə, xüsusi texniki vasitələrin
məlumatları müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
mərkəzi informasiya sisteminin proqram təminatı
əsasında real vaxt rejimində elektron formada birbaşa
həmin mərkəzi informasiya sisteminə
ötürülür, inzibati xətanı törətmiş
şəxsin iştirakı olmadan real vaxt rejimində, “Elektron
imza və elektron sənəd haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş
qaydada elektron sənəd şəklində inzibati tənbeh vermə haqqında elektron
qərar çıxarılır və həmin mərkəzi informasiya sisteminin
müvafiq səlahiyyətli əməkdaşının
elektron imzası ilə təsdiqlənir. Təsdiq edilmiş həmin
qərar real vaxt rejimində, xüsusi texniki vasitələrin məlumatları
əlavə edilməklə, elektron qaydada müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının informasiya sisteminə
göndərilir.[69]
122.2.
İnzibati tənbeh vermə
haqqında elektron qərar müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
mərkəzi informasiya sisteminin məlumatlarına əsasən
nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisi (nəqliyyat
vasitəsini icarə və ya
digər əşya hüquqlarına dair müqavilə və ya nəqliyyat vasitəsindən istifadə
etmə və ya ona dair sərəncam vermə hüquqları
ilə bağlı etibarnamə əsasında sonuncu
dəfə təkrar dövlət qeydiyyatından
keçirilərkən qeydiyyata götürülmüş
şəxs, hüquqi şəxsin mülkiyyətində
və ya istifadəsində, yaxud dövlət
qurumunun istifadəsində olan nəqliyyat vasitəsinin sürücüsü,
belə məlumat olmadıqda isə nəqliyyat vasitəsinin
mülkiyyətçisi olan fiziki şəxs) barəsində tərtib edilir.[70]
122.3.
İnzibati tənbeh vermə haqqında
elektron qərarda bu Məcəllənin 115.1-ci maddəsində nəzərdə tutulanlarla
yanaşı aşağıdakılar göstərilir: [71]
122.3.1. inzibati
xətanın aşkar edilməsində istifadə olunmuş
xüsusi texniki vasitələrlə əldə edilən
məlumatlar (inzibati xəta hadisəsinin baº verdiyini və
hansı nəqliyyat vasitəsinin sürücüsü
tərəfindən törədildiyini sübut edən foto
və ya video materiallar əlavə edilməklə);
122.3.2. inzibati
xəta haqqında elektron protokolla əlaqədar
vəsatət verilməsi qaydası;[72]
122.3.3. inzibati
cərimənin məbləği və ödənilməsi
qaydası.
122.4.
İnzibati xəta hadisəsinin fotosu, bu Məcəllənin 327.1-327.5, 328, 329.1, 329.2, 330 və
346.3-cü
maddələrində nəzərdə tutulmuş xəta
hadisəsinin həmçinin videoyazısı həmin inzibati
xəta haqqında is üzrə icraat başa
çatanadək və hər bir halda
inzibati xəta haqqında iş üzrə qərar
barədə bu Məcəllənin 125.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş qaydada
məlumatlandırıldığı vaxtdan üç aydan
az olmayan müddətdə saxlanılmalıdır.[73]
122.5.
Foto və ya video qeydiyyat funksiyalarına malik xüsusi texniki
vasitələrin köməyi ilə aşkar edilmiş
inzibati xətalara görə nəqliyyat vasitəsini
dayandıraraq, törədilmiş belə xətalar
haqqında inzibati xəta haqqında protokol tərtib etmək
və ya inzibati tənbeh tətbiq etmə haqqında qərar
çıxarmaq qadağandır. Bütün foto və ya
video qeydiyyat funksiyalarına malik xüsusi texniki
vasitələr müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
mərkəzi informasiya sisteminə inteqrasiya olunaraq, həmin
texniki vasitələrin köməyi ilə aşkar edilmiş
inzibati xətalar haqqında yalnız bu Məcəllənin
122.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada
elektron qərar
çıxarılır.[74]
122.6. Barəsində
bu Məcəllənin 122.1, 124.5 və ya 124.6-cı
maddələrində nəzərdə tutulmuş qaydada
inzibati tənbeh vermə haqqında qərar
çıxarılmış şəxs bu
Məcəllənin 125.2.1, 125.2.2 və ya 125.2.3-cü
maddələrində müəyyən olunmuş qaydada
məlumatlandırıldığı vaxtdan təyin
olunmuş cəriməni ödəyə bilər.[75]
122.7. Barəsində
bu Məcəllənin 122.1-ci, 124.5-ci və ya 124.6-cı
maddələrində nəzərdə tutulmuş qaydada
inzibati tənbeh vermə haqqında qərar
çıxarılmış şəxs inzibati xətanın
törədilməsi zamanı nəqliyyat vasitəsinin
digər şəxsin sahibliyində və ya istifadəsində
olması, yaxud digər şəxslərin qanunsuz
əməlləri nəticəsində onun sahibliyindən
çıxması ilə bağlı və ya digər
səbəbdən qərarla razılaşmadığı
hallarda həmin qərardan bu Məcəllənin 126.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada yuxarı
səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə) və
ya məhkəməyə şikayət verə bilər.
Şikayət verən şəxs inzibati xətanın
törədilməsi zamanı nəqliyyat vasitəsini kimin
idarə etdiyinə dair ehtimalını şikayətdə
göstərə bilər. Şikayətdə
göstərilən məlumatlar təsdiq olunarsa, inzibati
tənbeh vermə haqqında qərar ləğv edilir və
inzibati xətanı törətmiş şəxsin inzibati
məsuliyyətə cəlb edilməsi üçün
müvafiq tədbirlər görülür.[76]
122.8. İnzibati
tənbeh vermə haqqında elektron qərardan şikayət
vermiş şəxsin tələbi ilə ona həmin inzibati
xətanın qeydə alınmasının texnologiyası əyani
şəkildə göstərilməlidir.[77]
Maddə 123.
Foto və ya video qeydiyyat funksiyalarına malik xüsusi texniki
vasitələrin köməyi ilə aşkar edilən və hüquqi şəxsə (dövlət qurumuna) məxsus nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisi
tərəfindən törədilən inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraatın aparılması qaydası[78]
123.1. Bu Məcəllənin
122.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş xətalar
hüquqi şəxsin mülkiyyətində və ya
istifadəsində, yaxud dövlət
qurumunun istifadəsində olan nəqliyyat vasitəsinin sürücüsü
tərəfindən törədildikdə və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının mərkəzi informasiya
sistemində inzibati xətanın törədilməsi
zamanı nəqliyyat vasitəsini idarə etmək hüququna
malik fiziki şəxs barədə məlumat olmadıqda,
həmin hüquqi şəxsə (dövlət qurumuna)
səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs)
tərəfindən bu barədə dərhal sorğu
göndərilir.[79]
123.2. Hüquqi şəxsin
(dövlət qurumunun) müvafiq vəzifəli şəxsi sorğunu rəsmi qaydada aldığı vaxtdan 5
gün müddətində inzibati xətanın
törədilməsi zamanı nəqliyyat vasitəsini
idarə etmək hüququna malik fiziki şəxs
barədə səlahiyyətli orqana (vəzifəli
şəxsə) məlumat verməlidir. Səlahiyyətli
orqan (vəzifəli şəxs) belə məlumatı
aldığı vaxtdan 3 gün müddətində
barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxsin iştirakı olmadan inzibati tənbeh vermə haqqında
qərar tərtib edir.
İnzibati tənbeh vermə
haqqında qərar
həmin günün sonunadək müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının mərkəzi informasiya sistemində
yerləşdirilir və barəsində inzibati xəta
haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsə
həmin qərar barədə bu Məcəllənin 125.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada məlumat
verilir.[80]
123.3. Bu
Məcəllənin 123.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş sorğuya cavab verməyən hüquqi şəxs, yaxud dövlət qurumunun
vəzifəli şəxsi bu Məcəllənin 347-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş inzibati xətanın
törədilməsinə görə məsuliyyətə
cəlb olunur. Hüquqi şəxsin, yaxud dövlət qurumunun vəzifəli şəxsinin məsuliyyətə cəlb olunması onu müvafiq
məlumatı təqdim etmək vəzifəsindən, fiziki
şəxsi isə törətdiyi əmələ
görə məsuliyyətdən azad etmir.[81]
Maddə 124.
İnzibati xəta hadisəsi səlahiyyətli vəzifəli
şəxs tərəfindən bilavasitə aşkar
edildikdə icraatın aparılması qaydası
124.1.
İnzibati xətalar haqqında işlərə baxmaq
hüququ rayon (şəhər) məhkəmələrinə
aid edilmiş yol hərəkəti qaydaları əleyhinə
olan inzibati xətalar səlahiyyətli vəzifəli
şəxs tərəfindən bilavasitə aşkar
edildikdə, bu Məcəllə ilə müəyyən
olunmuş qaydada inzibati xəta haqqında protokol tərtib
edilir və baxılmaq üçün
məhkəməyə göndərilir. Məhkəmə
inzibati xəta haqqında iş üzrə qərar qəbul
etdiyi vaxtdan 3 gün müddətində onu mərkəzi
informasiya sisteminə yerləşdirilməsi üçün
müvafiq icra hakimiyyəti orqanına göndərir.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı həmin qərarı
daxil olduğu gün mərkəzi informasiya sisteminə
yerləşdirir. Barəsində inzibati xəta haqqında
iş üzrə qərar çıxarılmış
şəxs həmin qərar barədə bu
Məcəllənin 125.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydada məlumatlandırılır.
124.2.
İnzibati xətalar haqqında işlərə baxmaq
hüququ səlahiyyətli orqana (vəzifəli
şəxsə) aid edilmiş yol hərəkəti
qaydaları əleyhinə olan inzibati xətalar
səlahiyyətli vəzifəli şəxs
tərəfindən bilavasitə aşkar edildikdə və
barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxs inzibati xəta hadisəsinin
mövcudluğu ilə razılaşdıqda, inzibati tənbeh
tətbiq etmə haqqında qərar çıxarılır.
124.3.
Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxs inzibati xəta hadisəsinin
mövcudluğu ilə razılaşmadıqda,
səlahiyyətli vəzifəli şəxs inzibati xəta
haqqında protokol tərtib edir.
124.4.
İnzibati tənbeh tətbiq etmə haqqında qərar
və ya inzibati xəta haqqında protokol operativ nəqliyyat
vasitəsində quraşdırılmış bort-kompüter
vasitəsilə tərtib olunaraq dərhal, yaxud belə
kompüter olmadıqda həmin günün sonunadək
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının mərkəzi
informasiya sistemində yerləşdirilir və barəsində
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsə bu Məcəllənin 125.2.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada bu
barədə məlumat verilir. İnzibati tənbeh tətbiq
etmə haqqında qərarın və ya inzibati xəta
haqqında protokolun kağız daşıyıcıda
surəti səlahiyyətli orqan (vəzifəli şəxs)
tərəfindən yerindəcə barəsində inzibati
xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsə, həmçinin belə müraciəti
olduqda inzibati xəta haqqında iş üzrə zərər
çəkmiş şəxsə verilir. Bu Məcəllənin 124.3-cü
maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda inzibati
xəta haqqında protokol baxılması üçün
yuxarı səlahiyyətli orqana (vəzifəli
şəxsə) göndərilir. Yuxarı səlahiyyətli
orqan (vəzifəli ºəxs) tərəfindən həmin
iº üzrə qəbul edilən qərar qəbul edildiyi
gün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
mərkəzi informasiya sistemində yerləşdirilir və
barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxsə həmin qərar
barədə bu Məcəllənin 125.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş qaydada məlumat verilir.
124.5. Bu
Məcəllənin 346.1 və ya 346.2-ci maddələrində
nəzərdə tutulmuş inzibati xətanı
törətmiş şəxs nəqliyyat vasitəsinin yanında
olmadığı və həmin nəqliyyat vasitəsi yol
hərəkəti və piyadaların hərəkətinə
maneə yaratdığı hallarda, habelə bu
Məcəllənin 346-1.5-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş hallarda, inzibati xəta törətmiş şəxsin
iştirakı olmadan foto və ya video çəkiliş
aparılmaqla nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisi
barədə inzibati tənbeh vermə
haqqında qərar
tərtib edilir və nəqliyyat vasitəsi mühafizə
edilən duracağa aparılır. Bu halda inzibati tənbeh vermə haqqında
qərarda” nəqliyyat
vasitəsinin aparıldığı duracağın
ünvanı göstərilir. İnzibati tənbeh vermə haqqında qərar operativ nəqliyyat vasitəsində quraşdırılmış
bort-kompüter vasitəsilə tərtib olunaraq dərhal
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının mərkəzi
informasiya sistemində yerləşdirilir və barəsində
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan
şəxsə həmin qərar barədə bu Məcəllənin 125.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada məlumat
verilir. [82]
Qeyd: Bu
Məcəllənin 124.5-ci maddəsində “yol
hərəkəti və piyadaların hərəkətinə
maneə yaratdığı hallar” dedikdə dayanma və ya
durma qaydalarını pozmuş nəqliyyat vasitəsinin
mühafizə olunan duracağa aparılmamasının
tıxac yaranmasına və digər nəqliyyat
vasitələrinin və piyadaların hərəkətini
mühüm dərəcədə
məhdudlaşdırılmasına səbəb olduğu
hallar başa düşülür.[83]
124.6. Bu
Məcəllənin 346.1 346.2, 346-1.2,
346-1.3-cü və 346-1.4-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş
inzibati xətanı törətmiş şəxs nəqliyyat
vasitəsinin yanında olmadığı və nəqliyyat
vasitəsinin mühafizə edilən duracağa
aparılması mümkün olmadığı hallarda
inzibati xəta törətmiş şəxsin iştirakı
olmadan foto və ya video çəkiliş aparılmaqla,
nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisi barədə
inzibati tənbeh vermə
haqqında qərar
tərtib edilir. İnzibati xəta hadisəsinin baş verdiyini
və hansı nəqliyyat vasitəsinin sürücüsü
tərəfindən törədildiyini sübut edən foto
və ya video materiallar əlavə olunmaqla, həmin qərarın surəti nəqliyyat vasitəsinin ön
şüşəsinə qoyulur. İnzibati tənbeh vermə haqqında qərar operativ nəqliyyat vasitəsində
quraşdırılmış bort-kompüter vasitəsilə
tərtib olunaraq dərhal müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının mərkəzi informasiya sistemində yerləşdirilir
və barəsində inzibati xəta haqqında iş
üzrə icraat aparılan şəxsə həmin qərar barədə bu Məcəllənin 125.2.1 və
125.2.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş
qaydada məlumat verilir. [84]
Maddə 125.
İnzibati xəta haqqında protokol və inzibati xəta
haqqında iş üzrə qərar barədə
məlumatlandırma
125.1.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının mərkəzi
informasiya sisteminə yerləşdirilmiş inzibati xəta
haqqında protokol və ya inzibati xəta haqqında iş
üzrə qərar həmin anda elektron qaydada,
həmçinin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
informasiya sisteminə yerləşdirilir.
125.2.
İnzibati xətanı törətmiş nəqliyyat
vasitəsinin istifadəçisi (həmçinin
mülkiyyətində və ya istifadəsində olan
nəqliyyat vasitələri ilə əlaqədar hüquqi
şəxs, yaxud
istifadəsində olan nəqliyyat vasitələri ilə
əlaqədar dövlət qurumu) inzibati xəta haqqında protokol və inzibati xəta
haqqında iş üzrə qərar barədə
aşağıdakı qaydada məlumatlandırılır:[85]
125.2.1.
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının informasiya sistemi
inzibati xəta haqqında protokolu və ya inzibati xəta haqqında iş üzrə
qərarı və onların əlavələrini hər bir
nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisi üçün
internet informasiya resursunda yaradılmış elektron
kabinetə dərhal yerləşdirir və barəsində
inzibati xəta haqqında iş üzrə icraat aparılan şəxsin
elektron ünvanına (olduğu halda) göndərir;[86]
125.2.2. eyni
zamanda müvafiq icra hakimiyyəti orqanının informasiya
sistemi nəqliyyat vasitəsi istifadəçisinin elektron kabinetində olan mobil telefon nömrəsinə inzibati xəta
törətməsi, törətdiyi xətanın qısa
məzmunu, xətanın törədildiyi yer və vaxt, bu Məcəllənin
hansı maddəsinə əsasən inzibati
məsuliyyətə cəlb olunması, cərimənin
məbləği, inzibati xəta haqqında elektron protokolun
və ya inzibati xəta haqqında iş üzrə
qərarın nömrəsi, həmin sənədlə və
ona əlavə edilmiş materiallarla tanış ola
biləcəyi elektron kabinetin internet ünvanı və
daxilolma qaydası barədə ödənişsiz SMS
məlumatı dərhal göndərir;[87]
125.2.3. inzibati
tənbeh vermə haqqında elektron qərar əlavə
edilmiş materiallarla birlikdə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının mərkəzi informasiya sistemi
tərəfindən kağız daşıyıcıda
çap olunaraq, bu Məcəllənin 57-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş rəsmi qaydada verilməsi
üçün 2 gün ərzində müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına göndərilir.[88]
125.3.
Nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisi üçün
internet informasiya resursunda yaradılmış elektron
kabinetdə şəxsin
hansı tarixdə inzibati xəta haqqında protokol və ya
inzibati xəta haqqında iş üzrə qərar
barədə bu Məcəllənin 125.2.1 – 125.2.3-cü
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada
məlumatlandırılması haqqında qeyd
yerləşdirilməlidir Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının informasiya sistemi bu
Məcəllənin 125.2.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş SMS məlumatın nəqliyyat vasitəsinin
istifadəçisinə çatdırıldığı
vaxt barədə məlumatı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının mərkəzi informasiya sisteminə
göndərməlidir. SMS məlumatın nəqliyyat
vasitəsinin istifadəçisinə
çatdırıldığı vaxt barədə məlumat,
həmçinin nəqliyyat vasitəsinin
istifadəçisinin elektron kabinetinə yerləşdirilir
və onun elektron ünvanına (olduğu halda)
göndərilir.[89]
125.4. Foto və ya
video qeydiyyat funksiyalarına malik xüsusi texniki
vasitələrin köməyi ilə aşkar edilmiş
inzibati xətalara görə çıxarılmış
inzibati tənbeh vermə haqqında elektron qərarın bu
Məcəllənin 57-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydada “Poçt haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş
sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə
rəsmi çatdırılması barədə məlumatlar
1 gün müddətində müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanlarının informasiya sistemlərinə göndərilir.[90]
125.5. “Yol
hərəkəti haqqında” Azərbaycan Respublikası
Qanununun 27-ci maddəsinin II hissəsinin 1-ci bəndində
nəzərdə tutulmuş nəqliyyat vasitəsini
dövlət qeydiyyatından keçirərkən fiziki
şəxslər qeydiyyatda olduğu və
yaşadığı ünvanı, mobil telefon nömrəsini
və olduğu halda elektron ünvanını və
sürücülük vəsiqəsinin nömrəsini,
hüquqi şəxslər (dövlət
qurumları)
isə nəqliyyat vasitəsinin idarə edilməsini
həvalə etdiyi şəxsin (nəqliyyat vasitəsi
sürücüsünün) müvafiq məlumatlarını
dövlət qeydiyyatını həyata keçirən orqana
verməli və həmin məlumatlar dəyişdikdə,
onları 3 gün müddətində
yeniləməlidirlər. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
məlumatların telefon, poçt və internet
vasitəsilə elektron qaydada verilməsi və
yenilənməsi üçün müvafiq imkanların
olmasını təmin etməlidir.[91]
125.6. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
mərkəzi informasiya sisteminə daxil edilmiş, bu
Məcəllənin 125.4 və 125.5-ci maddələrində
nəzərdə tutulmuş məlumatlar müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının informasiya sisteminə də göndərilir.
125.7. Elektron
kabinetdə şəxsə aid, qüvvədə olan (icra
olunmamış, ödənilməmiş) inzibati xəta
haqqında iş üzrə qərar və ya yol hərəkəti
qaydaları əleyhinə olan inzibati xəta,
yaxud bu Məcəllənin 353.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulan inzibati xəta haqqında protokol yoxdursa, o, həmin
tarixə bu barədə çap və ya elektron formada
çıxarış əldə edə bilər.[92]
125.8. İnzibati
xəta haqqında elektron protokol və ya inzibati xəta
haqqında iş üzrə qərar elektron kabinetdə
yerləşdirilməyənədək onun icra olunması (o
cümlədən cərimə növündə inzibati tənbeh
tədbirinin ödənilməsi, dəbbə pulunun
hesablanması) tələb edilə bilməz, həmin səbəbdən
nəqliyyat
vasitəsinin saxlanılması barədə qərar qəbul
edilə bilməz, nəqliyyat vasitəsi saxlanılaraq
duracağa gətirilə bilməz.[93]
Maddə 126.
İnzibati xəta haqqında iş üzrə qərardan
şikayətə baxılma qaydası
126.1.
Barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
qərar qəbul edilmiş şəxs inzibati xəta
törətməsi barədə bu Məcəllənin 125.2.2-ci maddəsində və ya
125.2.3-cü maddəsində (elektron kabinetdə mobil telefon
nömrəsi olmadığı halda) müəyyən
olunmuş qaydada məlumatlandırıldığı vaxtdan
20 gün
müddətində yuxarı səlahiyyətli orqana
(vəzifəli şəxsə) və ya
məhkəməyə şikayət edə bilər.
Şikayət şəxsən verilə və ya poçt,
yaxud internet vasitəsilə göndərilə bilər.[94]
126.2. Yuxarı
səlahiyyətli orqana (vəzifəli şəxsə)
inzibati xəta haqqında iş üzrə qərardan
şikayət verildikdə, yuxarı səlahiyyətli orqan
(vəzifəli şəxs) videomüşahidə
vasitələrinin qeydə aldığı videoyazıya
baxış keçirməklə və araşdırma
aparmaqla qərarın ləğv edilməsi üçün
əsaslar müəyyən etdikdə, inzibati xəta
haqqında iş üzrə qərarı ləğv edir,
belə əsaslar müəyyən olunmadıqda isə
inzibati xəta haqqında iş üzrə qərarın
dəyişdirilmədən saxlanılması barədə
qərar qəbul edilir.
126.3. Bu
Məcəllənin 126.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qərarlar müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
mərkəzi informasiya sistemində yerləşdirilir və
barəsində inzibati xəta haqqında iş üzrə
icraat aparılan şəxsə həmin qərar
barədə bu Məcəllənin 125.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş qaydada məlumat verilir.
Maddə 127.
Yol hərəkəti qaydaları əleyhinə olan inzibati
xətaların törədilməsinə görə inzibati
cərimə növündə inzibati tənbeh tətbiq
etmə haqqında qərarın icra edilməməsi ilə
əlaqədar xətalar üzrə icraatın
aparılması qaydası
Bu
Məcəllənin 529.3-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş inzibati xətanı
törətmiş şəxs bu Məcəllənin 125.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada
məlumatlandırılmaqla, onun iştirakı olmadan
barəsində inzibati xəta haqqında protokol tərtib
edilir və müvafiq sənədlərlə birlikdə
baxılmaq üçün aidiyyəti üzrə
məhkəməyə göndərilir.
Maddə 127-1. İriqabaritli və ya ağırçəkili
nəqliyyat vasitələrinin icazə verilən çəki
və yüklə birlikdə oxa düşən kütlə
parametrlərini aşmaqla ümumi istifadədə olan avtomobil
yollarında idarə edilməsi ilə əlaqədar inzibati xəta
hadisəsi elektron tərəzilər və foto və ya
videoqeydiyyat funksiyalarına malik texniki vasitələrin köməyi
ilə aşkar edildikdə icraatın aparılması
qaydası
127-1.1. Bu Məcəllənin 353.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş inzibati xətanın törədilməsi
ilə
əlaqədar inzibati tənbeh vermə haqqında elektron qərar hərəkətdə
olan nəqliyyat vasitəsinin çəki və kütlə
parametrlərini ölçən və yol
örtüyünün altında yerləşən xüsusi
texniki vasitələrin (elektron tərəzilərin) məlumatları
əsasında bu Məcəllənin 122.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydada tərtib edilir. Bütün elektron tərəzilər
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının mərkəzi
informasiya sisteminə inteqrasiya edilməlidir.[95]
127-1.2. İnzibati tənbeh vermə haqqında
elektron qərar çəki və yüklə birlikdə
oxa düşən kütlə parametrlərinə dair tələblərin
pozulması ilə əlaqədar xüsusi texniki vasitələrin
məlumatları əlavə edilməklə elektron qaydada dərhal
müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının və ya müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının yaratdığı qurumun ən yaxın nəzarət
məntəqəsinə göndərilir.[96]
127-1.3. Bu Məcəllənin 353.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş inzibati xətanın törədildiyi
nəqliyyat vasitəsi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının əməkdaşı tərəfindən
nəzarət məntəqəsində saxlanılır və
inzibati
tənbeh vermə haqqında elektron qərarın və
xüsusi texniki vasitələrin məlumatlarının
kağız daşıyıcıda surətləri nəqliyyat
vasitəsini idarə edən şəxsə təqdim olunur.[97]
127-1.4. Saxlanılmış nəqliyyat
vasitəsinin çəki və kütlə parametrləri nəzarət
məntəqəsində quraşdırılmış
xüsusi texniki vasitələrlə saxlanılmış nəqliyyat
vasitəsini idarə edən şəxsin iştirakı ilə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının və müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının yaratdığı qurumun əməkdaşları
tərəfindən ölçülür və məlumatlar
real vaxt rejimində müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
mərkəzi informasiya sisteminə ötürülür.[98]
127-1.5. Hərəkətin davam etdirilməsi
üçün yükgöndərən
(daşıyıcı) tərəfindən nəqliyyat vasitəsindən
normadan artıq yükün boşaldılması və
yükün digər nəqliyyat vasitəsilə
daşınması təmin edilməlidir.
127-1.6. Nəqliyyat vasitəsində olan
normadan artıq yükün boşaldılması və digər
nəqliyyat vasitəsilə daşınması təmin
edildikdən sonra, saxlanılmış nəqliyyat vasitəsinin
çəki və kütlə parametrləri nəzarət məntəqəsində
quraşdırılmış xüsusi texniki vasitələrlə
saxlanılmış nəqliyyat vasitəsini idarə edən
şəxsin iştirakı ilə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının yaratdığı qurumun əməkdaşları
tərəfindən ölçülərək göstəricilər
real vaxt rejimində müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
mərkəzi informasiya sisteminə ötürülür.[99]
127-1.7. Bu Məcəllənin 353.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş inzibati xətanı törətmiş
nəqliyyat vasitəsini idarə edən şəxs inzibati cəriməni
(müvafiq olaraq hesablanmış dəbbə pulu daxil olmaqla)
və nəqliyyat vasitəsinin nəzarət məntəqəsində
saxlanılması üçün haqqı həmin yerdə
bank və ya ödəmə terminalı vasitəsilə
ödəyə bilər. Bu halda saxlanılmış nəqliyyat
vasitəsi onu idarə edən şəxsə dərhal
qaytarılır.[100]
127-1.8. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
yaratdığı qurum inzibati cəriməni və nəqliyyat
vasitəsinin nəzarət məntəqəsində
saxlanılması üçün haqqı nəzarət məntəqəsində
bank və ya ödəmə terminalı vasitəsilə
ödəmək üçün şərait
yaratmalıdırlar.[101]
127-1.9.
Saxlanılmış nəqliyyat vasitəsi nəzarət
məntəqəsində quraşdırılmış
xüsusi texniki vasitələrlə bu Məcəllənin
127-1.4-cü maddəsinə uyğun olaraq
ölçülən zaman nəqliyyat vasitəsinin icazə
verilən çəki və yüklə birlikdə oxa
düşən kütlə parametrlərinə dair
tələblər pozulmamaqla yüklənməsi
müəyyən edildikdə, saxlanılmış
nəqliyyat vasitəsi hərəkətin davam etdirilməsi
üçün dərhal onu idarə edən şəxsə
qaytarılır.[102]
Maddə 127-2. Parklanmaya görə
ödənişin edilməməsi və ya parklanma yerindən
ödəniş edilmiş müddətdən artıq istifadə
üçün əlavə ödənişin edilməməsi,
habelə nəqliyyat vasitəsinin 24 saatdan artıq parklanma
yerində saxlanılması ilə əlaqədar inzibati xəta
hadisəsi parkomatlar və foto və ya video qeydiyyat
funksiyalarına malik texniki vasitələrin köməyi ilə
aşkar edildikdə icraatın aparılması qaydası[103]
127-2.1. Bu Məcəllənin
346-1.1-ci və 346-1.5-ci maddələrində nəzərdə
tutulmuş inzibati xətanın törədilməsi ilə əlaqədar inzibati tənbeh
vermə haqqında elektron qərar parklanma yerlərində
quraşdırılmış parkomatlar və foto və ya
video qeydiyyat funksiyalarına malik xüsusi texniki vasitələrin
məlumatları əsasında bu Məcəllənin 122.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada tərtib
edilir. Bütün parkomatlar və foto və ya video qeydiyyat
funksiyalarına malik xüsusi texniki vasitələr müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının mərkəzi informasiya
sisteminin proqram təminatı əsasında həmin mərkəzi
informasiya sisteminə inteqrasiya edilməlidir.
127-2.2. Parklanma yerlərində
quraşdırılmış parkomat və foto və ya video
qeydiyyat funksiyalarına malik xüsusi texniki vasitələrin nəqliyyat
vasitəsinin dövlət qeydiyyat nişanına, parklanma
müddətinə (parklanma yerinə daxil olması və
oranı tərk etməsinə) və parklanmaya görə
edilmiş və ya edilməmiş ödənişlərə,
habelə 24 saatdan artıq müddətdə parklanma yerində
saxlanılan nəqliyyat vasitələrinə dair məlumatları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının mərkəzi
informasiya sisteminin proqram təminatı əsasında real vaxt
rejimində elektron formada birbaşa həmin mərkəzi
informasiya sisteminə ötürülür.
127-2.3. Bir parklanma
üçün müəyyən edilmiş 24 saatlıq
parklanma müddəti bitdikdən sonra 1 saat ərzində nəqliyyat vasitəsinin istifadəçisinə
bu Məcəllənin 125.2.2-ci maddəsinə uyğun olaraq məlumat
verilir.[104]
127-2.4. Bu Məcəllənin 346-1.5-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş inzibati xətanın törədilməsi barədə bu Məcəllənin 122.1-ci maddəsinə uyğun olaraq inzibati tənbeh vermə haqqında elektron qərar çıxarıldıqdan sonra həmin nəqliyyat vasitəsinin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi