AZƏRBAYCAN
RESPUBLİKASININ GÖMRÜK MƏCƏLLƏSİ
Azərbaycan Respublikasının
Gömrük Məcəlləsi (bundan sonra -
Məcəllə) Azərbaycan Respublikasında gömrük
işinin hüquqi, iqtisadi və təşkilati əsaslarını,
o cümlədən Azərbaycan Respublikasının
gömrük ərazisinə gətirilən, bu ərazidən
aparılan, tranzitlə keçirilən mallara və
nəqliyyat vasitələrinə tətbiq edilən ümumi
qaydaları və prosedurları, gömrük işi
sahəsində şəxslərin hüquqlarını və
vəzifələrini müəyyənləşdirir.
Ümumİ
hİssə
I Bölmə
Ümumİ müddəalar
fəsİl 1
Əsas müddəalar
Maddə 1. Bu Məcəllədə istifadə olunan əsas
anlayışlar
1.0. Bu Məcəllənin
məqsədləri üçün aşağıdakı
əsas anlayışlardan istifadə olunur:
1.0.1.
bəyanetmə – Azərbaycan Respublikasının gömrük
sərhədindən (bundan
sonra – gömrük sərhədi) keçirilən,
gömrük nəzarəti altında yerləşdirilən
mallar və nəqliyyat vasitələri barəsində
məlumatların gömrük
orqanına şifahi,
kağız üzərində yazılı və ya elektron
formalarda bəyan edilməsi;
1.0.2. bəyannaməçi –
gömrük bəyannaməsini təqdim edən və ya
adından gömrük bəyannaməsi verilən
şəxs;
1.0.3. daxildə emal –
müəyyən malların emal əməliyyatları
aparıldıqdan sonra ixrac edilməsi məqsədi ilə
Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə
(bundan sonra - gömrük ərazisi) gömrük
rüsumları və vergilər alınmadan
gətirilməsindən ibarət xüsusi gömrük
proseduru;
1.0.4.
daxili mallar – Azərbaycan
Respublikasında tamamilə istehsal olunmuş, yaxud emala
məruzqalma meyarlarına uyğun olaraq kifayət qədər
emal edilmiş və ya sərbəst dövriyyə
üçün buraxılmış mallar;
1.0.5.
daşıyıcı –
malları gömrük sərhədindən faktiki
keçirən və (və ya) malları gömrük
nəzarəti altında daşıyan, yaxud nəqliyyat
vasitələrindən istifadəyə görə məsul
olan şəxs;
1.0.6. elektron
sənəd – elektron informasiya
sistemlərində istifadə üçün elektron formada
təqdim olunan və elektron imza ilə təsdiq edilmiş
sənəd;
1.0.7. emal əməliyyatları –
quraşdırılma, yığılma və başqa mallara
uyğunlaşdırılma da daxil olmaqla, malın
hazırlanması; malın emalı və təkrar emalı;
bərpa olunma və qaydaya salınma da daxil olmaqla, malın
təmiri; emal prosesinə xidmət edən və ya bunu
asanlaşdıran bəzi mallardan tamamilə və ya qismən
istifadə olunması;
1.0.8.
emal məhsulları – emal xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilərək, emal
əməliyyatlarından keçmiş mallar;
1.0.9. fors-major
hallar – baş verməsi
əvvəlcədən ehtimal edilməyən və müvafiq
şəraitdə qarşısının
alınmasının mümkün olmaması
nəticəsində şəxslərin öz
öhdəliklərini yerinə yetirməsinə maneçilik
törədən, ləngidən fövqəladə hallar,
təbii fəlakətlər, yaxud ictimai-siyasi hadisələr;
1.0.10. gömrük
auditi – malların və nəqliyyat vasitələrinin
buraxılışından sonra gömrük
bəyannaməsində göstərilən məlumatların
düzgünlüyünün müəyyən edilməsi,
eləcə də, şəxslərin mal və nəqliyyat
vasitələri barəsində sərəncam
verilməsinə dair məhdudiyyətlərə,
tələblərə və şərtlərə riayət
edilməsi haqqında öhdəliklərinin yerinə
yetirilməsinin yoxlanılması məqsədi ilə
gömrük orqanları tərəfindən həyata
keçirilən tədbirlər;
1.0.11. gömrük
bəyannaməsi – malların müvafiq gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsi üçün
tələb olunan məlumatları əks etdirən,
şəxslər tərəfindən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi formada
gömrük orqanına təqdim olunan sənəd;
1.0.12.
gömrük dəyəri – malların “Gömrük tarifi
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa müvafiq
olaraq müəyyən edilən dəyəri;
1.0.13. gömrük xidməti –
gömrük qanunvericiliyinin tətbiqinə, habelə
gömrük ödənişlərinin tutulmasına
görə məsul olan dövlət xidməti;
1.0.14.
gömrük nəzarəti – gömrük
qanunvericiliyinə riayət olunmasını təmin etmək
məqsədi ilə gömrük orqanlarının həyata
keçirdiyi tədbirlər;
1.0.15.
gömrük nəzarəti altında olan mallar - bu Məcəllənin
tələblərinə uyğun olaraq üzərində
gömrük nəzarəti başa çatmamış mallar;
1.0.16.
gömrük orqanı –
gömrük xidmətinin gömrük
rəsmiləşdirilməsini və gömrük
nəzarətini həyata keçirmək səlahiyyəti
verilmiş inzibati bölməsi;
1.0.17.
gömrük ödənişləri – bu Məcəllə ilə
nəzərdə tutulmuş hallarda gömrük orqanları
tərəfindən alınan gömrük rüsumları,
vergilər, gömrük yığımları, dövlət
rüsumu və haqq;
1.0.18.
gömrük proseduru – bu
Məcəllənin müddəalarına uyğun olaraq
gömrük nəzarəti altında olan mal və nəqliyyat vasitələrinin
yerləşdirilə biləcəyi ixrac, təkrar ixrac,
müvəqqəti ixrac, sərbəst dövriyyə
üçün buraxılış, təkrar idxal və
xüsusi gömrük prosedurlarından biri;
1.0.19. gömrük
rəsmiləşdirilməsi – bu Məcəllənin
tələblərinə uyğun olaraq malların və
nəqliyyat vasitələrinin müvafiq gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsi və bu prosedurun başa
çatdırılması üzrə həyata
keçirilən hərəkətlər;
1.0.20.
gömrük rüsumları – malların gömrük
ərazisinə gətirilməsi və bu ərazidən
aparılması zamanı gömrük orqanları
tərəfindən alınan gömrük
ödənişlərinin bir növü;
1.0.21. gömrük sahəsi – bu
Məcəlləyə uyğun olaraq müəyyən
edilən gömrük sərhəd buraxılış
məntəqəsi, gömrük terminalı, gömrük
laboratoriyası, gömrük postu;
1.0.22.
gömrük sərhədindən keçirmə – malların və nəqliyyat
vasitələrinin Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi (bundan sonra - qanunvericilik) ilə müəyyən
edilmiş üsullarla, o cümlədən beynəlxalq
poçt göndərişləri, boru kəmərləri
və elektrikötürücü xətlər
vasitəsilə gömrük ərazisinə gətirilməsi
və ya bu ərazidən aparılması üzrə
hərəkətlər;
1.0.23.
gömrük tarifi – gömrük sərhədindən
keçirilən mallara tətbiq edilən və xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasına uyğun olaraq
sistemləşdirilmiş gömrük rüsumu dərəcələrinin
məcmusu;
1.0.24.
gömrük təminatı – gömrük nəzarəti və
rəsmiləşdirilməsinin nəticələrini əks
etdirmək üçün gömrük sərhədindən
keçirilən mallara və nəqliyyat
vasitələrinə gömrük orqanları tərəfindən
vurulan plomblar, möhürlər və digər
eyniləşdirmə vasitələri;
1.0.25.
göndərən gömrük orqanı – tranzit xüsusi gömrük
prosedurunun başlandığı gömrük orqanı;
1.0.26. hasilat
norması – emal xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş
malların emalı nəticəsində alınan
məhsulların müəyyən miqdarı və ya faizi;
1.0.27. xaricdə emal – gömrük
ərazisində sərbəst dövriyyədə olan mallarla
emal əməliyyatlarının aparılması
məqsədi ilə onların gömrük ərazisindən
müvəqqəti aparılması və sonradan idxal
gömrük rüsumlarından və vergilərdən
tamamilə, yaxud qismən azad olunmaqla geri qaytarılmasından
ibarət xüsusi gömrük proseduru;
1.0.28.
xarici mallar – bu Məcəllənin 1.0.4-cü maddəsində
göstərilənlərdən başqa, digər mallar və
ya daxili mal statusunu itirmiş mallar;
1.0.29. idxalatçı – malları
idxal edən şəxs;
1.0.30. ixracatçı – malları
ixrac edən şəxs;
1.0.31. qeyri-rezidentlər – bu Məcəllənin
1.0.44-cü maddəsinin şamil edilmədiyi
şəxslər;
1.0.32. mal sahibi – mallar barəsində öz
adından sərəncam vermək səlahiyyəti olan
şəxs;
1.0.33. malın mənşə
ölkəsi – gömrük tarifinin, miqdar
məhdudiyyətlərinin, yaxud ticarətə aid başqa
tədbirlərin tətbiqi üçün nəzərdə
tutulmuş meyarlara uyğun olaraq, malın tamamilə istehsal
və ya kifayət qədər emal edildiyi ölkə;
1.0.34. mallar – gömrük
sərhədindən keçirilən valyuta, valyuta
sərvətləri, qaz, neft, elektrik enerjisi də daxil olmaqla,
istənilən daşınar əmlak, o cümlədən bu
Məcəllənin 1.0.42-ci maddəsində qeyd edilən
nəqliyyat vasitələri istisna olmaqla, nəqliyyat
vasitələri;
1.0.35. malların
buraxılışı – malların yerləşdirildiyi
gömrük proseduru nəzərə alınmaqla, onların
gömrük orqanları tərəfindən şəxsin
istifadəsinə və ya sərəncamına verilməsi;
1.0.36. malların gömrük
orqanına təqdim olunması – malların gömrük
orqanının yerləşdiyi yerə, yaxud gömrük
orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş
digər yerə çatdırılması və həmin
mallar üzərində gömrük nəzarətinin
həyata keçirilməsi üçün gömrük
orqanına verilməsi;
1.0.37. malların gömrük
statusu – malların xarici və yaxud daxili mallara aid edilməsi;
1.0.38.
malların yoxlanması – malların xassələrinin,
mənşəyinin, vəziyyətinin, miqdarının və
dəyərinin gömrük bəyannaməsində
göstərilən məlumatlara uyğunluğunu
müəyyən etmək məqsədi ilə onların
fiziki yoxlanması üzrə gömrük orqanları
tərəfindən yerinə yetirilən hərəkətlər;
1.0.39. müşayiət olunan baqaj
– gömrük sərhədindən sərnişinlərin
özləri tərəfindən keçirilən mallar;
1.0.40.
müşayiət olunmayan baqaj – sərnişinlərə
məxsus olan, gömrük sərhədindən nəqliyyat
və ya poçt təşkilatı tərəfindən
qaimə əsasında keçirilən mallar;
1.0.41.
nəqliyyat sənədləri – malların və nəqliyyat
vasitələrinin daşınması zamanı
qanunvericilikdə və Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrdə (bundan sonra - beynəlxalq
müqavilələr) nəzərdə tutulmuş
beynəlxalq avtomobil qaiməsi, dəmiryol qaiməsi, baqaj
cədvəli, baqaj qəbzi, aviaqaimə, konosament, habelə
malların boru kəmərləri və
elektrikötürücü xətləri vasitəsilə
nəqlində istifadə olunan digər müşayiət
sənədləri;
1.0.42. nəqliyyat vasitələri –
sərnişinlərin və yüklərin beynəlxalq
daşınması üçün istifadə olunan hava,
dəmiryol, dəniz, daxili su, avtomobil nəqliyyatı
vasitələri, o cümlədən konteynerlər və
digər nəqliyyat avadanlığı;
1.0.43. prosedur sahibi – gömrük
bəyannaməsini hazırlayan və ya adından
gömrük bəyannaməsi hazırlanan şəxs, yaxud
həmin şəxsin gömrük proseduru ilə bağlı
hüquq və öhdəliklərinin
ötürüldüyü şəxs;
1.0.44. rezidentlər –
qanunvericiliyə müvafiq olaraq yaradılmış və
Azərbaycan Respublikasında yerləşən hüquqi
şəxslər və digər idarə, müəssisə və
təşkilatlar, Azərbaycan Respublikasında uçota
alınmış hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq
fəaliyyəti ilə məşğul olan
şəxslər, Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşları və Azərbaycan Respublikasında
daimi yaşayan şəxslər;
1.0.45. risk – gömrük qanunvericiliyinin
tələblərinin yerinə yetirilməməsi ehtimalı;
1.0.46. səlahiyyətli iqtisadi
operator – Ümumdünya Gömrük
Təşkilatının normaları və standartlarına
uyğun olaraq, gömrük nəzarətinin
sadələşdirilmiş forma və üsullarından
istifadə edilməsinə bu Məcəlləyə
əsasən səlahiyyət verilmiş hüquqi şəxs;
1.0.47. sərbəst dövriyyə
üçün buraxılış – qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş bütün gömrük
rüsumları və vergilər ödənildikdən və
lazımi gömrük rəsmiləşdirilməsi yerinə
yetirildikdən sonra gətirilən malların gömrük
ərazisində sərbəst dövriyyəyə
buraxılmasından ibarət gömrük proseduru;
1.0.48.
sərbəst zona – gömrük
ərazisinin, gətirilən mallara gömrük
rüsumlarının və vergilərin, habelə ticarət
siyasəti tədbirlərinin tətbiq olunmayan hissəsi;
1.0.49. şəxsi əşyalar –
fiziki şəxsin fərdi istifadəsi üçün
zəruri olan əşyalar;
1.0.50.
şəxslər - hüquqi
şəxslər və fiziki şəxslər;
1.0.51.
şərti buraxılış – mallardan və nəqliyyat
vasitələrindən istifadə və onlar barəsində
sərəncam verilməsinə dair
məhdudiyyətlərə, tələblərə və
şərtlərə riayət edəcəyi haqqında
şəxsin öhdəlikləri ilə müşayiət
olunan buraxılış;
1.0.52. tarif kvotası – idxal edilən
ayrı-ayrı malların müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş
miqdarına (dəyərinə) qanunvericilikdə nəzərdə
tutulduğundan daha aşağı idxal gömrük
rüsumunun və həmin miqdardan (dəyərdən)
artıq olan hissəsinə daha yüksək idxal
gömrük rüsumunun tətbiqini nəzərdə tutan
müddətli tənzimlənmə üsulu;
1.0.53.
təyinat gömrük orqanı – tranzit
xüsusi gömrük prosedurunun başa
çatdığı gömrük orqanı;
1.0.54. ticarət siyasəti
tədbirləri – Ümumdünya Ticarət
Təşkilatının qərarlarının tətbiq
olunmasının bir hissəsi kimi, malların idxalı və
ixracını qanunvericiliklə müəyyən olunmuş
formada tənzimləyən qeyri-tarif tədbirləri;
1.0.55. tranzit – malların
gömrük nəzarəti altında bir gömrük
orqanından digər gömrük orqanına
daşınmasından ibarət xüsusi gömrük
proseduru;
1.0.56.
vergilər – malların və
nəqliyyat vasitələrinin gömrük
sərhədindən keçirilməsi ilə əlaqədar
alınması gömrük orqanlarına həvalə
olunmuş əlavə dəyər vergisi, yol vergisi və
aksizlər.
Maddə 2.
Gömrük işi və gömrük tənzimlənməsi
2.1.
Gömrük işi - gömrük sərhədindən
keçirilən mallar və nəqliyyat vasitələri barəsində
gömrük-tarif tənzimlənməsi tədbirlərindən,
xarici ticarətin iştirakçıları tərəfindən
gömrük qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş
qadağalara və məhdudiyyətlərə riayət
olunmasını təmin edən üsullar toplusundan,
gömrük siyasətinin həyata keçirilməsinin digər
vasitələrindən ibarətdir.
2.2. Gömrük
tənzimlənməsi - gömrük sərhədindən
malları və nəqliyyat vasitələrini keçirmək
hüququndan istifadə edən şəxslərin riayət etməli
olduğu norma və qaydaların müəyyən
olunmasıdır.
2.3. Gömrük
tənzimlənməsi gömrük qanunvericiliyinə və
xarici ticarətin dövlət tənzimlənməsinə dair
qanunvericiliyə, beynəlxalq müqavilələrə uyğun
olaraq həyata keçirilir.
2.4.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı gömrük işi sahəsində
dövlət siyasətini və tənzimlənməsini həyata
keçirir.
2.5.
Azərbaycan Respublikası gömrük işi sahəsində
qanunvericiliyinin və bu sahədə təcrübənin beynəlxalq
hüququn normalarına və ümumi qəbul olunmuş beynəlxalq
təcrübəyə uyğunlaşdırılması məqsədi
ilə gömrük tənzimlənməsi sahəsində beynəlxalq
əməkdaşlıqda iştirak edir.
Maddə 3. Gömrük
ərazisi və gömrük sərhədi
3.1.
Azərbaycan Respublikasının ərazisi vahid gömrük
ərazisidir.
3.2. Gömrük ərazisinə
Azərbaycan Respublikasının quru ərazisi, daxili
suları, Xəzər dənizinin (gölünün)
Azərbaycan Respublikasına mənsub olan bölməsi (o cümlədən,
orada yerləşən adalar, süni adalar, qurğular və
tikililər) və onların üzərindəki hava
məkanı daxildir.
3.3.
Gömrük ərazisində bu Məcəllədə
müəyyən edilmiş qaydada sərbəst zonalar
yaradıla bilər.
3.4.
Gömrük ərazisinin hüdudları, həmçinin
sərbəst zonaların perimetrləri gömrük
sərhədidir.
3.5.
Sərbəst zonaların perimetrləri istisna olmaqla,
gömrük sərhədi Azərbaycan Respublikasının
dövlət sərhədi ilə üst-üstə
düşür.
Maddə 4.
Gömrük qanunvericiliyi
4.1.
Gömrük qanunvericiliyi Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiyasından, bu Məcəllədən, “Gömrük
tarifi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunundan, “Antidempinq,
kompensasiya və mühafizə tədbirləri haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunundan, onlara
uyğun olaraq qəbul edilmiş digər normativ hüquqi
aktlardan və Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı beynəlxalq
müqavilələrdən ibarətdir.[1]
4.2.
Aşağıdakılar istisna olunmaqla, gömrük
qanunvericiliyindən başqa digər qanunvericilik aktlarına
gömrük ödənişləri və gömrük
nəzarəti məsələləri daxil edilə bilməz:
4.2.1.
Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar
Məcəlləsində nəzərdə tutulan
gömrük münasibətlərinə aid inzibati xətalar
haqqında müddəalar;
4.2.2.
Azərbaycan Respublikasının Cinayət
Məcəlləsində nəzərdə tutulan müvafiq
cinayətlər haqqında müddəalar;
4.2.3.
büdcə qanunvericiliyində gömrük
ödənişləri ilə bağlı müddəalar;
4.2.4.
hasilatın pay bölgüsü haqqında, əsas boru
kəməri haqqında və bu qəbildən olan digər
sazişlərdə və ya qanunlarda nəzərdə tutulan
müddəalar;
4.2.5.
ixrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti və xüsusi
iqtisadi zonalar haqqında qanunlarda nəzərdə tutulan
müddəalar;
4.2.6. “Ələt azad iqtisadi
zonası haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda
nəzərdə tutulmuş müddəalar.[2]
4.3.
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar
çıxdığı dövlətlərarası
müqavilələrlə daha artıq müddət
müəyyən edilməyibsə, xarici ticarət
fəaliyyətini tənzimləyən normativ hüquqi aktda
onun dərc edildiyi gündən 30 (otuz) gün sonra
qüvvəyə mindiyi göstərilməlidir.
Müstəsna hallarda, beynəlxalq təşkilatların
dərhal məlumatlandırılması şərti ilə,
xarici ticarət fəaliyyətini tənzimləyən normativ
hüquqi akt onda nəzərdə tutulmuş
müddətdə qüvvəyə minə bilər.
4.4. Bu
Məcəllə qüvvəyə minənədək və
ya sonra qanunla təsdiq olunmuş hasilatın pay
bölgüsü haqqında, əsas boru kəməri
haqqında və bu qəbildən olan digər
sazişlərin və ya qanunların, o cümlədən neft
və qaz haqqında, ixrac məqsədli neft-qaz
fəaliyyəti və xüsusi iqtisadi zonalar haqqında
qanunların müddəaları bu Məcəllədə
və gömrük işi üzrə başqa normativ
hüquqi aktlarda nəzərdə tutulmuş
müddəalardan fərqləndikdə, həmin sazişlərin
və ya qanunların müddəaları tətbiq edilir.
4.4-1. Ələt azad iqtisadi
zonasında gömrük nəzarəti, gömrük
ödənişlərinin ödənilməsi qaydası (o
cümlədən gömrük ödənişlərindən
azadolmalar və həmin ödənişlərlə
bağlı güzəştlər) ilə bağlı
məsələlər “Ələt azad iqtisadi zonası
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun
tələblərinə uyğun olaraq tənzimlənir.[3]
4.5. Gömrük qanunvericiliyi
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının rəsmi internet
saytında da yerləşdirilməlidir.
Maddə 5. Müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının normativ hüquqi aktları
5.1.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin aktları ilə nəzərdə
tutulmuş hallarda və hədlərdə, yalnız
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin aktları ilə
onların səlahiyyətlərinə aid edilmiş
məsələlər üzrə normativ hüquqi aktları
qəbul edirlər.
5.2.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının normativ hüquqi
aktları, həmin aktlarda qüvvəyə minmənin daha gec
müddəti nəzərdə tutulmadıqda, Hüquqi
Aktların Dövlət Reyestrinin elektron variantında dərc
edildiyi gündən 30 (otuz) gün sonra qüvvəyə
minir.
5.3. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının normativ hüquqi aktları onun rəsmi
internet saytında da yerləşdirilməlidir.
Maddə 6.
Gömrük orqanları və onların fəaliyyəti
6.1. Azərbaycan Respublikasında
gömrük işi gömrük orqanları
tərəfindən yerinə yetirilir.
6.2. Gömrük xidmətinin
inzibati bölməsi olan və vahid sistem təşkil edən
gömrük orqanları hüquq mühafizə
orqanlarıdır.
6.3. Gömrük orqanlarının
fəaliyyəti qanunun aliliyi, insan hüquqlarının və
azadlıqlarının qorunması, şəxslərin qanun
qarşısında hüquq bərabərliyi, aşkarlıq,
peşəkarlıq, xidmətdə nizam-intizam
prinsiplərinə əsaslanır.
6.4. Gömrük orqanları öz
fəaliyyətlərində gömrük qanunvericiliyini
rəhbər tuturlar.
6.5. Qanunvericilikdə nəzərdə
tutulan hallar istisna edilməklə, heç bir dövlət
orqanı tərəfindən gömrük orqanlarının
səlahiyyətlərinə aid olan məsələlər
üzrə qərarlar qəbul edilə, yaxud
dəyişdirilə, funksiyaları yerinə yetirilə,
fəaliyyətinə digər formada müdaxilə oluna
bilməz.
Maddə 7.
Gömrük orqanlarının vahid sistemi
7.1. Gömrük orqanlarının
vahid sisteminə aşağıdakılar daxildir:
7.1.1. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının aparatı;
7.1.2. ərazi gömrük
idarələri;
7.1.3.
ixtisaslaşdırılmış gömrük
idarələri;
7.1.4.
gömrük postları.
7.2. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının Əsasnaməsi və onun strukturu müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilir.
7.3. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının strukturuna daxil olan gömrük orqanları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının təsdiq etdiyi
əsasnamələrə uyğun fəaliyyət göstərirlər.
7.4. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının strukturuna daxil olan gömrük
orqanlarının yaradılması, yenidən təşkili
və ləğvi müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
həyata keçirilir.
Maddə 8.
Gömrük orqanlarının vəzifələri
8.0. Gömrük
orqanlarının vəzifələri
aşağıdakılardır:
8.0.1.
Azərbaycan Respublikasının gömrük siyasətinin
formalaşdırılmasında iştirak və bu siyasətin
həyata keçirilməsini təmin etmək;
8.0.2. icrasına
nəzarət gömrük orqanlarına həvalə
edilmiş qanunvericilik aktlarına riayət olunmasını
təmin etmək;
8.0.3. bu Məcəllənin və
gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarının pozulması hallarının
qarşısını almaq və müvafiq araşdırmalar
aparmaq;
8.0.4.
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada Azərbaycan Respublikasının
iqtisadi və milli təhlükəsizliyini təmin etmək;
8.0.5. gömrük nəzarətini və
rəsmiləşdirilməsini həyata keçirmək
və təkmilləşdirmək;
8.0.6. mallar və
nəqliyyat vasitələri gömrük sərhədindən
keçirilərkən gömrük nəzarəti və
gömrük rəsmiləşdirilməsi qaydalarına
riayət olunmasını təmin etmək;
8.0.7. gömrük
rüsumlarını, müvafiq vergiləri və digər
gömrük ödənişlərini almaq;
8.0.8. malların və
nəqliyyat vasitələrinin gömrük
sərhədindən keçirilməsinin
sürətləndirilməsi üçün əlverişli
şərait yaratmaq;
8.0.9. gömrük
sərhədindən keçirilən mallar barəsində
ticarət siyasəti tədbirlərinin işlənib
hazırlanmasında və həyata keçirilməsində
iştirak etmək;
8.0.10. gömrük
işi sahəsində cinayətlərə, həmçinin
gömrük qaydaları əleyhinə inzibati xətalara
və digər hüquqpozmalara qarşı mübarizə
aparmaq, narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və
onların prekursorlarının, silahların,
ozondağıdıcı maddələrin, xalqların
mədəni, tarixi və arxeoloji sərvətlərinin,
əqli mülkiyyət hüquqları obyektlərinin, yox olmaq
təhlükəsi altında olan heyvanların və bitki
növlərinin, başqa malların gömrük sərhədindən
qanunsuz keçirilməsinin qarşısını almaq;
8.0.11. Azərbaycan
Respublikasının dəmiryol vağzallarında, dəniz,
çay limanlarında, habelə digər yerlərdə
beynəlxalq nəqliyyat vasitələrinin fəaliyyətinə
qanunsuz müdaxilənin qarşısının
alınmasında və beynəlxalq terrorçuluqla
mübarizədə digər hüquq mühafizə
orqanlarına yardım göstərmək;
8.0.12. milli təhlükəsizliyin, ictimai
asayişin, insanların mənəviyyatının, həyat
və sağlamlığının, heyvanlar və bitkilər
aləminin, ətraf mühitin, xalqların bədii, tarixi
və arxeoloji sərvətlərinin qorunması
sahəsində tədbirlərin həyata
keçirilməsində müvafiq dövlət orqanlarına
yardım göstərmək;
8.0.13. Xəzər dənizinin (gölünün)
Azərbaycan Respublikasına mənsub olan bölməsində
bioloji sərvətlərdən səmərəli istifadə
edilməsi və qorunması üzrə dövlət
siyasətinin həyata keçirilməsində iştirak,
onlar gömrük sərhədindən keçirilərkən
qanunvericiliyin tələblərinin yerinə yetirilməsi
üzərində nəzarəti təmin etmək;
8.0.14. insan alverçilərinin, habelə insan alveri
qurbanlarının gömrük sərhədindən
keçməsinin qarşısını qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş qaydada almaq;
8.0.15. Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin
gömrük statistikasını və xüsusi gömrük
statistikasını beynəlxalq standartlara və
təcrübəyə uyğun aparmaq və
təkmilləşdirmək;
8.0.16. gömrük ərazisinə gətirilən mallara
münasibətdə istehlakçılarının
hüquqlarının müdafiəsi üzrə
tədbirlərin həyata keçirilməsinə müvafiq
dövlət orqanlarına yardım göstərmək;
8.0.17. gömrük işini həyata
keçirərkən şəxslərin
hüquqlarının və maraqlarının qorunması
üzrə tədbirlər görmək;
8.0.18. milli və xarici valyutanın, digər valyuta
sərvətlərinin gömrük sərhədindən
müvafiq qanunvericiliyə uyğun olaraq
keçirilməsinə nəzarət etmək, habelə bu
Məcəllə ilə
müəyyənləşdirilmiş hallarda valyuta
nəzarətini həyata keçirmək;
8.0.19. gömrük işi ilə əlaqədar
beynəlxalq müqavilələrin layihələrinin
işlənib hazırlanmasında iştirak, orada
nəzərdə tutulmuş beynəlxalq öhdəliklərin
yerinə yetirilməsini təmin etmək;
8.0.20. qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş qaydada ixrac nəzarətini həyata keçirmək;
8.0.21. dövlət
sərhədinin buraxılış
məntəqələrindən keçirilən mallar
üzərində qanunvericiliyə uyğun olaraq baytarlıq,
fitosanitar və sanitariya nəzarətini həyata
keçirmək;
8.0.22. beynəlxalq
avtomobil daşımalarını yerinə yetirən
nəqliyyat vasitələrinə dövlət
sərhədinin buraxılış
məntəqələrində qanunvericiliyə uyğun olaraq
İcazə blanklarını vermək;[4]
8.0.23. gömrük
işi sahəsində yeni informasiya sistemlərinin və
texnologiyalarının layihələrinin
hazırlanmasını və tətbiqini təmin etmək;
8.0.24. müasir
texnologiyalardan və avadanlıqdan istifadə etməklə, gömrük işi sahəsində
riskləri idarəetmə sistemi əsasında
gömrük nəzarətini təkmilləşdirmək;
8.0.25. xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasının aparılması
ilə əlaqədar müvafiq tədbirlər görür;
8.0.26. gömrük
işi sahəsində elmi tədqiqatlar aparmaq və bu
sahəyə aid məsləhətlər vermək;
8.0.27. dövlət
orqanlarına, hüquqi və fiziki şəxslərə
gömrük məsələləri üzrə müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
məlumatlar vermək;
8.0.28. dövlət
orqanları ilə, xarici ticarətin
iştirakçıları və səlahiyyətli iqtisadi
operatorlarla məlumatların elektron formada mübadiləsini
həyata keçirmək;
8.0.29. müvafiq qanunvericiliklə
müəyyənləşdirilmiş qaydada malların idxalı və ixracı
barədə məlumatların digər dövlətlərin
gömrük xidmətləri ilə elektron formada
mübadiləsi, gömrük rəsmiləşdirilməsi
və nəzarəti müddətinin mümkün
qədər qısaldılması, beynəlxalq
ticarət-təchizat zəncirinin kompleks idarə
edilməsində iştirak etmək yolu ilə beynəlxalq
ticarətin asanlaşdırılmasına şərait
yaratmaq;
8.0.30. beynəlxalq
ticarət-təchizat zəncirinin təhlükəsizliyinin
təmin edilməsi məqsədi ilə xarici ticarətin
iştirakçıları və səlahiyyətli iqtisadi
operatorlarla tərəfdaşlıq əlaqələri
yaratmaq;
8.0.31. digər dövlət
orqanları ilə əməkdaşlıq etmək,
həmçinin müvafiq məqsədlərə nail olmaq
üçün qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş
hallarda onların fəaliyyətini
əlaqələndirmək;
8.0.32. qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş digər vəzifələri
yerinə yetirmək.
Maddə 9.
Gömrük orqanlarının hüquqları
9.0. Bu Məcəllə və
digər qanunvericiliklə həvalə olunmuş
vəzifələrini yerinə yetirmək üçün
gömrük orqanları aşağıdakı hüquqlara
malikdirlər:
9.0.1. gömrük
qanunvericiliyinə riayət olunması məqsədi ilə
müvafiq tədbirlər həyata keçirmək;
9.0.2. bu Məcəlləyə
və gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarına əsasən gömrük orqanlarına təqdim
olunması nəzərdə tutulan sənəd və
məlumatları şəxslərdən tələb
etmək;
9.0.3. gömrük orqanlarına
təqdim edilən məlumatların, sənədlərin
və bəyannamələrin düzgünlüyünü
araşdırmaq;
9.0.4. şəxslərin xarici
ticarət əməliyyatlarının gömrük auditini
aparmaq;
9.0.5. dövlət sərhədinin
buraxılış məntəqələrindən
keçirilən malların və nəqliyyat
vasitələrinin sənədlərini, o cümlədən
malların baytarlıq, fitosanitar, gigiyenik və digər
sertifikatlarını (şəhadətnamələrini), “Qida təhlükəsizliyi
haqqında”
Azərbaycan Respublikasının
Qanununa əsasən tərtib edilən idxal zamanı
elektron bildirişi,
Qida Təhlükəsizliyi
Reyestrindən çıxarışı,
sağlamlıq
sertifikatını,
qida və yem məhsullarının
təhlükəsizliyini
təsdiq edən sənədləri qanunvericiliyə uyğun olaraq yoxlamaq;[5]
9.0.6. malların və nəqliyyat
vasitələrinin buraxılışından sonra
şəxslərin bunlar barəsində sərəncam
verilməsinə dair məhdudiyyətlərə, tələblərə
və şərtlərə riayət etmək
öhdəliklərini yerinə yetirməsini yoxlamaq,
gömrük prosedurlarına nəzarəti həyata
keçirmək, hüquqpozmaların operativ surətdə
qarşısını almaq, əməliyyat-axtarış
fəaliyyətini sürətləndirmək və digər
məqsədlər üçün gömrük
orqanlarının sistemi daxilində mobil qruplar təşkil
etmək;
9.0.7. təhqiqatı və
istintaqı gömrük orqanlarının
səlahiyyətinə aid edilmiş cinayətlərin
qarşısının alınması, aşkar edilməsi
və açılması, onları hazırlayan,
törədən və ya törətmiş
şəxsləri müəyyənləşdirmək
məqsədi ilə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş
qaydada əməliyyat-axtarış fəaliyyətini
həyata keçirmək;
9.0.8. cinayət-prosessual
qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada
təhqiqat və ibtidai istintaq aparmaq;
9.0.9. müvafiq qanunvericiliyə
uyğun olaraq inzibati xətalarla bağlı işlər
üzrə icraatı aparmaq, bu işlərə baxmaq və
inzibati xətalar törətmiş şəxsləri
məsuliyyətə cəlb etmək;
9.0.10. gömrük işi
sahəsində cinayətlərin qarşısını almaq,
belə cinayətləri törətmiş, habelə
onların törədilməsində şübhəli bilinən
şəxslərin saxlanılması və ya təqib
edilməsi məqsədi ilə idarə, müəssisə
və təşkilatlara (xarici dövlətlərin diplomatik,
konsulluq və başqa nümayəndəliklərinə,
beynəlxalq təşkilatlara məxsus olan və xüsusi
təyinatlı nəqliyyat, rabitə vasitələri istisna
edilməklə) məxsus olan rabitə və nəqliyyat
vasitələrindən son zərurət vəziyyətində
istifadə etmək;
9.0.11. müstəqil surətdə,
yaxud digər hüquq mühafizə orqanları cəlb
edilməklə, gömrük nəzarəti zonasında rejim
qaydalarına riayət olunmasına nəzarət etmək,
gömrük xidmətinin infrastruktur obyektlərinin
mühafizə sistemini təşkil etmək, gömrük
sərhədinin qorunması məqsədi ilə başqa
tədbirləri həyata keçirmək;
9.0.12. malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük sərhədindən
keçirilməsi, həmçinin gömrük
nəzarəti altında yerləşdirilən malların daşınması,
saxlanılması, onlar üzərində yük
əməliyyatlarının aparılması ilə
bağlı faktları və hadisələri
sənədləşdirmək, audio yazılarını, video
və foto çəkilişlərini aparmaq;
9.0.13. bu Məcəllədə
nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada fiziki
qüvvədən, xüsusi vasitələrdən (o
cümlədən texniki vasitələrdən) və odlu silahdan
istifadə etmək;
9.0.14. öz funksiyalarını
yerinə yetirmək məqsədi ilə
şəxslərə gömrük qanunvericiliyinin
pozulmasının aradan qaldırılması üçün
yazılı formada xəbərdarlıqlar göndərmək
və tələblərinin yerinə yetirilməsinə
nəzarət etmək;
9.0.15. digər
ölkələrin gömrük orqanları ilə, habelə
beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq
etmək;
9.0.16. gömrük
rəsmiləşdirilməsinin və nəzarətinin
müasir metodlarının və vasitələrinin tətbiqi
məsələləri üzrə xarici ticarət iştirakçıları
ilə əməkdaşlıq etmək məqsədi ilə
onlarla rəsmi münasibətlər yaratmaq,
məsləhətləşmələr aparmaq;
9.0.17. bu Məcəllədə
və gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarında nəzərdə tutulmuş başqa
hüquqlardan istifadə etmək.
Maddə 10.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının tabeliyində olan
qurumlar
10.1. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı malların gömrük
ekspertizasını aparan gömrük laboratoriyaları
yaradır.
10.2. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı gömrük işi sahəsində
tədqiqatların aparılması, kadrların
hazırlanması və ixtisasının artırılması
məqsədi ilə elmi tədqiqat və tədris
müəssisələri, gömrük fəaliyyətinin
həyata keçirilməsinə yardım edən digər
qurumlar yarada bilər.
10.3. Gömrük
orqanlarının, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
tabeliyində olan gömrük laboratoriyalarının, elmi
tədqiqat və tədris müəssisələrinin, digər
qurumların əmlakı dövlət
mülkiyyətindədir.
Maddə 11.
Gömrük orqanlarının atributları
11.1. Gömrük orqanlarının
bayrağı və emblemi vardır.
11.2. Bayraq və emblem gömrük
orqanlarının inzibati binalarında, onlara məxsus
avtonəqliyyat vasitələrində, dəniz, çay və
hava gəmilərində yerləşdirilir.
11.3. Gömrük orqanlarının
bayrağının və embleminin təsvirini müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı təsdiq edir.
Maddə 12.
Gömrük orqanlarının digər dövlət
orqanları, hüquqi və fiziki şəxslərlə
qarşılıqlı fəaliyyəti
12.1. Gömrük orqanları
gömrük işi ilə əlaqədar
vəzifələrinin yerinə yetirilməsi məqsədi
ilə hüquq mühafizə orqanları daxil olmaqla, digər
dövlət orqanları, hüquqi və fiziki
şəxslərlə qarşılıqlı
əlaqədə fəaliyyət göstərirlər.
12.2. Dövlət orqanlarının
vəzifəli şəxsləri gömrük orqanları
tərəfindən vəzifələrinin yerinə
yetirməsinə lazımi şərait yaratmalıdırlar.
Maddə 13.
Gömrük orqanları tərəfindən “bir
pəncərə” prinsipinin tətbiqi
13.1. Beynəlxalq ticarətin
asanlaşdırılması məqsədi ilə
gömrük orqanları dövlət sərhədinin
buraxılış məntəqəsində mallara
baytarlıq, fitosanitar və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi digər nəzarət
növlərini “bir pəncərə” prinsipi əsasında
mümkün qədər qısa vaxtda həyata
keçirirlər.
13.2. Gömrük orqanları və
digər dövlət orqanları risklərin
azaldılması, beynəlxalq ticarət-təchizat
zəncirinin fəaliyyətinin təhlükəsizliyinin
təmin edilməsi, xarici ticarətin
asanlaşdırılmasına şəraitin yaradılması
məqsədi ilə gömrük sərhədindən
keçirilən malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük ərazisinə daxil olması,
çıxması və tranziti ilə bağlı
əldə edilən məlumatların öz aralarında
və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada başqa ölkələrin
gömrük və digər səlahiyyətli dövlət
orqanları ilə mübadiləsini həyata keçirirlər.
Maddə 13-1.
Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük
sərhədindən keçirilməsi üçün buraxılış
sistemlərinin tətbiqi[6]
13-1.1. Gömrük sərhəd
buraxılış məntəqələrindən
keçirilən malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük
rəsmiləşdirilməsinin sadələşdirilməsi
məqsədi ilə qısa idxal bəyannaməsi
əsasında malların və nəqliyyat vasitələrinin
gömrük ərazisinə buraxılmasının yaşıl,
mavi, sarı və qırmızı dəhliz
buraxılış sistemləri tətbiq olunur.
13-1.2. Malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük sərhədindən
keçirilməsi üçün “Yaşıl dəhliz”
və digər buraxılış sistemlərindən
istifadə qaydaları, o cümlədən xarici ticarət
iştirakçılarının “Yaşıl dəhliz”
buraxılış sistemindən daimi istifadə hüququnu
əldə etməsi, həmin hüququn
dayandırılması, ləğvi və bərpası
qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir.[7]
Maddə 14.
Gömrük orqanlarının beynəlxalq
əməkdaşlığı
14.1. Gömrük orqanları öz
funksiyalarını həyata keçirərkən
beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq başqa
dövlətlərin gömrük və digər səlahiyyətli
dövlət orqanları ilə, habelə beynəlxalq
təşkilatlarla əməkdaşlıq edirlər.
14.2. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının öz funksiyalarının həyata
keçirilməsinin təmin edilməsi üçün
mühüm əhəmiyyət kəsb edən dövlətlərdə
və beynəlxalq təşkilatlarda
nümayəndələrini (gömrük attaşelərini)
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi qaydada təyin etmək səlahiyyəti vardır.
Maddə 15.
Gömrük orqanlarının fəaliyyəti
üçün şərait yaradılması
15.1.
Gömrük nəzarətinin və gömrük
rəsmiləşdirilməsinin gömrük
orqanlarının olduğu yerdə deyil, öz
ərazilərində və ya binalarında keçirilməsində
maraqlı olan şəxslər gömrük
orqanlarının fəaliyyəti üçün
şəraitin təmin edilməsinə imkan verən hədd
daxilində gömrük orqanlarına əvəzsiz
istifadə üçün lazımi xidmət və
məişət otaqları, avadanlıq və rabitə
vasitələri verirlər.
15.2.
Gömrük obyektlərinin yerləşdirilməsi
üçün torpaq sahələri gömrük
orqanlarının istifadəsinə torpaq qanunvericiliyinə
uyğun olaraq verilir.
Maddə 16.
Gömrük orqanlarına gömrük məqsədləri
üçün verilən məlumatlar
16.1. Bu
Məcəlləyə və gömrük işi üzrə digər qanunvericilik aktlarına uyğun olaraq
dövlət orqanları, hüquqi və fiziki
şəxslər tərəfindən gömrük
orqanlarına verilən məlumatlardan yalnız gömrük
məqsədləri üçün istifadə edilə
bilər.
16.2.
Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri qanunla qorunan sirləri, konfidensial
məlumatları açıqlaya, şəxsi
məqsədlər üçün istifadə edə
bilməzlər. Bu sirlər və konfidensial məlumatlar
yalnız qanunla nəzərdə tutulmuş hallarda və
qaydada üçüncü şəxslərə verilir.
FƏSİL 2
GÖMRÜK
ORQANLARININ HÜQUQ MÜHAFİZƏ FƏALİYYƏTİ
Maddə 17.
Gömrük orqanları tərəfindən təhqiqat və
istintaqın aparılması
17.1. Gömrük orqanları
gömrük işi sahəsində cinayətlərə dair
işlər üzrə təhqiqat və istintaq
orqanlarıdır.
17.2. Gömrük orqanları tərəfindən
təhqiqat və istintaqın aparılması və bu zaman
yerinə yetirilən prosessual hərəkətlər
Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual
Məcəlləsi ilə tənzimlənir.
Maddə 18.
Gömrük orqanları tərəfindən gömrük
qaydaları əleyhinə olan inzibati xətalar üzrə
icraatın aparılması və işlərə
baxılması
Gömrük orqanları
tərəfindən gömrük qaydaları əleyhinə
olan inzibati xətalar üzrə icraatın aparılması,
həmin işlərə baxılması və bu zaman
yerinə yetirilən prosessual hərəkətlər, inzibati
xətalar törətməyə görə tətbiq
edilən inzibati tənbehin növləri Azərbaycan
Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsi
ilə tənzimlənir.
Maddə 19.
Gömrük orqanlarının əməliyyat-axtarış
fəaliyyəti
19.1. Gömrük orqanları
təhqiqatının və istintaqının aparılması
səlahiyyətlərinə aid edilmiş cinayətlərin
qarşısının alınması, aşkar edilməsi
və açılması, onları hazırlayan,
törədən və ya törətmiş
şəxslərin müəyyən edilməsi məqsədi
ilə əməliyyat-axtarış fəaliyyətini
həyata keçirirlər.
19.2. Gömrük orqanlarının
əməliyyat-axtarış fəaliyyəti Azərbaycan
Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsi,
“Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu və
əməliyyat-axtarış fəaliyyətini
tənzimləyən digər qanunvericilik aktları ilə
müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirilir.
Maddə 20.
Gömrük orqanlarının təhlükəsizliyini
təmin edən tədbirlər
20.1. Gömrük
orqanlarının, onların vəzifəli
şəxslərinin təhlükəsizliyini təmin
etmək üçün gömrük orqanları
qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada
tədbirlər həyata keçirirlər.
20.2. Gömrük orqanları bu
tədbirlərin həyata keçirilməsi üçün
digər hüquq mühafizə orqanları, eləcə
də başqa dövlətlərin gömrük
xidmətləri ilə əməkdaşlıq edirlər.
II BÖLMƏ
GÖMRÜK
ORQANLARININ BAŞQA ŞƏXSLƏRLƏ
MÜNASİBƏTLƏRİ
FƏSİL 3
GÖMRÜK
TƏMSİLÇİLİYİ
Maddə 21.
Gömrük təmsilçisi
21.1. Hər bir
şəxs gömrük orqanları ilə
münasibətlərində bu Məcəllədə və
gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarında nəzərdə tutulmuş fəaliyyəti
həyata keçirmək üçün gömrük
təmsilçisi təyin edə bilər.
21.2.
Gömrük təmsilçiliyi birbaşa (təmsil edilən
şəxsin tapşırığı ilə onun adından
və onun mənafeyi üçün), yaxud dolayı
(təmsil edilən şəxsin tapşırığı
ilə öz adından və onun mənafeyi üçün)
ola bilər.
21.3.
Gömrük təmsilçiliyi fəaliyyətini
tənzimləyən qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı müəyyən edir.
21.4.
Gömrük təmsilçisi hansı şəxsin
mənafeyi üçün fəaliyyət göstərdiyini
və gömrük təmsilçiliyinin birbaşa, yaxud
dolayı həyata keçirildiyini gömrük orqanına
bildirməlidir.
21.5.
Gömrük təmsilçisi kimi fəaliyyət
göstərdiyini bildirməyən, yaxud bunu bildirən, lakin
müvafiq səlahiyyəti olmayan şəxs, öz adından
və özünün mənafeyi üçün
fəaliyyət göstərən hesab olunur.
21.6.
Gömrük orqanı gömrük təmsilçiliyini
birbaşa, yaxud dolayı həyata keçirən
şəxsdən ona müvafiq səlahiyyətin verildiyini
təsdiqləyən sənədin təqdim olunmasını
tələb etməlidir.
Maddə 22.
Gömrük brokeri
22.1.
Gömrük brokeri malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük ərazisinə
gətirilməsi, bu ərazidən aparılması, yaxud
tranziti ilə əlaqədar olaraq dolayı gömrük
təmsilçiliyini həyata keçirən hüquqi
şəxsdir.
22.2.
Gömrük brokeri öz fəaliyyətini bu
Məcəlləyə və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının qəbul etdiyi normativ hüquqi aktlara uyğun
həyata keçirir.
22.3.
Gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsi həyata
keçirilərkən, gömrük brokeri malları
gömrük sərhədindən müstəqil keçirən
şəxsin bütün vəzifələrini yerinə
yetirir və onun kimi məsuliyyət daşıyır.
22.4.
Gömrük brokerinin təmsil etdiyi şəxslərlə
münasibətləri tərəflər arasında
bağlanmış müqavilə ilə tənzimlənir.
22.5. Müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı gömrük brokerlərinin
dövlət reyestrini müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının təsdiq etdiyi qaydalara uyğun olaraq aparır,
onu nəşr edir, rəsmi internet
saytında yerləşdirir
və müvafiq məlumatların daimi
yeniləşdirilməsini təmin edir.
22.6.
Şəxs gömrük brokerinin xidmətlərindən imtina
edə bilər. Bu halda gömrük orqanının
vəzifəli şəxsləri bəyannaməçiyə,
mallar barədə səlahiyyəti
olan digər
şəxslərə gömrük bəyannaməsinin bu
Məcəllənin 151-ci maddəsinə uyğun olaraq
tərtib edilməsində, ona müvafiq
düzəlişlər edilməsində və malların
gömrük rəsmiləşdirilməsi üzrə
digər əməliyyatların həyata
keçirilməsində yardım
göstərməlidirlər.
Maddə 23.
Gömrük brokeri fəaliyyətini həyata
keçirmək üçün lisenziya
23.1. Müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı gömrük brokeri
fəaliyyətini həyata keçirmək üçün
müraciətlərə baxır və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
hüquqi şəxslərə gömrük brokeri
fəaliyyəti üçün lisenziya verir.
23.2. Hər
gömrük sərhəd buraxılış
məntəqəsi üzrə ən azı iki hüquqi
şəxsə gömrük brokeri fəaliyyəti
üçün lisenziya verilməlidir.
Maddə 24.
Gömrük brokeri fəaliyyətini həyata
keçirmək üçün verilmiş lisenziyanın
fəaliyyətinin
dayandırılması və ləğv edilməsi
Gömrük
brokeri fəaliyyətini həyata keçirmək
üçün verilmiş lisenziyanın fəaliyyətinin dayandırılması və
ləğv edilməsi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada həyata
keçirilir.
Maddə 25.
Gömrük rəsmiləşdirilməsi üzrə
mütəxəssislər
25.1. Müvafiq
icra hakimiyyəti orqanından ixtisas attestatı almış
mütəxəssislər gömrük brokeri adından
gömrük rəsmiləşdirilməsi ilə
əlaqədar hərəkətləri yerinə yetirmək
hüququna malikdirlər.
25.2. Bu
Məcəllənin 25.1-ci maddəsində
göstərilən mütəxəssislər gömrük
rəsmiləşdirilməsi ilə əlaqədar
əməliyyatları gömrük brokerinin adından
yerinə yetirdikdə, onlar gömrük brokerini təmsil
edən şəxs hesab olunurlar.
25.3.
Gömrük brokeri gömrük rəsmiləşdirilməsi
üzrə mütəxəssislərin gömrük
orqanları ilə münasibətlərindən irəli
gələn vəzifələrini məhdudlaşdıra
bilməz.
25.4. İxtisas
attestatının verilməsi qaydalarını və
gömrük rəsmiləşdirilməsi üçün
mütəxəssislərin qarşısında qoyulan
tələbləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Maddə 26.
İxtisas attestatlarının fəaliyyətinin
dayandırılması və ləğv edilməsi
İxtisas
attestatlarının fəaliyyətinin dayandırılması
və ləğv edilməsi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada həyata
keçirilir.
Maddə 27. Lisenziya
və ixtisas attestatlarının verilməsinə görə
dövlət rüsumu və yığım
27.1.
Gömrük brokeri fəaliyyətinə lisenziyanın verilməsinə
görə qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş məbləğdə
dövlət rüsumu ödənilir.
27.2. Gömrük rəsmiləşdirilməsi üzrə
mütəxəssislərə ixtisas attestatının
verilməsinə görə ödənilən yığımın məbləğini müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
27.3.
Gömrük brokeri fəaliyyətini həyata
keçirmək üçün verilmiş lisenziyanın fəaliyyəti dayandırıldıqda və ya lisenziya
ləğv edildikdə, gömrük
rəsmiləşdirilməsi üzrə
mütəxəssisin ixtisas attestatının fəaliyyəti
dayandırıldıqda və ya ləğv edildikdə,
onların verilməsinə görə ödənilmiş
dövlət rüsumu və yığım
qaytarılmır.
FƏSİL 4
GÖMRÜK
DAŞIYICISI
Maddə 28.
Gömrük daşıyıcısı
28.1.
Qanunvericiliyə uyğun olaraq yaradılmış və
müvafiq icra hakimiyyəti orqanından gömrük
daşıyıcısı fəaliyyətini həyata
keçirmək üçün lisenziya almış
hüquqi şəxslər gömrük
daşıyıcısı ola bilərlər.
28.2.
Gömrük daşıyıcısı öz
fəaliyyətini bu Məcəlləyə və
gömrük işi üzrə digər qanunvericilik aktlarına
uyğun həyata keçirir.
28.3.
Gömrük daşıyıcısının malları
və onlara aid sənədləri
göndərənlərlə münasibətləri
müqavilə əsasında qurulur.
Maddə 29.
Gömrük daşıyıcısı fəaliyyətini
həyata keçirmək üçün lisenziyanın
verilməsi, onun fəaliyyətinin dayandırılması
və ləğv edilməsi
Gömrük
daşıyıcısı fəaliyyətini həyata
keçirmək üçün lisenziyanın verilməsi, eləcə də onun fəaliyyətinin
dayandırılması və ləğv edilməsi
qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Maddə 30.
Gömrük daşıyıcısı fəaliyyətini
həyata keçirmək üçün lisenziyanın
verilməsinə görə
dövlət rüsumu
30.1.
Gömrük daşıyıcısı fəaliyyətini
həyata keçirmək üçün lisenziyanın verilməsinə görə qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş məbləğdə dövlət rüsumu
alınır.
30.2.
Gömrük daşıyıcısı fəaliyyətini
həyata keçirmək üçün lisenziyanın
fəaliyyəti dayandırıldıqda və ya lisenziya
ləğv edildikdə, onun verilməsinə görə
ödənilmiş dövlət rüsumu qaytarılmır.
FƏSİL 5
SƏLAHİYYƏTLİ
İQTİSADİ OPERATORLAR
Maddə 31.
Səlahiyyətli iqtisadi operator statusu
31.1. Ümumdünya Gömrük
Təşkilatının norma və standartlarına uyğun
olaraq, səlahiyyətli iqtisadi operator - malların təyinat
yerinə çatdırılmasının təhlükəsizliyinin
təmin edilməsi və xarici ticarətin
asanlaşdırılması məqsədilə gömrük
nəzarətinin sadələşdirilmiş forma və
üsullarından istifadə edən hüquqi şəxsdir.
31.2. Gömrük ərazisində
təsis olunmuş və bu Məcəllədə
müəyyən olunmuş şərtlərə cavab
verən hüquqi şəxs səlahiyyətli iqtisadi operator
statusunu almaq üçün müvafiq icra hakimiyyəti
orqanına müraciət edə bilər.
31.3.
Səlahiyyətli iqtisadi operatorun fəaliyyətini
tənzimləyən tələbləri müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
31.4.
Səlahiyyətli iqtisadi operator statusunun verilməsi,
müvəqqəti dayandırılması və ləğv
olunması qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı müəyyən edir.
31.5. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş
gömrük prosedurlarının sadələşdirilmiş
forma və üsullarından istifadə etmək
üçün səlahiyyətli iqtisadi operatora
müəyyən hüquqlar verir.
31.6. Digər ölkələrin
gömrük orqanları tərəfindən verilmiş
səlahiyyətli iqtisadi operator statusu gömrük
nəzarətinə xələl gətirməmək şərti
ilə beynəlxalq müqavilə əsasında tanına
bilər.
31.7. Səlahiyyətli iqtisadi
operator statusu almış hüquqi şəxs sonrakı
fəaliyyəti dövründə bununla bağlı
müəyyən edilmiş şərtlərə əməl
olunmasına mane olan və fəaliyyətinə mənfi
təsir göstərən amillər barədə
gömrük orqanlarına məlumat verməlidir.
Maddə 32.
Səlahiyyətli iqtisadi operator statusunun verilməsi
şərtləri
32.0. Səlahiyyətli iqtisadi
operator statusunun verilməsi
üçün şərtlər aşağıdakılardır:
32.0.1. malların təyinat
yerinə çatdırılmasının Ümumdünya
Gömrük Təşkilatının müəyyən etdiyi
təhlükəsizlik normalarına və standartlarına
uyğun olaraq təmin edilməsi imkanının
mövcudluğu;
32.0.2. gömrük və vergi
qanunvericiliyinin tələblərinə riayət etməsi;
32.0.3. gömrük nəzarəti
baxımından əhəmiyyət kəsb edən kommersiya
və nəqliyyat sənədlərinin idarə
edilməsinə dair qənaətbəxş sistemin olması;
32.0.4. gömrük
ödənişlərini və digər
ödənişləri həyata keçirmək
üçün maliyyə imkanlarının olması;
32.0.5. fəaliyyət
göstərdiyi sahədə azı 2 (iki) il
təcrübəsinin olması;
32.0.6. müvafiq
təhlükəsizlik və mühafizə
standartlarının tətbiqi imkanlarının olması;
32.0.7. informasiya mübadiləsini
lazımi səviyyədə təmin edən texniki
bazasının olması.
Maddə 32-1. Səlahiyyətli iqtisadi operator statusunun verilməsi
haqqında qərarın qəbul edilməsinə görə
dövlət rüsumu[8]
Səlahiyyətli iqtisadi operator statusunun
verilməsi haqqında qərarın qəbul edilməsinə
görə “Dövlət rüsumu haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş
məbləğdə dövlət rüsumu tutulur.
III
BÖLMƏ
GÖMRÜK
İŞİNDƏ İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİ
VƏ İNFORMASİYA TEXNOLOGİYALARI
FƏSİL
6
GÖMRÜK
İŞİNDƏ İNFORMASİYA
SİSTEMLƏRİNİN VƏ İNFORMASİYA
TEXNOLOGİYALARININ TƏTBİQİ
Maddə 33.
Gömrük işində informasiya sistemlərindən,
informasiya texnologiyalarından və onların təminat
vasitələrindən istifadə
33.1. Gömrük işində
informasiya sistemlərindən, informasiya texnologiyalarından
və onların təminat vasitələrindən istifadə
qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
33.2. Gömrük orqanları
tərəfindən yaradılan, alınan informasiya
sistemləri, informasiya texnologiyaları və onların
təminat vasitələri dövlət mülkiyyətindədir.
33.3. Gömrük orqanları
onların istifadəsində olmayan informasiya
sistemlərindən, informasiya texnologiyalarından və
onların təminat vasitələrindən müqavilə
əsasında istifadə edə bilərlər.
Maddə 34.
Gömrük prosedurlarının elektron modellərinin
yaradılması və tətbiqi
34.0. Gömrük orqanlarında
gömrük prosedurlarının elektron modellərinin
yaradılması və tətbiqi ilə əlaqədar normativ
hüquqi aktların layihələri hazırlanarkən
aşağıdakılar nəzərə
alınmalıdır:
34.0.1. bu Məcəllədə
və müvafiq qanunvericilikdə nəzərdə
tutulduğu hallarda, sənədlərin elektron formada təqdim
edilməsi;
34.0.2. elektron və kağız
üzərində yazılı formalarda sənədlər
əsasında məlumatların dəqiqliyinin
yoxlanılması üsullarının mövcudluğu;
34.0.3. gömrük
xidmətləri, habelə onlar ilə başqa
istifadəçilər arasında gömrük
məqsədləri üçün informasiya
mübadiləsinin elektron üsullarından istifadə
edildilkdə, alınan məlumatları saxlama hüququnun
olması;
34.0.4. gömrük
prosedurlarının və gömrük
ödənişlərinin elektron idarə edilməsi
sistemlərinin yaradılması və tətbiq edilməsi.
Maddə 35.
İnformasiya sistemlərinin, informasiya texnologiyalarının
və onların təminat vasitələrinin
sertifikatlaşdırılması
Gömrük işində tətbiq
olunan informasiya sistemləri, informasiya texnologiyaları və
onların təminat vasitələri, habelə informasiyanın
mühafizəsi üçün istifadə olunan proqram -
texniki vasitələr müvafiq qanunvericiliklə
müəyyənləşdirilmiş qaydada
sertifikatlaşdırılır.
Maddə 36.
Gömrük orqanlarının informasiya ehtiyatları
36.1. Gömrük orqanlarının
informasiya ehtiyatları gömrük
əməliyyatlarını həyata keçirən
şəxslərin bu Məcəlləyə və digər
qanunvericilik aktlarına uyğun olaraq təqdim etdikləri
sənədlər və məlumatlar əsasında
formalaşdırılır.
36.2. Gömrük orqanlarının
informasiya ehtiyatlarının formalaşdırılması,
ondan istifadə və informasiyanın
sənədləşdirilməsi qaydalarını müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
36.3. “İnformasiya əldə
etmək haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu
ilə informasiyanın əldə edilməsinə qoyulmuş
məhdudiyyətlər istisna edilməklə, gömrük
orqanlarının sərəncamında olan informasiya
ehtiyatlarına giriş açıqdır.
36.4. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı gömrük orqanlarında istifadə
üçün nəzərdə tutulan informasiya
ehtiyatlarından onun vəzifəli şəxslərinin
istifadəyə buraxılış dərəcəsini
müəyyən edir.
FƏSİL 7
GÖMRÜK
İŞİNƏ DAİR MƏLUMATLARIN
MÜBADİLƏSİ VƏ MÜHAFİZƏSİ
Maddə 37.
Məlumatların mübadiləsi
37.1. Gömrük
orqanları ilə dövlət orqanları, səlahiyyətli
iqtisadi operatorlar, sahibkarlıq subyektləri, habelə
gömrük orqanlarının özləri arasında sənəd
və məlumat mübadiləsi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi hallar istisna olmaqla,
məlumatların elektron emalı üsulları
vasitəsilə həyata keçirilir.
37.2. Bu
Məcəllənin 37.1-ci maddəsində
göstərilən orqanlar və şəxslər arasında
məlumat mübadiləsini təmin etmək
məqsədilə elektron məlumat sistemi yaradılır. Bu
sistem beynəlxalq standartlardan və ticarət
təcrübəsindən istifadə etməklə,
risklərin təhlili və gömrük nəzarətinin
müvafiq qaydada tətbiq edilməsi üçün
zəruri olan təfərrüatları özündə
əks etdirməlidir.
Maddə 38. Gömrük orqanları ilə
səlahiyyətli iqtisadi operatorlar arasında əlavə
məlumat mübadiləsi
38.1. Gömrük orqanları və
səlahiyyətli iqtisadi operatorlar xarici ticarətdə
risklərin müəyyənləşdirilməsi və
qarşısının alınması üzrə
tədbirlərin hazırlanmasında əməkdaşlıq
məqsədi ilə öz aralarında təqdim olunması
gömrük qanunvericiliyi ilə bilavasitə tələb
edilməyən məlumatların da mübadiləsini
həyata keçirə bilərlər. Bu mübadilə
müvafiq müqavilə əsasında həyata keçirilir
və səlahiyyətli iqtisadi operatorların kompyuter
şəbəkəsinə gömrük orqanları
tərəfindən daxil olmaq hüququnu nəzərdə tuta
bilər.
38.2. Bu Məcəllənin 38.1-ci
maddəsində qeyd olunan əməkdaşlıq zamanı
təqdim olunan məlumatlar, onların açıqlanması
barədə tərəflərin razılığı
əldə edilənədək məxfi saxlanılır.
Maddə 39.
Gömrük orqanları tərəfindən
məlumatların təqdim olunması və
məsləhətvermə
39.1. Hər bir şəxs sorğu
vermək yolu ilə bu Məcəllənin 16.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş məlumatlar
istisna edilməklə, gömrük qanunvericiliyinin tətbiqinə
dair istədiyi məlumatı gömrük orqanlarından
əldə edə bilər.
39.2. Gömrük
orqanları gömrük qanunvericiliyini, ərizə
formalarını və xarici ticarətə dair digər
sənədləri İnternetdə
yerləşdirməklə, həmin sənədlərin
başqa şəxslər tərəfindən heç bir haqq
ödənilmədən əldə edilməsini təmin
etməlidirlər.
39.3. Gömrük
orqanlarının aşkar etdiyi hüquqpozmaların
araşdırılması digər hüquq mühafizə
orqanlarının səlahiyyətlərinə aid olduğu
hallarda, müvafiq məlumatlar və onlara dair
sənədlər həmin orqanlara verilir.
39.4. Gömrük
orqanları digər hüquq mühafizə orqanlarının
sorğuları əsasında barəsində inzibati
xətalar haqqında iş üzrə icraat və ya
cinayət işi başlanmış şəxslər
haqqında onlarda olan məlumatları həmin orqanlara
verirlər.
39.5. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
verdikləri məlumatların düzgünlüyünə
görə cavabdehdirlər.
39.6. Gömrük
orqanları gömrük işi və gömrük
orqanlarının səlahiyyətlərinə aid olan
məsələlər üzrə
məsləhətverməni həyata keçirirlər.
Maddə 40.
Sənədlərin və məlumatların gömrük
orqanlarına təqdim olunması
40.1. Gömrük
rəsmiləşdirilməsinin həyata
keçirilməsində iştirak edən şəxslər
gömrük orqanlarını bu Məcəlləyə
uyğun olaraq tələb olunan bütün sənəd
və məlumatlarla müəyyən olunmuş müddət
ərzində təmin etməli və gömrük
orqanlarının müraciəti olduqda, onlara yardım
göstərməlidirlər.
40.2. Gömrük bəyannaməsini,
təkrar ixrac bildirişini, qısa idxal (ixrac)
bəyannaməsini, sadələşdirilmiş
bəyannaməni, gömrük
rəsmiləşdirilməsinə dair ərizəni və
gömrük orqanlarının bu Məcəlləyə
uyğun olaraq tələb etdiyi siyahısı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilən digər
sənədləri təqdim edən şəxs onlarda
göstərilən məlumatların
düzgünlüyünə və tamlığına,
malların seçilmiş gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsinə və icazə verilmiş
əməliyyatlarla bağlı üzərinə
götürdüyü öhdəliklərə əməl
olunmasına görə cavabdehdir.[9]
40.3. Gömrük bəyannaməsi,
təkrar ixrac bildirişi, qısa idxal (ixrac)
bəyannaməsi, sadələşdirilmiş bəyannamə,
gömrük rəsmiləşdirilməsinə dair
ərizə və gömrük orqanlarının bu
Məcəlləyə uyğun olaraq tələb etdiyi siyahısı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilən digər
sənədlər şəxsin nümayəndəsi
tərəfindən təqdim olunduqda, həmin
nümayəndə də bu Məcəllənin 40.2-ci
maddəsində müəyyən olunmuş
öhdəliklərə əməl olunmasına görə
cavabdehdir.[10]
40.4. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
bəyannaməçiyə, mallar barədə səlahiyyəti olan digər şəxslərə gömrük
bəyannaməsinin, təkrar ixrac bildirişinin, qısa idxal
(ixrac) bəyannaməsinin, sadələşdirilmiş
bəyannamənin, gömrük
rəsmiləşdirilməsinə dair ərizənin tərtib edilməsində və
malların gömrük rəsmiləşdirilməsi
üzrə digər əməliyyatların həyata
keçirilməsində yardım
göstərməlidirlər.[11]
40.5. Bu Məcəllə və
gömrük işi üzrə digər qanunvericilik aktları
ilə gömrük orqanlarına təqdim olunması
nəzərdə tutulmuş sənədlər, o cümlədən
gömrük bəyannamələri elektron formada təqdim
oluna bilər.
40.6. Sənədlərin elektron
formada təqdim olunması qaydaları “Elektron imza və
elektron sənəd haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilir.
Maddə 41.
Məlumatların mühafizəsi
41.1. Gömrük orqanları
dövlət orqanlarından, hüququ və fiziki
şəxslərdən, həmçinin digər
ölkələrin gömrük orqanlarından əldə
etdikləri məlumatlardan yalnız öz xidməti
vəzifələrinin yerinə yetirilməsi məqsədi
ilə istifadə edə bilərlər.
41.2. Gömrük
orqanları əldə etdikləri, yaxud onlara təqdim olunan
məxfi və konfidensial məlumatların mühafizəsini
təmin etməlidir. Qanunla müəyyənləşdirilmiş
hallar istisna edilməklə, həmin məlumatlar onları
təqdim etmiş şəxsin və ya orqanın birbaşa
icazəsi olmadan gömrük orqanları tərəfindən
açıqlana bilməz.
41.3. Dövlət
və ya kommersiya sirrindən, habelə qanunla qorunan digər
konfidensial məlumatlardan qeyri-qanuni istifadə etmiş və
ya onları açıqlamış gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri müvafiq qanunvericiliyə
uyğun olaraq məsuliyyət daşıyırlar.
41.4. Dövlət
sirri təşkil edən məlumatların digər
dövlətlərə və beynəlxalq təşkilatlara
verilməsi qaydası “Dövlət sirri haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
tənzimlənir.
41.5. Məlumat
mübadiləsi prosesində iştirak edən subyektlərin
hüquqlarının və məlumatların mühafizəsi
gömrük orqanlarının xüsusi proqramlardan və texniki
vasitələrdən istifadə etməsi yolu ilə təmin
olunur.
41.6.
Məlumatların mühafizə səviyyəsi onların
kateqoriyasına uyğun olmalıdır. Məlumatların
kateqoriyasına uyğun olaraq mühafizəsi
sərəncamında informasiya ehtiyatları olan gömrük
orqanları tərəfindən təmin edilməlidir.
41.7.
Məlumatların mühafizəsi üçün istifadə
olunan texniki vasitələrin istismarına dair
tələblərə riayət olunmasına nəzarəti
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı həyata keçirir.
41.8. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı bütün maraqlı
şəxslərlə informasiya texnologiyalarının
tətbiqi barədə mümkün qədər geniş
məsləhətləşmələr həyata keçirir.
FƏSİL 8
GÖMRÜK ORQANLARININ ELEKTRON MƏLUMAT
SİSTEMİ
Maddə 42.
Ümumi müddəalar
42.1. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı məlumatların elektron qeydiyyatı, saxlanılması,
mühafizəsi və mübadiləsi, o cümlədən risk
qiymətləndirilməsinin və idxalatçıların
risk qrupları üzrə bölgüsünün
aparılması
məqsədilə gömrük orqanlarının elektron
məlumat sisteminin işlənib hazırlanmasını və
istifadəsini təmin edir. [12]
42.2. Gömrük
orqanları tərəfindən qeydiyyata alınan
məlumatların məzmununu, onların təqdim olunma
müddətlərini, mühafizəsi
məsələlərini də nəzərdə tutan elektron
məlumat sistemindən istifadə qaydalarını müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı təsdiq edir.
Maddə 43.
Gömrük orqanlarının elektron məlumat sistemindən
istifadə
Gömrük
orqanlarının elektron informasiya sisteminə məlumat
göndərmək və ya oradan məlumat almaq istəyən
şəxslər müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada gömrük orqanları
tərəfindən gömrük orqanlarının elektron
informasiya sisteminin istifadəçisi (bundan sonra -
istifadəçi) kimi təsdiq edilməlidir.
Maddə 44.
İstifadəçilər
44.1.
İstifadəçi olmaq üçün şəxs
kağız üzərində yazılı, yaxud elektron
formalarda ərizə və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi digər
sənədlərlə müvafiq icra hakimiyyəti orqanına
müraciət edir.
44.2. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı ərizəyə bir ay
müddətində baxır, bu Məcəllənin 42.2-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydalara uyğun
olaraq şəxsin müraciətinin təmin edilməsi və
ya edilməməsi barədə qərar qəbul edir və ona
müvafiq bildiriş göndərir.
44.3. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müraciətin təmin
edilməməsi barədə qərar qəbul etdikdə,
ərizəçiyə təqdim olunan bildirişdə
müraciətin təmin olunmamasının
səbəbləri göstərilməlidir.
44.4. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının qərarı ilə razı
olmayan ərizəçi həmin qərardan bu
Məcəllənin 10-cu fəslinə uyğun olaraq inzibati
qaydada və (və ya) məhkəməyə şikayət
edə bilər.
Maddə 45.
İstifadəçilər üçün
müəyyən edilmiş şərtlər
45.1. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı istifadəçi, istifadəçilər qrupu
və ya bütün istifadəçilər üçün
bu Məcəllənin 42.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydalarda göstərilən şərtlər
müəyyən etmək hüququna malikdir.
45.2. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı bu Məcəllənin 45.1-ci maddəsində qeyd
olunan şərtlər barədə aidiyyəti
istifadəçiyə (istifadəçilərə) yazılı, o cümlədən elektron formada bildiriş verməlidir.
İstifadəçi (istifadəçilər)
tərəfindən bu Məcəllənin 45.3-cü
maddəsinə uyğun olaraq şikayət verilmədiyi
təqdirdə, şərtlərə aşağıdakı
tarixdən əməl olunmalıdır:[13]
45.2.1. istifadəçi
(istifadəçilər) üçün müəyyən
edilmiş şərtlər barədə bildirişin verildiyi
tarixdən etibarən iyirminci iş günündən;
45.2.2. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi daha sonrakı
tarixdən.
45.3. Müəyyən edilmiş
şərtlərlə razı olmayan istifadəçi
(istifadəçilər) müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının qərarından bu Məcəllənin 10-cu
fəslinə uyğun olaraq inzibati qaydada və (və ya)
məhkəməyə şikayət edə bilər.
Maddə 46.
İstifadəçinin təsdiqinin ləğvi
46.1. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı bildiriş göndərməklə,
gömrük orqanlarının elektron məlumat sistemindən
istifadə edən şəxsin istifadəçi kimi təsdiqini
aşağıdakı hallarda ləğv edir:
46.1.1.
istifadəçi bu Məcəllə ilə
üzərinə qoyulmuş öhdəliklərə
əməl etmədikdə;
46.1.2.
istifadəçi bu Məcəllənin 45.1-ci maddəsinə
uyğun olaraq müəyyənləşdirilmiş
şərtləri yerinə yetirmədikdə;
46.1.3.
istifadəçi gömrük orqanlarının elektron
məlumat sisteminə qeyri-qanuni daxil olmağa və ya
müdaxiləyə görə qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş qaydada təqsirli bilindikdə.
46.2. Şəxsin
istifadəçi kimi təsdiqinin ləğvi barədə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının bildirişində
bunun səbəbləri göstərilməlidir.
46.3. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının qərarı ilə razı
olmayan istifadəçi həmin qərardan bu
Məcəllənin 10-cu fəslinə uyğun olaraq inzibati
qaydada və (və ya) məhkəməyə şikayət
edə bilər.
Maddə 47.
Məlumatların qeydiyyatı
47.1. Gömrük
orqanları istifadəçi tərəfindən verilən
və ya qəbul edilən məlumatların qeydiyyatını
aparır.
47.2. Bu
Məcəllənin 47.1-ci maddəsində
göstərilən qeydiyyat barədə müvafiq materiallar
məlumatın verilmə və ya qəbul edilmə
tarixindən etibarən 3 (üç) il müddətində
saxlanmalıdır.
IV BÖLMƏ
GÖMRÜK
ORQANLARININ QƏRARLARI VƏ ONLARDAN ŞİKAYƏTVERMƏ
FƏSİL 9
GÖMRÜK
ORQANLARININ QƏRARLARI
Maddə 48.
Ümumi müddəalar
48.1. Gömrük
orqanlarının qərarları onların öz
təşəbbüsü, yaxud maraqlı şəxslərin
yazılı, o cümlədən elektron formada müraciəti əsasında
qəbul olunur. Həmin şəxslər gömrük
orqanlarını müvafiq qərarların qəbulu
üçün zəruri olan məlumatlarla təmin etməlidirlər.
48.2. Gömrük
orqanlarının qərarları bir şəxs və ya
şəxslər qrupu barəsində qəbul olunur.
48.3. Bu
Məcəllədə başqa müddət
nəzərdə tutulmadıqda, qərar şəxsin
yazılı, o cümlədən elektron formada müraciəti gömrük
orqanına daxil olduğu tarixdən 30 (otuz) gün
ərzində qəbul edilməlidir. Qərarların qəbulu
ilə əlaqədar inzibati icraat “İnzibati icraat
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun
olaraq aparılır.
48.4. Gömrük
orqanları tərəfindən qərarların qəbul
edilməsi haqqında məlumatın maraqlı
şəxsə (şəxslərə) və ya onların
nümayəndələrinə verilməsi qaydası bu
Məcəllə və “İnzibati icraat haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
tənzimlənir. Qərar müraciət edən şəxs
üçün əlverişsiz olduqda, onun qəbul
edilməsinin səbəbləri göstərilməli və
şəxsə qərarla bağlı yuxarı gömrük
orqanına və ya məhkəməyə şikayət
vermək hüququ haqqında məlumat verilməlidir.
48.5. Gömrük
orqanının qərarı şəxs (şəxslər)
onu aldığı gündən qüvvəyə minir.
48.6. Gömrük
orqanının qərarı yazılı formada qəbul olunur
və bütün gömrük ərazisində hüquqi
qüvvəyə malikdir.
48.7. Gömrük
orqanları tərəfindən qərara
düzəlişlərin və əlavələrin
edilməsi, onun etibarsız sayılması və ləğvi
qaydaları bu Məcəllə və “İnzibati icraat
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
tənzimlənir.
48.8. Şəxsin
(şəxslərin) gömrük orqanının
qərarından bu Məcəllənin 10-cu fəslinə
uyğun olaraq inzibati və (və ya) məhkəmə
qaydasında şikayət etmək hüququ vardır.
Maddə 49.
Şəxsin xeyrinə çıxarılmış qanuni
qərarın ləğvi və ona dəyişiklik
edilməsi
49.1. Gömrük
orqanının şəxsin xeyrinə
çıxardığı qərar aşağıdakı
halların hamısı olduqda ləğv edilir:
49.1.1. qərar
qeyri-dəqiq və ya natamam məlumat əsasında qəbul
edilmişdirsə;
49.1.2. şəxs
təqdim etdiyi məlumatın qeyri-dəqiq və ya natamam
olduğunu bilirdi və ya bilməli idi;
49.1.3. şəxsin
təqdim etdiyi məlumat düzgün və tamam olsaydı,
qərar fərqli olardı.
49.2.
Qanunvericilikdə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, bu Məcəllənin 49.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulan ləğvetmə
barədə qərar, ilkin qərar qüvvəyə mindiyi
tarixdən etibarən qüvvəyə minmiş
sayılır.
49.3. Şəxsin
xeyrinə çıxarılan qərar onun icra edilməsi
üçün orada nəzərdə tutulmuş bir və ya
bir neçə öhdəliyin yerinə yetirilmədiyi təqdirdə
də ləğv edilir və ya ona dəyişiklik edilir. Bir
neçə şəxsin xeyrinə
çıxarılmış qərar yalnız bu qərarla
əlaqədar öhdəliyi yerinə yetirməyən
şəxslə bağlı hissədə ləğv olunur
və ya ona dəyişiklik edilir.
49.4.
Barəsində qərar çıxarılmış
şəxs həmin qərarın ləğv edilməsi
və ya ona dəyişiklik edilməsi haqqında “İnzibati
icraat haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
müəyyən edilmiş qaydada
məlumatlandırılır.
Maddə 50.
Məcburi qərarlar
50.1. Şəxs
konkret mallar və əməliyyatlarla əlaqədar
malların təsnifatını, gömrük dəyərini,
mənşə ölkəsini və gömrük
ödənişlərinin məbləğini
əvvəlcədən müəyyənləşdirmək
məqsədilə gömrük orqanına yazılı, o cümlədən elektron formada müraciət edə
bilər. Gömrük orqanları həmin müraciət
əsasında bu mallar və əməliyyatlarla
əlaqədar malların təsnifatının, gömrük
dəyərinin, mənşə ölkəsinin və
gömrük ödənişlərinin məbləğinin
müəyyən edilməsi baxımından məcburi olan
qərarlar qəbul edirlər.
50.2. Məcburi
qərar, müvafiq bildirişin və qərarın
surətinin barəsində qərar
çıxarılmış şəxsə təqdim
olunduğu tarixdən qüvvəyə minir. Həmin
tarixdən bu qərarın icrası gömrük orqanları
üçün məcburidir.
50.3. Bu
Məcəllənin 50.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan qərarlar yalnız həmin qərarlar
qüvvəyə mindikdən sonra gömrük
rəsmiləşdirilməsi tamamlanan mallara
münasibətdə gömrük orqanları
üçün məcburidir.
50.4. Bu
Məcəllənin 50.5-ci maddəsinə əsasən
ləğv edilən qərarlar istisna olmaqla, malların
təsnifatına, mənşə ölkəsinə dair
məcburi qərarlar qüvvəyə mindiyi tarixdən
etibarən 3 (üç) il müddətində, malların
gömrük dəyərinə və gömrük
ödənişlərinin məbləğinə dair
məcburi qərarlar isə qüvvəyə mindiyi
tarixdən etibarən 1 (bir) il müddətində
qüvvədə olur.
50.5. Məcburi
qərarlar aşağıdakı hallarda ləğv edilir:
50.5.1. bu
Məcəllənin 49.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş halda;
50.5.2. qərar
qəbul edildikdən sonra malların təsnifatı,
gömrük dəyəri, mənşə ölkəsi
və gömrük ödənişləri ilə
bağlı məsələləri tənzimləyən
gömrük qanunvericiliyində qərarla ziddiyyət yaradan
dəyişiklik edildikdə.
FƏSİL 10
GÖMRÜK
ORQANLARININ, ONLARIN VƏZİFƏLİ
ŞƏXSLƏRİNİN QƏRARLARINDAN,
HƏRƏKƏTLƏRİNDƏN VƏ YA
HƏRƏKƏTSİZLİYİNDƏN ŞİKAYƏTVERMƏ
Maddə 51.
Şəxsin şikayətvermə hüququ
Maraqlı
şəxslər hüquqlarını, azadlıqlarını
və qanunla qorunan maraqlarını müdafiə etmək
məqsədi ilə gömrük orqanlarının,
onların vəzifəli şəxslərinin
qərarlarından, hərəkətlərindən və ya
hərəkətsizliyindən bu Məcəlləyə,
Azərbaycan Respublikasının İnzibati Prosessual
Məcəlləsinə, “İnzibati icraat haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununa və digər qanunlara
uyğun olaraq şikayət vermək hüququna malikdirlər.
Maddə 52.
Şikayətin verilməsi və qərarın qəbul
edilməsi qaydaları
52.1. Gömrük
orqanlarının, onların vəzifəli
şəxslərinin qərarlarından,
hərəkətlərindən və ya
hərəkətsizliyindən şikayət inzibati qaydada
və (və ya) məhkəmə qaydasında verilir.
52.2. İnzibati
qaydada şikayət “İnzibati icraat haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa uyğun olaraq verilir.
52.3.
Qanunvericilikdə daha qısa müddət nəzərdə
tutulmamışdırsa, inzibati şikayətə ən geci
15 (on beş) gün müddətində baxılmalı və
mahiyyəti üzrə qərar qəbul edilməlidir.
Şikayətin araşdırılması ilə
əlaqədar əlavə sənədlər və materiallar
tələb olunduqda, şikayətə baxan gömrük
orqanının rəhbəri tərəfindən bu
müddət daha 15 (on beş) gün uzadılır.
52.4. Qərardan
şikayət üzrə gömrük orqanlarının
qərarı yazılı formada qəbul edilir.
52.5.
Şikayətçi gömrük orqanlarının
qərarı barədə qanunla müəyyən edilmiş
qaydada məlumatlandırılmalıdır. Qərar
müraciət edən şəxs üçün
əlverişsiz olduqda, onun qəbul edilməsinin
səbəbləri yazılı formada göstərilməli
və şəxsə qərarla bağlı yuxarı gömrük
orqanına və ya məhkəməyə şikayət
vermək hüququ haqqında məlumat verilməlidir.
52.6. Bu
Məcəllənin 52.3-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş müddət ərzində
qərar qəbul edilmədikdə və ya şəxs
qəbul edilmiş qərarla razılaşmadıqda,
məhkəməyə şikayət edilə bilər.
52.7. Gömrük
orqanlarının qərarlarından məhkəmə
qaydasında şikayət (inzibati iddia) Azərbaycan
Respublikasının İnzibati Prosessual Məcəlləsi
ilə müəyyən olunmuş qaydada verilir.
V BÖLMƏ
GÖMRÜK
ORQANLARININ VƏZİFƏLİ ŞƏXSLƏRİ
FƏSİL 11
GÖMRÜK
ORQANLARININ VƏZİFƏLİ ŞƏXSLƏRİNİN
HÜQUQİ STATUSU, DÖVLƏT VƏ SOSİAL
MÜDAFİƏSİ
Maddə 53.
Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin hüquqi statusu
53.1. Təhsil
səviyyəsinə, peşəkarlığına,
səhhətinə, işgüzar, fiziki və mənəvi
keyfiyyətlərinə görə gömrük orqanlarına
həvalə edilmiş vəzifələri yerinə yetirə
bilən və Azərbaycan Respublikasının dövlət
dilini sərbəst bilən Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşları gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri ola bilərlər.
53.2. Gömrük
orqanlarında ilk dəfə vəzifəyə təyin
edilən Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşları aşağıdakı məzmunda
and içirlər: “Mən Azərbaycan Respublikası
gömrük orqanının vəzifəli şəxsinin
səlahiyyətlərini həyata keçirərkən
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına və
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə
sözsüz riayət etməyə, Azərbaycan
Respublikasının iqtisadi suverenliyini və
təhlükəsizliyini müdafiə etməyə, öz
xidməti vəzifələrimi vicdanla yerinə
yetirməyə və gömrük xidməti intizamının
tələblərinə əməl etməyə and
içirəm”.
53.3.
Andiçmə mərasimi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada keçirilir.
53.4. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinə
xüsusi rütbələr verilir. Xüsusi
rütbələr və onların verilməsi qaydaları
“Gömrük orqanlarında xidmət haqqında”
Əsasnamə ilə müəyyən edilir.
53.5. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
üçün xüsusi geyim forması müəyyən
edilir. Xüsusi geyim formasının, fərqlənmə
nişanlarının təsvirini müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı, onlarla təchizat normalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı, xüsusi geyim formasının
daşınması qaydalarını isə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir. Xüsusi geyim
forması və fərqlənmə nişanları pulsuz
verilir.
53.6. Bu
Məcəllənin 53.4-cü və 53.5-ci maddələrinin
müddəaları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının strukturuna daxil olan digər qurumların
vəzifəli şəxslərinə də şamil edilir.
53.7. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri öz
xidməti vəzifələrini yerinə yetirərkən bu
Məcəllə və gömrük işi üzrə digər
qanunvericilik aktları ilə
müəyyənləşdirilmiş
səlahiyyətlərdən istifadə edirlər.
53.8. Gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri hüquqazidd
qərarlarına, hərəkətlərinə,
hərəkətsizliklərinə görə müvafiq
qanunvericiliyə uyğun olaraq məsuliyyət
daşıyırlar.
53.9. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin əxlaq
prinsipləri və etik davranış qaydaları müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının təsdiq etdiyi Etik Davranış
Kodeksi və digər normativ hüquqi aktlarla tənzimlənir.
53.10. Gömrük
orqanlarında xidmətə qəbul, xidmət
keçmənin qaydaları və gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
hüquqi statusunun əsasları bu Məcəllə,
“Gömrük orqanlarında xidmət haqqında”
Əsasnamə və digər normativ hüquqi aktlarla
tənzimlənir.
Maddə 54.
Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin dövlət və sosial müdafiəsi
54.1. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri xidməti
vəzifələrini yerinə yetirərkən hakimiyyət
nümayəndəsidir və dövlətin mühafizəsi
altında olurlar.
54.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
əməyinin ödənilməsi, maddi-məişət
təminatı, dövlət və sosial müdafiəsi
müvafiq qanunvericiliklə tənzimlənir.
Maddə 55.
Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin xidməti vəzifələrini lazımi
səviyyədə yerinə yetirmələri
üçün təminat
55.1. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri xidməti
vəzifələrini yerinə yetirərkən bu
Məcəlləni, digər qanunvericilik aktlarını və
beynəlxalq müqavilələri rəhbər tuturlar.
55.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri xidməti
vəzifələrini yerinə yetirərkən birbaşa
rəhbərlərinə tabedirlər.
55.3.
Qanunvericiliklə səlahiyyət verilmiş müvafiq
dövlət orqanlarının vəzifəli
şəxsləri istisna olmaqla, gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
fəaliyyətinə heç kəs müdaxilə edə
bilməz.
55.4. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
sahibkarlıq fəaliyyəti, o cümlədən
təsərrüfat subyektlərinin idarəçiliyində
birbaşa və ya dolayısı ilə
(nümayəndədən, vasitəçidən istifadə
etməklə) iştirakı, gömrük
məsələləri üzrə üçüncü
şəxslərin müvəkkili kimi çıxış
etməsi, əvəzçiliklə istənilən haqqı
ödənilən işi yerinə yetirməsi (elm-tədris
və yaradıcılıq fəaliyyətindən başqa),
gömrük işi ilə əlaqədar mülki-hüquqi
xarakterli işləri müqavilə əsasında yerinə
yetirməsi, vəzifə səlahiyyətlərindən
sui-istifadə etməsi, tətillərin təşkili və
onların keçirilməsində iştirakı, siyasi
partiyalar yaratması, yaxud onların işində iştirak
etməsi qadağandır.
55.5. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinə
xidməti vəzifələrini yerinə yetirərkən
hədə-qorxu gəlinməsi, onlara müqavimət
göstərilməsi, bununla əlaqədar həyatına,
sağlamlığına və əmlakına zorakılıq
və ya qəsd edilməsi qanunla müəyyən edilmiş
qaydada məsuliyyətə səbəb olur.
FƏSİL 12
GÖMRÜK
ORQANLARININ VƏZİFƏLİ ŞƏXSLƏRİNİN
SƏLAHİYYƏTLƏRİ
Maddə 56.
Keşik çəkmə (patrulluq) və müşahidə
56.1. Gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri bu Məcəllənin və
gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarının müddəalarının pozulmasının
qarşısını almaq məqsədi ilə xidməti
vəzifələrini yerinə yetirərkən, gömrük
nəzarətinin bu Məcəllənin 92.2.7-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş formasından
istifadə etməklə, gömrük ərazisində
aşağıdakı hərəkətləri həyata
keçirmək hüququna malikdirlər:
56.1.1. Xəzər
dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına
mənsub olan bölməsində, o cümlədən orada
yerləşən adalarda, süni adalarda, qurğularda, tikililərdə
və gömrük nəzarəti altında olan digər
ərazilərdə keşik çəkmə (patrulluq) və
müşahidə aparmaq;
56.1.2. dəmiryol
vağzallarına və stansiyalarına, orada
yerləşən tikililərə daxil olmaq, həmin
ərazidə, habelə dəmir yolunun müəyyən
olunmuş hissələrində, ehtiyat yollarında keşik
çəkmə (patrulluq) və müşahidə aparmaq;
56.1.3. aeroportlara,
aerodromlara, orada yerləşən tikililərə,
təyyarələrin uçuş-enmə zolağına daxil
olmaq və müşahidələr aparmaq, bu
məqsədlər üçün orada qalmaq.
56.2. Bu
Məcəllənin 56.1-ci maddəsində
göstərilən məqsədlər üçün
zəruri hesab edilən digər yerlərdə də keşik
çəkmə (patrulluq) və müşahidə aparıla
bilər.
56.3.
Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallar istisna
olmaqla, gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin keşik çəkmə (patrulluq)
və müşahidə aparmaq hüququ
məhdudlaşdırıla bilməz.
56.4. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
tərəfindən keşik çəkmənin
(patrulluğun) və müşahidələrin
aparılması qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı müəyyən edir.
Maddə 57.
Nəqliyyat vasitələrinə daxilolma
57.1. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
aşağıdakı hallarda gömrük ərazisində
olan nəqliyyat vasitələrinə daxil olmaq hüququna
malikdirlər:
57.1.1. nəqliyyat
vasitəsi gömrük ərazisindən kənar
ərazidən gömrük ərazisinə daxil olduqda;
57.1.2. nəqliyyat
vasitəsi gömrük ərazisindən kənara
çıxdıqda;
57.1.3. nəqliyyat
vasitəsi gömrük ərazisindən kənar
əraziyə daxil olmaq üçün gömrük
ərazisindən tranzitlə keçdikdə;
57.1.4. gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
nəqliyyat vasitəsində gömrük
ödənişləri ödənilməmiş,
aparılması və ya gətirilməsi qadağan olunmuş
malların daşınmasını ehtimal etdikdə;
57.1.5. gömrük
qanunvericiliyinin pozulmasına dair əməliyyat məlumatı
olduqda.
57.2. Nəqliyyat
vasitəsinə görə məsul şəxs gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
nəqliyyat vasitəsinə, yaxud onun hər hansı
hissəsinə təhlükəsiz daxil olmasını və
tərk etməsini, lazımi hallarda onları orada qalmaq
uçun münasib yerlə öz vəsaiti hesabına
təmin etməlidir.
Maddə 58.
Nəqliyyat vasitələrinin saxlanılması və
yoxlanılması
58.1.
Aşağıdakı hallardan birinin və ya bir necəsinin
mövcudluğuna dair əsası olduqda, gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
nəqliyyat vasitəsini yoxlama aparmaq məqsədi ilə
dayandırır və gömrük nəzarəti altında
olma müddətindən çox olmamaq şərtilə
həmin nəqliyyat vəsitəsini saxlayır:
58.1.1. nəqliyyat
vasitəsində gömrük ödənişləri
ödənilməmiş, habelə aparılması və ya
gətirilməsi qanunvericiliklə qadağan edilmiş mallar
olduqda;
58.1.2. nəqliyyat
vasitəsində müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
təsdiq etdiyi qaydalara əsasən təhlükəli hesab
edilmiş mallar olduqda;
58.1.3. nəqliyyat
vasitəsində qanunvericiliyə zidd olaraq idxalı və ya
ixracı nəzərdə tutulan mallar olduqda;
58.1.4. bu
Məcəllənin və ya gömrük işi üzrə
digər qanunvericilik aktlarının pozulması faktları
barədə məlumatlar olduqda;
58.1.5. malların
qanunvericiliyə zidd qaydada idxalına və ya ixracına
cəhdlə bağlı digər əsaslı dəlillər
olduqda.
58.2. Nəqliyyat
vasitəsinin sürücüsü nəqliyyat vasitəsini
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin tələbi ilə könüllü
dayandırmadıqda, bunun üçün bu
Məcəllədə müəyyən edilmiş qaydada
fiziki qüvvədən, gömrük orqanlarının
sərəncamında olan xüsusi vasitələrdən
və bu Məcəllədə 80.2.5-ci maddəsində
müəyyən edilmiş hallarda odlu silahdan istifadə oluna
bilər.
58.3. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri bu
Məcəllənin 57.1-ci maddəsində
göstərilən hallarda da nəqliyyat
vasitələrində yoxlama aparmaq hüququna malikdirlər.
58.4. Nəqliyyat
vasitələrində yoxlama aparan gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin bu
Məcəllənin 58.1.1 - 58.1.5-ci maddələrində
göstərilən halların mövcudluğuna əsaslı
şübhəsi olduqda, nəqliyyat vasitəsinin
istənilən hissəsinə daxil ola, oradakı bütün
bağlamaları, bağlı qutuları aça, malları
yoxlaya bilərlər.
58.5.
Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallar istisna
olmaqla, gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin nəqliyyat vasitələrində yoxlama
aparmaq səlahiyyətləri məhdudlaşdırıla
bilməz.
58.6. Yoxlama
nəticəsində bu Məcəllənin 58.1.1 - 58.1.5-ci
maddələrində göstərilən hallar aşkar
olunmadıqda, gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri nəqliyyat vasitəsinin marşrut
üzrə hərəkətinin davam etməsini təmin
etməlidirlər.
Maddə 59.
Nəqliyyat vasitələrində olan malların
mühafizəsi
Bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş
səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsi ilə
əlaqədar nəqliyyat vasitəsinə daxil olub, yoxlama
aparan gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri oradakı malların mühafizəsini
təmin etməlidirlər.
Maddə 60.
Şəxslərin sorğu-sual edilməsi
60.0. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
gömrük ərazisinə daxil olan və ya bu ərazini
tərk edən, bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş müvafiq prosedurlardan keçdiyi ərazidə
və ya malların müvəqqəti saxlandığı
ərazidə olan şəxsləri bu Məcəllənin
92.2.5-ci maddəsinə müvafiq olaraq aşağıdakı
məsələlər barədə sorğu-sual etmək
hüququna malikdirlər:
60.0.1. həmin
şəxsdə gömrük ödənişləri
ödənilməmiş, gətirilməsi və ya
aparılması qanunvericiliklə qadağan edilmiş, yaxud
hər hansı digər malların mövcudluğu;
60.0.2. malların xassələri,
xüsusiyyəti, mənşə ölkəsi, qiyməti, ona
mülkiyyət hüququ, nəzərdə tutulan təyinat
yeri;
60.0.3. şəxsin
və ya onun təmsil etdiyi idarə, müəssisə və
təşkilatın bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş ödənişlər
üzrə gömrük borcunun olub-olmaması;
60.0.4. gömrük
borcu mövcuddursa, onun xüsusiyyəti və
məbləği.
Maddə 61.
Şəxsin onun şəxsiyyəti, ünvanı,
səyahət marşrutu, səyahət sənədi və
digər məsələlər barədə sorğu-sual
edilməsi
61.1.
Məcəllənin bu maddəsi gömrük ərazisinə
daxil olan nəqliyyat vasitəsindən düşmüş
və ya düşdüyü ehtimal edilən,
həmçinin gömrük ərazisinə daxil olması
faktını gizlətmiş və ya gizlətməsi ehtimal
olunan şəxslərə şamil edilir.
61.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri bu
Məcəllənin 61.1-ci maddəsində
göstərilən şəxsləri aşağıdakı
məsələlər barədə sorğu-sual etmək
hüququna malikdirlər:
61.2.1. şəxsin
şəxsiyyətini təsdiq edən sənədlər;
61.2.2. şəxsin
yaşadığı ünvan;
61.2.3. şəxsin
səyahətinin məqsədi və marşrutu;
61.2.4. şəxsin
səyahət sənədi;
61.2.5. şəxsin
düşdüyü və ya düşməsi ehtimal
edilən və gömrük ərazisindən yola
düşməyə cəhd göstərdiyi və ya cəhd
göstərməsi ehtimal edilən nəqliyyat vasitəsi.
61.3. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri eyni zamanda
nəqliyyat müəssisələrinin sahiblərini və
onların işçilərini də sorğu-sual etmək hüququna
malikdirlər.
Maddə 62.
Sorğu-sualla bağlı sənədlərin təqdim
olunması və yoxlanılması
62.1. Şəxs,
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin sorğu-sual aparılması
üçün bu Məcəlləyə uyğun olaraq
tələb etdiyi aidiyyəti sənədləri onlara
təqdim etməlidir.
62.2. Şəxsin
təqdim etdiyi sənədlər gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
tərəfindən dərhal yoxlanılır və yoxlama
başa çatdıqdan sonra ona qaytarılır.
Maddə 63.
Köməkçi vasitələrdən istifadə
etməklə, şəxslərin ilkin yoxlanılması
63.1. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
nəqliyyat vasitəsində olan şəxsin
üzərində ilkin yoxlama keçirmək hüququna
malikdirlər.
63.2. İlkin yoxlama
xidməti itlər, rentgen aparatı, surətçıxaran
avadanlıq, mexaniki, elektrik, elektron cihazlar və digər
vasitələrdən istifadə edilməklə aparılan yoxlamadır.
Maddə 64.
Şəxsi yoxlama
64.1. İlkin
yoxlamadan sonra fiziki şəxsin aparılması və ya
gətirilməsi qanunvericiliklə qadağan edilmiş, yaxud
məhdudlaşdırılmış, habelə
barəsində gömrük ödənişləri
ödənilməmiş malları, bu Məcəllənin
və gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarının müddəalarının pozulması
faktını təsdiq edən əşyaları
üzərində gizlətməsi və daşıması
barədə əsaslı şübhə yarandıqda,
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri onu saxlayır və gömrük
nəzarətinin müstəsna forması kimi, bu
Məcəllənin 92.2.2-ci maddəsinə müvafiq olaraq
üzərində şəxsi yoxlama aparırlar.
64.2. Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri tərəfindən həyata
keçirilən şəxsi yoxlama sanitar-gigiyenik
tələblərə cavab verən təcrid olunmuş
yerdə aparılır. Şəxsi yoxlama zamanı
videoçəkilişdən istifadə edilmədikdə
azı 2 (iki) hal şahidinin iştirakı məcburidir.
Şəxsi yoxlama zamanı şəxsin soyundurulması
zərurəti yarandığı halda
videoçəkilişdən istifadəyə yol verilmir.[14]
64.3. Fiziki
şəxsin bədənində narkotik vasitələri və
psixotrop maddələri gizlətməsini müəyyən
etmək məqsədilə tibbi müayinə tibb
işçisi tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada həyata
keçirilməlidir.
64.4.
Üzərində şəxsi yoxlama aparılan fiziki
şəxsin bədən üzvləri tibb işçisi
tərəfindən yoxlanılmalıdır.
64.5. Gömrük
orqanlarının şəxsi yoxlama aparan vəzifəli
şəxsləri, hal şahidləri, bu prosesə cəlb
edilən tibb işçiləri yoxlanılan fiziki
şəxslə eyni cinsdən olmalıdırlar.
64.6. Şəxsi
yoxlama zamanı fiziki şəxs üzərində
gizlətdiyi malları (əşyaları) könüllü
surətdə təqdim etmədikdə, gömrük
orqanlarıının vəzifəli şəxsləri bu
Məcəllənin 77-ci və 78-ci maddələrində
nəzərdə tutulmuş qaydada fiziki qüvvə tətbiq
etmək hüququna malikdirlər.
64.7. Şəxsi
yoxlama aparılarkən, fiziki şəxsin üzərində
aşkar edilən malın (əşyanın) bu
Məcəllənin 64.1-ci maddəsində
göstərilənlərə aid olması barədə
kifayət qədər əsas olduğu halda, həmin mallar
və əşyalar gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri tərəfindən qanunla
nəzərdə tutulmuş qaydada götürülür.
64.8. Şəxsi
yoxlama aparılması haqqında bu Məcəllənin 99-cu
maddəsinin tələbləri nəzərə alınmaqla
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi formada protokol tərtib olunur.
64.9. Protokol
gömrük orqanının yoxlama aparan vəzifəli
şəxsi, yoxlanılan fiziki şəxs, hal
şahidləri, narkotik vasitələr və psixotrop
maddələr gizlədilməsini müəyyən etmək
məqsədilə tibbi müayinə aparıldıqda və
ya fiziki şəxsin bədən üzvləri
yoxlanıldıqda tibb işçisi tərəfindən imzalanır.
Maddə 65.
Gömrük nəzarətindən keçməli olan
malların yoxlanılması
65.1. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
gömrük nəzarətindən keçməli olan
malların yoxlanmasını, çəkisinin
müəyyənləşdirilməsini,
ölçülməsini, sayılmasını, onlardan prob
və nümunələrin götürülməsini,
gömrük ekspertizasının aparılmasını
təmin edirlər.
65.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
gömrük nəzarətindən keçməli olan
malları müəyyənləşdirmək
üçün içərisində mallar olan və ya
olması ehtimal edilən istənilən yerləri,
bağlamaları açmaq və ya açılmasını
tələb etmək hüququ vardır.
65.3. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
yoxlamaların aparılması yerini təyin etmək və
həmin malların, bağlamaların oraya gətirilməsini
tələb etmək hüququna da malikdirlər.
65.4. Malların
təyin edilən yerə gətirilməsi ilə bağlı
yaranan əsaslandırılmış zəruri xərclər
onları idxal və ya ixrac edən şəxs tərəfindən
ödənilir.
65.5. Bu
Məcəllənin 65.1-ci maddəsində qeyd olunan
səlahiyyətlər əl yüklərinə,
müşayiət olunan və olunmayan baqajlara, poçt
göndərişlərinə (poçt rabitəsi
xidmətindən istifadə edənlərin yazışma
sirrini, poçt vasitəsilə ötürülən
məlumat sirrinin qorunması hüququnu pozmamaq şərti
ilə) və istənilən nəqliyyat
vasitələrinə də şamil edilir.
65.6. Yoxlamaya fiziki
və kimyəvi vasitələrlə analiz və testlərin
aparılması, malların çəkilməsi,
ölçülməsi daxil ola bilər. Yoxlamanın
sürətləndirilməsi məqsədi ilə
itlərdən, detektorlardan, kimyəvi maddələrdən,
rentgen aparatlarından, surətçıxaran avadanlıqdan,
mexaniki, elektrik, elektron cihazlardan, malların
yerləşdirildiyi bağlamaların deşilməsi və
sökülməsi üçün tətbiq olunan digər
vasitələrdən istifadə edilə bilər. Həmin
vasitələrin siyahısını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
65.7. Gömrük
nəzarətindən keçməli olan mallardan prob və
nümunələr gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri tərəfindən bu
Məcəllə ilə müəyyən olunmuş qaydada
götürülür.
65.8.
Götürülən prob və nümunələr
onların ekspertizasını aparmağa imkan verən minimum
miqdarda (sayda, ölçüdə) olmalıdır.
65.9. Bu
Məcəllə və gömrük işinə dair digər
qanunvericilik aktları ilə onlara verilmiş
səlahiyyətlərin həyata keçirilməsi
məqsədi ilə gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri gömrük
nəzarətindən keçməli olan malların olduğu
və ya olması ehtimal edilən bütün
ərazilərə, tikililərə və başqa
yerlərə sərbəst surətdə daxil olmaq və orada
baxış keçirmək hüququna malikdirlər.
65.10.
Yaşayış binalarına (sahələrinə) orada
yaşayan fiziki şəxslərin iradəsindən kənar
və ya iradəsinə zidd gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin daxil olmasına yol verilmir.
65.11. Yoxlama
zamanı hüquqpozma faktı aşkar edilərsə,
əlaqədar şəxslər qanunla müəyyən
edilmiş qaydada məsuliyyət daşıyırlar.
Maddə 66.
Gömrük nəzarəti altında olan malların
əlavə yoxlanılması
66.1. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
gömrük nəzarəti altında olan mallarla
əlaqədar bu Məcəllənin və gömrük
işi üzrə digər qanunvericilik aktlarının
tələblərinin pozulması barədə kifayət
qədər əsası olduqda, şəxsdən həmin
malların əlavə yoxlanılması üçün
təqdim olunmasını tələb edirlər.
66.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
gömrük nəzarəti altında olan mallarla bağlı
bu Məcəlləyə və gömrük işi
üzrə digər qanunvericilik aktlarına uyğun olaraq
onlara verilmiş səlahiyyətlərdən istifadə
edirlər.
66.3. Yoxlama
bəyannaməçinin və ya bu əməliyyatlara
birbaşa, yaxud dolayı yolla aidiyyəti olan, habelə bu
Məcəlləyə uyğun olaraq tələb olunan
sənədlərə malik istənilən şəxsin
olduğu yerdə aparıla bilər.
Maddə 67.
Mallarla bağlı hesabatın təqdim olunması
67.0. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
gömrük ərazisində bu Məcəllədə
nəzərdə tutulmuş lisenziyalaşdırılan
fəaliyyəti həyata keçirən şəxsə
bildiriş göndərməklə, ondan kağız
üzərində yazılı, yaxud elektron formalarda
aşağıdakıların dərhal təqdim olunmasını
tələb etmək hüququna malikdirlər:
67.0.1. gömrük
ərazisinə gətirilmiş mallar haqqında hesabatı;
67.0.2. malların
gömrük ərazisinə gətirilməsi və ya bu
ərazidən aparılması ilə bağlı bu
Məcəlləyə uyğun olaraq tələb olunan
sənədi.
Maddə 68.
Gömrük ödənişlərinin ödənilməsi
üçün təminatın tələb edilməsi
Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
gömrük borcunun ödənilməsi üçün
təminatı bu Məcəllənin 45-ci fəslində
nəzərdə tutulmuş qaydada şəxsdən
tələb etmək hüququna malikdirlər.
Maddə 69.
Təmsilçiliklə bağlı sənədin təqdim
edilməsi
69.1. Bu
Məcəlləyə və gömrük işi üzrə
digər qanunvericilik aktlarına uyğun olaraq təmsil etdiyi
şəxsin adından və ya öz adından onun
mənafeyi üçün fəaliyyət göstərdiyini
bildirən şəxs, təmsilçiliklə bağlı
sənədləri gömrük orqanlarına təqdim
etməlidir.
69.2.
Təmsilçiliklə bağlı sənədlər
təqdim olunmadıqda, gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri həmin təmsilçiliyi
tanımaqdan imtina edirlər.
Maddə 70.
Sənədlərin təqdim edilməsinə dair
tələblər
70.1. Şəxsin
və ya onun nümayəndəsinin bu Məcəllənin
və gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarının tələblərini, o cümlədən digər
prosedurları pozmaqla malları idxal və ixrac etməsi,
gömrük dəyərini düzgün bəyan
etməməsi, gömrük güzəştlərindən
təyinatı üzrə, yaxud düzgün istifadə
etməməsi barədə kifayət qədər əsas
olduqda, gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri yazılı bildiriş göndərməklə
onlardan bu Məcəllənin 70.2-ci maddəsində
göstərilən müddəti əhatə edən
müvafiq sənədlərin təqdim olunmasını
tələb edirlər.
70.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri bu
Məcəllənin 70.1-ci maddəsində
göstərilən bildirişin təqdim edildiyi tarixdən
əvvəlki 3 (üç) il ərzində gömrük
sərhədindən keçirilmiş malların
gömrük dəyəri, gömrük
ödənişləri və ya həmin mallarla bağlı
digər əməliyyatlara dair məlumatların olduğu
və ya olması ehtimal edilən mühasibat uçotu sənədlərinin təqdim
olunmasını şəxsdən, yaxud onun
nümayəndəsindən tələb etmək hüququna
malikdirlər. [15]
70.3. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
malları idxal və ixrac edən şəxslərdən
və ya onların nümayəndələrindən bu
Məcəllənin 70.2-ci maddəsində
göstərilən sənədlərin surətlərinin
çıxarılmasına və ya onlardan
çıxarışlar edilməsinə şərait
yaradılmasını, müvafiq məlumatlara və
sənədlərə dair sualların
cavablandırılmasını tələb etmək hüququ
vardır.
Maddə 71.
Sənədlərin təqdim edilməsi ilə bağlı
əlavə səlahiyyətlər
Gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri gömrük auditinin və
araşdırmalarının aparılması üçün
zəruri olan sənədləri (məlumatları)
dövlət və yerli özünüidarəetmə
orqanlarına, fiziki və hüquqi şəxslərə
sorğu verməklə, qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş qaydada alırlar.
Maddə 72.
Xarici dildə olan sənədlər (məlumatlar)
Xarici dildə olan
sənədlər (məlumatlar) onları gömrük
orqanına təqdim edən şəxsin vəsaiti hesabına
Azərbaycan Respublikasının dövlət dilinə
tərcümə olunmalıdır.
Maddə 73.
Gömrük orqanları tərəfindən
sənədlərin və məlumatların
götürülüb saxlanılması
73.1. Qanunla başqa
müddət müəyyən edilmədikdə, gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri bu
Məcəlləyə və gömrük işi üzrə
digər qanunvericilik aktlarına uyğun olaraq şəxs
tərəfindən təqdim edilməsi tələb olunan
sənəd və məlumatları 1(bir)
günədək müddətə götürüb saxlamaq
hüququna malikdirlər. [16]
73.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri bu
Məcəllənin tələblərinə əsasən
sənəd və məlumatları götürüb
saxladığı halda, həmin sənəd və ya
məlumatlara hüququ olan şəxsin müraciəti
əsasında həmin şəxsə onların
müəyyən edilmiş qaydada təsdiq edilmiş
surətini verirlər.
73.3.
Müəyyən edilmiş qaydada təsdiq edilmiş
sənəd və məlumatların surəti sənədin
əsli kimi istifadə oluna bilər.
Maddə 74.
Sənədlərin gömrük auditi
Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
sənədlərin gömrük auditini bu
Məcəllənin 98-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydada həyata keçirirlər.
Maddə 75.
Gömrük auditi zamanı əldə edilmiş
sənədlərin surətinin çıxarılması
75.1. Gömrük
auditi aparıldığı zaman yoxlanılan
sənədlər bu Məcəllənin və gömrük
işi üzrə digər qanunvericilik aktlarının
tələblərinin pozulması faktını ehtimal
etməyə əsas verdikdə, gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri həmin
sənədlərin surətlərinin çıxarılması
məqsədi ilə 1 (bir) günədək
müddətinə götürmək hüququna
malikdirlər.
75.2. Surəti
çıxarıldıqdan sonra sənədlər onlar
üzərində hüquq sahibi olan şəxsə
qaytarılır.
Maddə 76.
Gömrük auditi zamanı əldə edilmiş
məlumatların, sənədlərin və malların
götürülüb saxlanılması
76.1. Gömrük
auditi aparıldığı zaman yoxlanılan məlumatlar,
sənəd və mallar bu Məcəllənin və
gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarının tələblərinin pozulması
faktını ehtimal etməyə əsas verdikdə,
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri həmin məlumatları,
sənədləri və malları götürüb
saxlayırlar.
76.2. Gömrük
orqanlarının gömrük auditini aparan vəzifəli
şəxsləri sənəd və məlumatları
götürüb saxladığı halda, bu həmin
sənəd və ya məlumatlara hüququ olan şəxsin
müraciəti əsasında həmin şəxsə
onların müəyyən edilmiş qaydada təsdiq
olunmuş surətini verirlər.
76.3. Malların
müsadirə ediləcəyi, gömrük
ödənişlərinin həmin mallara
yönəldiləcəyi, yaxud sənədlərin və
malların maddi sübut olması halları istisna
edilməklə, götürülmüş
sənədlər, məlumatlar və mallar gömrük
auditinin başa çatdığı gün sahibinə
qaytarılır.
Maddə 77.
Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri tərəfindən fiziki qüvvə,
xüsusi vasitələr və odlu silahdan istifadənin
şərtləri və hüdudları
77.1 Gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri xidməti
vəzifələrini yerinə yetirərkən bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda
və qaydada fiziki qüvvə, xüsusi vasitələr və
odlu silah tətbiq etmək hüququna malikdirlər.
77.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri fiziki
qüvvənin, xüsusi vasitələrin və odlu silahın
tətbiqi ilə əlaqədar hallarda müvafiq hərəkət
etmək üçün xüsusi hazırlıq
keçməli, bu sahədə yararlı olmalarının
müəyyənləşdirilməsi məqsədi ilə
müntəzəm yoxlanılmalıdırlar.
77.3. Fiziki
qüvvəni, xüsusi vasitələri və odlu silahı
tətbiq edərkən, gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri
aşağıdakıları etməyə borcludurlar:
77.3.1.
tələblərinin yerinə yetirilməsi üçün
şəxsə kifayət qədər vaxt verməklə
fiziki qüvvəni, xüsusi vasitələri və ya odlu
silahı tətbiq etmək niyyəti barədə
xəbərdarlıq etmək (bunların tətbiqində
ləngimənin şəxslərin həyatı və
sağlamlığı üçün birbaşa
təhlükə yaratdığı, digər ağır
nəticələrə səbəb ola biləcəyi,
qəfil və ya silahlı basqın, döyüş
texnikası və nəqliyyat vasitələrindən
istifadə etməklə hücum zamanı, yaxud
yaranmış vəziyyətdə xəbərdarlıq
edilməsi yersiz və ya qeyri-mümkün olduğu başqa
hallar istisna edilir);
77.3.2. bədən
xəsarəti almış şəxsə ilkin tibbi yardım
göstərilməsini təmin etmək;
77.3.3.
hüquqpozmanın xarakteri və ictimai təhlükəlilik
dərəcəsindən, həmçinin
göstərilən müqavimətin qüvvəsindən
asılı olaraq, təhlükənin aradan
qaldırılması zamanı vurulan ziyanın minimum
olmasına çalışmaq.
77.4. Fiziki qüvvənin, xüsusi
vasitələrin və ya odlu silahın bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda
tətbiqi yaranmış təhlükəyə mütənasib
olmalıdır. Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri tərəfindən fiziki qüvvənin,
xüsusi vasitələrin, odlu silahın tətbiq edildiyi
hər bir halda müvafiq gömrük orqanında xidməti
yoxlama aparılmalı və onun bu hərəkətlərinin
qanunauyğunluğu barədə rəy verilməlidir.
77.5. Fiziki qüvvənin, xüsusi
vasitələrin və odlu silahın tətbiq edilməsi
barədə gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri dərhal gömrük orqanının
rəhbərinə və ya onu əvəz edən
şəxsə, sonuncu isə, hadisə baş verən andan
24 (iyirmi dörd) saat ərzində bu barədə müvafiq
prokurora məlumat verməlidir.
77.6. Fiziki
qüvvənin, xüsusi vasitələrin və odlu silahın
qanunsuz tətbiqinə yol verən gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş məsuliyyət
daşıyırlar.
Maddə 78.
Fiziki qüvvənin tətbiqi
Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
gömrük hüquqpozmalarının qarşısını
almaq, onları törətmiş şəxsləri tutub
saxlamaq, müqaviməti dəf etmək, qanuni
sərəncamlara və ya tələblərə tabe olmamaq
hallarını aradan qaldırmaq, həmçinin
gömrük nəzarəti altında olan binaya, əraziyə
daxil olmaqla, mallara və nəqliyyat vasitələrinə
yaxın düşməyə mane olmaq, eləcə də
həmin vəzifəli şəxsə həvalə
edilmiş vəzifələrin yerinə yetirilməsinə
mane olan digər hərəkətlərin
qarşısını almaq məqsədi ilə bu
vəzifələrin yerinə yetirilməsini başqa
üsullarla təmin etmək mümkün olmadıqda, fiziki
qüvvə tətbiq etmək hüququna malikdirlər.
Maddə 79.
Xüsusi vasitələrin tətbiqi
79.1. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri xidməti
vəzifələrini yerinə yetirərkən
aşağıdakı hallarda əl qandalları, rezin
dəyənəklər, gözyaşardıcı
maddələr, binaların açılması
üçün qurğular, nəqliyyatın məcburi
dayandırılmasını təmin edən vasitələr
və digər xüsusi vasitələr tətbiq etmək
hüququna malikdirlər:
79.1.1. gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin və
başqa şəxslərin üzərinə edilən
basqınların dəf edilməsi üçün;
79.1.2. gömrük
orqanlarına məxsus və ya onların istifadəsindəki
binalara, otaqlara, tikililərə və nəqliyyat
vasitələrinə, gömrük nəzarəti altında
olan mallara və nəqliyyat vasitələrinə
basqınların dəf edilməsi, həmçinin
göstərilən obyektlər zəbt edildikdə, onların
azad edilməsi üçün;
79.1.3.
hüquqpozmaları törətmiş şəxslər tabe
olmadıqda, müqavimət göstərdikdə, digər
hüquqazidd hərəkətlər etdikdə, yaxud
ətrafındakılara və ya özünə ziyan vurmaq
ehtimalı yarandıqda, onların tutulub saxlanılması
və gömrük orqanlarının xidməti binalarına
gətirilməsi üçün;
79.1.4.
sürücüsü gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin saxlamaq barədə
tələbini yerinə yetirmədikdə, nəqliyyat
vasitəsinin saxlanılması üçün;
79.1.5. gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinə
göstərilən fiziki müqavimətin aradan
qaldırılması üçün.
79.2. Aşkar
hamiləlik əlamətləri olan qadınlara,
azyaşlılara, əlilliyi və digər fiziki pozuntuları aşkar bilinən
şəxslərə qarşı (onlar tərəfindən
silahlı müqavimət göstərilməsi, insanların
həyatı və sağlamlığı, gömrük
nəzarəti altında olan malların və nəqliyyat
vasitələrinin toxunulmazlığına təhlükə
törədən dəstə şəklində və
digər basqınlar edilməsi halları istisna olmaqla),
habelə kənar şəxslərin zərər
çəkə biləcəyi hallarda xüsusi
vasitələrin tətbiq edilməsi qadağandır. [17]
79.3. Zəruri
müdafiə və ya son zərurət hallarında
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri xüsusi vasitələr olmadıqda, əl
altında olan digər vasitələrdən istifadə edə
bilərlər.
79.4. Bu
Məcəllənin 79.1-ci maddəsi nəzərə
alınmaqla, gömrük orqanlarında istifadə olunan
xüsusi vasitələrin siyahısını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 80.
Odlu silahın gəzdirilməsi, saxlanılması və ondan
istifadə
80.1. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının təsdiq etdiyi siyahıda
göstərilən gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinə xidməti
vəzifələrini yerinə yetirərkən bu
Məcəllədə müəyyən edilmiş qaydada
və hallarda xidməti odlu silah gəzdirmək, saxlamaq və
təyinatı üzrə istifadə etmək hüququ verilir.
80.2. Gömrük orqanlarının odlu
silahdan istifadə etmək hüququ olan vəzifəli
şəxsləri yalnız zəruri müdafiə və ya
son zərurət vəziyyətində real təhlükənin
qarşısını alarkən odlu silahı
aşağıdakı hallarda tətbiq edə bilərlər:
80.2.1. gömrük orqanlarının
işçilərinin həyatı və
sağlamlığı üçün təhlükə
yaradan basqının dəf edilməsi üçün;
80.2.2. başqa şəxslərin
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin odlu silahını əldə etmək
cəhdlərinin qarşısını almaq üçün
(gömrük orqanının vəzifəli şəxsi
tərəfindən tutulub saxlanılan şəxsin həmin
vəzifəli şəxs tərəfindən
göstərilən məsafəni azaltmaq yolu ilə onun odlu
silahına yaxınlaşmaq və ya bu cür silaha toxunmaq
cəhdi bu silahı əldə etmək cəhdi kimi
qiymətləndirilir);
80.2.3. gömrük orqanlarına
məxsus və ya onların istifadəsində olan binalara,
otaqlara, tikililərə və nəqliyyat
vasitələrinə, gömrük nəzarəti altında
olan mallara və nəqliyyat vasitələrinə silahlı
və ya dəstə şəklində basqının dəf
edilməsi üçün;
80.2.4. silahlı müqavimət
göstərən şəxsin, həmçinin silahın
təhvil verilməsi haqqında qanuni tələbi yerinə
yetirməkdən imtina edən silahlı şəxsin tutulub
saxlanılması üçün;
80.2.5. sürücü gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
həyatı və sağlamlığı üçün
real təhlükə yaradarsa və onların nəqliyyat
vasitəsini saxlamaq barədə dəfələrlə
edilən tələblərinə tabe olmazsa, zədə
vurmaqla nəqliyyat vasitələrinin dayandırılması
üçün;
80.2.6. gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin həyat və
sağlamlığı üçün təhlükə
törədən heyvanların zərərsizləşdirilməsi
üçün;
80.2.7. odlu silah tətbiq etmək
niyyəti haqqında xəbərdarlıq edilməsi,
həyəcan siqnalı verilməsi və ya kömək
çağırılması üçün.
80.3. Odlu silahı tətbiq
etməzdən əvvəl şəxsə şifahi
xəbərdarlıq edilməli və ya xəbərdarlıq
atəşi açılmalıdır. Şəxsə xəbərdarlıq
edilmədən yalnız aşağıdakı hallarda odlu
silah tətbiq edilə bilər:
80.3.1. qəfil, yəni birdən-birə
gözlənilməz hücum baş verdikdə;
80.3.2. hücum üçün odlu
silahdan, mexaniki nəqliyyat vasitəsindən,
təhlükə yaradan yırtıcı, vəhşi və
ya başqa heyvandan istifadə edildikdə.
80.4. Qadınlara, aşkar əlillik və
ya sağlamlıq imkanlarının məhdudluğunun
əlamətləri olan şəxslərə və
azyaşlılara qarşı, həmçinin silahın
tətbiqi nəticəsində kənar şəxslərin
zərər çəkə biləcəyi və adamların
çox toplaşdığı hallarda odlu silahın
tətbiq edilməsi qadağandır (həmin
şəxslər tərəfindən gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin həyatı və
sağlamlığı üçün təhlükə
törədən silahlı müqavimət, silahlı
dəstə və digər şəkildə hücum
halları istisna edilməklə). [18]
80.5. Gömrük
orqanlarında istifadə olunan odlu silah və döyüş
sursatlarının siyahısını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 81.
Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin qanuni sərəncamlarının və
ya tələblərinin icrasının məcburiliyi
81.1. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
gömrük işinə dair qanuni
sərəncamlarının və ya tələblərinin
icrası şəxslər üçün məcburidir.
81.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin qanuni
sərəncamlarına və ya tələblərinə tabe
olmamaq, həmçinin onların vəzifələrini
yerinə yetirməsinə maneçilik törədən
hərəkətlər qanunla müəyyən edilmiş
qaydada məsuliyyətə səbəb olur.
XÜSUSİ
HİSSƏ
VI BÖLMƏ
GÖMRÜK
NƏZARƏTİ
FƏSİL 13
GÖMRÜK
NƏZARƏTİNİN HƏYATA
KEÇİRİLMƏSİ
Maddə 82.
Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük
nəzarətindən keçirilməsi
82.1. Bütün
şəxslər malları bu Məcəllədə
nəzərdə tutulmuş qaydada, bərabər əsaslarla
gömrük ərazisinə gətirmək və bu
ərazidən aparmaq hüququna malikdirlər.
82.2. Bu
Məcəllədə nəzərdə tutulan hallar istisna
olmaqla, heç bir şəxs malları gömrük
ərazisinə gətirmək və bu ərazidən aparmaq
hüququndan məhrum edilə və ya onun bu hüququ
məhdudlaşdırıla bilməz.
82.3. Bu
Məcəllədə nəzərdə tutulan hallar istisna
olmaqla, gömrük ərazisinə gətirilən və bu
ərazidən aparılan bütün mallar və nəqliyyat
vasitələri, gömrük rüsumları və
vergilərin tutulma obyektləri olub-olmadığından
asılı olmayaraq gömrük nəzarətindən
keçməlidir.
82.4. Gömrük
orqanları gömrük nəzarətini həyata
keçirərkən, bu Məcəllənin 84-cü
maddəsində və gömrük işi üzrə
digər qanunvericilik aktlarında müəyyən edilmiş
hallar istisna olmaqla, gömrük nəzarətinin bu
Məcəllənin 92.2-ci maddəsində
göstərilən bütün formalarından istifadə etmək
hüququna malikdirlər.
82.5. Gömrük
sərhəd buraxılış
məntəqələrində bu Məcəllənin
214-cü və 215-ci maddələri, “Mülki
dövriyyədə olmasına yol verilməyən (mülki
dövriyyədən çıxarılmış)
əşyaların siyahısı haqqında”, “Mülki
dövriyyənin müəyyən
iştirakçılarına mənsub ola bilən və
dövriyyədə olmasına xüsusi icazə
əsasında yol verilən (mülki dövriyyəsi
məhdudlaşdırılmış) əşyaların
siyahısı haqqında”, “Azərbaycan Respublikasının
ərazisində dövriyyəsi qadağan edilmiş,
məhdudlaşdırılmış və nəzarət
edilən narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin,
habelə Azərbaycan Respublikasının ərazisində
idxalına, ixracına, tranzit nəql edilməsinə və
istehsalına lisenziya (xüsusi razılıq) tələb
olunan prekursorların siyahılarının təsdiq
edilməsi haqqında”, “Aviasiya haqqında” Azərbaycan
Respublikasının qanunları, müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının qərarı ilə gömrük
ərazisinə gətirilməsi və ya bu ərazidən
aparılması qadağan edilən, yaxud
məhdudlaşdırılan malların siyahısı hər
kəs üçün yaxşı görünən
lövhələrdə yerləşdirilməlidir. Həmin
siyahılarda malların gətirilməsi və ya
aparılmasına qadağa qoyan, yaxud
məhdudlaşdırılan qanunun və digər normativ
hüquqi aktların adı, qəbul edilmə tarixi və
müvafiq maddəsi (bəndi) əks etdirilməlidir.
82.6. Bu
Məcəllənin 82.5-ci maddəsində
göstərilən siyahılardakı malların
gömrük ərazisinə gətirilməsinə və ya bu
ərazidən aparılmasına məhdudiyyət qoyan
vəzifəli şəxs həmin malları gömrük
sərhədindən keçirən şəxsə bu
barədə müvafiq normativ hüquqi aktın adını,
maddəsini (bəndini) və qəbul edilmə tarixini əks
etdirən protokolun surətini verməlidir.
82.7. Bu
Məcəllənin 82.5-ci maddəsində
göstərilən siyahılarda nəzərdə tutulmayan
malların gömrük ərazisinə gətirilməsinə
və ya bu ərazidən aparılmasına məhdudiyyət
qoyan vəzifəli şəxslər cinayət və ya
inzibati məsuliyyətə cəlb edilirlər.
82.8. Şəxs
barəsində gömrük nəzarətinin
müəyyən formalarının tətbiq olunmaması
və ya onlardan azadetmə onu bu Məcəllənin
müddəalarına, digər qanunvericilik aktlarına,
beynəlxalq müqavilələrə riayət etmək
vəzifəsindən azad etmir.
Maddə 83.
Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük
nəzarəti altında olma müddəti
83.1. Gömrük
ərazisinə gətirilən mallar və nəqliyyat
vasitələri gömrük sərhədini keçdiyi andan
başlayaraq aşağıdakı hallardan biri baş
verənədək gömrük nəzarəti altında
olurlar:
83.1.1.
sərbəst dövriyyəyə buraxılanadək;
83.1.2. məhv
edilənədək;
83.1.3.
dövlətin xeyrinə imtina olunanadək;
83.1.4. malların
dövlət mülkiyyətinə keçirilməsi, yaxud bu
Məcəllənin 330-cu maddəsinə müvafiq olaraq onlar
barəsində sərəncam verilməsinədək;
83.1.5. mallar və
nəqliyyat vasitələri gömrük ərazisindən
faktiki çıxarılanadək.
83.2. İxrac
gömrük proseduru, daxili tranzit və ya xaricdə emal
xüsusi gömrük prosedurları üçün bəyan
edilən daxili mallar və nəqliyyat vasitələri
müvafiq gömrük bəyannaməsi gömrük
orqanı tərəfindən təsdiq olunduğu vaxtdan
başlayaraq, gömrük ərazisindən aparılana,
dövlətin xeyrinə imtina ya məhv edilənə, yaxud
gömrük bəyannaməsinin bu Məcəllənin
154-cü maddəsinə uyğun olaraq
ləğvinədək gömrük nəzarəti altında
olurlar.
83.3. Son istifadə
xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallar bu Məcəllənin 195-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş
müddətdə gömrük nəzarəti altında
olurlar.
83.4. Gömrük
nəzarəti altında olan mallar və nəqliyyat
vasitələrindən istifadə olunmasına və onlar
barəsində sərəncam verilməsinə bu
Məcəllə ilə
müəyyənləşdirilmiş qaydada və
şərtlər daxilində yol verilir.
83.5.
Əvvəllər gömrük ərazisindən
çıxarılmış malların və nəqliyyat
vasitələrinin, yaxud emal məhsullarının
gömrük qanunvericiliyinə əsasən mütləq
qaydada geri qaytarılması nəzərdə tutulduğu
hallarda, gömrük orqanları həmin malların və
nəqliyyat vasitələrinin, yaxud emal məhsullarının
geri gətirilməsinə dair öhdəliklərin
şəxslər tərəfindən bu
Məcəllədə göstərilən qaydada,
gömrük prosedurlarının şərtlərinə
uyğun olaraq yerinə yetirilməsinə nəzarəti
həyata keçirirlər.
Maddə 84.
Gömrük nəzarətinin müəyyən
formalarından azadetmə
84.1. Gömrük
nəzarətinin müəyyən formalarından azadetmə
bu Məcəllə, gömrük işi üzrə digər
qanunvericilik aktları və beynəlxalq
müqavilələrlə müəyyən olunur.
84.2. Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin və onunla birlikdə gedən
ailə üzvlərinin şəxsi baqajı gömrük
yoxlamasından azaddır.
84.3. Xidməti
vəzifələrinin icrası ilə əlaqədar
gömrük sərhədindən keçən Azərbaycan
Respublikası Baş nazirinin, onun müavinlərinin,
Azərbaycan Respublikası müvafiq icra hakimiyyəti
orqanlarının rəhbərlərinin, Azərbaycan
Respublikası Milli Məclisi deputatlarının və
Azərbaycan Respublikasının İnsan hüquqları
üzrə müvəkkilinin (ombudsmanın) şəxsi
baqajları gömrük yoxlamasından azaddır.
84.4. Öz yoluna
davam edən xarici hərbi gəmilərin, hərbi hava
gəmilərinin, eləcə də digər hərbi
texnikanın gömrük yoxlamasından azad edilməsi
dövlətlərarası sazişlərlə
tənzimlənir.
84.5. Beynəlxalq
müqavilələrə uyğun olaraq gömrük
nəzarətinin müəyyən formalarından azadetmə
bu sazişlər təsdiq edildikdən (ratifikasiya olunduqdan)
sonra həyata keçirilir.
Maddə 85.
Gömrük nəzarətinin həyata
keçirilməsində texniki nəzarət
vasitələrindən istifadə
85.1. Gömrük
nəzarətinin səmərəliliyinin artırılması
və həyata keçirilmə müddətinin
azaldılması məqsədi ilə gömrük
orqanları siyahısı və istifadə qaydaları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən olunan texniki vasitələrdən istifadə
edirlər.
85.2. Bu
Məcəllənin 84.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan texniki vasitələr insanların, bitkilərin,
heyvanların həyatı və sağlamlığı
üçün təhlükəli olmamalı,
şəxslərə, mallara və nəqliyyat
vasitələrinə ziyan vurmamalıdır.
Maddə 86.
Gömrük nəzarəti həyata keçirilərkən
gömrük orqanları tərəfindən dəniz
(çay) və hava gəmilərindən istifadə
86.1. Azərbaycan
Respublikasının daxili sularında və Xəzər
dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına
mənsub olan bölməsində və gömrük
sərhədinə yaxın ərazidə olan mallara və
nəqliyyat vasitələrinə gömrük nəzarəti
gömrük orqanlarının sərəncamında olan
dəniz (çay) və hava gəmilərindən istifadə
edilməklə, bu Məcəlləyə müvafiq olaraq
həyata keçirilir.
86.2. Gömrük
orqanlarının dəniz (çay) və hava
gəmilərindən istifadə olunmaqla gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsi qaydalarını
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 87.
Malların, nəqliyyat vasitələrinin, binaların və
başqa yerlərin eyniləşdirilməsi
87.1. Gömrük
nəzarətindən keçirilməli olan malların və
nəqliyyat vasitələrinin olduğu və ya ola
biləcəyi nəqliyyat vasitələri, binalar və
digər yerlər, həmçinin icrasına nəzarət
gömrük orqanlarına həvalə edilmiş
fəaliyyətlərin həyata keçirildiyi yerlər,
gömrük nəzarəti altında olan mallar və
nəqliyyat vasitələri gömrük orqanları
tərəfindən eyniləşdirilə bilər.
87.2.
Eyniləşdirmə, plombların qoyulması,
rəqəmlə, hərflə nişanlama, markalama,
eyniləşdirmə işarələri, möhürlərin
və ştampların vurulması, prob və
nümunələrin götürülməsi, malların
və nəqliyyat vasitələrinin təsviri,
çertyojların çəkilməsi, miqyaslı
təsvirlərin, fotoşəkillərin,
illüstrasiyaların hazırlanması, malların
müşayiətedici və başqa
sənədlərindən və digər
eyniləşdirmə vasitələrindən istifadə yolu
ilə həyata keçirilir.
Maddə 88.
Gömrük nəzarəti altında olan malların və
nəqliyyat vasitələrinin inventarlaşdırılması
Gömrük
orqanları gömrük nəzarəti altında olan
malların və nəqliyyat vasitələrinin,
həmçinin gömrük ödənişləri
ödənilməmiş və ya gömrük
güzəştləri tətbiq edilmiş malların
inventarlaşdırılmasını aparmaq hüququna
malikdirlər.
Maddə 89. Gömrük
nəzarətinin minimum müddətdə həyata
keçirilməsi tələbinə riayət olunması
Gömrük
orqanları, bəyannaməçi və mallar barədə
səlahiyyəti olan digər şəxslər gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsi üçün
zəruri olan minimum müddətə riayət etməyə
borcludurlar.
Maddə 90.
Gömrük nəzarəti həyata keçirilərkən
qanunsuz zərər vurulmasına yol verilməməsi
90.1. Gömrük
nəzarəti həyata keçirilərkən
şəxslərə, onlara məxsus olan mallara və
nəqliyyat vasitələrinə qanunsuz zərər
vurulmasına yol verilmir.
90.2. Qanunsuz
zərər vurmuş gömrük orqanları və
onların vəzifəli şəxsləri qanunvericiliyə
uyğun olaraq məsuliyyət daşıyırlar.
Maddə 91.
Bəyannaməçinin, mal sahibinin, mallar və nəqliyyat
vasitələri barəsində səlahiyyəti olan digər
şəxslərin və ya onların
nümayəndələrinin malların və nəqliyyat
vasitələrinin yoxlanılmasında iştirakı
91.1.
Bəyannaməçi, mal sahibi, mallar və nəqliyyat
vasitələri barəsində səlahiyyəti olan digər
şəxslər və ya onların
nümayəndələri gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin tələbi ilə
malların və nəqliyyat vasitələrinin
yoxlanılmasında iştirak etməli və onlara zəruri
yardım göstərməlidirlər.
91.2.
Bəyannaməçi, mal sahibi, mallar və nəqliyyat
vasitələri barəsində səlahiyyəti olan digər
şəxslər və ya onların
nümayəndələri gömrük yoxlamasının
keçirilməsində öz təşəbbüsləri
ilə də iştirak etmək hüququna malikdirlər.
91.3. Gömrük
orqanlarının malları və nəqliyyat
vasitələrini bəyannaməçinin, mal sahibinin, mallar
və nəqliyyat vasitələri barəsində
səlahiyyəti olan digər şəxslərin və ya
onların nümayəndələrinin iştirakı olmadan
aşağıdakı hallarda yoxlamaq hüququ vardır:
91.3.1. mallar və
nəqliyyat vasitələri gömrük orqanına təqdim
edildiyi gündən 10 (on) gün keçdikdən sonra
həmin şəxslər gəlmədikdə;
91.3.2. milli
təhlükəsizlik, ictimai asayiş, insanların həyat
və sağlamlığı, heyvanlar və bitkilər
aləmi, ətraf mühit, xalqların mədəni, tarixi
və arxeoloji sərvətləri üçün
təhlükə mövcud olduqda;
91.3.3. mallar
beynəlxalq poçt göndərişləri
vasitəsilə göndərildikdə;
91.3.4. mallar və
nəqliyyat vasitələri gömrük ərazisində
müvafiq gömrük proseduru pozulmaqla saxlanıldıqda.
91.4. Bu
Məcəllənin 91.3-cü maddəsində
göstərilən hallarda mallar və nəqliyyat
vasitələri yoxlamanın nəticələrində
marağı olmayan şəxslərin iştirakı ilə
yoxlanılır.
FƏSİL 14
GÖMRÜK
NƏZARƏTİNİN TƏŞKİLİ
Maddə 92.
Gömrük nəzarətinin formaları
92.1. Gömrük
orqanları malların və nəqliyyat vasitələrinin
gömrük ərazisinə daxil olmasını, bu
ərazidən çıxmasını, tranzitini,
daşınmasını və son istifadəsini
tənzimləyən gömrük qanunvericiliyinə,
həmçinin icrasına nəzarət gömrük
orqanlarına həvalə edilmiş digər qanunvericiliyə və
beynəlxalq müqavilələrə riayət
olunmasını təmin etmək məqsədi ilə
gömrük nəzarətini həyata keçirirlər.
Gömrük nəzarəti həyata keçirilərkən
müasir texnologiya və avadanlıqdan istifadə edilir.
92.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
gömrük nəzarətini aşağıdakı formalarda
həyata keçirirlər:
92.2.1. malların
və nəqliyyat vasitələrinin yoxlanılması;
92.2.2. şəxsi
yoxlama;
92.2.3. gömrük
məqsədləri üçün lazım olan
məlumatların, elektron və ya kağız
üzərində yazılı formalarda sənədlərin,
o cümlədən Azərbaycan Respublikasının
dövlət sərhədinin buraxılış
məntəqələrindən keçirilən malların
baytarlıq, fitosanitar, gigiyenik və digər sertifikatlarla
(şəhadətnamələrlə), “Qida təhlükəsizliyi
haqqında”
Azərbaycan Respublikasının
Qanununa əsasən tərtib edilən idxal zamanı
elektron bildiriş,
Qida Təhlükəsizliyi
Reyestrindən çıxarış,
sağlamlıq
sertifikatı,
qida və yem məhsullarının
təhlükəsizliyini
təsdiq edən sənədlərlə müşayiət
olunmasının yoxlanılması;[19]
92.2.4. gömrük
auditi;
92.2.5.
şəxslərin sorğu-sual edilməsi;
92.2.6. gömrük
nəzarətindən keçməli olan mallara və
nəqliyyat vasitələrinə, onların yerləşdiyi
ərazilərə və binalara, müvəqqəti saxlanc və
gömrük anbarlarında, sərbəst zonalarda
yerləşən ərazilərə və binalara,
həmçinin icrasına nəzarət gömrük
orqanına həvalə edilmiş fəaliyyətin həyata
keçirildiyi digər yerlərə gömrük
baxışının keçirilməsi;
92.2.7. keşik
çəkmənin (patrulluğun) və gömrük
müşahidəsinin aparılması.
92.3. Beynəlxalq
müqavilələrdə nəzərdə tutulduqda,
gömrük nəzarəti gömrük ərazisindən
kənar ərazidə də həyata keçirilə
bilər.
92.4. Gömrük
nəzarətinin formaları milli və beynəlxalq
səviyyədə işlənib hazırlanmış meyarlar
əsasında risklərin
müəyyənləşdirilməsi, qiymətləndirilməsi
və qarşısının alınması üzrə
zəruri tədbirlərin həyata keçirilməsi
məqsədi ilə risklərin idarə olunması təcrübəsinə
əsaslanmalıdır.
92.5. Gömrük
nəzarəti formaları seçilərkən bu
Məcəllənin 100.2-ci maddəsində müəyyən
edilmiş qaydada yaradılan riskin idarə edilməsi
sistemindən istifadə olunur.
92.6. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı gömrük nəzarətinin
təşkili məqsədi ilə bu Məcəlləyə
uyğun olaraq aşağıdakıları müəyyən
edir:
92.6.1. gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsi
qaydalarını;
92.6.2. ümumi
risklərin idarə edilməsi qaydalarını;
92.6.3. ümumi
meyarların və prioritet nəzarət sahələrinin
müəyyən edilməsi üzrə qaydaları;
92.6.4. aidiyyəti
orqanlarla birlikdə risklərə dair məlumatların və
gömrük kəşfiyyatı məlumatlarının
mübadiləsini tənzimləyən qaydaları.
Maddə 93.
Gömrük nəzarəti zonaları
93.1. Gömrük
sahələrində, gömrük sərhədi boyunca,
gömrük rəsmiləşdirilməsi yerlərində,
sərbəst zonalarda, gömrük anbarlarında, malların
yükləmə-boşaltma və müvəqqəti saxlanc
yerlərində, gömrük nəzarəti altında olan
malların daşınmasını həyata keçirən
nəqliyyat vasitələrinin dayanacağında,
gömrük orqanlarının olduğu yerlərdə və
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi digər yerlərdə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən gömrük nəzarəti
zonaları yaradılır və rejim qaydaları
müəyyən edilir.
93.2. Gömrük
nəzarəti zonalarının yaradılması və
onların nişanlanması qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
93.3. Qanunda
nəzərdə tutulan hallar istisna olmaqla, gömrük
nəzarəti zonalarında istehsal və digər kommersiya
fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə,
malların, nəqliyyat vasitələrinin,
şəxslərin, o cümlədən dövlət
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin bu
zonaların sərhədini keçməsinə və daxilində
hərəkətinə yalnız gömrük
orqanlarının icazəsi ilə və onların
nəzarəti altında yol verilir.
93.4. Gömrük sərhəd buraxılış
məntəqələrində “Yaşıl dəhliz” və
digər buraxılış sistemlərinin tətbiqi ilə
əlaqədar müvafiq infrastruktur yaradılır və
xüsusi ayrılmış hərəkət zolaqları
müəyyən edilir.[20]
Maddə 94.
Gömrük nəzarəti üçün lazım olan
sənədlər və məlumatlar
94.1. Gömrük
sərhədindən malları və nəqliyyat
vasitələrini keçirən, yaxud icrasına
nəzarət gömrük orqanlarına həvalə
olunmuş fəaliyyəti həyata keçirən
şəxslər gömrük nəzarəti
üçün lazım olan sənədləri və
məlumatları bu orqanlara təqdim etməlidirlər.
94.2. Gömrük
nəzarəti üçün lazım olan
sənədlərin və məlumatların siyahısı,
həmçinin onların təqdim edilmə qaydaları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyən edilərək rəsmi
nəşrlərdə dərc olunur və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanlarının rəsmi internet saytlarında yerləşdirilir.
94.3. Gömrük
orqanları gömrük nəzarətinin həyata
keçirilməsi üçün gömrük
sərhədindən malları və nəqliyyat
vasitələrini keçirən şəxslərin,
gömrük brokerlərinin və ya bu cür
əməliyyatlara aidiyyəti olan digər
şəxslərin, icrasına nəzarət gömrük
orqanına həvalə olunmuş əməliyyatları
haqqında müvafiq təşkilatlardan məlumatlar və
arayışlar almaq hüququna malikdirlər.
94.4. Hüquq
mühafizə orqanları, həmçinin vergi və
başqa dövlət nəzarəti orqanları gömrük
nəzarəti üçün lazım olan məlumatları
öz təşəbbüsləri ilə və ya
qanunvericiliyə uyğun olaraq gömrük orqanlarının
sorğusu əsasında onlara təqdim edirlər.
Maddə 95.
Sənədlərin və məlumatların saxlanılması
95.1. Gömrük
nəzarətindən keçməli olan mallara dair
sənədlərə və məlumatlara malik olan
şəxslər onların bu Məcəllə və
müvafiq qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada
saxlanılmasını təmin etməlidirlər.
95.2. Saxlanma
üsulundan asılı olmayaraq, gömrük
sərhədindən keçirilən mallara dair
sənədlər və məlumatlar, həmin malların
gömrük nəzarəti altında olan mallar statusunu
itirməsindən sonrakı 3 (üç) il ərzində
saxlanılmalıdır.
95.3. Şəxs
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin sənədləri və
məlumatları əldə etməsinə şərait
yaratmalı, bununla bağlı onların suallarını
cavablandırmalı, tələb olunduqda, sənədlərin
surətlərini onlara təqdim etməlidir.
95.4. Məlumatlar
elektron formada saxlandıqda, şəxs gömrük
nəzarətindən keçməli olan mallara dair
sənədlər və məlumatlarla tanışlıq
üçün gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərini lazımi avadanlıqla
təmin etməlidir.
95.5. Mallar
sərbəst dövriyyəyə buraxıldıqda, yaxud ixrac
məqsədi ilə bəyan edildikdə, bu
Məcəllənin 95.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulan müddətin hesablanması sərbəst
dövriyyə üçün buraxılışla və
ixracla bağlı gömrük bəyannamələrinin
təsdiq edildiyi ilin sonundan başlanır. Mallar digər
gömrük proseduru altında yerləşdirildikdə, bu
Məcəllənin 95.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulan müddətin hesablanması müvafiq gömrük
prosedurunun başa çatdığı ilin sonundan
başlanır.
Maddə 96.
Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin məlumatlar və
sənədlərlə tanış olmasının təmin
edilməsi
Gömrük ərazisinə idxal
edilən və ya bu ərazidən ixrac edilən malların
daşınmasına cəlb olunmuş bütün
şəxslər saxlanması tələb olunan məlumatların
və sənədlərin gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri tərəfindən
nəzərdən keçirilməsini müəyyən
olunmuş forma və qaydada (o cümlədən elektron formada)
təmin etməlidirlər.
Maddə 97.
Gömrük nəzarətinin həyata
keçirilməsinə yardım üçün
mütəxəssislərin və ekspertlərin cəlb
edilməsi
97.1. Gömrük
orqanları gömrük nəzarətinin həyata
keçirilməsinə yardım göstərilməsi
üçün digər dövlət orqanlarının
mütəxəssislərini və ekspertlərini sorğu
əsasında, hüquqi şəxslərin
mütəxəssislərini, ekspertlərini isə, onlarla
bağlanılan müqavilə əsasında (gömrük
orqanlarına həvalə edilmiş hüquq və
vəzifələri hüquqi şəxslərə
ötürməmək şərti ilə) cəlb etmək
hüququna malikdirlər.
97.2. Gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsinə yardım
göstərilməsi üçün mütəxəssisin
və ya ekspertin cəlb edilməsi haqqında gömrük orqanının
sorğusu dövlət orqanları tərəfindən icra
edilməlidir.
97.3. Gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsinə yardım
göstərilməsi üçün cəlb olunan
dövlət orqanlarının mütəxəssislərinin
və ekspertlərinin xidməti vəzifələrinə aid
olan işlərin yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar
xərclər ödənilmir.
97.4. Gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsinə cəlb
edilən mütəxəssislər və ekspertlər onlara
məlum olan dövlət və kommersiya sirlərini, habelə
qanunla qorunan digər konfidensial məlumatları yaymamağa
borcludurlar.
Maddə 98.
Gömrük auditi
98.1. Gömrük
auditi gömrük orqanları tərəfindən, malların
və nəqliyyat vasitələrinin
buraxılışından, o cümlədən şərti
buraxılışından sonra gömrük
bəyannaməsində göstərilən məlumatların
düzgünlüyünə əmin olmaq, eləcə də
şəxsin mallar və nəqliyyat vasitələri
barəsində sərəncam verilməsinə dair
məhdudiyyətlərə, tələblərə və
şərtlərə riayət etmək
öhdəliklərini yerinə yetirməsinin
vəziyyətini müəyyənləşdirmək
məqsədi ilə aparılır. Bunun üçün
gömrük orqanları idxalatçının,
ixracatçının, mal sahibinin, bəyannaməçinin,
mallar barəsində səlahiyyəti olan digər
şəxslərin və ya onların
nümayəndələrinin həmin mallar və nəqliyyat
vasitələri ilə əlaqədar apardığı
əməliyyatlara və beynəlxalq ticarət
sövdələşmələrinə dair kommersiya
sənədlərini və məlumatları yoxlayırlar.
98.2. Gömrük
auditi gömrük bəyannaməsində qeyd olunan malların
gömrük nəzarəti altında olan mallar statusunu
itirməsindən sonrakı 3 (üç) il ərzində və
yalnız hüquqi şəxslər və hüquqi
şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə
məşğul olan fiziki şəxslər barəsində
həyata keçirilə bilər.
98.3. Gömrük
auditi idxalatçının, ixracatçının, mal
sahibinin, bəyannaməçinin, mallar barəsində
səlahiyyəti olan digər şəxslərin və ya
onların nümayəndələrinin müvafiq
tikililərində, ərazilərində, binalarında və
onların istifadəsində olan digər yerlərdə
aparıla bilər.
98.4. Gömrük auditi və onun
nəticələrinin rəsmiləşdirilməsi
“Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların
tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının
müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununa uyğun olaraq həyata keçirilir.[21]
98.5. Gömrük
auditi aparılarkən cinayət və ya inzibati hüquqpozma
əlamətləri aşkar olunarsa, hüquqpozmanın
bilavasitə obyekti üzərində gömrük auditi
başa çatdırılır, həmin auditin
nəticəsinə dair təxirə salınmadan akt tərtib
olunur və gömrük orqanları tərəfindən
inzibati, yaxud cinayət-prosessual qanunvericiliyə uyğun olaraq
müvafiq tədbirlər həyata keçirilir.
98.6. Gömrük
və vergi orqanları əldə etdikləri
məlumatları qanunvericiliklə müəyyən olunmuş
qaydada mübadilə edə, müştərək
gömrük auditi apara bilərlər.
98.7. Gömrük
auditi ümumi və xüsusi formalarda həyata keçirilir.
98.8. Ümumi
gömrük auditi gömrük orqanının
rəhbərinin və ya onu əvəz edən şəxsin
yazılı qərarı əsasında həyata
keçirilir. Gömrük orqanının ümumi
gömrük auditinin aparılması barədə
qərarının surəti, auditin sahibkarlıq sahəsində aparılan
yoxlamaların vahid məlumat reyestrində qeydiyyata
alınması barədə çıxarış və
auditi aparan şəxsin xidməti vəsiqəsi audit keçirilməmişdən
əvvəl barəsində gömrük auditi aparılacaq
şəxsə təqdim olunmalıdır.[22]
98.9. Ümumi
gömrük auditi 3 (üç) iş günündən
artıq olmayan müddətdə aparılmalıdır.
Auditin aparılması şəxsin istehsal və kommersiya
fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə mane
olmamalıdır. Eyni mallara dair təkrar ümumi
gömrük auditinin aparılmasına icazə verilmir.[23]
98.10. Xüsusi
gömrük auditi gömrük orqanının
rəhbərinin və ya onu əvəz edən şəxsin
yazılı qərarı əsasında həyata
keçirilir. Gömrük orqanının xüsusi
gömrük auditinin aparılması barədə
qərarının surəti, auditin sahibkarlıq sahəsində aparılan
yoxlamaların vahid məlumat reyestrində qeydiyyata
alınması barədə çıxarış və
auditi aparan şəxsin xidməti vəsiqəsi audit keçirilməmişdən
əvvəl barəsində gömrük auditi aparılacaq
şəxsə təqdim olunmalıdır.
98.11. Xüsusi
gömrük auditi aşağıdakı hallarda həyata
keçirilir:
98.11.1. xarici
ticarət iştirakçılarına münasibətdə -
ümumi gömrük auditinin və ya bu Məcəllə
ilə müəyyən olunmuş gömrük
nəzarətinin başqa formalarının tətbiqi
nəticəsində gömrük
rəsmiləşdirilməsi üçün təqdim olunan
məlumatların qeyri-dəqiqliyini təsdiq edən dəlillər
aşkar olunarsa və yaxud mallar üzərində
sərəncam verilməsi və ya onlardan istifadə
edilməsinə dair müəyyən olunmuş
tələblərin və məhdudiyyətlərin
pozulması ilə həyata keçirilərsə və bunun
nəticəsində gömrük rüsumlarının,
vergilərin ödənilmə qaydasının pozulması,
həmçinin Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin
dövlət tənzimlənməsini təmin edən
qanunvericiliyə müvafiq olaraq müəyyən edilmiş
məhdudiyyət və qadağalara əməl olunmaması
faktı aşkar olunarsa;
98.11.2.
gömrük brokerlərinə, müvəqqəti saxlanc
anbarlarının sahiblərinə, gömrük
anbarlarının sahiblərinə və gömrük
daşıyıcılarına münasibətdə -
gömrük sərhədindən keçirilən malların
uçotunun və onlar haqqında hesabatın düzgün
aparılmaması, yaxud bu Məcəllə ilə müəyyən
olunan müvafiq fəaliyyət növünün həyata
keçirilməsinin bu və ya digər tələb və
şərtlərinin yerinə yetirilməməsi faktı
aşkar olunarsa.
98.12. Xüsusi
gömrük auditini həyata keçirən gömrük
orqanları bu Məcəllənin 98.11-ci maddəsində
göstərilən şəxslər barəsində
aşağıdakı hərəkətləri yerinə
yetirmək hüququna malikdirlər:
98.12.1.
gömrük ərazisinə gətirilən mallarla aparılan
əməliyyatlara dair sənədlər və məlumatlarla
(o cümlədən elektron formada olan sənədlər
və məlumatlarla) tanış olmaq;
98.12.2.
barəsində gömrük auditi aparılan şəxsin
sərəncamında və ya istifadəsində olan
ərazilərə və binalara daxil olmaq, həmçinin
onun səlahiyyətli nümayəndəsinin iştirakı
ilə malları yoxlamaq və baxış keçirmək;
98.12.3. qanunla
nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada malları
götürmək.
98.13. Xüsusi
gömrük auditi onun aparılması üçün
zəruri olan ən qısa müddət ərzində,
həmin yoxlamanın keçirilməsinə dair
qərarın qəbul edildiyi tarixdən etibarən 2 (iki) aydan
gec olmamaq şərti ilə başa
çatdırılmalıdır. Şəxsə
sənədlərin və məlumatların təqdim
edilməsi haqqında tələbin verilməsindən,
onların təqdim edilməsinə qədər olan dövr
göstərilən müddətə daxil edilmir.[24]
98.14. Xüsusi
gömrük auditinin eyni şəxsə və eyni mala
münasibətdə təkrarən aparılmasına icazə
verilmir.
98.15. Xüsusi
gömrük auditinin aparılması məqsədi ilə
gömrük orqanları mallar barəsində
səlahiyyəti olan və ya malların saxlancını
həyata keçirən şəxslər, həmçinin
dövlət nəzarəti tədbirlərini həyata
keçirən orqanlar tərəfindən aparılmış
inventarlaşdırmaların nəticələrindən,
auditor rəylərindən, dövlət orqanları
tərəfindən tərtib olunmuş aktlardan və
rəylərdən istifadə etmək hüququna
malikdirlər.
Maddə 99.
Gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi
üzrə hərəkətlərin icraatı zamanı
tərtib edilən protokola dair ümumi tələblər
99.1. Bu
Məcəllə ilə nəzərdə tutulmuş hallarda
gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi
üzrə hərəkətlərin yerinə yetirilməsi
zamanı protokollar tərtib olunur. Protokollar Azərbaycan
Respublikasının dövlət dilində tərtib edilir.
Protokolların formasını bu Məcəllənin
82.6-cı, 99.2-ci və 99.3-cü maddələrinin
tələbləri nəzərə alınmaqla müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
99.2. Protokolda
aşağıdakılar göstərilir:
99.2.1. protokolun
adı;
99.2.2. konkret
hərəkətlərin həyata keçirilməsinin yeri,
tarixi və vaxtı;
99.2.3.
hərəkətin başlanması və başa
çatmasının vaxtı;
99.2.4. protokolu
tərtib etmiş şəxsin vəzifəsi, adı,
soyadı, atasının adı;
99.2.5.
barəsində müvafiq hərəkət aparılan
şəxsin, hal şahidlərinin (yalnız hal şahidlərinin
iştirak etdiyi halda)
və hərəkətin həyata keçirilməsində
iştirak edən digər şəxslərin adı,
soyadı, atasının adı, habelə onların
doğulduğu il, ay, gün və yer,
vətəndaşlığı, təhsili, iş yeri,
məşğuliyyət növü və ya vəzifəsi,
yaşadığı və qeydiyyatda olduqları ünvan,
Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində
danışa bilib-bilməməsi;[25]
99.2.6. barəsində müvafiq
hərəkət aparılan şəxsə, hal
şahidlərinə (yalnız hal şahidlərinin iştirak etdiyi halda) və hərəkətin həyata
keçirilməsində iştirak edən digər
şəxslərə onların hüquq, vəzifə və
məsuliyyətinin izah edilməsi haqqında qeyd;
99.2.7.
hərəkətin həyata keçirilməsinə əsas
olan bu Məcəllənin müvafiq maddəsi;
99.2.8.
hərəkətin məzmunu, onun yerinə yetirilməsinin
ardıcıllığı;
99.2.9.
hərəkətin yerinə yetirilməsi zamanı aşkar
olunan və iş üçün əhəmiyyətli olan
faktlar və hallar.
99.3. Mallar və ya sənədlər bu
Məcəlləyə uyğun olaraq
götürüldükdə, protokolda bu Məcəllənin
99.2-ci maddəsində qeyd olunanlardan əlavə aşağıdakılar
da göstərilməlidir:
99.3.1. götürülən
malların, prob və nümunələrin sayı,
ölçüsü, çəkisi, fərdi
əlamətləri və digər xüsusiyyətləri
göstərilməklə ətraflı təsviri;
99.3.2.
götürülən sənədlərin növü və
rekvizitləri.
99.4. Şəxsi yoxlama həyata keçirilərkən,
həmçinin mallar və ya sənədlər
götürülərkən videoçəkilişdən
istifadə edilmədikdə, işin nəticəsində
maraqlı olmayan və yetkinlik yaşına çatmış
azı 2 (iki) hal şahidinin iştirakı məcburidir. Şəxsi yoxlama
və götürmə zamanı şəxsin soyundurulması
zərurəti yarandığı halda
videoçəkilişdən istifadəyə yol verilmir. Bu
halda şəxsi yoxlama və götürmə
barəsində müvafiq hərəkət aparılan
şəxslə eyni cinsdən olan şəxslərin
iştirakı ilə aparılır. Hal şahidləri onların
iştirakı ilə həyata keçirilən
hərəkətləri, onların məzmununu və
nəticəsini protokolda öz imzası ilə təsdiq
edirlər.[26]
99.5. Bu
Məcəllə ilə nəzərdə tutulmuş hallarda
gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi
üzrə hərəkətlərin icraatı zamanı foto,
kino və video çəkilişdən, yaxud digər yazan
texniki vasitələrdən istifadə edildikdə müvafiq
yazılar, fotoşәkillәr, çəkiliş
lentləri və ya başqa məlumat
daşıyıcıları protokola əlavə edilir.
99.6. Protokol,
barəsində müvafiq hərəkət aparılan
şəxs, hal şahidləri (yalnız hal şahidlərinin
iştirak etdiyi halda)
və hərəkətin həyata keçirilməsində
iştirak edən digər şəxslər
tərəfindən imzalanır. Protokol bir neçə
səhifədə tərtib edildikdə, onun hər bir
vərəqi həmin şəxslər tərəfindən
imzalanır. Onlar protokolu imzalamaqdan imtina etdikdə, bu
barədə protokolda müvafiq qeyd aparılır.
99.7.
Barəsində müvafiq hərəkət aparılan
şəxsin, hal şahidlərinin (yalnız hal şahidlərinin
iştirak etdiyi halda)
və hərəkətin həyata keçirilməsində
iştirak edən digər şəxslərin izahatlar və
protokolun məzmunu barәsindә öz
mülahizələrini təqdim etmək, habelə protokolu
imzalamaqdan imtina etməsinin səbəblərini
göstərmək hüquqları vardır. Onların bu
izahatları və mülahizələri protokola əlavə
olunur.
99.8.
Barəsində müvafiq hərəkət aparılan
şəxsə protokolun surəti verilir.
FƏSİL 15
RİSKLƏRİN
İDARƏ EDİLMƏSİ
Maddə 100.
Ümumi müddəalar
100.1. Gömrük
işində risklərin idarə edilməsi (risk menecmenti)
məlumatların toplanması, məlumat bazasının
yeniləşdirilməsi, risklərin təhlili, müvafiq
proseslər və onların nəticələrinin
mütəmadi monitorinqi yolu ilə risklərin
müəyyən edilməsi, onların təhlükəlilik
ehtimalının və dövlətin iqtisadi, sosial və
digər maraqlarına dəyəcək ziyanın
dərəcəsinin qiymətləndirilməsi və riskə
məruz qalmanın azaldılması və
qarşısının alınması məqsədi ilə
gömrük orqanları tərəfindən sistematik
işlənib hazırlanan və mütəmadi həyata
keçirilən tədbirlərdir.
100.2. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı təhlükələrin təhlili
mexanizmini, nəzarət formalarının seçilməsini,
həmçinin daha səmərəli iş üsullarının
müəyyən edilməsini özündə
cəmləşdirən risklərin idarə edilməsi
sistemini yaradır və avtomatlaşdırır.
100.3. Gömrük
işində risklərin idarə edilməsi sistemi
aşağıdakı məqsədlər üçün
tətbiq olunur:
100.3.1.
gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsi zamanı diqqətin
yüksək riskli sahələrə yönəldilməsi
və gömrük orqanlarının sərəncamında
olan vasitələrdən səmərəli istifadənin
təmin edilməsi;
100.3.2.
gömrük işi sahəsində hüquqpozmaların
aşkar olunması imkanlarının artırılması;
100.3.3.
gömrük qanunvericiliyinə riayət edən
şəxslərə məxsus olan malların və
nəqliyyat vasitələrinin gömrük
sərhədindən keçirilməsinə əlverişli
şərait yaradılması.
Maddə 101.
Risklərin idarə edilməsi sahəsində gömrük
orqanlarının fəaliyyəti
101.1. Gömrük
yoxlamasına məruz qalan malları, nəqliyyat
vasitələrini, sənədləri və
şəxsləri, habelə bu cür yoxlamanın
dərəcəsini müəyyən etmək
üçün gömrük orqanları riskləri təhlil
edir və bu təhlilin nəticəsinə əsaslanaraq,
gömrük nəzarətinin formasını
müəyyən edir.
101.2. Gömrük
orqanları sistemində risklərin idarə edilməsi
sisteminin tətbiqi qaydaları və formaları müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən olunur.
101.3. Risklərin
təhlilinin adekvatlığını təmin etmək
məqsədilə, müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
gömrük orqanlarından, o cümlədən müvafiq
beynəlxalq müqavilə əsasında digər
ölkələrin gömrük xidmətlərindən
malların və nəqliyyat vasitələrinin
göndərişləri haqqında əvvəlcədən
ilkin elektron məlumatlar alırlar.
101.4. Beynəlxalq
ticarət-təchizat zəncirində yüklərin
etibarlı və fasiləsiz hərəkətinə,
informasiya mübadiləsinin dəqiq və vaxtında
həyata keçirilməsinə əlverişli şərait
yaratmaq məqsədi ilə gömrük orqanları
arasında risklərin idarə edilməsi üzrə
razılaşma sistemi yaradılır. Bu razılaşma sistemi
gömrük orqanlarına riskləri daha səmərəli
idarə etmək, beynəlxalq ticarət-təchizat zənciri
haqqında daha dolğun və ətraflı informasiya əldə
etmək imkanı verir.
101.5. “Yaşıl dəhliz” və digər
buraxılış sistemlərindən istifadə olunmaqla
malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük
sərhədindən keçirilməsi üçün xarici
ticarət iştirakçılarının risk
qruplarının müəyyənləşdirilməsi
meyarları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir.[27]
VII BÖLMƏ
GÖMRÜK
RƏSMİLƏŞDİRİLMƏSİ
FƏSİL 16
GÖMRÜK RƏSMİLƏŞDİRİLMƏSİNƏ
DAİR ƏSAS MÜDDƏALAR
Maddə 102.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin aparılması
qaydası
102.1. Gömrük
rəsmiləşdirilməsi bu Məcəllə və
gömrük işi üzrə digər qanunvericilik aktları
ilə müəyyən edilmiş qaydada aparılır.
102.2. Gömrük
rəsmiləşdirilməsinin sadələşdirilməsi
və sürətləndirilməsi məqsədi ilə
bağlanılan beynəlxalq müqavilələrə uyğun
olaraq, bir sıra dövlətlərdə gömrük
rəsmiləşdirilməsi üçün
nəzərdə tutulan gömrük
sənədlərindən istifadə edilə bilər.
102.3. Bu
Məcəlləyə əsasən ayrı-ayrı
gömrük əməliyyatı və ya gömrük
proseduru ilə bağlı gömrük orqanının
icazəsi tələb olunursa, həmin icazə onun
alınması üçün müəyyən edilmiş
şərtlərin yerinə yetirilməsindən dərhal
sonra verilməlidir.
102.4. Bu
Məcəlləyə əsasən ayrı-ayrı
gömrük əməliyyatı və ya gömrük
proseduru ilə bağlı gömrük orqanının
icazəsinin verilməsi qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 103.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin həyata
keçirilməsinin xüsusiyyətləri
103.1. Gömrük rəsmiləşdirilməsinin
həyata keçirilməsinin xüsusiyyətləri
aşağıdakılardan asılı olaraq
fərqləndirilir:
103.1.1.
gömrük sərhədindən keçirilən malların
kateqoriyasına görə;
103.1.2.
gömrük sərhədindən keçirilmə
üçün istifadə olunan nəqliyyat vasitəsinin
növünə görə;
103.1.3. malları
keçirən şəxsə görə.
103.2. Malların
mənşəyindən, göndərilmə və təyinat
ölkəsindən asılı olmayaraq, gömrük
rəsmiləşdirilməsi eyni qaydada həyata
keçirilir.
Maddə 104.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin başlanması
və başa çatması
104.1. Gömrük
rəsmiləşdirilməsi bəyannaməçinin
gömrük orqanına konkret malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsi
ilə bağlı bəyannamə və ya müvafiq
sənədləri təqdim etdiyi, yaxud bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda
gömrük rəsmiləşdirilməsini həyata
keçirmək barədə niyyətini şifahi formada
gömrük orqanına bildirdiyi vaxtdan başlanır.
104.2. Malların
müvafiq gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsinə dair tələblərə
uyğun olaraq zəruri gömrük əməliyyatları
yerinə yetirildikdən və bu Məcəllədə
nəzərdə tutulmuş gömrük
ödənişləri ödənildikdən sonra
gömrük rəsmiləşdirilməsi başa
çatır.
Maddə 105.
Gömrük rəsmiləşdirilməsi başa
çatmamış mallardan, nəqliyyat
vasitələrindən istifadə edilməsi və onlar
barəsində sərəncam verilməsi
105.1. Bu
Məcəllədə və gömrük işi üzrə
digər qanunvericilik aktlarında nəzərdə tutulmuş
hallar istisna olmaqla, gömrük rəsmiləşdirilməsi
başa çatmamış mallardan və nəqliyyat
vasitələrindən istifadə edilə, habelə onlar
barəsində sərəncam verilə bilməz.
105.2. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı gömrük rəsmiləşdirilməsi başa
çatmamış mallardan və nəqliyyat
vasitələrindən istifadə edilməsi və onlar barəsində
sərəncam verilməsinə dair şərtlər və
məhdudiyyətlər müəyyən edir.
Maddə 106.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin
aparıldığı yer və vaxt
106.1. Gömrük
rəsmiləşdirilməsi malları ixrac və ya idxal
edənin, yaxud onların struktur bölmələrinin
yerləşdiyi ərazi üzrə gömrük
orqanlarının fəaliyyət zonasında, bu
məqsədlər üçün ayrılmış
yerlərdə aparılır.
106.2. Gömrük
orqanları tərəfindən gömrük
rəsmiləşdirilməsinin aparıldığı iş
vaxtını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
106.3. Gömrük
orqanlarının icazəsi ilə gömrük
rəsmiləşdirilməsi başqa yerlərdə və
iş vaxtından kənar saatlarda aparıla bilər.
106.4. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı malların və nəqliyyat
vasitələrinin ayrı-ayrı kateqoriyalarının
gömrük rəsmiləşdirilməsinin
aparılmasını müəyyən gömrük
orqanlarına həvalə edə bilər.
106.5. Gömrük
rəsmiləşdirilməsinin operativliyini və
şəffaflığını artırmaq məqsədi
ilə müraciət edən şəxslərin qəbul
edilməsi ardıcıllığının
müəyyən olunması üçün elektron
idarəetmə sistemi (“elektron növbə”) tətbiq edilir.
Maddə 107.
Səlahiyyətli şəxslərin və onların
nümayəndələrinin gömrük
rəsmiləşdirilməsində iştirakı
107.1. Mallar və
nəqliyyat vasitələri barəsində səlahiyyəti
olan şəxslər və ya onların
nümayəndələri öz təşəbbüsləri
ilə gömrük rəsmiləşdirilməsində
iştirak edə bilərlər.
107.2. Gömrük
orqanlarının tələb etdikdə, bu
Məcəllənin 107.1-ci maddəsində
göstərilən şəxslər və ya onların
nümayəndələri gömrük
rəsmiləşdirilməsində iştirak etməli və
bu işdə gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinə yardım
göstərməlidirlər.
Maddə 108.
Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük
rəsmiləşdirilməsi üçün zəruri
əməliyyatlar
108.1. Gömrük
sərhədindən malları keçirən şəxs,
daşıyıcı, anbar sahibi, mallar və nəqliyyat
vasitələri barəsində səlahiyyəti olan digər şəxslər
və ya onların nümayəndələri gömrük
orqanının tələbi ilə gömrük
rəsmiləşdirilməsi nəzərdə tutulan
malların və nəqliyyat vasitələrinin
daşınmasını, çəkilməsini və ya
kəmiyyət ölçüsünün başqa qaydada
müəyyən edilməsini, yüklənməsini,
boşaldılmasını, qablaşdırılmasını
və ya yenidən qablaşdırılmasını,
həmçinin bu cür malların və nəqliyyat
vasitələrinin saxlandığı yerlərin
açılmasını təmin etməlidir.
108.2. Daşıyıcının və
onun nəqliyyat vasitələrinin bu Məcəllənin
tələblərinə cavab verməməsi barədə
gömrük orqanlarının kifayət qədər
əsasları olduqda, malların daşınması, həmin
nəqliyyat vasitəsi gömrük
daşıyıcısı tərəfindən lazımi
vəziyyətə gətirildikdən sonra, gömrük
müşayiəti altında (malların, nəqliyyat
vasitələrinin və onlara aid sənədlərin
gömrük orqanının vəzifəli şəxsi
tərəfindən müşayiət edilməsi) davam
etdirilir. [28]
108.3. Malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsi
üçün bu maddədə nəzərdə tutulmuş
zəruri əməliyyatlar gömrük orqanlarının
əlavə xərclərinə səbəb
olmamalıdır.
Maddə 109.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin
aparıldığı dil
Gömrük rəsmiləşdirilməsi
Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində
aparılır.
Maddə 110.
Gömrük rəsmiləşdirilməsi məqsədilə
mallardan prob və nümunələrin
götürülməsi
110.1 Gömrük
orqanları gömrük rəsmiləşdirilməsi
məqsədi ilə mallardan prob və nümunələr
götürmək və onların gömrük
ekspertizasını aparmaq hüququna malikdirlər.
110.2 Gömrük
rəsmiləşdirilməsi məqsədi ilə mallardan prob
və nümunələrin götürülməsi ilə
bağlı məsələlər bu Məcəllənin 158-ci
maddəsi ilə tənzimlənir.
Maddə 111.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin
güzəştli və sadələşdirilmiş
qaydası
111.1. Təbii fəlakətlər və
digər fövqəladə hallar zamanı zəruri olan
malların və nəqliyyat vasitələrinin, canlı
heyvanların, tez xarab olan malların, radioaktiv
maddələrin, kütləvi informasiya məqsədləri
üçün materialların, Azərbaycan
Respublikasının qanunvericilik, icra və məhkəmə
hakimiyyəti orqanlarının, Azərbaycan Respublikası
Mərkəzi Bankının ünvanlarına
göndərilən və bu qəbildən olan başqa
malların gömrük rəsmiləşdirilməsi
güzəştli və sadələşdirilmiş qaydada
həyata keçirilir.
111.2. Bu
Məcəllənin 111.1-ci maddəsində
göstərilən hallarda gömrük
rəsmiləşdirilməsinin güzəştli və
sadələşdirilmiş qaydasını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 112.
Yardım yükləri
112.1. Təbii
fəlakət zonalarında zərər çəkmiş
əhaliyə yardım göstərilməsi üçün
göndərilən ərzaq məhsulları, mallar və
nəqliyyat vasitələri, habelə müvafiq orqanların
təbii fəlakətin nəticələrinin ləğvi
ilə məşğul olan şəxsi heyəti
üçün nəzərdə tutulmuş avadanlıq,
xüsusi nəqliyyat vasitələri, ehtiyat hissələri,
şəxsi əşyalar və digər mallar yardım
yükü hesab olunur.
112.2. Yardım
yüklərinin gömrük rəsmiləşdirilməsi bu
Məcəllədə nəzərdə tutulan
sadələşdirilmiş bəyannamələrdən
istifadə olunmaqla aparılır.
112.3. Yardım
yüklərinə ticarət siyasəti tədbirləri,
qadağa və məhdudiyyətlər, həmçinin
gömrük ödənişləri tətbiq edilmir.
VIII BÖLMƏ
MALLARIN
GÖMRÜK ƏRAZİSİNƏ
GƏTİRİLMƏSİ VƏ BU ƏRAZİDƏN
APARILMASI
FƏSİL 17
MALLARIN
GÖMRÜK ƏRAZİSİNƏ
GƏTİRİLMƏSİ
Maddə 113. Qısa
idxal bəyannaməsini təqdim etmək öhdəliyi
113.1. Fiziki şəxslər tərəfindən
gömrük sərhədindən kommersiya
məqsədləri üçün nəzərdə
tutulmayan malların keçirilməsi halları istisna olmaqla,
mallar gömrük ərazisinə gətirilməzdən
əvvəl gömrük orqanlarına elektron formada qısa
idxal bəyannaməsi verilir. Qısa idxal bəyannaməsinin
verilməməsi bəyannaməçinin inzibati
məsuliyyətinə səbəb olur, lakin gömrük
rəsmiləşdirilməsinin və malların
buraxılışının həyata keçirilməsinə
mane olmur. Qısa idxal bəyannaməsinin formasını
beynəlxalq standartlar və ticarət təcrübəsi
nəzərə alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı müəyyən edir.[29]
113.2. Qısa idxal
bəyannaməsində risklərin təhlili, gömrük
nəzarətinin düzgün aparılması
üçün zəruri olan məlumatlar əks
edilməlidir.
113.3. Qısa
idxal bəyannaməsi mallar gömrük ərazisinə
gətirilməzdən əvvəl də elektron formada
gömrük orqanlarına təqdim edilə bilər.
Qısa idxal bəyannaməsinin mallar gömrük
ərazisinə gətirilməzdən əvvəl təqdim
edilməsi qaydalarını bu Məcəllənin
tələbləri nəzərə alınmaqla müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.[30]
113.4. Bu maddənin
müddəaları gömrük ərazisinin ərazi
sularından və hava məkanından dayanmadan keçən
nəqliyyat vasitələrində daşınan mallara
şamil edilmir.
Maddə 114.
Qısa idxal bəyannaməsinin təqdim edilməsi
114.1. Qısa idxal
bəyannaməsi məlumatların elektron emalı
üsullarından istifadə olunmaqla, elektron sənəd
formasında təqdim edilir.
114.2. Qısa idxal
bəyannaməsi gömrük orqanlarına kağız
üzərində yazılı formada da təqdim edilə
bilər. Həmin bəyannamə risklərin idarə
olunmasını, məlumatların gömrük orqanları
arasında mübadiləsini elektron formada verilən qısa
idxal bəyannaməsinə analoji səviyyədə təmin
etməsi şərti ilə gömrük orqanları
tərəfindən təsdiq olunur.[31]
114.3. Qısa idxal
bəyannaməsi malları gömrük ərazisinə
gətirən və ya daşınmasına cavabdeh olan
şəxslər, onların nümayəndələri,
idxalatçı, malın alıcısı, yaxud malları
gömrük rəsmiləşdirilməsi üçün
gömrük orqanına təqdim edən şəxs
tərəfindən verilə bilər.
Maddə 115.
Qısa idxal bəyannaməsinə düzəlişlərin
edilməsi
115.1. Bu
Məcəllənin 115.2-ci maddəsində
göstərilən hallar istisna olmaqla, qısa idxal
bəyannaməsi təqdim edildikdən sonra onu təqdim
edən şəxsin müraciəti əsasında həmin
bəyannamədə düzəlişlərin aparmasına
gömrük orqanları tərəfindən icazə verilir.
115.2.
Aşağıdakı hallarda qısa idxal
bəyannaməsinə düzəlişlərin
edilməsinə yol verilmir:
115.2.1.
gömrük orqanları qısa idxal bəyannaməsini
təqdim etmiş şəxsə malları yoxlamaq niyyəti
barədə məlumat verdikdən sonra;
115.2.2.
gömrük orqanları qısa idxal bəyannaməsindəki
məlumatların düzgün olmadığını
müəyyənləşdirdikdən sonra;
115.2.3.
gömrük orqanları malların təqdim olunmuş
yerdən aparılmasına icazə verdikdən sonra.
Maddə 116.
Qısa idxal bəyannaməsini əvəz edən
gömrük bəyannaməsi
116.1. Bu
Məcəllənin 113.3-cü maddəsində
göstərilən qaydalarda müəyyən edilmiş
qısa idxal bəyannaməsinin təqdim edilməsinin
mümkünlüyünün son müddəti başa
çatmazdan əvvəl onu əvəz edən gömrük
bəyannaməsi təqdim edildikdə, həmin gömrük
bəyannaməsinin aid olduğu mallar üçün qısa
idxal bəyannaməsi gömrük orqanlarına təqdim
edilmir. Bu halda qısa idxal bəyannaməsini əvəz
edən gömrük bəyannaməsində onun
üçün zəruri olan təfərrüatları
əks etdirilməlidir.
116.2. Bu
Məcəllənin 116.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan gömrük bəyannaməsi gömrük orqanları
tərəfindən təsdiq edilənə qədər
qısa idxal bəyannaməsini əvəz edir.
Maddə 117.
Malların gətirildiyi yer
117.1. Malları
gömrük ərazisinə, həmçinin sərbəst
zonaların ərazisindən gömrük ərazisinin qalan
hissəsinə gətirən daşıyıcı gömrük
sərhədini keçməsi barədə müvafiq
gömrük orqanına məlumat verməlidir.
117.2. Mallar
gömrük ərazisinə gömrük orqanlarının
müəyyən etdiyi yerlərdən və onların iş
vaxtında gətirilməlidir.
117.3. Gömrük
orqanlarının icazəsi ilə, mallar onların iş
vaxtından kənar saatlarda da gömrük ərazisinə
gətirilə bilər. Həmin vaxtda gömrük ərazisinə
gətirilmiş mallardan gömrük orqanlarının
icazəsi olmadan istifadə edilməsinə yol verilmir.
117.4.
Qanunvericiliklə və beynəlxalq müqavilələrlə
müəyyən edilmiş hallarda, mallar gömrük
ərazisinə gömrük orqanlarının icazəsi
ilə başqa yerlərdən gətirilə bilər.
Maddə 118.
Gömrük ərazisinə gətirilmiş mallar
üzərində gömrük nəzarəti
118.1. Gömrük ərazisinə
gətirilmiş bütün mallar üzərində
gömrük nəzarəti bu Məcəllənin 14-cü
fəslində nəzərdə tutulmuş qaydada həyata
keçirilir. Bu Məcəllənin 83.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş hallardan biri baş
verənədək mallar gömrük nəzarəti
altında saxlanılır.
118.2. Gömrük nəzarəti eyni
zamanda, bu Məcəllənin 118.1-ci maddəsində qeyd olunan
mallarla bağlı bütün nəqliyyat
vasitələrinə, konteynerlərə və qablaşdırmaya
da tətbiq edilir.
118.3. Aşağıdakı
obyektlərə münasibətdə gömrük
nəzarəti müvafiq qanunvericiliklə
müəyyənləşdirilmiş qaydada həyata
keçirilir:
118.3.1. hərbi
dəniz gəmiləri;
118.3.2.
hərbçilərin, silahlı qüvvələrdə
fəaliyyət göstərən mülki
qulluqçuların, hərbi yüklərin
daşınması üçün istifadə edilən
hərbi hava gəmiləri və digər hərbi nəqliyyat
vasitələri;
118.3.3. müvafiq
icra hakimiyyəti orqanlarının xidməti
məqsədlər üçün istifadə etdiyi
nəqliyyat vasitələri;
118.3.4. xarici
ölkələrin Azərbaycan Respublikasındakı diplomatik
və konsulluq nümayəndəliklərinə məxsus
nəqliyyat vasitələri.
118.4. Gömrük
nəzarəti altında olan mallar barəsində
səlahiyyəti olan şəxslər və ya onların
nümayəndələri istənilən vaxt malların tarif
təsnifatını, gömrük dəyərini və ya
gömrük statusunu müəyyənləşdirmək
üçün onlardan gömrük orqanının
icazəsi ilə prob və ya nümunələr
götürə bilərlər.
Maddə 119.
Malların müvafiq yerə çatdırılması
119.1. Malları
gömrük ərazisinə gətirən şəxs
həmin malları müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydalara uyğun olaraq
göndərən gömrük orqanı tərəfindən
müəyyən edilmiş marşrutla və
müddətdə təyinat gömrük orqanına və ya
onlarla razılaşdırılmış digər yerə
çatdırmalıdır.
119.2. Gömrük
ərazisinə gətirildikdən sonra malların
daşınmasına cavabdeh olan şəxs, bu
Məcəllənin 119.1-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş öhdəliklərini yerinə yetirmədikdə,
qanunla müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət
daşıyır.
119.3. Gömrük
ərazisindən kənarda qalmış mallar müvafiq
dövlətlərlə bağlanmış beynəlxalq
müqavilələrin şərtlərinə əsasən
gömrük orqanları tərəfindən gömrük
yoxlamasına məruz qala bilər. Bu zaman həmin mallar
gömrük ərazisinə gətirilmiş mallar hesab olunur.
119.4. Bu
Məcəllənin 119.1-ci maddəsi gömrük
nəzarətini və gömrük yoxlamasını
məhdudlaşdırmamaq şərti ilə məktublara,
poçt kartlarına, çap materiallarına və ya
sərnişinlər tərəfindən daşınan mallara
münasibətdə qanunvericiliklə hər hansı digər
xüsusi şərtlərin tətbiqini istisna etmir.
119.5. Bu
Məcəllənin 119.1-ci maddəsi gömrük
ərazisinin ərazi sularından və ya hava məkanından
dayanmadan keçən nəqliyyat vasitələrində
daşınan mallara şamil olunmur.
Maddə 120.
Malların xüsusi şəraitdə
çatdırılması
120.1. Fors-major
halların yaranması nəticəsində bu
Məcəllənin 119.1-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş öhdəliklərini yerinə yetirə
bilməyən şəxs, yaxud onun maraqlarından
çıxış edən şəxs bu barədə
gömrük orqanlarını təxirə salınmadan
məlumatlandırmalıdır. Belə hallarda mallar tam itkiyə
məruz qalmadıqda, gömrük orqanlarına onların
dəqiq yeri barədə məlumat verilməlidir.
120.2. Bu
Məcəllənin 119.5-cı maddəsində
göstərilən nəqliyyat vasitəsi fors-major
hallarında keçdiyi gömrük ərazisində
məcburi dayanması ilə əlaqədar bu
Məcəllənin 119.1-ci maddəsi ilə müəyyən
edilmiş öhdəliyi yerinə yetirilmədikdə,
həmin nəqliyyat vasitəsinə görə məsul
şəxs bu barədə gömrük ərazisində
qaldığı və təyinat gömrük
orqanlarını təxirə salınmadan
məlumatlandırmalıdır.
120.3. Bu
Məcəllənin 120.1-ci və 120.2-ci maddələrində
qeyd olunan hallarda gömrük orqanları nəqliyyat
vasitəsində olan malların başqa gömrük
orqanına və ya razılaşdırdırılmış
digər yerə çatdırılması üzrə
tədbirləri müəyyənləşdirirlər.
Maddə 121.
Malların gömrük orqanlarına təqdim edilməsi
121.1. Mallar
gömrük ərazisinə gətirildikdən sonra dərhal
gömrük nəzarətinə, onların
sənədləri isə gömrük orqanlarına təqdim
edilir.
121.2. Mallar
gömrük ərazisinə gətirildiyi andan etibarən 1
(bir) saatdan gec olmayaraq, gömrük orqanının iş
vaxtından kənar vaxtda gətirildikdə isə iş
vaxtı başlandıqdan sonra 1 (bir) saatdan gec olmayaraq
gömrük orqanlarına məlumat verilməlidir.
121.3. Mallar
gömrük orqanına təqdim edildikdən sonra, mallar
barəsində səlahiyyəti olan şəxslər və
ya onların nümayəndələri malları müvafiq
gömrük proseduru altında yerləşdirmək
üçün gömrük orqanlarının icazəsi
ilə onlardan prob və nümunələr götürə
bilərlər.
121.4. Mallar
təyinat yerinə gömrük orqanının iş
vaxtından kənar vaxtda gətirildikdə, onlar gömrük
nəzarəti zonasında saxlanılmalıdır.
121.5. Gömrük
nəzarəti zonasında saxlanılan malların ilkin
yerlərinin dəyişdirilməsi, nəqliyyat
vasitələrindən boşaldılması, yaxud onlara
yenidən yüklənməsi, qablaşdırmaların
açılması və yenidən qablaşdırma,
eyniləşdirmə vasitələrinin
(əlamətlərinin, nişanlarının)
dəyişdirilməsi, qoparılması və ya məhv
edilməsi, sərnişinlərin
düşürülməsi kimi əməliyyatlar yalnız
gömrük orqanlarının icazəsi ilə aparıla bilər.
121.6. Bu
Məcəllənin 121.1-ci maddəsində
göstərilən tələblərə riayət
etməyən daşıyıcı bunun səbəblərini
əvvəlcədən gömrük orqanlarına
bildirməlidir. Əks halda, həmin daşıyıcı
qanunla müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət
daşıyır.
121.7. Bu
Məcəllənin 121-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş hərəkətlərlə əlaqədar
daşıyıcının çəkdiyi əlavə
xərclər gömrük orqanları tərəfindən
ödənilmir.
121.8. Şəxsin
müraciəti və gömrük orqanlarının
icazəsi ilə mallar gömrük yoxlamasına həmin
şəxsin məqsədəmüvafiq hesab etdiyi digər
yerlərdə də təqdim oluna bilər. Belə hallarda
həyata keçirilən gömrük prosedurları ilə
bağlı bütün xərclər şəxs
tərəfindən ödənilir.
121.9. Gömrük
ərazisinə gətirilən mallar gömrük
orqanlarına aşağıdakı şəxslərdən
biri tərəfindən təqdim oluna bilər:
121.9.1. malları
gömrük ərazisinə gətirmiş şəxs;
121.9.2. malları
gömrük ərazisinə gətirmiş şəxsin
adından çıxış edən şəxs;
121.9.3. mallar
gömrük ərazisinə gətirildikdən sonra onların
daşınmasına görə məsul olan şəxs;
121.9.4. malları
dərhal müvafiq gömrük proseduru altında
yerləşdirən şəxs;
121.9.5. saxlanc
yerlərinin təsis edilməsi üçün verilmiş
lisenziyanın sahibi və ya sərbəst zonada
fəaliyyət göstərən şəxs.
121.10. Malları
gömrük orqanlarına təqdim edən şəxs
həmin mallara dair qısa idxal bəyannaməsinə və ya
gömrük bəyannaməsinə istinad etməlidir.
Maddə 122.
Malların boşaldılması, yoxlanılması və
yenidən yüklənməsi
122.1. Mallar
yalnız gömrük orqanlarının icazəsi ilə
və nəzarəti altında, onların
müəyyənləşdirdiyi yerlərdə gömrük
ərazisinə gətirilmə üçün istifadə
olunan nəqliyyat vasitəsindən boşaldıla və bu
ərazidən aparılma üçün istifadə olunan
nəqliyyat vasitəsinə yenidən yüklənə
bilər.
122.2. Malların
və ya onların bir hissəsinin təcili
boşaldılmasını zəruri edən təhlükə
yaranarsa, gömrük orqanlarının icazəsi tələb
olunmur. Lakin bu barədə gömrük orqanlarına
təcili məlumat verilməlidir.
122.3. Malların
yenidən yüklənməsi üçün gömrük
orqanları tərəfindən tələb olunan yeganə
sənəd yük bəyannaməsidir.[32]
122.4. Gömrük
orqanları tələb etdikləri məlumatların
ətraflı qeyd olunduğu istənilən kommersiya və ya
nəqliyyat sənədini malların yenidən yüklənməsi
üçün gömrük bəyannaməsinin təsviri
hissəsi kimi qəbul edirlər. Bu halda sənəddə
məlumatların müvafiq məqsəd üçün
qəbul edilməsi barədə qeydiyyat aparılır.
122.5. Gömrük
orqanları yenidən yüklənən malları, onları
daşıyan nəqliyyat vasitələrini yoxlamaq, mallardan
prob və nümunələr götürmək məqsədi
ilə malların boşaldılmasını və
açılmasını tələb etmək hüququna
malikdirlər.
122.6. Gömrük
orqanlarına təqdim edilmiş mallar gömrük
orqanlarının icazəsi olmadan təqdim edildiyi yerdən
çıxarıla bilməz.
Maddə 123.
Malların müvafiq gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi
123.1. Gömrük
ərazisinə gətirilərək, gömrük
orqanlarına təqdim edilən mallar müvafiq gömrük
proseduru altında yerləşdirilməlidir.
123.2. Bu
Məcəllənin 214-cü və 215-ci
maddələrində nəzərdə tutulan hallar istisna
olmaqla, bəyannaməçi malları mənşə
ölkəsindən, xassələrindən, miqdarından
asılı olmayaraq, istənilən gömrük proseduru
altında yerləşdirə bilər.
Maddə 124.
Malların saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş hesab edilməsi
124.1. Malların
dərhal digər xüsusi gömrük proseduru altında
və ya sərbəst zonada yerləşdirildiyi hallar istisna
olmaqla, gömrük orqanlarına təqdim edilmiş xarici
mallar bu Məcəllənin 178-ci maddəsinə uyğun
olaraq müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilmiş hesab edilir.
124.2. Gömrük
orqanlarına təqdim edilmiş xarici mallar üzrə
qısa idxal bəyannaməsinin verilmədiyi
müəyyənləşdirildikdə, onların sahibi bu
bəyannaməni dərhal gömrük orqanlarına təqdim
etməlidir.
FƏSİL 18
MALLARIN
GÖMRÜK ƏRAZİSİNDƏN APARILMASI
Maddə 125.
Malların gömrük ərazisindən aparılmazdan
əvvəl bəyanetmə öhdəliyi
125.1. Gömrük
ərazisindən aparılması nəzərdə tutulan
mallar həmin ərazidən aparılmazdan əvvəl
bəyan edilməlidir.
125.2. Bu
Məcəllənin 125.1-ci maddəsi gömrük
ərazisinə daxil olan ərazi sularından və hava
məkanından dayanmadan keçən nəqliyyat
vasitələrində daşınan mallara şamil edilmir.
125.3. Bu
Məcəllənin 125.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş bəyanetmə aşağıdakı formalarda ola
bilər:
125.3.1.
gömrük ərazisindən aparılan mallar gömrük
bəyannaməsi tələb olunan gömrük proseduru
altında yerləşdirildikdə, müvafiq gömrük
bəyannaməsi;
125.3.2. bu
Məcəllənin 128-ci maddəsində nəzərdə
tutulan təkrar ixrac bildirişi;
125.3.3.
gömrük bəyannaməsi və təkrar ixrac bildirişi
tələb olunmadığı hallarda, bu
Məcəllənin 129-cu maddəsində nəzərdə
tutulan qısa ixrac bəyannaməsi.
125.4. Mallar
gömrük ərazisindən aparılmazdan əvvəl
təqdim olunan gömrük bəyannaməsində ən
azı qısa ixrac bəyannaməsi üçün
tələb olunan məlumatlar əks olunmalıdır.
125.5. Bu
Məcəllənin 125.3-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş gömrük bəyannaməsi,
təkrar ixrac bildirişi və ya qısa ixrac
bəyannaməsi gömrük ərazisindən
aparılması nəzərdə tutulan mallar gömrük
sərhədinə çatmamışdan əvvəl də
kağız üzərində yazılı və ya elektron
formada gömrük orqanına təqdim edilə bilər.
125.6. Malların
gömrük ərazisindən aparılmazdan əvvəl
bəyan edilməsinin qaydasını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 126.
Gömrük ərazisindən aparılan mallar
üzərində gömrük nəzarəti və
onların gömrük rəsmiləşdirilməsi
126.1. Gömrük
ərazisindən aparılan mallar bu Məcəllənin
83-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş
müddətdə gömrük nəzarəti altında olur
və onlara bu Məcəllənin 92.2-ci maddəsi ilə
müəyyən edilmiş gömrük nəzarəti
formaları tətbiq edilir.
126.2.
Qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş hallarda,
gömrük ərazisindən aparılan malların
gömrük rəsmiləşdirilməsi
aşağıdakılar tətbiq olunmaqla həyata
keçirilir:
126.2.1. ixrac
gömrük rüsumlarının tutulması;
126.2.2. milli
təhlükəsizliyin, ictimai asayişin, əhalinin
mənəviyyatının, insanların həyat və
sağlamlığının, mülkiyyət hüququnun, o
cümlədən əqli mülkiyyət hüquqları
obyektlərinin, heyvanların və bitkilərin, ətraf
mühitin, xalqların mədəni, tarixi və arxeoloji
sərvətlərinin qorunması baxımından
müəyyən edilmiş qadağalar.
126.3. Malların
aparılmasına o şərtlə icazə verilir ki,
aparılan mallar bu Məcəllənin 125.3-cü
maddəsində nəzərdə tutulmuş gömrük
bəyannaməsinin, təkrar ixrac bildirişinin və ya
qısa ixrac bəyannaməsinin gömrük orqanları
tərəfindən təsdiq edildiyi zaman olduğu
vəziyyətdədir.
FƏSİL 19
İXRAC, TƏKRAR
İXRAC VƏ MÜVƏQQƏTİ İXRAC
Maddə 127.
Daxili malların ixracı
127.1. Gömrük
ərazisindən kənarda daimi qalması üçün
aparılan daxili mallar ixrac gömrük proseduru altında
yerləşdirilir.
127.2. Bu
Məcəllənin 127.1-ci maddəsi aşağıdakı
mallara tətbiq edilmir:
127.2.1. son
istifadə və ya xaricdə emal xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilmiş mallara;
127.2.2. daxili tranzit
xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş və ya bu Məcəllənin 130-cu
maddəsinə uyğun olaraq, gömrük ərazisindən
müvəqqəti ixrac olunan mallara.
Maddə 128.
Xarici malların təkrar ixracı
128.1. Xarici mallar gömrük
ərazisindən aparıldıqda, malların ixrac
rəsmiləşdirilməsini həyata keçirmək
üçün şəxs tərəfindən səlahiyyətli
gömrük orqanına təkrar ixrac bildirişi verilir.[33]
128.2. Bu Məcəllənin 128.1-ci
maddəsi aşağıdakı mallara tətbiq edilmir:
128.2.1. gömrük ərazisindən
beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilərək keçirilən mallara;
128.2.2. sərbəst zona daxilində bir
nəqliyyat vasitəsindən digərinə
boşaldılıb yüklənmiş, yaxud sərbəst
zonadan birbaşa təkrar ixrac edilən mallara;
128.2.3. müvəqqəti saxlanc
yerlərindən birbaşa təkrar ixrac edilən,
müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilmiş mallara.
128.3. Sərbəst dövriyyəyə
buraxılışından 1 (bir) il ərzində
gömrük ərazisindən təkrar ixrac olunan mallar
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi şərtlərə cavab verdikdə, həmin
malların idxalı üçün ödənilmiş
gömrük rüsumları və vergilər
qaytarılır.
128.4. Malların
təkrar ixrac gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 129.
Qısa ixrac bəyannaməsi və ona
düzəlişlərin edilməsi
129.1. Gömrük
ərazisindən malların aparılması üçün
gömrük bəyannaməsi və ya təkrar ixrac
bildirişinin tələb olunmadığı hallarda gömrük
orqanlarına qısa ixrac bəyannaməsi təqdim
edilməlidir.
129.2. Riskin
təhlili və gömrük nəzarətinin düzgün
tətbiqi üçün zəruri olan məlumatları
özündə əks etdirən qısa ixrac
bəyannaməsinin formasını və təqdim olunması
qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
129.3. Qısa ixrac
bəyannaməsi məlumatların elektron emalı üsulundan
istifadə olunmaqla, elektron sənəd formasında təqdim
edilir.
129.4. Qısa ixrac
bəyannaməsi gömrük orqanlarına kağız
üzərində yazılı formada da təqdim edilə
bilər. Həmin bəyannamə risklərin idarə
olunmasını, məlumatların gömrük orqanları
arasında mübadiləsini elektron formada verilən qısa
ixrac bəyannaməsinə analoji səviyyədə təmin
etməsi şərti ilə gömrük orqanları
tərəfindən təsdiq olunur.
129.5. Qısa ixrac
bəyannaməsi aşağıdakı
şəxslərdən biri tərəfindən təqdim
edilə bilər:
129.5.1. malları
gömrük ərazisindən aparan və ya onun
daşınmasına görə cavabdeh olan şəxs;
129.5.2. malları
ixrac edən və ya göndərən, yaxud bu
Məcəllənin 129.5.1-ci maddəsində qeyd olunan
şəxsin adından çıxış edən digər
şəxs;
129.5.3. malları
səlahiyyətli gömrük orqanına təqdim edən
və ya təqdim etməli olan istənilən şəxs.
129.6. Bu
Məcəllənin 129.7-ci maddəsində
göstərilən hallar istisna olmaqla, qısa ixrac
bəyannaməsi təqdim edildikdən sonra onu təqdim
edən şəxsin müraciəti əsasında həmin
bəyannamədə düzəlişlərin aparmasına
gömrük orqanları tərəfindən icazə verilir.
129.7.
Aşağıdakı hallarda qısa ixrac
bəyannaməsinə düzəlişlərin
edilməsinə icazə verilmir:
129.7.1.
gömrük orqanları qısa ixrac bəyannaməsini
təqdim etmiş şəxsə malları yoxlamaq niyyəti
barədə məlumat verdikdən sonra;
129.7.2.
gömrük orqanları qısa ixrac bəyannaməsindəki
məlumatların düzgün olmadığını
müəyyənləşdirdikdən sonra;
129.7.3.
gömrük orqanları malların aparılmasına icazə
verdikdən sonra.
Maddə 130.
Müvəqqəti ixrac
130.1. Təkrar idxal
üçün nəzərdə tutulmuş daxili mallar
müvəqqəti ixrac proseduru altında yerləşdirilir.
Bu mallardan bu Məcəllənin 130.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydalara uyğun olaraq gömrük
rüsumlarından və vergilərdən tamamilə, yaxud
qismən azad edilməklə, habelə ticarət siyasəti
tədbirləri tətbiq edilmədən gömrük
ərazisindən kənarda istifadə olunur.
130.2. Malların
müvəqqəti ixrac gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını bu
Məcəllənin tələbləri nəzərə
alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir. Həmin qaydalarda malların
müvəqqəti ixrac gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi şərtləri, onların bu
prosedur altında qalma müddəti müəyyən
edilməlidir.
IX BÖLMƏ
NƏQLİYYAT
VASİTƏLƏRİNİN VƏ ŞƏXSLƏRİN
GÖMRÜK ƏRAZİSİNƏ DAXİL OLMASI VƏ BU
ƏRAZİDƏN YOLA DÜŞMƏSİ
FƏSİL 20
NƏQLİYYAT
VASİTƏLƏRİNİN GÖMRÜK
ƏRAZİSİNƏ DAXİL OLMASI
Maddə 131.
Nəqliyyat vasitələrinin gömrük ərazisinə
daxil olması haqqında məlumatın gömrük
orqanlarına təqdim edilməsi
131.1. Gömrük
ərazisinə daxil olması nəzərdə tutulan
nəqliyyat vasitəsinə görə məsul şəxs
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi qaydada və formada (o cümlədən, elektron formada)
aşağıdakılar barədə məlumatları
gömrük orqanlarına əvvəlcədən təqdim etməlidir:[34]
131.1.1. nəqliyyat
vasitəsinin gömrük ərazisinə gözlənilən
daxilolma vaxtı;
131.1.2. nəqliyyat
vasitəsinin hərəkət istiqamətləri və
marşrutları;
131.1.3. nəqliyyat
vasitəsinin heyəti və sərnişinləri;
131.1.4.
təyinatından və gətirilmə
məqsədlərindən asılı olmayaraq, gömrük
ərazisində boşaldılacaq yük;
131.1.5. mövcud
olduqda, gömrük ərazisində boşaldılması
nəzərdə tutulmayan yük;
131.1.6. nəqliyyat
vasitəsinin daxil olacağı gömrük sahəsi.
131.2. Gömrük
ərazisinə daxil olan nəqliyyat vasitəsinə
görə məsul şəxs:
131.2.1. nəqliyyat
vasitəsi gömrük ərazisinin müəyyən
olunmuş gömrük sahəsinə daxil olarkən daxilolma
haqqında məlumatı gömrük orqanlarına təqdim
etməli;
131.2.2.
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri tərəfindən icazə
verilənədək heç bir şəxsin nəqliyyat
vasitəsini tərk etməsinə və ya oraya daxil
olmasına imkan verməməli;
131.2.3. nəqliyyat
vasitəsinin gömrük sahəsi daxilində
hərəkəti, malların nəqliyyat vasitəsindən
boşaldılması, heyətin və başqa
şəxslərin nəqliyyat vasitəsindən
düşürdülməsi barədə gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
göstərişlərinə əməl etməlidir.
131.3. Nəqliyyat vasitəsinin
gömrük ərazisinə daxil olduqdan sonrakı 1 (bir) saat
müddətində gömrük orqanlarına daxilolma
haqqında məlumat verilməlidir. Nəqliyyat vasitəsi
gömrük ərazisinə gömrük orqanlarının
iş vaxtından kənar saatlarda daxil olduqda, bu məlumat
onların növbəti iş vaxtı başlandıqdan
sonrakı 1 (bir) saat müddətində verilməlidir.
131.4. Bu
Məcəllənin 131.1-ci maddəsində
göstərilən məlumatlar gömrük orqanlarına
nəqliyyat vasitəsinə görə məsul
şəxslərin adından onların nümayəndəsi
tərəfindən də təqdim oluna bilər.
131.5. Nəqliyyat
vasitələri gömrük ərazisinə yüksüz
və şərnişinsiz daxil olarkən, bu
Məcəllənin tələbləri nəzərə
alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada müvafiq gömrük
orqanına bəyan edilməlidir.
Maddə 132.
Nəqliyyat vasitələrinin sahiblərinə, heyət
üzvlərinə və sərnişinlərinə dair
tələblər
Gömrük
ərazisinə daxil olan nəqliyyat vasitələrinin
sahibləri, heyət üzvləri və
sərnişinləri gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin nəqliyyat vasitəsi,
onun hərəkət marşrutu, təyinat yeri, daşınan
sərnişinlər, yaxud mallar barədə suallarını
cavablandırmalı, bu Məcəlləyə uyğun olaraq
tələb olunan sənədləri təqdim
etməlidirlər.
Maddə 133.
Gömrük ərazisinə daxil olan gəminin
dayandırılması
133.1. Gömrük
ərazisinə daxil olan gəmiyə görə məsul
şəxs gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin tələbi ilə gəmini
lövbərə qoymalı, gəminin yoluna davam etməsi
barədə müvafiq göstəriş olmayana qədər
onun dayanmasını təmin etməlidir.
133.2. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərini və
digər səlahiyyətli şəxsləri daşıyan
gəminin üzərində onun dövlət xidmətində
olmasını təsdiq edən müvafiq nişanlar
olmalıdır.
133.3. Gəmiyə
görə məsul şəxs gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin və ya
digər səlahiyyətli şəxslərin onun
göyərtəsinə qalxmaları üçün
bütün mümkün vasitələrlə şərait
yaratmalıdır.
133.4. Gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
göstərişindən sonra, gəmiyə görə
məsul şəxs həmin gəminin gömrük
ərazisini dərhal tərk etməsini təmin etməlidir.
Maddə 134.
Nəqliyyat vasitəsinin müəyyən olunmuş
gömrük sahəsindən fərqli sahəyə daxil
olması
134.1. Qəza,
fövqəladə və digər qarşısıalınmaz
hadisələrin baş verməsi nəticəsində
müəyyən gömrük sahəsinə lövbər
salmaqla, yerə enməklə, saxlanılmaqla, dayanmaqla və
başqa formada daxil olmaq məcburiyyəti qarşısında
qalan nəqliyyat vasitələrinə bu Məcəllənin
131.2.2-ci maddəsi şamil edilmir.
134.2.
Müəyyən olunmuş gömrük sahəsindən
fərqli sahəyə daxil olan nəqliyyat vasitəsinə
görə məsul olan şəxs:
134.2.1. bu
barədə gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinə dərhal məlumat verməli;
134.2.2. nəqliyyat
vasitəsində daşınan malların
boşaldılmasına, heyət üzvlərinin və
başqa şəxslərin nəqliyyat vasitəsinin
dayandığı yerdən uzaqlaşmasına gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
icazəsi olmadan yol verməməli;
134.2.3. nəqliyyat
vasitəsində olan mallar, onun heyəti və başqa
şəxslər barədə gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin göstərişlərini
yerinə yetirməlidir.
FƏSİL 21
NƏQLİYYAT
VASİTƏLƏRİNİN GÖMRÜK
ƏRAZİSİNDƏN YOLA DÜŞMƏSİ
Maddə 135.
Gömrük ərazisindən yola düşən nəqliyyat
vasitəsinin rəsmiləşdirilməsi
135.1. Gömrük
ərazisindən yola düşməsi nəzərdə
tutulan nəqliyyat vasitəsinə görə məsul
şəxs bu barədə məlumatları müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
və formada (o cümlədən, elektron formada) gömrük
orqanlarına əvvəlcədən təqdim edə
bilər.
135.2. Gömrük
orqanı bu məlumatı qeydə almaqla, sonrakı
rəsmiləşdirmənin aparılması üçün
nəqliyyat vasitəsinin yola düşəcəyi vaxtı və
yeri müəyyən edir.
135.3. Nəqliyyat
vasitələri gömrük ərazisindən yüksüz
və sərnişinsiz yola düşərkən bu
Məcəllənin tələbləri nəzərə
alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada müvafiq gömrük
orqanına bəyan edilməlidir.
135.4. Gömrük
orqanları gömrük ərazisində olan nəqliyyat
vasitəsinin rəsmiləşdirilməsi aparılmadan onun bu
ərazidən yola düşməsinə imkan verməməlidirlər.
135.5. Bu maddənin
müddəaları Azərbaycan Respublikasının
ərazisində yerləşən dəniz, çay və ya
hava limanlarında dayanmayan, gömrük ərazisindən keçən
dəniz, çay və hava gəmiləri barəsində
tətbiq edilmir.
Maddə 136.
Nəqliyyat vasitəsinin rəsmiləşdirilməsi
haqqında sənəd
136.0. Gömrük
ərazisindən yola düşən nəqliyyat
vasitəsinə görə məsul şəxsə həmin
nəqliyyat vasitəsinin rəsmiləşdirilməsi
haqqında sənəd verilməzdən əvvəl həmin
şəxs aşağıdakı tələbləri
yerinə yetirməlidir:
136.0.1. yola
düşmə haqqında məlumatı onu təsdiq edən
sənədlərlə birlikdə gömrük orqanlarına
təqdim etməli;
136.0.2.
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri tərəfindən nəqliyyat vasitəsi,
onun heyət üzvləri, sərnişinləri, yükü,
nəzərdə tutulan hərəkət istiqaməti,
marşrutu barədə verilən sualları
cavablandırmalı;
136.0.3.
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri tərəfindən nəqliyyat vasitəsi,
onun heyət üzvləri, sərnişinləri, yükü,
nəzərdə tutulan hərəkət istiqaməti,
marşrutu ilə bağlı tələb olunan
sənədləri təqdim etməli;
136.0.4. nəqliyyat
vasitəsi, onun heyət üzvləri, sərnişinləri,
yükü, nəzərdə tutulan hərəkət
istiqaməti, marşrutu ilə bağlı bu Məcəllənin
və gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarının tələblərinə əməl
etməlidir.
Maddə 137.
Gömrük ərazisindən yola düşən nəqliyyat
vasitəsinə daxilolma
Gömrük
ərazisindən yola düşən nəqliyyat
vasitəsinə görə məsul şəxs gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
tələbi ilə onların həmin nəqliyyat
vasitəsinə daxil olmasına bütün mümkün
vasitələrdən istifadə etməklə imkan
yaratmalıdır.
Maddə 138.
Nəqliyyat vasitəsinin rəsmiləşdirilməsi
haqqında sənədin təqdim olunması
Nəqliyyat
vasitəsinin rəsmiləşdirilməsi haqqında
sənədin verildiyi nəqliyyat vasitəsinə görə
məsul şəxs gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin tələbi ilə
həmin sənədi yoxlamaq üçün onlara təqdim
etməli, nəqliyyat vasitəsi, onun heyət üzvləri,
sərnişinləri, yükü, nəzərdə tutulan
hərəkət istiqamətləri, marşrutu ilə
bağlı suallarını cavablandırmalıdır.
Maddə 139.
Nəqliyyat vasitəsinin gömrük sahəsindən yola
düşməsi
139.1. Gömrük
orqanları tərəfindən əvvəlcədən
icazə verildiyi hallar istisna olmaqla, bütün digər
hallarda gömrük sahəsindən yola düşən
nəqliyyat vasitəsinə görə məsul şəxs
nəqliyyat vasitəsinin rəsmiləşdirilməsi
haqqında sənədi aldıqdan sonra onun dərhal,
yalnız müəyyən edilmiş gömrük
sahəsindən yola düşməsini təmin etməlidir.
139.2. Bu
Məcəllənin 139.1-ci maddəsi fors-major hallar ilə
əlaqədar gömrük ərazisinə qayıtmağa
məcbur olan nəqliyyat vasitələrinə şamil edilmir.
Maddə 140.
Nəqliyyat vasitəsində istifadə və istismar
üçün ehtiyatlar
140.1. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı nəqliyyat vasitəsində istifadə
və istismar üçün ehtiyatlarla bağlı
aşağıdakıları müəyyən edir:
140.1.1.
gömrük ərazisindən kənar əraziyə yola
düşməyə hazırlaşan nəqliyyat
vasitəsinin heyət üzvlərinin, xidmətedici
heyətinin, sərnişinlərinin istifadəsi və
nəqliyyat vasitəsinin istismarı üçün ehtiyatlar
hesab olunan malların nomenklaturasını, çeşidini
və miqdarını;
140.1.2.
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş gömrük
rüsumlarından və vergilərdən azadolma
şərtlərini.
140.2. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı nəqliyyat vasitəsində istifadə
və istismar üçün ehtiyatların bəyan
edilməsi qaydalarını müəyyən edir.
FƏSİL 22
ŞƏXSLƏRİN GÖMRÜK
ƏRAZİSİNƏ DAXİL OLMASI VƏ BU
ƏRAZİDƏN YOLA DÜŞMƏSİ
Maddə 141.
Şəxslərin gömrük ərazisinə daxil olması
Bu
Məcəllədə başqa hallar nəzərdə
tutulmadıqda, şəxslər müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi hallarda və qaydada
gömrük ərazisinə daxil olduqları andan etibarən
dərhal bu barədə gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinə məlumat
verməlidirlər.
Maddə 142.
Gömrük ərazisinə daxil olan nəqliyyat
vasitələrindən düşmə
142.1. Gömrük
ərazisinə daxil olan nəqliyyat vasitələrindəki
şəxslər həmin nəqliyyat vasitəsindən
düşmə ilə əlaqədar gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
bütün göstərişlərinə əməl
etməlidirlər.
142.2. Bu
Məcəllədə və gömrük işi üzrə
digər qanunvericilik aktlarında nəzərdə tutulmuş
hallar istisna olmaqla, gömrük ərazisinə daxil olmuş
nəqliyyat vasitəsindən düşən
şəxslər gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərindən başqa
göstəriş almadıqda, gömrük nəzarəti zonasına
getməli və gömrük nəzarətinin həyata
keçirildiyi müddət ərzində orada
qalmalıdırlar.
Maddə 143.
Şəxslərin gömrük ərazisindən yola
düşməsi
Bu
Məcəllədə və gömrük işi üzrə
digər qanunvericilik aktlarında nəzərdə tutulmuş
hallar istisna olmaqla, şəxslər gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
icazəsi olmadan və gömrük sahəsindən
keçmədən gömrük ərazisindən yola
düşə bilməzlər.
Maddə 144.
Nəqliyyat vasitəsinə daxilolma
Gömrük
ərazisindən yola düşmək məqsədi ilə
nəqliyyat vasitəsinə daxil olmağa hazırlaşan
şəxslər bununla bağlı gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
göstərişlərinə əməl etməlidirlər.
Maddə 145.
Baqajın gömrük orqanlarına təqdim olunması
145.0. Bu
Məcəllədə və gömrük işi üzrə
digər qanunvericilik aktlarında nəzərdə tutulmuş
hallar istisna olmaqla, gömrük nəzarəti zonasına daxil
olan nəqliyyat vasitəsindən düşən, yaxud
həmin zonadan çıxmağa hazırlaşan nəqliyyat
vasitəsinə minən şəxs:
145.0.1. ona məxsus
müşayiət olunan baqajın gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri
tərəfindən yoxlanılmasına şərait
yaratmalı;
145.0.2. ona məxsus
müşayiət olunan baqajın gömrük nəzarəti
zonası daxilində hərəkəti və ya nəqliyyat
vasitəsindən götürülüb gömrük nəzarəti
zonasına aparılması ilə bağlı gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərinin
göstərişlərinə əməl etməlidir.
X BÖLMƏ
GÖMRÜK
PROSEDURLARINA DAİR ÜMUMİ QAYDALAR
FƏSİL 23
BƏYANETMƏ
VƏ GÖMRÜK BƏYANNAMƏSİ
Maddə 146.
Malların və nəqliyyat vasitələrinin bəyan
edilməsi və bəyanetmənin yeri
146.1. Gömrük
sərhədindən keçirilən bütün mallar və
nəqliyyat vasitələri onların gömrük
rəsmiləşdirilməsini həyata keçirən
gömrük orqanlarına bəyan edilməlidir.
146.2.
Bəyanetmə malların və nəqliyyat
vasitələrinin yerləşdirilməsi nəzərdə
tutulan gömrük proseduru haqqında, habelə gömrük
məqsədləri üçün lazım olan digər
məlumatların müəyyən olunmuş formada
(şifahi, kağız üzərində yazılı,
elektron) gömrük orqanlarına verilməsi ilə həyata
keçirilir.
146.3.
Bəyanetmənin forması və qaydaları,
həmçinin gömrük məqsədləri
üçün lazım olan sənədlərin və
məlumatların siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilələk
rəsmi nəşrlərdə dərc olunur və müvafiq
icra hakimiyyəti orqanlarının rəsmi internet saytlarında
yerləşdirilir.
146.4. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı gömrük orqanlarının bəyanetmə
ilə bağlı fəaliyyət zonasını və
funksiyalarını, habelə malların yerləşdirildiyi
gömrük prosedurlarının xüsusiyyətlərini
nəzərə alaraq, iş günlərini və
saatlarını müəyyən edir.
Maddə 147.
Daxili malların bəyan edilməsi
Sərbəst zona
xüsusi gömrük proseduru istisna olmaqla, başqa
gömrük prosedurları altında yerləşdirilməsi
nəzərdə tutulan daxili mallar həmin gömrük
proseduruna uyğun olaraq gömrük bəyannaməsi ilə
təmin edilməlidir.
Maddə 148.
Bəyannaməçi
148.1. Gömrük
sərhədindən keçirən malların və
nəqliyyat vasitələrinin sahibi, yaxud onunla
bağlanılan müqavilə əsasında gömrük
brokeri bəyannaməçi ola bilər.
148.2. Gömrük
bəyannaməsinin təsdiq edilməsi şəxsin
üzərinə xüsusi öhdəliklər qoyduğu
hallarda, gömrük bəyannaməsi yalnız həmin
şəxs tərəfindən və ya onun adından
çıxış edən şəxs tərəfindən
verilməlidir.
148.3. Malları
və nəqliyyat vasitələrini bəyan edən
bəyannaməçinin vəzifələri
aşağıdakılardır:
148.3.1. malları
və nəqliyyat vasitələrini bu Məcəllədə
nəzərdə tutulan qaydada bəyan etmək;
148.3.2. malları
və nəqliyyat vasitələrini gömrük
orqanlarının tələbi ilə təqdim etmək;
148.3.3.
gömrük məqsədləri üçün lazım
olan sənədləri və məlumatları gömrük
orqanlarına təqdim etmək;
148.3.4.
gömrük ödənişlərini ödəmək;
148.3.5.
gömrük orqanlarına gömrük
rəsmiləşdirilməsində yardım
göstərmək.
148.4. Bu
Məcəllədə nəzərdə tutulan hüquqlardan
başqa, bəyannaməçinin gömrük
bəyannaməsini gömrük orqanlarına təqdim
etməzdən əvvəl malları və nəqliyyat
vasitələrini gömrük nəzarəti altında
müayinə etmək, onları ölçmək,
həmçinin gömrük orqanlarının icazəsi ilə
onlardan prob və nümunələr götürmək
hüququ da vardır.
Maddə 149.
Gömrük bəyannaməsinin təqdim edilməsi
qaydaları və müddəti
149.1. Gömrük
bəyannaməsi məlumatların elektron emalı
üsullarından istifadə olunmaqla gömrük
orqanlarına təqdim edilir. Malların bəyan edildiyi
gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi
üçün tələb olunan müvafiq
sənədlər də həmin qaydada təqdim oluna
bilər.
149.2.
Bəyanetmə qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş
hallarda şifahi, kağız üzərində yazılı
formalarda və ya müvafiq malların gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsinə şərait yaradan
digər üsullarla da həyata kecirilə bilər.
149.3. Gömrük ərazisinə
gətirilən mallara dair gömrük bəyannaməsi
həmin mallar gömrük ərazisinə gətirilən
yerdəki gömrük orqanına, daxili tranzit xüsusi
gömrük proseduru həyata keçirildikdə isə
təyinat gömrük orqanına təqdim edildiyi tarixdən
15 (on beş) gündən gec olmayaraq verilməlidir.
149.4. Bu
Məcəllənin 149.3-cü maddəsində
göstərilən müddət bəyannaməçi
tərəfindən müvafiq sənədlərin və
məlumatların toplanması üçün kifayət
etmədikdə, onun əsaslandırılmış
müraciəti əsasında gömrük orqanı həmin
müddəti uzadır. Gömrük bəyannaməsinin
təqdim edilməsi müddətinin uzadılmasına
malların müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük
proseduru altında qalma müddəti
çərçivəsində yol verilir.
149.5. Gömrük bəyannaməsinin
təqdim edilməsinin son günü qeyri-iş
gününə düşərsə, onun ardınca
gələn növbəti iş günü müddətin
bitdiyi gün hesab edilir.
149.6. Gömrük ərazisindən
aparılan mallara dair gömrük bəyannaməsi həmin
mallar gömrük ərazisindən
çıxarılarkən verilməlidir.
149.7. Malları
daşıyan nəqliyyat vasitələri bu
Məcəllənin 149.8-ci maddəsində
göstərilən hal istisna edilməklə, mallarla eyni vaxtda
bəyan edilir.
149.8. Dəniz,
çay və hava gəmiləri gömrük
ərazisində daxil olduqları, yaxud yola
düşdükləri su və hava limanında bəyan
edilir.
149.9. Yüksüz
və sərnişinsiz nəqliyyat vasitələri
gömrük sərhədindən keçərkən
bəyan edilir.
Maddə 150.
Gömrük bəyannaməsinin məzmunu və onunla
birgə təqdim olunan sənədlər
150.1. Gömrük
bəyannaməsi malların bəyan edildiyi gömrük
prosedurunun tətbiqi üçün lazım olan bütün
məlumatları özündə əks etdirməlidir.
150.2. Elektron formada
təqdim olunan gömrük bəyannaməsində elektron imza
və ya bəyannaməçinin
eyniləşdirilməsinə imkan verən digər
vasitələr olmalıdır. Kağız
üzərində yazılı formada təqdim olunan
gömrük bəyannamələri bəyannaməçi
tərəfindən imzalanmalı, hüquqi şəxs olan
bəyannaməçi tərəfindən həmçinin
möhürlə təsdiq edilməlidir.
150.3. Gömrük
bəyannaməsinin forması və malların bəyan edildiyi
gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi
üçün onunla birgə təqdim olunan sənədlərin
siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilələk rəsmi
nəşrlərdə dərc olunur və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanlarının rəsmi internet saytlarında
yerləşdirilir.
150.4. Malların
bəyan edildiyi gömrük prosedurunun tətbiqi
üçün tələb olunan elektron, yaxud kağız
üzərində yazılı formalarda sənədlər
gömrük orqanlarına gömrük bəyannaməsinin
təqdim edildiyi vaxt verilməlidir.
150.5.
Ayrı-ayrı sənədlər üzrlü
səbəblərə görə gömrük
bəyannaməsi ilə birlikdə təqdim edilə
bilmədiyi hallarda, bəyannaməçinin yazılı, o cümlədən elektron formada müraciəti əsasında
gömrük orqanları həmin sənədlərin
gömrük bəyannaməsi təsdiq edildikdən sonra
təqdim edilməsinə icazə verirlər. Bu Məcəllədə
ayrı-ayrı sənədlərin təqdim edilməsi
üçün daha qısa müddət müəyyən
edilməmişdirsə, həmin sənədlər
gömrük bəyannaməsi təsdiq edildiyi tarixdən 45
(qırx beş) gündən gec olmayaraq gömrük
orqanına təqdim edilməlidir. Bəyannaməçi
sənədlərin vaxtında verilməsinə dair
gömrük orqanına yazılı, o cümlədən elektron formada öhdəlik təqdim edir.[35]
Maddə 151.
Gömrük bəyannaməsinin müəyyən olunmuş
şərtlərə uyğunluğunun yoxlanılması
151.1. Gömrük
orqanları təqdim olunan gömrük bəyannaməsini
təsdiq edərkən, onun aşağıdakı
şərtlərə uyğunluğunu yoxlayır:
151.1.1. malların
nəzərdə tutulan gömrük proseduru altında
yerləşdirilərək gömrük
rəsmiləşdirilməsinin həyata keçirilməsinin
həmin gömrük orqanının
səlahiyyətlərinə aid olmasını;
151.1.2.
gömrük bəyannaməsinin təqdim olunma vaxtının
və yerinin gömrük qanunvericiliyi ilə
müəyyən olunmuş tələblərə
uyğunluğunu;
151.1.3.
gömrük bəyannaməsində idxalına, yaxud
ixracına qadağa və ya məhdudiyyətlər
qoyulmuş mallar haqqında məlumatın
olub-olmamasını;
151.1.4.
gömrük bəyannaməsinin müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi tələblərə
uyğunluğunu;
151.1.5.
gömrük bəyannaməsi ilə birgə təqdim olunan
sənədlərin mövcudluğunu (bu Məcəllənin
150.5-ci maddəsində müəyyən edilmiş qaydada
sənədlərin sonradan təqdim olunduğu hallar istisna
edilməklə) və onların qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş tələblərə cavab
verməsini.
151.2. Gömrük
bəyannaməsi bu Məcəllənin 151.1-ci maddəsi
ilə müəyyən edilmiş şərtlərə cavab
vermədikdə və bəyannaməçi tərəfindən
ona düzəliş edilməklə həmin
çatışmazlıqların aradan qaldırılması
mümkün olmadıqda, həmin bəyannamə
gömrük orqanları tərəfindən təsdiq edilmir.
Belə hallarda gömrük bəyannaməsində onun
təsdiq edilməməsinin səbəbləri
göstərilməklə, müvafiq qeyd aparılır.
151.3. Təsdiq
edilməmiş gömrük bəyannaməsi və onunla
birlikdə təqdim edilmiş sənədlər təqdim
edildiyi tarixdən 1 (bir) gündən gec olmayaraq
bəyannaməçiyə qaytarılır.
Maddə 152.
Gömrük bəyannaməsinin təsdiqi
152.1. Gömrük
bəyannaməsi bu Məcəllənin 151.1-ci maddəsi
ilə müəyyən edilmiş şərtlərə cavab
verdikdə, həmin bəyannamə təqdim olunduğu gün
gömrük orqanları tərəfindən təsdiq edilir.
152.2. Gömrük
bəyannaməsi müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada və müddətdə
gömrük orqanının iş vaxtında təqdim olunur və
təsdiq edilir.
152.3. Təsdiq
edildikdən sonra gömrük bəyannaməsi faktları
təsdiq edən, hüquqi əhəmiyyətə malik
sənəd sayılır.
152.4. Gömrük
orqanları gömrük bəyannaməsinin təsdiqindən
əsassız imtina edə bilməzlər. Gömrük
bəyannaməsinin təsdiqindən əsassız imtina ilə
əlaqədar mallar barəsində səlahiyyəti olan
şəxsə dəymiş ziyan bəyannamənin
təsdiqindən əsassız olaraq imtina etmiş
vəzifəli şəxsdən tutulur və həmin
vəzifəli şəxs intizam məsuliyyətinə
cəlb olunur.
152.5. Gömrük
bəyannaməsi malların təqdim olunduğu gömrük
orqanından fərqli gömrük orqanında təqdim
olunarsa, malların təqdim olunduğu gömrük orqanı bu
mallar üzərində gömrük nəzarətinin
həyata keçirilməsinin mümkünlüyünü
təsdiq etdikdə həmin bəyannamə təsdiq edilir.
152.6. Gömrük
bəyannaməsinin gömrük orqanları
tərəfindən təsdiqi tarixi malların bəyan edildiyi
gömrük prosedurunun tətbiq olunduğu tarix hesab olunur.
Maddə 153.
Gömrük bəyannaməsinə düzəlişlərin
edilməsi və ya onun geri götürülməsi
153.1. Bu
Məcəllənin 153.2-ci maddəsində
göstərilən hallar istisna olmaqla, gömrük
bəyannaməsi təsdiq edildikdən sonra
bəyannaməçinin müraciəti əsasında
həmin bəyannamədə düzəlişlərin
aparılmasına və ya onun geri
götürülməsinə gömrük orqanları
tərəfindən icazə verilir.
153.2.
Aşağıdakı hallarda təqdim olunmuş
gömrük bəyannaməsində düzəlişlər
edilməsinə və ya onun geri
götürülməsinə icazə verilmir:
153.2.1.
gömrük orqanları bəyannaməçiyə
malları yoxlamaq niyyətində olduğunu bildirdikdən
sonra;
153.2.2.
gömrük orqanları gömrük
bəyannaməsindəki məlumatların düzgün
olmadığını
müəyyənləşdirdikdən sonra;
153.2.3. müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi hallar
istisna olmaqla, gömrük orqanları tərəfindən
malların buraxılışı həyata keçirildikdən
sonra.
153.3. Gömrük
bəyannaməsində aparılan düzəlişlər onun
tətbiq sahəsini genişləndirə və ya
məhdudlaşdıra bilməz.
153.4. Gömrük orqanlarının
səlahiyyətinə aid olan məlumatların gömrük
bəyannaməsinə daxil edilməsi halları istisna olmaqla,
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri gömrük bəyannaməsini doldurmaq,
gömrük bəyannaməsində göstərilən
məlumatları dəyişdirmək və ya ona
əlavələr etmək hüququna malik deyil.
153.5. Bu Məcəllənin 153.4-cü
maddəsi gömrük orqanının vəzifəli
şəxslərinin bəyannaməçiyə, mallar
barədə səlahiyyəti olan digər şəxslərə
gömrük bəyannaməsinin tərtib edilməsində
və ona müvafiq düzəlişlər edilməsində
yardım göstərilməsi barədə bu Məcəllənin
22.6-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş
vəzifəsini istisna etmir.
Maddə 154.
Gömrük bəyannaməsinin ləğvi
154.1. Gömrük
orqanları təsdiq olunmuş gömrük
bəyannaməsini bəyannaməçinin müraciəti
əsasında aşağıdakı hallarda ləğv
edirlər:
154.1.1. mallar
dərhal başqa gömrük proseduru altında
yerləşdirilməli olduqda;
154.1.2. fors-major
halları ilə əlaqədar malların bəyan edildiyi
gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi
mümkün olmadıqda.
154.2. Gömrük
orqanları bəyannaməçiyə malları yoxlamaq
niyyətini bildirdikdə, gömrük bəyannaməsinin
ləğvi barədə müraciətə yalnız
müvafiq yoxlama aparıldıqdan sonra baxılır.
154.3. Gömrük
bəyannaməsi malların buraxılışından sonra
ləğv edilə bilməz.
154.4. Bu
Məcəllənin 154.3-cü maddəsi ilə bağlı
istisnaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
154.5. Gömrük
bəyannaməsinin ləğvi bəyannaməçinin
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş inzibati və ya
cinayət məsuliyyətinə cəlb olunması üzrə
tədbirlərin tətbiqini istisna etmir.
Maddə 155.
Sadələşdirilmiş bəyannamələr
155.1. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı gömrük
rəsmiləşdirilməsini təkmilləşdirmək
məqsədi ilə malların və nəqliyyat
vasitələrinin bəyan olunmasının
sadələşdirilmiş qaydalarını
müəyyən edir.
155.2.
Aşağıdakı hallarda gömrük orqanlarına
sadələşdirilmiş bəyannamələr təqdim
edilir:
155.2.1.
səlahiyyətli iqtisadi operatorlar malları müvafiq
gömrük proseduru altında yerləşdirərkən;
155.2.2. bu
Məcəllənin 112.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan yardım yüklərinin gömrük
rəsmiləşdirilməsi zamanı;
155.2.3. fiziki
şəxslər istehsal və ya kommersiya məqsədləri
üçün nəzərdə tutulmayan, lakin yazılı
formada bəyan edilməli olan malları gömrük sərhədindən
keçirərkən.
155.3.
Sadələşdirilmiş bəyannamələr
gömrük orqanlarının bəyannaməçinin
elektron məlumat sistemindən məlumatlar əldə edə
bilməsi və onların digər gömrük orqanları
ilə mübadiləsi üçün lazım olan
tələblərə cavab verməsi şərti ilə,
bəyannaməçinin mallar və nəqliyyat vasitələri
barədə hesabatı formasında ola bilər.
155.4.
Səlahiyyətli iqtisadi operatorlara, istehsal və ya kommersiya
məqsədləri üçün nəzərdə
tutulmayan malları gömrük sərhədindən
keçirən fiziki şəxslərə
münasibətdə və yardım yükləri
üçün sadələşdirilmiş
bəyannamənin ayrı-ayrı formalarını müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 156.
Əlavə, dövri və natamam bəyannamələr
156.1. Bu
Məcəllənin 155.2.1-ci və 155.2.2-ci
maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda
sadələşdirilmiş bəyannamə verildikdə,
bəyannaməçi aidiyyəti gömrük proseduru
üzrə gömrük bəyannaməsinin tamamlanması
üçün lazım olan digər məlumatları əks
etdirən əlavə bəyannamə təqdim etməlidir.
156.2. Gömrük
orqanları eyni malları və nəqliyyat vasitələrini
gömrük sərhədindən müntəzəm olaraq
keçirən şəxsə onları müəyyən müddət
ərzində bir dövri bəyannamə əsasında
keçirməsinə icazə verirlər.
156.3.
Bəyannaməçi gömrük bəyannaməsini
üzrlü səbəblərə görə tam
şəkildə doldura bilmədikdə, gömrük
orqanları müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada natamam bəyannamənin
verilməsinə icazə verirlər.
156.4. Natamam
bəyannamədə gömrük məqsədləri
üçün lazım olan əsas məlumatlar
göstərilməlidir. Çatışmayan məlumatlar
bəyannaməçi tərəfindən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
və müddətdə təqdim edilməlidir.
156.5. Əlavə,
dövri və natamam bəyannamələrin formasını,
təqdim olunması qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
FƏSİL 24
GÖMRÜK
BƏYANNAMƏSİNDƏ GÖSTƏRİLƏN
MƏLUMATLARIN, ONUNLA BİRGƏ TƏQDİM EDİLƏN
SƏNƏDLƏRİN VƏ MALLARIN YOXLANILMASI
Maddə 157.
Gömrük bəyannaməsində göstərilən
məlumatların yoxlanılması
157.1. Gömrük
orqanları təsdiq etdikləri gömrük
bəyannaməsində göstərilən məlumatların,
onunla birgə təqdim olunan sənədlərin
düzgünlüyünü, müvafiq malları yoxlamaq,
malların bəyan edildiyi gömrük prosedurunun tətbiqi
üçün bu Məcəllənin 150.3-cü
maddəsinə əsasən çatışmayan başqa
sənədlərin təqdim olunmasını tələb
etmək, malların gömrük ekspertizası
üçün onlardan prob və nümunələr
götürmək hüququna malikdirlər.
157.2. Gömrük
bəyannaməsində göstərilən məlumatların
gömrük orqanları tərəfindən
yoxlanılmasının nəticələri bütün
gömrük ərazisində eyni hüquqi qüvvəyə
malikdir.
157.3. Yoxlamanın
nəticələrindən malların yerləşdirildiyi
gömrük prosedurunun tətbiqi məqsədi ilə
istifadə olunur.
Maddə 158.
Malların yoxlanılması, prob və nümunələrin
götürülməsi
158.1. Malların
yoxlanıldığı, prob və nümunələrin
götürüldüyü, ekspertizasının
aparıldığı yerlərə daşınması,
bununla əlaqədar yükləmə-boşaltma
işləri və digər yük əməliyyatları
bəyannaməçinin özü tərəfindən, yaxud
onun məsuliyyəti altında həyata keçirilir. Bu zaman
yaranan xərclər bəyannaməçi
tərəfindən ödənilir.
158.2.
Bəyannaməçi, mallar barəsində səlahiyyəti
olan digər şəxslər və ya onların
nümayəndələri gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri tərəfindən
malların yoxlanılması, onlardan prob və
nümunələr götürülməsi prosesində
iştirak edə bilərlər. Bəyannaməçi
mallardan prob və nümunələrin
götürülməsində gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinə yardım
göstərməlidir.
158.3. Gömrük
orqanları bu Məcəllənin 91.3-cü maddəsində
göstərilən hallarda mallardan prob və
nümunələri bəyannaməçinin, mallar
barəsində səlahiyyəti olan digər
şəxslərin və ya onların
nümayəndələrinin iştirakı olmadan
götürmək hüququna malikdirlər.
158.4. Digər
dövlət orqanları, habelə bəyannaməçi,
mallar barəsində səlahiyyəti olan digər
şəxslər və ya onların
nümayəndələri mallardan prob və
nümunələri yalnız gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin iştirakı ilə
götürə bilərlər.
158.5. Prob və
nümunələr onların gömrük ekspertizasını
aparmağa imkan verən minimum miqdarda (sayda,
ölçüdə) götürülür. Gömrük
nəzarəti altında olan mallardan prob və
nümunələrin götürülməsi haqqında
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi formada akt tərtib olunur.
158.6.
Bəyannaməçi, mallar barəsində səlahiyyəti
olan digər şəxslər və ya onların
nümayəndələri götürülən prob və
nümunələr üzrə aparılmış
ekspertizanın nəticələri ilə tanış olmaq
hüququna malikdirlər. Digər dövlət nəzarəti
orqanları tərəfindən götürülən prob
və nümunələrin ekspertizasının
nəticələri haqqında gömrük orqanlarına
məlumat verilməlidir.
158.7. Prob və
nümunələrin gömrük ekspertizası ilə
əlaqədar gömrük orqanlarının və
gömrük laboratoriyalarının xərcləri
bəyannaməçi, mallar barəsində səlahiyyəti
olan digər şəxslər və ya onların
nümayəndələri tərəfindən
ödənilmir.
158.8. Mallardan
götürülən prob və nümunələrin
gömrük ekspertizası bəyannaməçinin, mallar
barəsində səlahiyyəti olan digər
şəxslərin və ya onların
nümayəndələrinin təşəbbüsü
ilə aparıldıqda, gömrük laboratoriyalarına
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi məbləğdə gömrük
yığımları ödənilir.
158.9. Mallardan prob
və nümunələrin götürülməsi,
onların barəsində sərəncam verilməsi
qaydasını, gömrük ekspertizasının aparılma
müddətlərini müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Maddə 159.
Malların qismən (bir hissəsinin) yoxlanılması,
onlardan prob və nümunələrinin
götürülməsi
159.1. Gömrük
bəyannaməsində göstərilən malların bir
hissəsinin yoxlanıldığı və ya onlardan prob
və nümunələrin götürüldüyü
hallarda qismən yoxlamanın, yaxud prob və
nümunələrin yoxlanmasının nəticələri
orada göstərilmiş bütün mallara şamil edilir.
159.2.
Bəyannaməçi qismən yoxlamanın, yaxud
götürülmüş prob və nümunələrin
yoxlanılmasının nəticələrinin bəyan
edilmiş malların qalan hissəsinə münasibətdə
tətbiq olunmasını mümkünsüz hesab
edərsə, malların təkrar yoxlanılması, yaxud
onlardan prob və nümunənin götürülməsi
ilə bağlı gömrük orqanına müraciət
edə bilər. Əgər malların
buraxılışı həyata keçirilməyibsə,
müraciət təmin olunmalıdır. Malların
buraxılışından sonra edilən müraciət
malların hər hansı şəkildə
dəyişdirilmədiyi bəyannaməçi
tərəfindən sübuta yetirildiyi halda təmin olunur.
159.3. Gömrük
bəyannaməsində iki və ya daha çox adda mal
bəyan edilərsə, hər bir mala aid məlumat bu
Məcəllənin 159.1-ci maddəsinin məqsədləri
üçün ayrı bəyanetmə hesab edilir.
Maddə 160.
Gömrük bəyannaməsində göstərilən
məlumatların, müvafiq sənədlərin və
malların yoxlanılma müddətləri
160.1. Gömrük
rəsmiləşdirilməsi zamanı gömrük
orqanlarına təqdim olunan gömrük
bəyannaməsində və digər sənədlərdə
göstərilən məlumatların malların adlarına,
mənşəyinə, sayına və dəyərinə
uyğunluğunun yoxlanılması, gömrük
bəyannaməsinin təsdiq edildiyi, sənədlərin
və malların isə təqdim edildiyi vaxtdan 2 (iki) gündən gec olmayaraq həyata
keçirilir. [36]
160.2. Gömrük
qanunvericiliyində sənədlərin və malların
yoxlanılması üçün daha qısa müddət
müəyyənləşdirilə bilər.
160.3. Gömrük
rəsmiləşdirilməsi üçün təqdim olunan
malların adlar və növlər üzrə ayrı-ayrı
qablaşdırılmaması gömrük orqanlarına
gömrük bəyannaməsində göstərilən mallar
haqqında məlumatların düzgünlüyünün
yoxlanmasına imkan vermirsə, bu Məcəllənin 160.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulan müddət mallar
barəsində səlahiyyəti olan şəxslər və
ya onların nümayəndələri tərəfindən
malların adlar və növlər üzrə ayırması
üçün tələb olunan müddətədək
gömrük orqanının qərarı ilə
uzadılır. Bu müddət 7 (yeddi) gündən çox
olmamalıdır.
160.4. Yoxlamanın
nəticələri malların yerləşdirildiyi müvafiq
gömrük prosedurunun tətbiqi üçün istifadə
edilir.
Maddə 161.
Eyniləşdirmə tədbirləri
161.1. Gömrük
orqanları və ya gömrük orqanları
tərəfindən səlahiyyət verildiyi hallarda
səlahiyyətli iqtisadi operatorlar malların bəyan edildiyi
gömrük prosedurunu tənzimləyən
şərtlərə əməl olunmasını təmin
etmək məqsədi ilə eyniləşdirmə
tələb olunan hallarda bu Məcəllənin 87-ci
maddəsinə müvafiq olaraq malların
eyniləşdirilməsi tədbirləri həyata
keçirirlər.
161.2. Həmin
eyniləşdirmə tədbirləri bütün
gömrük ərazisində eyni hüquqi qüvvəyə
malikdir.
161.3. Fors-major
hallarında malların və nəqliyyat vasitələrinin
mühafizəsini təmin etmək məqsədləri istisna
olmaqla, onlara tətbiq edilmiş eyniləşdirmə
vasitələrinin götürülməsi və ya məhv
edilməsi yalnız gömrük orqanları
tərəfindən, gömrük orqanları
tərəfindən səlahiyyət verildiyi hallarda isə
səlahiyyətli iqtisadi operatorlar tərəfindən
həyata keçirilə bilər.
161.4.
Eyniləşdirmə vasitələri fors-major hallarında
götürüldükdə və ya məhv edildikdə,
dərhal gömrük orqanlarına məlumat verilməli
və göstərilən halların mövcudluğunu
sübut edən dəlillər təqdim olunmalıdır.
FƏSİL 25
BURAXILIŞ
Maddə 162.
Malların buraxılışı
162.1.
Bəyannaməçi, mallar barəsində səlahiyyəti
olan digər şəxslər və ya onların
nümayəndələri tərəfindən bu
Məcəllənin 163-cü maddəsi ilə
müəyyən edilmiş şərtlər yerinə
yetirildikdən, bəyan olunan mallarla əlaqədar
qanunvericiliklə qadağaların və
məhdudiyyətlərin olmadığı müəyyən
edildikdən, gömrük bəyannaməsindəki
məlumatlar yoxlandıqdan dərhal sonra gömrük
orqanları malların buraxılışını həyata
keçirirlər.
162.2. Gömrük
bəyannaməsindəki məlumatların düzgün
olmadığını
müəyyənləşdirdikdə, gömrük
orqanları bəyannaməçidən müvafiq
düzəlişlərin aparılmasını tələb
edirlər. Buraxılış, həmin tələb yerinə
yetirildikdən (bu Məcəllənin 163.6-cı maddəsində
müəyyən edilmiş hal istisna olmaqla) və müvafiq gömrük
ödənişləri ödənildikdən dərhal sonra
həyata keçirilir.[37]
162.3. Eyni
gömrük bəyannaməsinin əhatə etdiyi
bütün mallar gömrük orqanları
tərəfindən eyni vaxtda buraxılır.
162.4. Mallar
gömrük bəyannaməsini təsdiq etmiş
gömrük orqanına deyil, başqa gömrük orqanına
təqdim edildikdə, aidiyyəti gömrük orqanları
həmin malların buraxılışı üçün
zəruri olan məlumatları öz aralarında
mübadilə etməlidirlər.
Maddə 163.
Gömrük borcunun ödənilməsindən və yaxud bu
borca görə təminatın verilməsindən
asılı olan buraxılış
163.1. Gömrük
bəyannaməsinin təsdiqi gömrük borcu yaratdıqda
malların buraxılışı həmin gömrük
borcunu təşkil edən gömrük
ödənişlərinin ödənilməsi və ya bu borca
görə təminat verilməsi şərti ilə həyata
keçirilir.
163.2. Bu
Məcəllənin 163.1-ci maddəsi idxal gömrük
rüsumlarından və vergilərdən tamamilə və ya
qismən azad edilməklə müvəqqəti idxal olunan
mallara şamil edilmir.
163.3. Gömrük
orqanları malların bəyan edildiyi gömrük proseduruna
və bu Məcəllənin 45-ci fəslinə uyğun olaraq
gömrük ödənişlərinə təminat verilməsini
tələb etdikdə, həmin tələb yerinə
yetirilməyənədək mallar müvafiq gömrük
proseduruna buraxılmır.
163.4. Gömrük
ödənişləri üzrə güzəştlər
verilərək şərti buraxılmış mallardan
yalnız həmin güzəştlərin verilməsi məqsədləri
üçün istifadə oluna bilər. Bu mallardan başqa
məqsədlər üçün istifadəyə
gömrük ödənişləri tam
ödənildikdən, bu Məcəllə və digər
qanunvericilik aktlarında nəzərdə tutulan
tələblər yerinə yetirildikdən sonra, gömrük
orqanlarının icazəsi ilə yol verilir.
163.5. Gömrük
ödənişləri üzrə güzəştlər
verilərək şərti buraxılmış mallar
barəsində sərəncam verilməsi müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada,
gömrük orqanlarının icazəsi ilə həyata
keçirilir.
163.6. Bəyannaməçinin
“Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan Respublikası
Qanununun 10.2-ci maddəsinə uyğun olaraq malların
buraxılışının həyata keçirilməsi
ilə bağlı gömrük orqanına müraciəti
daxil olduqda həmin müraciətə onun daxil olduğu
vaxtdan 1 (bir) gün müddətində baxılır və
aşağıdakı tələblərin yerinə yetirildiyi
müəyyənləşdirildikdən dərhal sonra
gömrük orqanı tərəfindən malların
buraxılışı həyata keçirilir:[38]
163.6.1. gömrük orqanına təqdim
edilən bəyannamə üzrə hesablanmış
gömrük ödənişləri ödənilməli;
163.6.2. bu Məcəllənin 221.1-ci
maddəsinə uyğun olaraq gömrük orqanı
tərəfindən təqdim olunmuş bildirişdəki
düzəlişlərin edilməsi nəticəsində
yarana biləcək əlavə gömrük borcuna
görə bu Məcəllənin 258.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş üsullardan istifadə
etməklə təminat verilməli;
163.6.3. bəyan olunmuş malların
buraxılışının həyata keçirilməsi
üçün bu Məcəlləyə uyğun olaraq
müəyyən edilmiş digər tələblər
yerinə yetirilməlidir.
FƏSİL 26
SƏRBƏST
DÖVRİYYƏ ÜÇÜN BURAXILIŞ
Maddə 164.
Sərbəst dövriyyə üçün
buraxılış gömrük prosedurunun əhatə
dairəsi
164.1. Daxili bazarda
satılma, istifadə və ya istehlak üçün
nəzərdə tutulan xarici mallar sərbəst
dövriyyə üçün buraxılış
gömrük proseduru altında yerləşdirilir.
164.2. Sərbəst
dövriyyə üçün buraxılış
gömrük proseduru aşağıdakıları
əhatə edir:
164.2.1.
qanunvericiliklə müəyyən olunmuş gömrük
ödənişlərinin ödənilməsini;
164.2.2. ticarət
siyasəti tədbirlərinin tətbiqini;
165.2.3. malların
idxalı ilə bağlı müəyyən edilmiş
digər prosedurların tamamlanmasını.
164.3. Sərbəst
dövriyyə üçün buraxılış
gömrük proseduru altında yerləşdirilən xarici
mallar daxili mallar gömrük statusunu alırlar.
164.4. Malların
sərbəst dövriyyə üçün
buraxılış gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
FƏSİL 27
TƏKRAR İDXAL
Maddə 165.
Təkrar idxal gömrük prosedurunun əhatə dairəsi
165.1. Təkrar idxal
- ixrac olunmuş mallar ixrac edildiyi vaxtdan 3 (üç) il
ərzində eyni vəziyyətdə, yəni xarici
ölkədə heç bir emala məruz qalmadan gömrük
ərazisinə tam və bir hissəsi qaytarıldıqda,
onların idxal gömrük rüsumlarından və
vergilərdən tamamilə azad edilməklə və
ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq
edilmədən, sərbəst dövriyyəyə
buraxılışıdır.
165.2. Sərbəst
dövriyyədə olmuş və ya daxildə emal edilmiş
mallar da təkrar idxal gömrük proseduru altında
yerləşdirilə bilər.
165.3. Malların
gömrük ərazisinə qaytarılması onları
aparmış şəxs tərəfindən deyil, başqa
şəxs tərəfindən həyata keçirildiyi zaman gömrük
orqanları malların təkrar idxalına bu
Məcəllənin 165.6-cı maddəsində
nəzərdə tutulan qaydalarda müəyyən edilmiş
hallarda icazə verir.
165.4. Malların
təkrar idxal gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsinə onların ixracı zamanı geri
qaytarılması ehtimalı barədə gömrük
orqanlarına bildirib-bildirilməməsindən asılı
olmayaraq icazə verilir.
165.5. Malların
təkrar idxal gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsinə nəzarətin təmin
edilməsi məqsədi ilə gömrük
orqanlarının təkrar idxal olunan malların gömrük
ərazisindən aparıldığı gömrük
orqanına təqdim olunmasını tələb etmək
hüququ vardır.
165.6. Malların
təkrar idxal gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
XI BÖLMƏ
XÜSUSİ
GÖMRÜK PROSEDURLARI
FƏSİL 28
ÜMUMİ
MÜDDƏALAR
Maddə 166.
Xüsusi gömrük prosedurlarının əhatə
dairəsi
166.0. Mallar
aşağıdakı xüsusi gömrük prosedurları
altında yerləşdirilə bilər:
166.0.1. tranzit
(beynəlxalq və daxili tranzit);
166.0.2. saxlanc
(müvəqqəti saxlanc və gömrük anbarlarında
saxlanc);
166.0.3.
sərbəst zona;
166.0.4. xüsusi
istifadə (müvəqqəti idxal və son istifadə);
166.0.5. emal
(daxildə və xaricdə emal).
Maddə 167.
İcazələrin və lisenziyaların verilməsi
167.1. Malların
emal və ya xüsusi istifadə xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilməsi müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş qaydada verilən gömrük orqanının
icazəsi ilə həyata keçirilir.
167.2. Malların
saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanından lisenziya almış şəxslərin təsis
etdiyi müvəqqəti saxlanc və gömrük
anbarlarında həyata keçirilir.
167.3.
Qanunvericilikdə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, bu Məcəllənin 167.1-ci və
167.2-ci maddəsində qeyd olunan icazə və lisenziya
aşağıdakı şəxslərə verilir:
167.3.1.
rezidentlərə;
167.3.2.
gömrük əməliyyatlarının qanunvericiliyin
tələblərinə uyğun aparılacağına
zəmanət təqdim edən və bu Məcəllənin 167.3-1-ci
maddəsi nəzərə alınmaqla gömrük borcunun
yarandığı və yarana biləcəyi hallarda onun
ödənilməsinə təminat verən
şəxslərə;[39]
167.3.3.
müvəqqəti idxal və ya daxildə emal xüsusi
gömrük prosedurları altında yerləşdirilmiş
mallardan müvafiq olaraq istifadə edən, yaxud emal
əməliyyatları aparan şəxsə.
167.3-1. Gömrük orqanları malların daxildə
emal xüsusi proseduru altında yerləşdirilməsinə
icazə verməzdən əvvəl yalnız bu
Məcəllənin 252-ci maddəsinə uyğun olaraq
təminatın verilməsini tələb edə
bilərlər.[40]
167.4. Bu
Məcəllənin 167.1-ci maddəsində qeyd olunan icazə
şəxsə aşağıdakı
şərtlərlə verilir:
167.4.1.
gömrük orqanlarının xüsusi gömrük
prosedurlarına nəzarəti həyata keçirmək
imkanı olduqda;
167.4.2. icazənin
verilməsi yerli istehsalçıların mühüm
maraqlarına mənfi təsir göstərmədikdə.
167.5. Bu
Məcəllənin 167.1-ci maddəsində qeyd olunan
icazənin verilməsinin yerli istehsalçıların
mühüm maraqlarına təsir göstərmə
dərəcəsi iqtisadi şəraitin təhlili
nəticəsində müəyyən edilir. Bu təhlilin
aparılması qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı müəyyən edir.
167.6. Xüsusi
gömrük proseduruna icazə sahibi icazənin
verilməsindən sonra onun davam etdirilməsinə və ya
məzmununa təsir edə bilən bütün amillər
barədə gömrük orqanlarına məlumat
verməyə borcludur.
Maddə 168.
Uçotun aparılması
168.1. Tranzit
xüsusi gömrük proseduru istisna olmaqla, icazə sahibi,
prosedur sahibi, habelə sərbəst zonada malların
saxlancı, istehsalı, emalı, alğı-satqısı
ilə məşğul olan şəxslər müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
öz əməliyyatlarının uçotunu
aparmalıdırlar.
168.2. Aparılan
uçot gömrük orqanları tərəfindən
müvafiq gömrük proseduruna, o cümlədən həmin
gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş
malların eyniləşdirilməsinə, onların
gömrük statusunun
müəyyənləşdirilməsinə və
daşınmasına nəzarətin həyata
keçirilməsinə imkan yaratmalıdır.
Maddə 169.
Xüsusi gömrük prosedurunun başa çatması
169.1. Tranzit
xüsusi gömrük prosedurundan və bu Məcəllənin
195-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hallardan
başqa, xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallar və ya emal olunmuş
məhsullar növbəti gömrük proseduru altında
yerləşdirildiyi, gömrük ərazisindən
aparıldığı, tullantılar qalmadan məhv edildiyi
və ya dövlətin xeyrinə imtina edildiyi zaman xüsusi
gömrük proseduru başa çatır.
169.2. Tranzit
xüsusi gömrük proseduru, göndərən
gömrük orqanına və təyinat gömrük
orqanına təqdim olunan məlumatların gömrük
orqanları tərəfindən müqayisəsi
əsasında onun düzgün yerinə yetirildiyi
müəyyən edildikdən sonra başa çatır.
169.3. Xüsusi
gömrük proseduru başa çatmadıqda, gömrük
orqanları müvafiq mallarla bağlı vəziyyətin
tənzimlənməsi üçün bütün lazımi
tədbirləri həyata keçirirlər.
Maddə 170.
Xüsusi gömrük prosedurları ilə bağlı
hüquq və öhdəliklərinin ötürülməsi
Tranzit xüsusi
gömrük proseduru istisna olmaqla, digər xüsusi
gömrük prosedurları altında yerləşdirilmiş
mallarla əlaqədar prosedur sahibinin hüquqları və
öhdəlikləri müvafiq gömrük proseduru
üçün müəyyən edilmiş
şərtlərə əməl edən digər
şəxslərə də müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada verilə bilər.
Maddə 171.
Malların daşınması
Tranzit və
sərbəst zona xüsusi gömrük prosedurları istisna
olmaqla, digər xüsusi gömrük prosedurları altında
yerləşdirilmiş mallar gömrük ərazisinin müxtəlif
məntəqələri arasında gömrük
qanunvericiliyinin tələblərinə riayət olunmaqla
daşına bilər.
Maddə 172.
Mallarla adi işləmə formaları
Gömrük
anbarlarında saxlanc, emal və ya sərbəst zona xüsusi
gömrük prosedurları altında yerləşdirilmiş
mallar onların qorunması, xarici görünüşünün
və keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması,
satış və daşınma üçün
hazırlanması məqsədi ilə adi işləmə
formalarına məruz qala bilərlər.
Maddə 173.
Ekvivalent mallar
173.1. Xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş
malların əvəzinə saxlanca qoyulan, istifadə
edilən və ya emal edilən daxili mallar ekvivalent mallar hesab
olunur.
173.2. Xaricdə emal
prosedurunda ekvivalent mallar bu prosedur altında
yerləşdirilmiş daxili malların əvəzinə emal
olunan xarici mallardan ibarətdir.
173.3. Ekvivalent mallar
əvəz etdikləri mallarla eyni keyfiyyətə, eyni texniki
göstəricilərə və xarici iqtisadi fəaliyyətin
mal nomenklaturası üzrə eyni rəqəmli koda malik
olmalıdırlar.
173.4. Gömrük
orqanları gömrük prosedurunun gömrük
nəzarəti baxımından qanunvericiliyin
tələblərinə uyğun tətbiq olunmasının
təmin edilməsi şərti ilə tranzit,
müvəqqəti idxal və ya müvəqqəti saxlanc
xüsusi gömrük prosedurları istisna edilməklə,
digər xüsusi gömrük prosedurları daxilində ekvivalent
mallardan istifadəyə icazə verirlər.
173.5. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı ekvivalent mallardan istifadə
qaydalarını müəyyən edir.
FƏSİL 29
TRANZİT
Maddə 174.
Beynəlxalq tranzit
174.1. Beynəlxalq
tranzit xüsusi gömrük proseduru xarici malların
gömrük rüsumları, əlavə dəyər vergisi
və aksizlər alınmadan, ticarət siyasəti
tədbirləri tətbiq olunmadan gömrük nəzarəti
altında bir yerdən başqa yerə
daşınmasıdır.
174.2. Malların
beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilərək daşınması
aşağıdakı qaydada həyata keçirilir:
174.2.1. malların
daşınması gömrük ərazisindən kənarda
başlanır, yaxud başa çatır;
174.2.2. malların
daşınması gömrük ərazisinin iki
məntəqəsi arasında gömrük ərazisindən
kənar ərazidən keçməklə baş verir.
174.3. Bu
Məcəllənin 174.1-ci maddəsində qeyd edilən daşınma
aşağıda göstərilənlər əsasında
həyata keçirilir:
174.3.1. beynəlxalq
tranzit xüsusi gömrük proseduru;
174.3.2. beynəlxalq
gömrük tranziti üzrə Azərbaycan
Respublikasının tərəfdar çıxdığı
beynəlxalq müqavilələr;
174.3.3. mallar
Ümumdünya Poçt İttifaqının Aktları
əsasında hüquqlara malik olan və öhdəliklər
daşıyan subyektlər (poçt rabitəsi operatorları)
tərəfindən və ya onlar üçün
beynəlxalq poçt göndərişlərinin
daşınmasında vasitəçilik edən
şəxslər tərəfindən daşındığı
halda, bu aktlara müvafiq olaraq beynəlxalq poçt
göndərişlərinin mübadiləsi sistemi.
174.4. Daxili
malların beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsi hallarını və
şərtlərini müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyənləşdirir.
174.5. Xarici
dövlətlərin və beynəlxalq təşkilatların
rezidentlərin mənafeyinə zərər vuran
ayrı-seçkilik və digər iqtisadi siyasət
tədbirlərinə cavab kimi, müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı həmin dövlətlərin və müvafiq
beynəlxalq təşkilatlara daxil olan dövlətlərin
mallarının gömrük ərazisindən beynəlxalq
tranzitinə qadağalar və məhdudiyyətlər
tətbiq edə bilər.
174.6. Malların
beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilərək daşınması gömrük
orqanlarının icazəsi əsasında həyata keçirilir.
Maddə 175.
Daxili tranzit
175.1. Daxili tranzit
xüsusi gömrük proseduru daxili malların statusunu
dəyişmədən gömrük ərazisinin bir
yerindən başqa yerinə (o cümlədən xarici ölkənin
ərazisindən keçməklə) daşınmasıdır.[41]
175.2. Bu
Məcəllənin 175.1-ci maddəsində qeyd edilən
daşınma poçt sistemi daxilində daşınan mallara
da şamil edilir.
175.3. Malların
daxili tranzit xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilərək daşınması gömrük
orqanlarının icazəsi ilə həyata keçirilir.
175.4. Malların
beynəlxalq və daxili tranzit xüsusi gömrük
prosedurları altında yerləşdirilərək
daşınması qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
FƏSİL 30
SAXLANC
Maddə 176.
Saxlanc xüsusi gömrük prosedurunun əhatə dairəsi
176.1. Saxlanc
xüsusi gömrük proseduru müvəqqəti saxlanc və
gömrük anbarı prosedurlarından ibarətdir.
Malların saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı müəyyən edir.
176.2. Xarici mallar
saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında idxal
gömrük rüsumları, idxal üzrə əlavə
dəyər vergisi və aksizlər alınmadan, ticarət
siyasəti tədbirləri tətbiq olunmadan gömrük
və müvəqqəti saxlanc anbarlarında gömrük
nəzarəti altında yerləşdirilir.
176.3. Daxili mallar da
gömrük qanunvericiliyinə müvafiq olaraq gömrük
anbarı proseduru və ya sərbəst zona xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirilə bilər.
176.4. Daxili
malların saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirildiyi halları və şərtləri
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 177.
Saxlanc xüsusi gömrük proseduru sahibinin məsuliyyəti
177.1. Saxlanc
xüsusi gömrük prosedurunun sahibi
aşağıdakılara görə cavabdehdir:
177.1.1.
müvəqqəti saxlanc və ya gömrük anbarı
xüsusi gömrük prosedurları altında
yerləşdirilmiş malların gömrük
nəzarətindən yayındırılmasına;
177.1.2. malların
saxlancından irəli gələn öhdəliklərinin
yerinə yetirilməməsinə;
177.1.3.
gömrük və ya müvəqqəti saxlanc
anbarlarının təsisi ilə əlaqədar verilmiş
lisenziyada müəyyən edilən şərtlərə
əməl edilməməsinə.
177.2. Prosedur sahibi
malların müvəqqəti saxlanc və ya gömrük
anbarı xüsusi gömrük prosedurları altında
yerləşdirilməsindən irəli gələn
öhdəliklərini yerinə yetirməməsinə
görə qanunla müəyyən edilmiş qaydada
məsuliyyət daşıyır.
Maddə 178.
Müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru
178.1. Başqa
gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi
üçün bəyan edilmə halları istisna olmaqla, mal
sahibi tərəfindən gömrük orqanlarına təqdim
edilmiş aşağıdakı xarici mallar onun
tərəfindən müvəqqəti saxlanc xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirilərək
bəyan edilir:
178.1.1.
sərbəst zonaya birbaşa gətirilmə istisna olmaqla,
gömrük ərazisinə gətirilən mallar;
178.1.2.
sərbəst zonadan gömrük ərazisinin digər
hissəsinə gətirilən mallar;
178.1.3.
barəsində beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük
proseduru başa çatmış mallar.
178.2. Malların
müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsi üçün
gömrük orqanları tərəfindən gömrük
bəyannaməsi kimi qısa idxal bəyannaməsi və ya onu
əvəz edən tranzit sənədi qəbul edilir.
178.3. Gömrük
orqanları prosedur sahibindən yarana biləcək
gömrük borcuna görə təminat tələb etmək
hüququna malikdirlər.
178.4. Malları
müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirmək və ya həmin prosedur
altında saxlamaq mümkün olmadıqda, gömrük
orqanları mallarla bağlı vəziyyəti
tənzimləmək üçün təxirə
salınmadan bütün zəruri tədbirləri həyata
keçirirlər.
Maddə 179.
Malların müvəqqəti saxlanc gömrük proseduru
altında qalma müddəti
179.1. Malların
müvəqqəti saxlanc gömrük proseduru altında qalma
müddəti onların və istifadə olunan nəqliyyat
vasitəsinin xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla,
gömrük bəyannaməsinin təqdim olunması
üçün lazım olan vaxt nəzərə alınmaqla
gömrük orqanı tərəfindən müəyyən
edilir. Prosedur sahibinin əsaslandırılmış
müraciəti olduqda, gömrük orqanı həmin
müddəti bu Məcəllənin 179.2-ci maddəsinin
göstərilən müddət çərçivəsində
uzadır.
179.2. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən ayrı-ayrı
malların xassələrindən və
xüsusiyyətlərindən asılı olaraq daha qısa
müddət müəyyən edildiyi hallar istisna olmaqla,
malların müvəqqəti saxlanc gömrük proseduru
altında qalma müddəti 4 (dörd) aydan
çox olmamalıdır.
179.3. Mallar
müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru
altında qalma müddəti başa çatanadək başqa
gömrük proseduru altında yerləşdirilmək
üçün bəyan edilməli və ya gömrük
anbarında yerləşdirilməlidir.
Maddə 180.
Müvəqqəti saxlancda olan mallarla bağlı
əməliyyatlar
180.1. Müvəqqəti saxlanc xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirilən
malların mövcud vəziyyətdə qalmasını
təmin etmək üçün onlar adi əməliyyatlara
məruz qala bilərlər. Belə hallarda malların xarici
görünüşünün və texniki
göstəricilərinin dəyişdirilməsinə yol
verilmir.
180.2. Müvəqqəti saxlanc bu
Məcəllənin 180.3-cü maddəsinə uyğun olaraq
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi tələblərə cavab verən müvəqqəti
saxlanc anbarlarında həyata keçirilir.
180.3. Müvəqqəti saxlanc
anbarlarının tiplərinə, quruluşuna,
təchizatına, orada yerləşdirilən mallarla
əlaqədar əməliyyatlara, uçot və hesabatın
aparılmasına, gömrük nəzarətinin həyata
keçirilməsinə, anbar sahibinə dair
tələbləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Maddə 181.
Gömrük anbarlarında saxlanc
181.1. Xarici mallar
gömrük anbarı xüsusi gömrük proseduru
altında müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən verilmiş lisenziyası olan
şəxslərin gömrük anbarlarında gömrük
orqanlarının nəzarəti ilə yerləşdirilə
və saxlanıla bilər.
181.2. Gömrük
anbarı istənilən şəxs tərəfindən
istifadə edilə bilən açıq tipli və ya
müəyyən malların saxlanılması
üçün nəzərdə tutulan qapalı tipli ola
bilər.
181.3. Başqa mallara ziyan vura bilən
və ya xüsusi saxlanc şəraiti tələb olunan mallar
anbarın xüsusi avadanlıqla təchiz edilmiş
yerlərində saxlanmalıdır.
181.4. Gömrük
anbarı xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallar gömrük anbarından
müvəqqəti çıxarıla bilər. Fors-major
halları istisna edilməklə, həmin malların
gömrük anbarından müvəqqəti
çıxarılılması üçün gömrük
orqanlarının icazəsi tələb olunur.
181.5. Gömrük anbarlarının
tiplərinə, quruluşuna, təchizatına, orada
yerləşdirilən mallarla əlaqədar
əməliyyatlara, uçot və hesabatın
aparılmasına, gömrük nəzarətinin həyata
keçirilməsinə, anbar sahibinə dair
tələbləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Maddə 182.
Gömrük anbarlarında daxili malların saxlanılması
və emalı
182.0. Gömrük orqanları müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
gömrük anbarında aşağıdakıların
həyata keçirilməsinə icazə verirlər:
182.0.1. daxili malların saxlancına;
182.0.2. malların daxildə emal və ya
son istifadə xüsusi gömrük prosedurları altında
yerləşdirilərək, həmin prosedurlar
üçün müəyyən edilmiş şərtlərə
uyğun olaraq emalına.
Maddə 183.
Malların gömrük anbarında saxlanc müddəti
183.1. Mallar gömrük anbarı
xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilərək 3 (üç il)
müddətində saxlanıla bilər. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı bu müddəti malların
ayrı-ayrı kateqoriyaları üzrə
məhdudlaşdıra bilər.
183.2. Bu
Məcəllənin 183.1-ci maddəsində müəyyən
edilən müddət başa çatanadək mallar başqa
gömrük proseduru altında yerləşdirilmək
üçün bəyan edilməlidir. Bu müddət
başa çatdıqdan sonra qeyd olunan tələb yerinə
yetirilmədikdə, həmin mallar barəsində bu
Məcəllənin 57-ci fəslində müəyyən
edilmiş qaydada sərəncam verilir.
183.3. Gömrük
anbarında saxlanc müddəti başa çatmış
malların və nəqliyyat vasitələrinin bu
Məcəlləyə uyğun olaraq satışından
əldə edilən məbləğ onların
daşınması, saxlancı və satışı ilə
bağlı xərclər və ödənilməli olan
gömrük ödənişləri çıxıldıqdan
sonra müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi qaydada mal sahibinə verilir.
FƏSİL 31
SƏRBƏST ZONA
Maddə 184.
Sərbəst zonanın müəyyən edilməsi
184.1. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı gömrük ərazisində
sərbəst zona yarada və ləğv edə bilər.
184.2. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı hər bir sərbəst zonanın
sahəsini, onun giriş və çıxış
məntəqələrini müəyyənləşdirir.
184.3. Sərbəst
zona qapalı olmalıdır. Onun sahəsinin perimetrləri,
giriş və çıxış məntəqələri
gömrük orqanlarının nəzarəti altında olur.
184.4. Sərbəst
zonaya daxil olan və oranı tərk edən
şəxslər, mallar və nəqliyyat vasitələri bu
Məcəllədə və gömrük işi üzrə
digər qanunvericilik aktlarında nəzərdə tutulmuş
qaydada gömrük nəzarətindən
keçməlidirlər.
184.5. Gömrük
orqanlarının icazəsi əsasında sərbəst zonaya
gətirilmiş mallarla adi əməliyyatlar, o
cümlədən onların qorunması,
qablaşdırılması, keyfiyyətinin
yaxşılaşdırılması məqsədi ilə
qablaşdırma yerlərinin qruplaşdırılması,
çeşidlənməsi, markalanması və yenidən
qablaşdırılması həyata keçirilə
bilər.
Maddə 185.
Sərbəst zonada tikililər və həyata
keçirilən fəaliyyət
185.1. Sərbəst
zonada tikinti işləri gömrük orqanlarının
icazəsi ilə aparılır.
185.2. Sərbəst
zonada kommersiya və digər fəaliyyət növləri
gömrük orqanlarına müəyyən edilmiş formada
əvvəlcədən məlumat verilməklə, onların
icazəsi ilə həyata keçirilir.
185.3. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı malların xassələrini və
xüsusiyyətlərini, gömrük nəzarətinin
tələblərini, təhlükəsizlik və
mühafizə tədbirlərini nəzərə almaqla, bu
Məcəllənin 185.2-ci maddəsində qeyd olunan
fəaliyyət növlərinə qadağa və
məhdudiyyətlər müəyyən edə bilər.
Maddə 186.
Malların təqdim edilməsi və onların sərbəst
zona xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi
186.1. Sərbəst
zonaya gətirilmiş mallar aşağıdakı hallarda
gömrük orqanlarına təqdim edilir və müvafiq
gömrük rəsmiləşdirilməsindən
keçirilir:
186.1.1.
gömrük ərazisindən kənar yerdən birbaşa
sərbəst zonaya gətirildikdə;
186.1.2. digər
xüsusi gömrük prosedurları altında
yerləşdirilməsi başa çatan mallar sərbəst
zona xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirildikdə;
186.1.3. idxal
gömrük rüsumlarının qaytarılmasına və
ya həmin rüsumların ödənilməsindən azad
edilməyə əsas vermiş qərarın tətbiqi
məqsədi ilə sərbəst zona xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirildikdə.
186.2. Bu
Məcəllənin 187-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş hallar istisna edilməklə, sərbəst zonaya
gətirilən mallar aşağıda göstərilən
vaxtdan sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilmiş hesab edilir:
186.2.1. mallar
sərbəst zonaya daxili olduğu vaxtdan, əgər onlar
artıq digər gömrük proseduru altında
yerləşdirilməyibsə;
186.2.2. tranzit
proseduru başa çatdığı vaxtdan, əgər
mallar dərhal növbəti gömrük proseduru altında
yerləşdirilməyibsə.
186.3. Malların
sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru altında
qalması müddəti məhdudlaşdırılmır.
Maddə 187.
Sərbəst zonada olan daxili mallar
187.1. Daxili mallar sərbəst zonaya
gətirilə, orada saxlanıla, daşına, istifadə
və emal oluna, habelə istehlak edilə bilərlər.
Belə hallarda mallar sərbəst zona xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilmiş hesab edilmir.
187.2. Şəxslərin müraciəti
əsasında gömrük orqanları müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
aşağıdakı malların daxili mallar gömrük
statusunu təsdiq edirlər:
187.2.1. sərbəst zonaya
gətirilən daxili malların;
187.2.2. sərbəst zona daxilində emal
əməliyyatlarına məruz qalmış daxili
malların;
187.2.3. sərbəst zona daxilində
sərbəst dövriyyəyə buraxılmış
malların.
Maddə 188.
Sərbəst zonada olan xarici mallar
188.1. Xarici mallar
sərbəst zonada olduğu müddətdə sərbəst
dövriyyə üçün buraxılış
gömrük proseduru, daxildə emal, müvəqqəti idxal
və ya son istifadə xüsusi gömrük prosedurları
altında yerləşdirilə bilər. Belə hallarda mallar
sərbəst zona xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş hesab edilmir.
188.2. Bu
Məcəllənin 188.1-ci maddəsi müvafiq gömrük
prosedurlarına uyğun olaraq idxal gömrük
rüsumları və vergilər ödəmək
öhdəliyini yaratmayan sərbəst dövriyyəyə
buraxılmış və ya müvəqqəti idxal
edilmiş malların istifadəsinə və istehlakına
maneçilik törətmir. Bu cür istifadə və ya istehlak
zamanı sərbəst dövriyyə üçün
buraxılış və ya müvəqqəti idxal
gömrük prosedurları ilə əlaqədar heç bir
gömrük bəyannaməsi tələb edilmir.
Maddə 189.
Malların sərbəst zonadan kənara
çıxarılması
189.1. Sərbəst
zonada yerləşən mallar gömrük ərazisindən
ixrac və təkrar ixrac edilə və ya gömrük
ərazisinin digər hissəsinə gətirilə bilər.
189.2. Gömrük
ərazisinin digər hissələrinə gətirilən
mallara bu Məcəllənin 117-124-cü maddələrinin
müddəaları tətbiq edilir.
Maddə 190.
Sərbəst zonadan gömrük ərazisinin digər
hissəsinə gətirilən malların gömrük statusu
190.1. Mallar sərbəst zonadan
gömrük ərazisinin digər hissəsinə
gətirildikdə və ya başqa gömrük proseduru
altında yerləşdirildikdə, onların daxili statusu bu Məcəllənin
187.2-ci maddəsinə müvafiq olaraq və ya
qanunvericiliklə müəyyənləşdirilmiş hər
hansı sənədlə təsdiq edilənədək xarici
mallar hesab edilir.
190.2. Qanunvericilik aktları ilə
nəzərdə tutulmuş hallarda ixrac gömrük
rüsumlarının alınması və ya malların
ixracı ilə bağlı ticarət siyasəti tədbirlərin
tətbiq edilməsi məqsədi ilə mallar, onların
daxili statusunun olmadığı
müəyyənləşdirilənə qədər, daxili
mallar hesab edilir.
Maddə 191.
Sərbəst zonanın ləğvi
Sərbəst zona ləğv
edildikdə, şəxslərə malların gömrük
ərazisində yerləşən digər sərbəst
zonaya aparılması və ya başqa gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsi üçün kifayət
qədər vaxt verilməlidir.
FƏSİL 32
XÜSUSİ
İSTİFADƏ
Maddə 192.
Müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru və
onun əhatə dairəsi
192.1. Təkrar ixrac
üçün nəzərdə tutulmuş xarici mallar
müvəqqəti idxal proseduru altında yerləşdirilir.
Bu mallardan bu Məcəllənin 194-cü maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydalara uyğun olaraq gömrük
rüsumlarından və vergilərdən tamamilə, yaxud
qismən azad olunmaqla, habelə ticarət siyasəti
tədbirləri tətbiq edilmədən gömrük
ərazisində istifadə olunur.
192.2. Mallar bu
Məcəllənin 194.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş qaydalara uyğun olaraq gömrük
rüsumlarından tamamilə azad olunduğu halda, onlar
həmçinin, əlavə dəyər vergisindən və
aksizlərdən də azad edilirlər.
192.3.
Müvəqqəti idxal xüsusi gömrük prosedurundan
yalnız aşağıdakı şərtlər daxilində
istifadə olunur:
192.3.1.
müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilmiş mallardan normal istifadə
nəticəsində baş verən dəyişikliklər
istisna olmaqla, onların hər hansı başqa
dəyişikliyə məruz qalması nəzərdə
tutulmadıqda;
192.3.2.
müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilmiş mallar təkrar ixrac edildiyi
zaman, onların eyniləşdirilməsini təmin etmək
mümkün olduqda;
192.3.3.
gömrük qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş
hallar istisna olmaqla, prosedur sahibi gömrük ərazisindən
kənarda təsis edildikdə.
192.4. Malların
müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir. Həmin
qaydalarda beynəlxalq müqavilələrin
müddəaları, malların xassələri və
xüsusiyyətləri, onlardan istifadə şərtləri
nəzərə alınmalıdır.
Maddə 193.
Malların müvəqqəti idxal xüsusi gömrük
proseduru altında qalma müddəti
193.1.
Müvəqqəti idxal xüsusi gömrük proseduru
altında yerləşdirilmiş malların təkrar
ixracının və ya növbəti gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsinin müddətini
gömrük orqanları
müəyyənləşdirirlər. Bu müddət
müvəqqəti idxal xüsusi gömrük prosedurunun
məqsədi üçün kifayət qədər
olmalıdır.
193.2. Malların
eyni məqsəd üçün və eyni şəxsin
məsuliyyəti altında olmaqla, müvəqqəti idxal
proseduru altında yerləşdirilə biləcəyi maksimum
müddət 24 (iyirmi dörd) ay təşkil edir. Müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı müxtəlif kateqoriyadan olan mallar
üçün daha az və daha çox müvəqqəti
idxal müddətləri müəyyən edə bilər.
193.3. Şəxs bu
Məcəllənin 193.2-ci maddəsində
göstərilən müddət ərzində
müvəqqəti idxal xüsusi gömrük prosedurunun
məqsədinə nail olmadıqda, gömrük orqanları
onun əsaslandırılmış müraciəti
üzrə həmin müddəti müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada 12 (on iki) aya
qədər uzadır.
193.4. Bu
Məcəllənin 193.1-193.3-cü maddələrində
nəzərdə tutulmuş müddət başa
çatanadək, müvəqqəti idxal xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş mallar
təkrar ixrac edilməli və ya başqa gömrük
proseduru altında yerləşdirilməlidir.
Maddə 194.
Müvəqqəti idxal zamanı gömrük
rüsumlarından və vergilərdən azadetmə
194.1. Gömrük
rüsumlarından və vergilərdən qismən azad
edilməklə müvəqqəti idxal xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilmiş mallara tətbiq olunan
gömrük rüsumları və vergilər üzrə
aylıq ödənişlərin məbləği, onların
müvəqqəti idxal proseduru altında yerləşdirildiyi
tarixdə sərbəst dövriyyəyə
buraxılışı üçün ödənilməli
olan gömrük rüsumlarının və vergilərin
məbləğinin 3 (üç) faizi miqdarında
müəyyən edilir.
194.2. Gömrük
rüsumlarından, vergilərdən qismən azad
edilməklə müvəqqəti idxal xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilmiş mallara görə
alınan gömrük rüsumlarının və
vergilərin ümumi məbləği, onların
müvəqqəti idxal proseduru altında yerləşdirildiyi
tarixdə sərbəst dövriyyəyə
buraxılışı üçün ödənilməli
olan gömrük rüsumlarının, vergilərin
məbləğindən artıq olmamalıdır.
194.3.
Müvəqqəti idxal edilən malların gömrük
rüsumlarından və vergilərdən tamamilə və ya
qismən azad edilməsi qaydasını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 195.
Son istifadə xüsusi gömrük proseduru
195.1. Son istifadə
xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallar bu prosedurun məqsədinə
uyğun olaraq gömrük rüsumlarından və
vergilərdən azad edilməklə sərbəst
dövriyyəyə buraxılır. Bu zaman həmin mallar
gömrük nəzarəti altında qalır.
195.2. Son istifadə
xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallar üzərində gömrük
nəzarəti aşağıdakı hallarda başa
çatır:
195.2.1. mallar
gömrük rüsumlarından və vergilərdən azad
edilmənin tətbiqi üçün qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş məqsədlərə
istifadə olunduqda;
195.2.2. mallar ixrac
və ya məhv edildikdə, yaxud onlardan dövlətin
xeyrinə imtina olunduqda;
195.2.3. mallardan
gömrük rüsumlarından və vergilərdən azad
olunmanın məqsədləri üçün istifadə
edilmədiyi aşkar olunduqda və bununla əlaqədar
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş gömrük
rüsumları və vergilər tam ödənildikdə;
195.2.4. mallar gömrük idxal
rüsumları, vergilər alınmadan və ticarət
siyasəti tədbirləri tətbiq edilmədən
gömrük ərazisində müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi yerlərdə (beynəlxalq hava və
dəniz limanlarında və başqa yerlərdə) və
qaydada yaradılan və fəaliyyət göstərən
rüsumsuz ticarət mağazalarında gömrük
nəzarəti altında satıldıqda.
195.3. Malların son
istifadə xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
FƏSİL 33
EMAL
Maddə 196.
Hasilat norması
196.1. Gömrük
orqanları emal xüsusi gömrük proseduru üzrə
yerinə yetirilən əməliyyatların hasilat
normasını və ya orta hasilat normasını müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının təsdiq etdiyi qaydada
müəyyənləşdirirlər.
196.2. Hasilat
norması və ya orta hasilat norması emal
əməliyyatlarının həyata keçirildiyi və ya
həyata keçirilməli olduğu faktiki şərait
əsasında müəyyənləşdirilir.
Maddə 197.
Daxildə emal xüsusi gömrük proseduru və onun
əhatə dairəsi
197.1. Daxildə emal
proseduru altında yerləşdirilən xarici mallar
aşağıda göstərilənlər tətbiq olunmadan
gömrük ərazisində bir və ya bir neçə emal
əməliyyatında istifadə edilir:
197.1.1. idxal
gömrük rüsumları;
197.1.2. malların
idxalı üzrə qanunvericilikdə nəzərdə
tutulmuş əlavə dəyər vergisi və aksizlər;
197.1.3. ticarət
siyasəti tədbirləri.
197.2. Malların
təmiri və məhv etmə halları istisna olmaqla,
daxildə emal prosedurundan yalnız o halda istifadə etmək
olar ki, istehsal materiallarından istifadə edilməsinə
baxmayaraq daxildə emal proseduru altında
yerləşdirilmiş malları emal məhsulları ilə
eyniləşdirmək mümkün olsun.
197.3. Daxildə emal
xüsusi gömrük prosedurundan bu Məcəllənin
173-cü maddəsi ilə müəyyən edilmiş
ekvivalent mallarla bağlı şərtlərə əməl
olunduqda istifadə olunur.
197.4.
Aşağıda göstərilən mallar da daxildə emal
xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilə
bilər:
197.4.1.
sərbəst dövriyyə üçün
buraxılış gömrük prosedurunun texniki
şərtlərinə uyğunluğunun təmin edilməsi
məqsədi ilə emal əməliyyatlarına məruz
qalmalı olan mallar;
197.4.2. bu
Məcəllənin 172-ci maddəsində qeyd olunan adi
işləmə formalarına məruz qalmalı olan mallar.
197.5. Malların
daxildə emal xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 198.
Daxildə emal xüsusi gömrük prosedurunun başa
çatması müddəti
198.1. Gömrük
orqanı bu Məcəllənin 197-ci maddəsinə
müvafiq olaraq daxildə emal xüsusi gömrük prosedurunun
başa çatma müddətini
müəyyənləşdirir. Bu müddət 2 (iki) ildən
artıq olmamalıdır.
198.2. Bu
Məcəllənin 198.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan müddət xarici malların daxildə emal xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirildiyi
tarixindən başlayır və emal
əməliyyatlarının, habelə bu prosedurun başa
çatdırılması üçün tələb
edilən vaxtı əhatə edir.
198.3. Şəxsin
əsaslandırılmış müraciəti olduqda,
gömrük orqanları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada bu
Məcəllənin 198.1-ci maddəsində
göstərilən müddətin uzadılması
barədə qərar qəbul edir.
198.4. Malların
daxildə emal xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi üçün gömrük
orqanlarının verdiyi icazədə onun başlama və sona
çatma müddətləri göstərilməlidir.
Maddə 199.
Emalı davam etmək məqsədi ilə müvəqqəti
təkrar ixrac
Gömrük
orqanının verdiyi icazəyə uyğun olaraq daxildə
emal xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallar, yaxud onların bir hissəsi,
habelə emal edilmiş məhsullar emalı davam etmək
məqsədi ilə xaricdə emal xüsusi gömrük
prosedurunun şərtlərinə müvafiq olaraq
gömrük ərazisindən kənara müvəqqəti
təkrar ixrac edilə bilər.
Maddə 200.
Xaricdə emal xüsusi gömrük proseduru və onun
əhatə dairəsi
200.1. Xaricdə emal
xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilən daxili mallar emal üçün
gömrük ərazisindən müvəqqəti ixrac edilir.
Bu mallardan əldə edilən emal məhsulları müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
hallarda və qaydada idxal gömrük rüsumlarından və
vergilərdən tam və ya qismən azad edilməklə
sərbəst dövriyyəyə buraxılır.
200.2.
Aşağıdakı daxili malların xaricdə emalına
icazə verilmir:
200.2.1. ixracı
idxal gömrük rüsumlarının və vergilərin
geriyə qaytarılmasına və ya qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş hallarda onlardan azad olunması
ilə nəticələnə biləcək mallar;
200.2.2. təmiri
üzrə əməliyyatların aparıldığı
hallar istisna olmaqla, ixracdan əvvəl son istifadə ilə
əlaqədar gömrük rüsumlarından və
vergilərdən tam və ya qismən azad edilməklə
sərbəst dövriyyəyə buraxılmış mallar;
200.2.3. ixrac
edilməsi ixrac üzrə gömrük
ödənişlərinin geriyə qaytarılması ilə
nəticələnən mallar.
200.3. Bu
Məcəllənin 201-ci və 202-cü maddələrinin
əhatə etmədiyi və advalor gömrük rüsumunun
tətbiq edildiyi hallarda idxal gömrük
rüsumlarının və vergilərin məbləği
gömrük ərazisindən kənarda həyata
keçirilmiş emal əməliyyatlarına
çəkilən xərclər əsasında hesablanır.
Bu hesablamanın aparılması qaydasını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
200.4. Gömrük
orqanı müvəqqəti ixrac edilmiş malların emal
olunduqdan sonra gömrük ərazisinə təkrar idxal
edilərək, sərbəst dövriyyəyə buraxılması
müddətini müəyyən edir. Bu müddət 2 (iki)
ildən artıq olmamalıdır. Mallar bu müddət
ərzində təkrar idxal edildikdə, idxal gömrük
rüsumlarından və vergilərdən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
tamamilə və ya qismən azad olunurlar. Prosedur sahibinin
əsaslandırılmış müraciəti olduqda, bu
müddət növbəti 1 (bir) ilədək uzadılır.
200.5. Malların
xaricdə emal xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 201.
Ödənişsiz təmir edilmiş mallar
Xaricdə emal
edilərək gömrük ərazisinə qaytarılan
malların müqavilədən irəli gələn
zəmanət öhdəlikləri, yaxud istehsal və ya
material qüsurları ilə əlaqədar gömrük
ərazisindən kənarda ödənişsiz təmir edildiyi
müvafiq sənədlərlə təsdiq edildikdə, onlar
idxal gömrük rüsumlarından və vergilərdən
tam azad edirlər.
Maddə 202.
Standart mübadilə sistemi
202.1. Standart
mübadilə sistemi çərçivəsində idxal
edilmiş məhsul (əvəzləyici məhsul), bu
Məcəllənin 202.2 - 202.5-ci maddələrinə
müvafiq olaraq emal məhsulunu əvəz edə bilər.
202.2. Gömrük
orqanları standart mübadilə sistemindən
istifadəyə emal əməliyyatları qüsurlu daxili
malların təmiri ilə əlaqədar olduğu hallarda
icazə verirlər.
202.3.
Əvəzləyici məhsullar təmirə məruz qalan
qüsurlu mallarla eyni keyfiyyətə, eyni texniki
göstəricilərə və xarici iqtisadi fəaliyyətin
mal nomenklaturası üzrə eyni rəqəmli koda malik
olmalıdırlar.
202.4. Qüsurlu
mallardan ixracdan əvvəl istifadədə olunmuşdursa,
əvəzləyici məhsullar da istifadə edilmiş
olmalıdırlar.
202.5.
Əvəzləyici məhsul qanundan irəli gələn
öhdəliklər, müqavilədən irəli
gələn zəmanət öhdəlikləri, yaxud istehsal
və ya material qüsurları ilə əlaqədar olaraq
ödənişsiz təqdim edilmişdirsə,
gömrük orqanları bu Məcəllənin 202.4-cü
maddəsində qeyd olunan tələbdən imtina edirlər.[42]
202.6. Emal edilmiş
məhsullara tətbiq olunması nəzərdə tutulan
müddəalar əvəzləyici məhsullara da şamil
edilir.
Maddə 203.
Əvəzləyici məhsulların əvvəlcədən
idxalı
203.1. Qüsurlu
malların ixrac edilməsindən əvvəl
əvəzləyici məhsulların idxal edilməsinə
şəxsin müraciəti əsasında, müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
icazə verilir. Bu halda şəxsdən bu
Məcəllənin 203.2-ci maddəsinə
göstərilən miqdarda təminat alınır.
203.2. Bu
Məcəllənin 203.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan təminatın miqdarı qüsurlu məhsullar bu
Məcəllənin 203.3-cü maddəsinə müvafiq olaraq
ixrac edilmədiyi halda ödənilməli olan idxal
gömrük rüsumlarının və vergilərin
məbləğini əhatə etməlidir.
203.3. Qüsurlu
məhsullar əvəzləyici məhsulların
sərbəst dövriyyəyə buraxılması
üçün verilmiş bəyannamənin gömrük
orqanları tərəfindən təsdiq edildiyi tarixdən
sonrakı 2 (iki) ay müddətində ixrac edilməlidir.
203.4. Qüsurlu
məhsullar bu Məcəllənin 203.3-cü maddəsində
göstərilmiş müddət ərzində üzrlü
səbəblərə görə ixrac edilə bilmədikdə,
gömrük orqanları şəxsin
əsaslandırılmış müraciəti ilə bu
müddəti 2 (iki) ayadək artırırlar.
XII BÖLMƏ
MALLARIN KABOTAJ DAŞINMASI, QADAĞALAR
VƏ MƏHDUDİYYƏTLƏR
FƏSİL 34
MALLARIN KABOTAJ DAŞINMASI
Maddə 204.
İdxal olunmuş malların kabotaj daşınması
204.1. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
sərbəst dövriyyə üçün
buraxılış gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş və ya bəyan edilmədən
gömrük ərazisinə gətirilən malların
gətirildiyi gəmi ilə deyil, başqa gəmi ilə
gömrük məntəqələri arasında daşınması
və boşaldılması gömrük nəzarəti
altında kabotaj daşınma yolu ilə həyata
keçirilə bilər.
204.2. Gömrük
orqanları şəxsin müraciəti nəzərə
alınmaqla kabotaj daşınma proseduru altında
yerləşdirilmiş malların yüklənməsi və
boşaldılması üçün yerləri, eləcə
də yüklənmə və boşaldılmanın
həyata keçirildiyi müddəti müəyyən
edirlər.
204.3. Gömrük
orqanları malların eyniləşdirilməsinə və
digər tələblərin yerinə yetirilməsinə
əmin olduqda, onların başqa mallarla birlikdə gəminin
göyərtəsində kabotaj daşınmasına icazə
verirlər.
204.4. Kabotaj
daşınma proseduru altında yerləşdirilmiş
malları daşıyan gəminin göyərtəsində
bəyan edilməmiş, yaxud başqa gömrük
prosedurları altında yerləşdirilmiş mallar olduqda,
gömrük orqanları malların kabotaj daşınma
proseduru altında yüklənməsinə və
boşaldılmasına gəmi yükləmə və
boşaltma yerinə gəldikdən sonra, mümkün
qədər qısa müddətdə icazə verirlər.
204.5. Gömrük
orqanları gəminin kapitanından və ya digər
əlaqədar şəxslərdən gəmi haqqında
məlumatları, kabotaj daşınma proseduru altında
yerləşdirilmiş malların siyahısını və
malların boşaldılacağı yerin, gömrük
ərazisində yerləşən limanın və ya
limanların adları göstərilən sənədlərin
təqdim olunmasını tələb edirlər.
FƏSİL 35
GÖMRÜK TƏMİNATLARI
Maddə 205.
İdxalı, ixracı və ya gömrük ərazisindən
tranzitlə keçirilməsi nəzərdə tutulan mallara
gömrük təminatının vurulması
205.1. Gömrük orqanları
gömrük nəzarəti altında qalmaqla idxalı,
ixracı və ya gömrük ərazisindən tranzitlə
keçirilməsi nəzərdə tutulan mallara müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
gömrük təminatının vurulmasını həyata
keçirirlər.
205.2. Bu
Məcəllənin 205.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan qaydalarda gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri tərəfindən malların
yerləşdirildiyi bağlamalara gömrük
təminatının vurulmasının, onun
dəyişdirilməsinin, çıxarılmasının
şərtləri və onlara müdaxilə oluna
biləcəyi hallar göstərilməlidir.
Maddə 206.
Gömrük təminatının vurulması ilə
bağlı bildiriş
206.0. Gömrük
orqanlarında təsdiq edilmiş təhlükəsiz ixrac
sxemi üzrə ixrac olunmayan malların yerləşdirildiyi
bağlamalara gömrük təminatını vuran gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxslərindən
bağlamalara aşağıdakıları izah edən
bildirişin əlavə edilməsi tələb olunur:
206.0.1. bağlamaya
ilk gömrük təminatının vurulduğu vaxtdan bu
təminatının gömrük orqanı
tərəfindən rəsmi
çıxarılmasınadək malların həmin
bağlamada olmasını;
206.0.2.
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin nəqliyyat vasitələrini saxlamaq
və yoxlamaq səlahiyyətlərinin gömrük
təminatı vurulmuş bağlamalarda
yerləşdirilmiş və gömrük
nəzarətindən keçməli olan malları
daşıyan nəqliyyat vasitələrinə də şamil
olunduğunu;
206.0.3.
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin gömrük ərazisindən ixrac
olunması nəzərdə tutulan bütün mallar
barədə aşağıdakı şəxsləri
sorğu-sual edə bilməsi səlahiyyətini:
206.0.3.1.
gömrük təminatı vurulmuş bağlamaların
içərisində yerləşən və gömrük
nəzarətindən keçməli olan malların
mövcudluğu barədə gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin əsaslı
şübhəsi yarandığı nəqliyyat
vasitəsinə görə məsul şəxsi;
206.0.3.2.
gömrük təminatı vurulmuş bağlamaların
içərisində yerləşən və gömrük
nəzarətindən keçməli olan malların
mövcudluğu barədə gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin əsaslı
şübhəsi yarandığı tikilinin sahibini və ya
onun istifadəçisini;
206.0.3.3. Bu
Məcəllənin 206.0.3.1-206.0.3.2-ci maddələrində
göstərilən şəxslər tərəfindən
işə götürülmüş şəxsi.
FƏSİL 36
TƏHLÜKƏSİZ
İXRAC SXEMİ
Maddə 207.
Təhlükəsiz ixrac sxeminin məqsədi
Təhlükəsiz
ixrac sxeminin məqsədi malların təhlükəsiz
qaydada qablaşdırılmaqla, başqa mallardan
ayrılıqda, heç bir kənar müdaxilə olmadan
yüklənməsini, daşınmasını və
təyinat yerində boşaldılmasını təmin
etməkdir.
Maddə 208.
Təhlükəsiz ixrac sxemi üzrə tələblər
208.1.
Təhlükəsiz ixrac sxemi üzrə ixrac olunan malların
qablaşdırılması üçün
təhlükəsiz bağlamalardan, onlara kənar
müdaxilələrin qarşısının alınması
və belə halların
müəyyənləşdirilməsinə imkan verən
gömrük təminatlarından istifadə olunmalıdır.
208.2. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı təhlükəsiz ixrac sxemi
çərçivəsində malların
qablaşdırılması, yüklənməsi,
daşınması və boşaldılması
qaydalarını müəyyən edir. Həmin qaydalarda
malların daşınması üsullarına, malların
yüklənməsinin, boşaldılmasının və
saxlanılmasının təhlükəsiz yerlərinə,
malları daşıyan şəxslərə
münasibətdə təhlükəsizliklə bağlı
tələblər də nəzərdə tutulmalıdır.
Maddə 209.
Təhlükəsiz ixrac sxemi çərçivəsində
təsdiq edilməli olan məsələlər
209.0. Malları
təhlükəsiz ixrac sxemi çərçivəsində
ixrac edən şəxs tərəfindən
aşağıdakılar təsdiq edilməlidir:
209.0.1.
təhlükəsiz ixrac sxemi çərçivəsində
ixrac edilməsi nəzərdə tutulan malların
gömrük orqanları tərəfindən təsdiq
edilmiş təhlükəsiz bağlamaya yerləşdirildiyi
vaxtdan ixrac edilənədək gömrük nəzarəti
altında olması;
209.0.2.
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin nəqliyyat vasitələrinin
saxlanılması və yoxlanılması ilə bağlı
səlahiyyətlərinin təhlükəsiz bağlamalarda
yerləşdirilmiş və gömrük
nəzarətindən keçməli olan malları
daşıyan nəqliyyat vasitələrinə də şamil
olunması;
209.0.3.
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinin ixrac olunması nəzərdə tutulan
mallar barədə aşağıdakı şəxsləri
sorğu-sual etmək səlahiyyəti:
209.0.3.1.
təhlükəsiz bağlamaların içərisində
yerləşdirilmiş və gömrük
nəzarətindən keçməli olan malların
mövcudluğu barədə gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin əsaslı
şübhəsi yarandığı nəqliyyat
vasitəsinə görə məsul şəxsi;
209.0.3.2.
təhlükəsiz bağlamaların içərisində
yerləşdirilmiş və gömrük
nəzarətindən keçməli olan malların
mövcudluğu barədə gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin əsaslı
şübhəsi yarandığı tikilinin sahibini və ya
istifadəçisini;
209.0.3.3. Bu
Məcəllənin 209.0.3.1-209.0.3.2-ci maddələrində
göstərilən şəxslər tərəfindən
işə götürülmüş şəxsi.
Maddə 210.
Təhlükəsiz ixrac sxeminin təsdiqi
210.1. Gömrük
orqanları ixracı nəzərdə tutulan malların
daşınması, onlarla bağlı əməliyyatların
aparılması prosesinə və ya ixracına cəlb olunmuş
şəxsin yazılı, o cümlədən elektron formada müraciəti əsasında
təhlükəsiz ixrac sxemini təsdiq edirlər.
210.2. Gömrük
orqanları təhlükəsiz ixrac sxeminin müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyənləşdirdiyi
hallarda və qaydada təsdiqi və ya bundan imtina edilməsi
haqqında qəbul etdiyi yazılı qərarı
barədə şəxsə bildiriş göndərir.
210.3.
Təhlükəsiz ixrac sxemi təsdiq edildiyi tarixdən
qüvvəyə minir.
210.4.
Təhlükəsiz ixrac sxeminin təsdiqi barədə
qərar malları ixrac edən şəxsə
səbəbləri və qüvvəyə minmə tarixi
göstərilən yazılı, o cümlədən elektron formada bildiriş
göndərilməklə, gömrük orqanları
tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyənləşdirdiyi hallarda
ləğv edilir.
210.5.
Təhlükəsiz ixrac sxeminin təsdiqi barədə
gömrük orqanlarının qərarı malları ixrac
edən şəxsin əsaslandırılmış
yazılı, o cümlədən elektron formada müraciəti olduqda da
ləğv edilir.
210.6.
Təhlükəsiz ixrac sxeminin ləğvi barədə
gömrük orqanlarının qərarı ilə
razılaşmayan şəxslər həmin qərardan inzibati
qaydada və (və ya) məhkəməyə şikayət
edə bilərlər.
Maddə 211.
Təhlükəsiz ixrac sxemi çərçivəsində
ixrac olunan mallara gömrük təminatlarının
vurulması
211.1. Bu
Məcəllənin 208.1-ci maddəsində qeyd edilən
təminatların gömrük orqanları
tərəfindən təsdiq edilmiş təhlükəsiz
ixrac sxeminə uyğun olaraq bağlamaya vurulması həmin
təhlükəsiz bağlamaya gömrük orqanları
tərəfindən təkrar gömrük
təminatlarının vurulmasına mane olmur.
211.2.
Təhlükəsiz ixrac sxemi çərçivəsində
ixrac olunan mallar gömrük orqanları tərəfindən
təsdiq edilmiş təhlükəsiz bağlamaya bir və
ya bir neçə gömrük təminatı vurulduqdan sonra
da həmin sxem üzrə ixrac olunan mallar hesab olunur.
Maddə 212.
Mallarla təhlükəsiz ixrac sxemindən kənar
əməliyyatların aparılması
212.1.
Məcəllənin bu fəsli gömrük orqanları
tərəfindən təsdiq edilmiş bir və ya bir
neçə təhlükəsiz ixrac sxemi
çərçivəsində malların
daşınmasına, onlarla əlaqədar müvafiq
əməliyyatların aparılmasına və ya ixracına
cəlb olunmuş şəxslərə tətbiq edilir.
212.2.
Məcəllənin bu fəslinin müddəaları
şəxslərin malları gömrük orqanları
tərəfindən təsdiq edilmiş təhlükəsiz
ixrac sxemindən kənar daşınmasına, onlarla
müvafiq əməliyyatlar aparmasına və ya ixrac
etməsinə mane olmur.
Maddə 213.
Təhlükəsiz ixrac sxeminə yenidən baxılması
Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi hallarda
gömrük orqanları təsdiq etdikləri
təhlükəsiz ixrac sxeminin qüvvədə olma
məsələsinə yenidən baxırlar.
FƏSİL 37
MALLARIN
GÖMRÜK ƏRAZİSİNƏ
GƏTİRİLMƏSİNİN, BU ƏRAZİDƏN
APARILMASININ QADAĞAN EDİLMƏSİ VƏ
MƏHDUDLAŞDIRILMASI
Maddə 214.
Malların gömrük ərazisinə gətirilməsinin
və ya bu ərazidən aparılmasının qadağan
edilməsi
214.1. Milli
təhlükəsizliyin, ictimai asayişin, insanların
mənəviyyatının, həyat və
sağlamlığının, mülkiyyət hüququnun, o
cümlədən əqli mülkiyyət hüquqları
obyektlərinin, heyvanlar və bitkilər aləminin, ətraf
mühitin, xalqların bədii, tarixi və arxeoloji
sərvətlərinin qorunması baxımından və
Azərbaycan Respublikasının başqa maraqları
nəzərə alınaraq, qanunvericiliyə və
beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq
aşağıdakı malların gömrük
ərazisinə gətirilməsi və ya bu ərazidən
aparılması qadağandır:
214.1.1. saxta
kağız və metal pullar;
214.1.2. gömrük ərazisinə
idxalı və ya bu ərazidən ixracı qanunvericiliklə
qadağan edilmiş narkotik vasitələr, psixotrop
maddələr və onların prekursorları;
214.1.3. pornoqrafik materialları və ya
əşyalar;
214.1.4.
gömrük ərazisinə gətirilməsi və ya bu
ərazidən aparılması müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən qadağan olunmuş mallar.
214.2. Qadağan olunmuş mallar
gömrük ərazisinə gətirilərkən və ya bu
ərazidən aparılarkən müsadirə edilməsi
qanunla nəzərdə tutulmamışdırsa, dərhal
müvafiq olaraq gömrük ərazisindən
çıxarılmalı və ya bu əraziyə
qaytarılmalıdır. Həmin mallar onları gömrük
sərhədindən keçirən şəxsin hesabına
müvafiq olaraq çıxarılır və ya
qaytarılır.
214.3. Malları gömrük
ərazisindən çıxarmaq və ya bu əraziyə
qaytarmaq dərhal mümkün olmadıqda, onlar gömrük
orqanlarının müvəqqəti saxlancına verilir. Bu
cür malların saxlanc müddətinin son həddi 3
(üç) sutkadır.
214.4. Saxlanc müddətinin son həddi
keçmiş mallar barəsində sərəncam verilməsi
bu Məcəllənin 330-cu maddəsi ilə
tənzimlənir.
Maddə 215.
Malların gömrük ərazisinə gətirilməsinin
və ya bu ərazidən aparılmasının
məhdudlaşdırılması
215.1. Beynəlxalq
müqavilələrlə müəyyən edilmiş
öhdəliklərin yerinə yetirilməsi, dövlətin
iqtisadi maraqlarının müdafiəsi, daxili bazarın
qorunması baxımından, həmçinin rezidentlərin
mənafeyinə zərər vuran xarici dövlətlərin
və onların ittifaqlarının ayrı-seçkilik və
digər iqtisadi siyasət tədbirlərinə qarşı
cavab kimi, qanunvericiliyə və beynəlxalq
müqavilələrə uyğun surətdə malların
gömrük ərazisinə gətirilməsinə və ya bu
ərazidən aparılmasına müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən məhdudiyyətlər
müəyyən edilə bilər.
215.2. Bu Məcəllənin 215.1-cü
maddəsində qeyd olunan məhdudiyyətlər
müəyyən edildikdə, onların təsiri altına
düşən malların buraxılışı yalnız
qanunvericiliklə və beynəlxalq müqavilələrlə
müəyyən edilən tələblərə riayət
edilməsi şərti ilə gömrük orqanları tərəfindən
həyata keçirilir.
215.3. “Mülki
dövriyyənin müəyyən
iştirakçılarına mənsub ola bilən və
dövriyyədə olmasına xüsusi icazə
əsasında yol verilən (mülki dövriyyəsi
məhdudlaşdırılmış) əşyaların
siyahısı haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununda nəzərdə tutulmuş malların gömrük sərhədindən
keçirilməsi üçün xüsusi icazə
tələb olunur.
FƏSİL 38
GÖMRÜK
SƏRHƏDİNDƏN KEÇİRİLƏN MALLARIN
NƏZARƏTLİ GÖNDƏRİŞİ
Maddə 216.
Gömrük sərhədindən keçirilən malların
nəzarətli göndərişinin xüsusiyyətləri
216.1.
Nəzarətli göndəriş - qanunsuz
dövriyyəyə daxil edilmiş ayrı-ayrı malların
xarici dövlətlərin gömrük və başqa
səlahiyyətli orqanları ilə razılaşmalara və
ya beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq
əməliyyat-axtarış fəaliyyəti subyektlərinin
nəzarəti altında gömrük ərazisinə
gətirilməsi, bu ərazidən aparılması və ya
tranzitlə keçirilməsi üzrə
əməliyyat-axtarış tədbiridir.
216.2. Gömrük
sərhədindən keçirilən malların
nəzarətli göndərişinə, malların qanunsuz
beynəlxalq dövriyyəsi ilə bağlı
törədilən və ya hazırlanan cinayətlərin
qarşısının alınması, açılması
və dövriyyədə iştirak edən
şəxslərin aşkar edilməsi məqsədi ilə
yol verilir.
216.3. Gömrük
sərhədindən keçirilən malların
nəzarətli göndərişi haqqında qərarı
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı və ya müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı ilə razılaşdırmaqla digər
əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin subyektləri
qəbul edir.
216.4. Gömrük
sərhədindən keçirilən malların
nəzarətli göndərişi metodundan istifadə
haqqında qərar qəbul edildikdə və malların
təyinat yeri xarici ölkə olduqda, əməliyyat-qeydiyyat
işi açılmaqla, dərhal Azərbaycan
Respublikasının Baş prokuroruna məlumat verilir və
əməliyyat-axtarış tədbirinin nəticələrindən
asılı olaraq, qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş qaydada cinayət işinin
başlanılıb-başlanılmaması məsələsi
həll edilir.
Maddə 217.
Nəzarətli göndəriş metodundan istifadə
etməklə gömrük sərhədindən
keçirilən malların götürülməsi
Nəzarətli
göndəriş metodundan istifadə etməklə
gömrük sərhədindən keçirilən mülki
dövriyyədən çıxarılmış və ya
mülki dövriyyəsi məhdudlaşdırılmış
mallar müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi hallarda və qaydada
götürülə bilər.
XIII BÖLMƏ
GÖMRÜK RÜSUMLARININ VƏ MALLARLA
TİCARƏTDƏ DİGƏR TƏDBİRLƏRİN
TƏTBİQİNİ ƏSASLANDIRAN AMİLLƏR
FƏSİL 39
GÖMRÜK TARİFİ VƏ MALLARIN
TARİF TƏSNİFATI
Maddə 218.
Gömrük tarifi
218.1. Malların
idxalı və ixracı üzrə gömrük
rüsumları gömrük tarifinə əsaslanır.
Malların idxalı və ixracı ilə bağlı
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər
tədbirlər bu malların tarif təsnifatına uyğun
olaraq tətbiq olunur.
218.2. Gömrük
tarifi aşağıdakılar əsasında
müəyyən edilir:
218.2.1. xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturası;
218.2.2. tamamilə
və ya qismən xarici iqtisadi fəaliyyətin mal
nomenklaturasına əsaslanan və malların ticarəti
ilə bağlı tarif tədbirlərinin tətbiqi
məqsədilə xüsusi sahələri
tənzimləyən qanunvericilik aktları ilə
müəyyən edilmiş digər nomenklatura;
218.2.3. xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasının əhatə etdiyi
mallara tətbiq olunması nəzərdə tutulan avtonom
və ya konvensiya idxal gömrük rüsumları;
218.2.4.
müəyyən ölkələrlə, yaxud beynəlxalq
təşkilatlarla bağlanılmış beynəlxalq
müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş
preferensial tarif tədbirləri;
218.2.5.
müəyyən ölkələrə, yaxud beynəlxalq
təşkilatın üzv ölkələrinə
münasibətdə birtərəfli qaydada qəbul edilən
preferensial tarif tədbirləri;
218.2.6.
müəyyən mallar üzrə gömrük
rüsumlarının azaldılmasını, yaxud
gömrük rüsumlarından azadedilməni təmin edən
tədbirlər;
218.2.7.
müəyyən malların xüsusiyyətləri, yaxud son
istifadəsi ilə əlaqədar olaraq, bu Məcəllə
və müvafiq qanunvericiliklə müəyyən edilmiş
güzəştli tarif rejimi;
218.2.8. kənd
təsərrüfatını, ticarəti və başqa
sahələri tənzimləyən qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş digər tarif tədbirləri.
218.3. Bu
Məcəllənin 218.2.4–218.2.7-ci maddələrində qeyd
olunan tədbirlərin tətbiqi və ya bu
Məcəllənin 218.2.8-ci maddəsində qeyd olunan
tədbirlərdən azadetmə idxalın və ya ixracın
müəyyən həcmi ilə məhdudlaşırsa,
həmin tədbirlərin tətbiqi və ya azadetmə (tarif
kvotası olduğu halda) idxal və ya ixrac üzrə
müəyyənləşdirilən həcmə çatan
kimi dərhal dayandırılmalıdır.
218.4. Bu Məcəllənin 218.2.3-cü
maddəsində “konvensiya idxal rüsum
dərəcələri” dedikdə bağlanılan
beynəlxalq müqavilələr əsasında, “avtonom
rüsum dərəcələri” dedikdə isə
dövlət tərəfindən birtərəfli qaydada,
beynəlxalq müqavilə bağlanılmadan
müəyyənləşdirilən rüsum dərəcələri
nəzərdə tutulur.
Maddə 219.
Malların tarif təsnifatı
219.1. Malların
tarif təsnifatı gömrük rüsumları, vergilər,
malların idxalı və ixracı üzrə qadağalar
və məhdudiyyətlər barədə məlumat toplusundan
ibarətdir.
219.2. Gömrük
orqanları gömrük rüsumlarının və
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş vergilərin
tətbiqində malların tarif təsnifatından istifadə
edirlər.
FƏSİL 40
MALLARIN
GÖMRÜK DƏYƏRİ
Maddə 220.
Malların gömrük məqsədləri üçün
dəyərləndirilməsi
220.1. Malların
gömrük dəyəri bəyanetməni həyata
keçirən şəxs tərəfindən bu
Məcəllə və “Gömrük tarifi haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
nəzərdə tutulmuş qaydada müəyyən olunur.
220.2. Malları
gömrük məqsədləri üçün
dəyərləndirən şəxs:
220.2.1. onların
bəyan edilməsi ilə bağlı sənədləri
və məlumatları bu Məcəllənin 95.2-ci
maddəsində tələb olunan müddət ərzində
saxlamalı;
220.2.2.
gömrük orqanları tərəfindən tələb
olunduqda, müəyyən edilmiş gömrük
dəyərinin dəqiqliyini yoxlamaq üçün
bəyanetmə ilə bağlı sənədləri və
məlumatları onlara təqdim etməlidir.
Maddə 221.
Gömrük dəyərinə düzəlişlərin
edilməsi
221.1.
Apardıqları yoxlama, gömrük auditi və ya
araşdırma nəticəsində
dəyərləndirmənin “Gömrük tarifi haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olmaması,
yaxud digər səbəblərdən düzgün
olmadığı barədə qənaətə
gəldikdə, gömrük orqanının vəzifəli
şəxsi gömrük dəyərinə həmin qanunun
tələbləri nəzərə alınmaqla müvafiq
düzəlişlər edilməsi və onların
əsaslandırılması barədə şəxsə
yazılı, o cümlədən elektron bildiriş təqdim edir. Buraxılışı həyata
keçirilməmiş malların gömrük
dəyərinə müvafiq düzəlişlər
edilməsinə dair bildiriş həmin mallarla bağlı gömrük
bəyannaməsinin gömrük orqanına təqdim
olunduğu andan ən geci 24 saat müddətində
bəyannaməçiyə təqdim edilməlidir.[43]
221.2. Bu
Məcəllənin 221.1-ci maddəsi malların gömrük
orqanlarının nəzarətində qalmasından,
hesablanmış gömrük ödənişlərinin
ödənilməsindən asılı olmayaraq tətbiq
edilir.
221.3. Şəxs bu
Məcəllənin 221.1-ci maddəsinə uyğun olaraq ona
təqdim edilən bildirişdə göstərilən
gömrük dəyərinə təklif olunan düzəlişlə
razılaşmadıqda, yuxarı gömrük orqanına
və (və ya) məhkəməyə müraciət edə
bilər. Yuxarı gömrük orqanı və ya
məhkəmə həmin müraciətə ən geci 10 (on)
gün müddətində baxır. Bu barədə
müraciətə baxılma müddətində dəbbə
pulu hesablanmır.
221.4. Yuxarı
gömrük orqanı və ya məhkəmə şəxsin
müəyyən etdiyi gömrük dəyərini
düzgün hesab etdikdə, malların saxlancı ilə
bağlı xərclər bu Məcəllənin 221.1-ci
maddəsinə əsasən gömrük dəyərinə
düzəlişlər etmiş vəzifəli
şəxsdən tutulur və həmin vəzifəli
şəxs intizam məsuliyyətinə cəlb olunur.
FƏSİL 41
MALLARIN
MƏNŞƏYİ
Maddə 222.
Malların qeyri-preferensial mənşəyi
222.1. Malların qeyri-preferensial
mənşəyinin müəyyən edilməsinin
məqsədi onlar barəsində gömrük tarifini, mallarla
ticarətin xüsusi sahələrini tənzimləyən
tədbirləri və malların qeyri-preferensial
mənşəyi ilə bağlı qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş digər tədbirləri tətbiq
etməkdir.
222.2. Tamamilə bir
ölkədə və ya ərazidə istehsal edilmiş mallar
həmin ölkə və ya ərazi mənşəli mallar
hesab olunur.
222.3. İstehsalında birdən
çox ölkənin iştirak etdiyi mallar həmin
malların son dəfə əhəmiyyətli
dərəcədə dəyişikliyə məruz
qaldığı ölkə mənşəli mallar hesab
edilir.
222.4. Gömrük orqanları
malların gömrük bəyannaməsində
göstərilən mənşəyini təsdiq edən
sənədin təqdim olunmasını
bəyannaməçidən tələb etmək hüququna
malikdirlər.
222.5. Malların qeyri-preferensial
mənşəyinin müəyyən edilməsi
qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Maddə 223.
Malların preferensial mənşəyi
223.1. Bu
Məcəllənin 218.2.4-cü və 218.2.5-ci
maddələrində nəzərdə tutulmuş preferensial
tarif tədbirlərindən və ya qeyri-tarif preferensial
tədbirlərindən istifadə etmək üçün
mallar bu Məcəllənin 223.2-223.4-cü
maddələrində qeyd olunan preferensial
mənşəyə dair qaydalara uyğun olmalıdır.
223.2. Azərbaycan
Respublikasının müəyyən ölkələrlə
və ya beynəlxalq təşkilatlarla
bağladığı beynəlxalq müqavilələrdə
göstərilən preferensial tədbirlərin şamil
olduğu mallar üzrə preferensial mənşə
qaydaları bu müqavilələrdə öz əksini
tapır.
223.3. Gömrük
orqanları Azərbaycan Respublikasının xarici
ölkələrə və ya beynəlxalq
təşkilatın üzv ölkələrinə
birtərəfli qaydada qəbul etdiyi preferensial
tədbirlərin şamil olunduğu mallara
münasibətdə bu Məcəllənin 223.4-cü
maddəsində nəzərdə tutulan qaydaları tətbiq
edirlər.
223.4. Malların
preferensial mənşəyinin müəyyən olunması
qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
XIV BÖLMƏ
GÖMRÜK
ÖDƏNİŞLƏRİ, GÖMRÜK BORCU VƏ
TƏMİNAT
FƏSİL 42
ƏSAS
MÜDDƏALAR
Maddə 224.
Gömrük ödənişləri
224.1. Bu
Məcəllədə, Azərbaycan Respublikasının Vergi
Məcəlləsində, “Gömrük tarifi haqqında”, “Antidempinq, kompensasiya və
mühafizə tədbirləri haqqında”, “Dövlət rüsumu haqqında”,
“Tullantılar haqqında” Azərbaycan Respublikasının
qanunlarında və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanlarının normativ hüquqi aktlarında
nəzərdə tutulmuş hallarda gömrük orqanları
tərəfindən aşağıdakı gömrük
ödənişləri alınır:[44]
224.1.1.
gömrük rüsumları;
224.1.2. əlavə
dəyər vergisi ;
224.1.3. aksizlər;
224.1.4. yol vergisi;
224.1.5.
gömrük yığımları;
224.1.6. haqq;
224.1.7.
dövlət rüsumu.
224.2. Gömrük
ödənişlərinin ödəyiciləri, gömrük
ödənişlərinin hesablanması, alınması və
hesablara daxil edilməsi, ödənilmə müddətinin
uzadılması, gömrük ödənişlərinin
qaytarılması qaydaları, gömrük borcu, gömrük
borcunun ləğvi, malların gömrük
dəyərləndirilməsi, gömrük borcunun
ödənilməsinin təmin edilməsi üsulları
və onlardan istifadə, həmçinin gömrük
ödənişləri ilə bağlı
güzəştlər və başqa məsələlər
bu Məcəllə və Məcəllənin 224.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulan digər normativ
hüquqi aktlarla müəyyən edilir.
224.3. Malların ixracını və
idxalını operativ tənzimləmək məqsədi
ilə bəzi mallara
“Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununda və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının normativ hüquqi aktlarında nəzərdə
tutulmuş qaydada müvəqqəti olaraq xüsusi
rüsumlar və mövsümi rüsumlar tətbiq oluna
bilər.[45]
224.3-1. Azərbaycan Respublikasının iqtisadi
maraqlarının qorunması məqsədi ilə idxal
edilən mallara “Antidempinq, kompensasiya və mühafizə
tədbirləri haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununda nəzərdə tutulan hallarda müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən xüsusi, antidempinq
və kompensasiya rüsumları tətbiq olunur.[46]
224.4. Fiziki
şəxslər tərəfindən gömrük
sərhədindən kommersiya məqsədləri
üçün nəzərdə tutulmayan mallar
keçirilərkən gömrük ödənişləri
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi sadələşdirilmiş qaydada alınır.
224.5. Bəyan olunan
mallara gömrük ödənişlərinin tətbiqi
zamanı onların xarici iqtisadi fəaliyyətin mal
nomenklaturasına uyğun kodu əsas götürülür.
224.6. Gömrük
rüsumlarının dərəcələri
göstərilməklə, bu dərəcələrin həm
malların adları, həm də kodları üzrə
axtarışının həyata keçirilməsinə,
qanunla nəzərdə tutulmuş digər gömrük
ödənişlərinin məbləğlərinin
öyrənilməsinə imkan verən, malları
gömrük sərhədindən keçirən
şəxslərin istifadəsi üçün
nəzərdə tutulan və istifadəsi sadə olan elektron
avadanlıqlar gömrük sərhəd buraxılış
məntəqələrində hər kəsin yaxşı
görə biləcəyi yerlərdə
yerləşdirilməlidir.
Maddə 225.
Gömrük rüsumları
225.1. Gömrük
rüsumları bəyan edilən malların
yerləşdirilməsi üçün seçilmiş
gömrük prosedurunun tələbləri əsasında,
normativ hüquqi aktlara uyğun olaraq tətbiq olunur.
225.2. Konkret mallar
üzrə gömrük rüsumlarının
dərəcələrini müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir. Gömrük rüsumlarının
dərəcələri rəsmi nəşrlərdə
dərc olunur və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanlarının rəsmi internet saytlarında
yerləşdirilir.
225.3. Mallar
üzrə tarif güzəştləri, gömrük
rüsumlarından azad edilmə, tarif preferensiyalarının
və güzəştlərinin verilməsi halları və
qaydaları “Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa və müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının normativ hüquqi aktlarına uyğun olaraq
tənzimlənir.
Maddə 226.
Gömrük rüsumlarının növləri
226.0. “Gömrük tarifi
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun
olaraq aşağıdakı gömrük rüsumları
tətbiq edilir:
226.0.1. advalor - malların
gömrük dəyərinə görə nisbətən
faizlə hesablanan;
226.0.2. spesifik - malın vahidinə
görə müəyyən olunmuş məbləğlə
hesablanan;
226.0.3. kombinə edilmiş –
yuxarıda göstərilən hər iki gömrük
rüsum növlərinin birləşdirilməsi yolu ilə
hesablanan.
Maddə 227.
Gömrük orqanları tərəfindən alınan
vergilər
227.1. Azərbaycan
Respublikasının Vergi Məcəlləsinə (bundan sonra -
Vergi Məcəlləsi) uyğun olaraq gömrük
orqanları tərəfindən bu Məcəllənin
228-230-cu maddələrində göstərilən vergilər
alınır.
227.2. Gömrük
orqanları tərəfindən alınan vergilərin
ödəyiciləri, vergilərin hesablanması və
ödənilməsi qaydaları, vergilərdən azaedilmə,
ödənişlərə möhlət verilmə və
onların qaytarıldığı hallar və qaydalar bu
Məcəllə və Vergi Məcəlləsi ilə
tənzimlənir.
Maddə 228.
Əlavə dəyər vergisi
Gömrük
ərazisinə gətirilən və bu ərazidən
aparılan mallara əlavə dəyər vergisi bu
Məcəlləyə və Vergi Məcəlləsinə
uyğun olaraq tətbiq edilir.
Maddə 229.
Aksizlər
Gömrük ərazisinə
gətirilən və bu ərazidən aparılan mallara
aksizlər bu Məcəlləyə və Vergi
Məcəlləsinə uyğun olaraq tətbiq edilir.
Maddə 230.
Yol vergisi
230.1. Bu Məcəlləyə
və Vergi Məcəlləsinə əsasən xarici
dövlətlərdə qeydiyyatda olan avtonəqliyyat
vasitələri gömrük ərazisinə daxil olarkən,
yol vergisi tətbiq edilir.
230.2. Vergi
Məcəlləsinin 211.1.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş yol vergisi xarici
dövlətlərdə qeydiyyatda olan avtonəqliyyat
vasitələri gömrük ərazisinə daxil olan zaman
gömrük sərhəd buraxılış
məntəqələrində və ya gömrük
rəsmiləşdirilməsi yerlərində, gömrük
ərazisini tərk edən zaman yol vergisinə cəlb
olunmalı hallarda isə gömrük sərhəd
buraxılış məntəqələrində
gömrük orqanları tərəfindən tutulur və 1
(bir) bank günü ərzində dövlət
büdcəsinə köçürülür.[47]
Maddə 231.
Gömrük yığımları
231.1. Gömrük
yığımlarına aşağıdakılar aiddir:
231.1.1. gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsi ilə
bağlı gömrük yığımları;
231.1.2. gömrük
müşayiətinə görə gömrük
yığımları;
231.1.3. malların saxlancına
görə gömrük yığımları;
231.1.4. gömrük
rəsmiləşdirilməsi üzrə
mütəxəssislərə ixtisas attestatının
verilməsinə görə yığımlar;
231.1.5. bankların və bank olmayan
kredit təşkilatlarının müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının reyestrinə daxil edilməsinə görə
yığımlar.
231.2. Gömrük
yığımlarının məbləğini müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 232.
Gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi
ilə bağlı gömrük yığımları
232.1. Gömrük
orqanları gömrük nəzarətini iş vaxtı
ərzində həyata keçirərkən, bu
Məcəllədə və digər normativ aktlarda
nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla,
aşağıdakıların yerinə yetirilməsinə
görə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi məbləğdə gömrük yığımları
alırlar:
232.1.1. malların
gömrük rəsmiləşdirilməsinə;
232.1.2.
gömrük nəzarəti və
rəsmiləşdirilməsi ilə əlaqədar olaraq
bəyannaməçinin, mallar barəsində
səlahiyyəti olan şəxslərin və ya onların
nümayəndələrinin təşəbbüsü
ilə malların gömrük ekspertizasının
aparılmasına;
232.1.3. malların
gömrük nəzarəti altında məhvinə.
232.2. Mallara və
nəqliyyat vasitələrinə gömrük nəzarəti
gömrük orqanlarının iş vaxtından kənar
saatlarda və iş yerindən kənarda həyata keçirildikdə,
gömrük yığımları ikiqat
məbləğdə alınır.
Maddə 233.
Gömrük hərraclarında iştiraka görə haqq
Gömrük
hərraclarında iştiraka görə onun
iştirakçılarından müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi məbləğdə
haqq alınır.
Maddə
233-1. Minik avtomobillərinin gömrük ərazisinə
gətirilməsinə görə utilizasiya haqqı[48]
Gömrük
ərazisinə gətirilən və
istehsal-buraxılış vaxtından 4 (dörd) il keçən
minik avtomobillərinin (raritet minik avtomobilləri və
gömrük ərazisinə müvəqqəti
gətirilən minik avtomobilləri istisna olmaqla) gömrük
rəsmiləşdirilməsi zamanı “Tullantılar
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun
olaraq müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi məbləğdə utilizasiya haqqı
alınır.
Maddə 234.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
bəzi fəaliyyət növlərinə lisenziyaların və
beynəlxalq avtomobil daşımalarını yerinə
yetirən nəqliyyat vasitələrinə sərhəddə
icazə blanklarının verilməsinə görə
dövlət rüsumu [49]
234.1. Müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən bəzi
fəaliyyət növlərinə lisenziyaların
verilməsinə görə qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş məbləğdə
dövlət rüsumu alınır.
234.2. Beynəlxalq
avtomobil daşımalarını yerinə yetirən
nəqliyyat vasitələrinə sərhəddə icazə
blanklarının verilməsinə görə “Dövlət
rüsumu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu
ilə müəyyən edilmiş məbləğdə
dövlət rüsumu alınır. [50]
Maddə 235.
Ratifikasiya olunan beynəlxalq müqavilələrə
münasibətdə gömrük ödənişlərinin
tətbiqi
“Hasilatın pay
bölgüsü haqqında”, “Əsas boru kəməri
haqqında” sazişlərin və bu qəbildən olan
digər beynəlxalq müqavilələrin icrası ilə
bağlı gömrük ərazisinə gətirilən
və bu ərazidən aparılan mallara gömrük
ödənişləri həmin sazişlərin
müddəalarına uyğun olaraq tətbiq edilir.
Maddə 236.
Gömrük borcunun ödənildiyi valyuta
Gömrük borcu
Azərbaycan Respublikasının milli valyutası ilə
ödənilir.
FƏSİL 43
MALLARIN İDXALI
VƏ İXRACI ÜZRƏ YARANMIŞ GÖMRÜK BORCLARINA
DAİR ÜMUMİ MÜDDƏALAR
Maddə 237.
Gömrük borcunun yarandığı yer
237.1. Gömrük
borcu malların bu Məcəllənin 238-ci və 240-cı
maddələrində göstərilən gömrük
prosedurları altında yerləşdirilməsi
üçün gömrük bəyannaməsinin
gömrük orqanlarına təqdim edildiyi yerdə yaranır.
Bütün başqa hallarda gömrük borcunun
yarandığı yer, onun yaranmasına səbəb olan
halların baş verdiyi yer hesab edilir.
237.2. Gömrük
borcunun yaranma yerini müəyyənləşdirmək
mümkün olmadıqda, onun mövcudluğunun
aşkarlandığı yer gömrük borcunun
yarandığı yer hesab edilir.
237.3. Müvafiq
gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş mallar
üzrə bu Məcəllənin 237.1-ci maddəsinin ikinci
cümləsində və 237.2-ci maddəsində
göstərilən yeri müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi müddət
ərzində müəyyənləşdirmək
mümkün olmadıqda, gömrük borcu malların aidiyyətı
gömrük proseduru altında yerləşdirildiyi yerdə,
yaxud həmin prosedur daxilində gömrük ərazisinə
gətirildiyi yerdə yaranmış hesab edilir.
237.4. Gömrük
orqanlarında olan məlumatlar gömrük borcunun bir
neçə yerdə yarandığını
müəyyənləşdirməyə imkan verdiyi hallarda,
onun yarandığı ilk yer gömrük borcunun
yarandığı yer hesab edilir.
Maddə 238.
Malların idxalı üzrə gömrük borcu
238.1. İdxal
üzrə gömrük borcu xarici malların sərbəst
dövriyyə üçün buraxılış
gömrük proseduru, yaxud gömrük rüsumlarından
və vergilərdən tamamilə və ya qismən azad
edilməklə müvəqqəti idxal xüsusi gömrük
proseduru altında yerləşdirilməsi
nəticəsində yaranır.
238.2. Gömrük
borcu gömrük bəyannaməsinin təsdiq edildiyi vaxt
yaranır.
238.3. Malları
bəyan edən şəxs borclu hesab olunur. Gömrük
təmsilçiliyi dolayısı həyata
keçirilərsə, adından gömrük
bəyannaməsi verilən şəxs də borclu hesab edilir.
238.4. Bu
Məcəllənin 238.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulan gömrük prosedurları tətbiq olunarkən
verilən gömrük bəyannaməsi idxal gömrük
rüsumlarından və vergilərdən tamamilə və ya
qismən azad olunmasına səbəb olan məlumatlar
əsasında tərtib edilmişdirsə, həmin
məlumatları təqdim etmiş şəxs də, bu
məlumatların səhv olduğunu bildiyi, yaxud bilməli
olduğu halda, borclu hesab edilir.
Maddə 239.
Malların idxalı üzrə müəyyən olunmuş
şərtlərə əməl edilməməsi ilə
əlaqədar yaranan gömrük borcu
239.1. İdxal
gömrük rüsumları tutulmalı olan mallar üzrə
gömrük borcu şəxs tərəfindən
aşağıdakı şərtlərin hər hansı
birinə əməl edilmədikdə yaranır:
239.1.1. xarici
malların gömrük ərazisinə
gətirilməsinə, onların gömrük
nəzarətindən çıxarılmasına,
gömrük ərazisi daxilində hərəkətinə,
emalına, saxlanılmasına, müvəqqəti idxalına,
yaxud onlar barəsində sərəncam verilməsinə dair
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş öhdəliklər
yerinə yetirilmədikdə;
239.1.2.
gömrük ərazisi daxilində mallardan son istifadə
ilə əlaqədar gömrük qanunvericiliyində
müəyyən edilmiş öhdəliklər yerinə
yetirilmədikdə;
239.1.3. xarici
malların müvafiq gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsini, yaxud onlardan son istifadə ilə
əlaqədar gömrük rüsumlarından və
vergilərdən tamamilə və ya qismən azad edilməni
tənzimləyən şərtlərə əməl
olunmadıqda.
239.2.
Müəyyən olunmuş şərtlərə əməl
edilməməsi ilə əlaqədar gömrük borcunun
yarandığı vaxt aşağıdakılardan biri hesab
olunur:
239.2.1.
gömrük borcunun yaranmasına səbəb olan
öhdəliyə əməl edilmədiyi, yaxud əməl
edilməsinin dayandırıldığı vaxt;
239.2.2. malların
müvafiq gömrük proseduru altına
yerləşdirilməsi, yaxud onlardan son istifadə ilə
əlaqədar gömrük rüsumlarından və
vergilərdən tamamilə və ya qismən azad edilməni
tənzimləyən şərtlərə faktiki əməl
edilməməsi aşkar olunduğu halda, malların müvafiq
gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi
üçün verilən gömrük bəyannaməsinin
təsdiq edildiyi vaxt.
239.3. Bu
Məcəllənin 239.1.1-ci və 239.1.2-ci
maddələrində qeyd edilən hallarda
aşağıdakı şəxslər borclu hesab
edilirlər:
239.3.1. müvafiq
öhdəlikləri yerinə yetirməli olan şəxs;
239.3.2.
öhdəlikləri yerinə yetirməli olan şəxsin
adından çıxış etmiş və ya bu
öhdəliklərin yerinə yetirilməməsinə
gətirib çıxaran hərəkətlərdə
iştirak etmiş şəxs (həmin öhdəliklərin
yerinə yetirilmədiyini bildiyi, yaxud bilməli olduğu
halda);
239.3.3. malları
əldə edərkən, yaxud saxlamaq üçün
qəbul edərkən, onlarla bağlı
öhdəliklərin yerinə yetirilmədiyini bilən, yaxud
bilməli olan şəxs.
239.4. Bu
Məcəllənin 239.1-ci maddəsində
göstərilən gömrük prosedurları ilə
əlaqədar gömrük orqanlarına təqdim olunan
gömrük bəyannaməsinin tərtibi, yaxud malların
müvafiq gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi üçün tələb olunan
məlumatlardan istifadə nəticəsində idxal
gömrük rüsumlarından və vergilərdən
tamamilə və ya qismən azadolma baş verdikdə,
gömrük bəyannaməsinin tərtib edilməsi
üçün tələb olunan məlumatları təqdim
etmiş şəxs də, bu məlumatların səhv
olduğunu bildiyi və ya bilməli olduğu halda, borclu hesab
olunur.
Maddə 240.
Malların ixracı üzrə gömrük borcu
240.1. Malların
ixracı üzrə gömrük borcu daxili malların bu
Məcəlləyə əsasən ixrac gömrük proseduru
və ya xaricdə emal xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsi nəticəsində yaranır.
240.2. Gömrük
borcu gömrük bəyannaməsinin gömrük orqanları
tərəfindən təsdiq edildiyi vaxt yaranır.
240.3. Malları
bəyan edən şəxs borclu hesab olunur. Gömrük
təmsilçiliyi dolayısı həyata
keçirilərsə, adından gömrük
bəyannaməsi verilən şəxs də borclu hesab edilir.
240.4. Bu
Məcəllənin 240.1-ci maddəsində
göstərilən gömrük prosedurları ilə
əlaqədar gömrük orqanlarına təqdim olunan
gömrük bəyannaməsi ixrac gömrük
rüsumlarından və vergilərdən tamamilə və ya
qismən azad edilməsinə səbəb olan məlumatlar
əsasında tərtib edilmişdirsə, həmin
məlumatları təqdim etmiş şəxs də, bu
məlumatların səhv olduğunu bildiyi, yaxud bilməli
olduğu halda, borclu hesab olunur.
Maddə 241.
Malların ixracı üzrə müəyyən olunmuş
şərtlərə əməl edilməməsi ilə
əlaqədar yaranan gömrük borcu
241.1. İxrac
gömrük rüsumları tutulmalı olan mallar üzrə
gömrük borcu şəxs tərəfindən
aşağıdakı şərtlərin hər hansı
birinə əməl edilmədikdə yaranır:
241.1.1. malların
ixracı ilə əlaqədar bu Məcəllə və
gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktlarında nəzərdə tutulmuş öhdəliklər
yerinə yetirilmədikdə;
241.1.2. malların
gömrük ərazisindən ixrac gömrük
rüsumlarından və vergilərdən tamamilə və ya
qismən azad olmaqla aparılması şərtlərinə
əməl edilmədikdə.
241.2.
Müəyyən olunmuş şərtlərə əməl
edilməməsi ilə əlaqədar gömrük borcunun
yarandığı vaxt aşağıdakılardan biri hesab
olunur:
241.2.1. malların
gömrük ərazisindən gömrük bəyannaməsi
olmadan faktiki aparıldığı vaxt;
241.2.2.
gömrük ərazisindən ixrac gömrük
rüsumlarından və vergilərdən tamamilə və ya
qismən azad edilməklə aparılan malların
gömrük orqanlarının icazə verdiyi yerdən deyil,
başqa yerdən aparıldığı vaxt;
241.2.3.
gömrük orqanları bu Məcəllənin 241.2.2-ci
maddəsində göstərilən vaxtı
müəyyən edə bilmədikdə, ixrac gömrük
rüsumlarından və vergilərdən tamamilə və ya
qismən azadedilmə şərtlərinin yerinə
yetirildiyini təsdiqləyən sənədlərin
verilməsi üçün müəyyən edilmiş müddətin
başa çatdığı vaxt.
241.3. Bu
Məcəllənin 241.1.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş hallarda aşağıdakı
şəxslər borclu hesab edilirlər:
241.3.1. müvafiq
öhdəlikləri yerinə yetirməli olan şəxs;
241.3.2.
öhdəlikləri yerinə yetirməli olan şəxsin
adından çıxış etmiş şəxs (həmin
öhdəliklərin yerinə yetirilmədiyini bildiyi, yaxud
bilməli olduğu halda);
241.3.3.
öhdəliklərin yerinə yetirilməməsinə
gətirib çıxarmış
hərəkətlərdə iştirak etmiş və
gömrük bəyannaməsi təqdim edilməli olduğu
hallarda onun təqdim edilmədiyini bilən, yaxud bilməli olan
şəxs.
241.4. Bu
Məcəllənin 241.1.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş hallarda malların gömrük
ərazisindən ixrac gömrük rüsumlarından və
vergilərdən tamamilə və ya qismən azad
edilməklə aparılması üçün müvafiq
şərtləri yerinə yetirməli olan şəxs borclu
hesab edilir.
FƏSİL 44
GÖMRÜK
BORCUNUN HESABLANMASI VƏ ÖDƏNİLMƏSİ
Maddə 242.
Gömrük borcunun hesablanmasının əsasları
242.1. Əlavə
dəyər vergisi üzrə gömrük borcunun
məbləği hesablanarkən, malların bu
Məcəllə və “Gömrük tarifi haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun qaydada
müəyyən edilən gömrük dəyəri əsas
götürülür.
242.2. Gömrük rüsumları
üzrə gömrük borcunun məbləği
hesablanarkən, Azərbaycan Respublikasının xarici iqtisadi
fəaliyyətinin mal nomenklaturasında əks olunmuş
ölçü vahidi və gömrük dəyəri
əsas götürülür.
242.3. Gömrük
rüsumlarının və yığılması
gömrük orqanlarına həvalə edilmiş vergilərin
hesablanması idxal olunan mallara münasibətdə
gömrük sərhədini keçən gündən, ixrac
olunan mallara münasibətdə isə, mallara dair
bəyannamənin təqdim olunduğu gündən
başlanır və həmin gün qüvvədə olan
gömrük rüsumları və vergilərin
dərəcələri əsas götürülür.
242.4. Gömrük borcunun
məbləği gömrük bəyannaməsi verildikdən
sonra mümkün qədər qısa müddətdə
hesablanmalıdır.
242.5. Əlavə dəyər
vergisi üzrə gömrük borcunun məbləği
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi qaydada hesablanır.
Maddə 243.
Gömrük borcunun ödənilməsi müddətləri
243.1. Gömrük borcu
gömrük orqanları tərəfindən gömrük
bəyannaməsi təsdiq edilənədək və ya
gömrük bəyannaməsinin təsdiqi ilə eyni vaxtda ödənilir.
243.2. Kommersiya məqsədləri
üçün nəzərdə tutulmayan mallar üzrə
gömrük borcu, onlar gömrük sərhədindən
keçirilərkən sadələşdirilmiş
bəyannamənin təsdiqi ilə eyni vaxtda ödənilir.
243.3. Gömrük
bəyannaməsinin verilməsi gecikdirildikdə, gömrük
borcunun ödənilməsi müddəti gömrük
bəyannaməsinin verilməsi üçün müəyyən
edilən müddətin başa çatdığı
gündən hesablanır.
243.4. Bu
Məcəllənin 156.2-ci maddəsində nəzərdə
tutulan dövri bəyannamə verildiyi halda, gömrük borcu
mallar müvafiq gömrük orqanına təqdim olunduğu
tarixdən 15 (on beş) gündən gec olmayaraq
ödənilməlidir.
Maddə 244.
Gömrük borcunun ödənilməsi qaydaları
244.1. Gömrük borcu
gömrük orqanına (yalnız bank, poçt və ya
plastik kart vasitəsi ilə), beynəlxalq
poçt göndərişləri ilə göndərilən
mallar üçün isə poçt rabitəsi
operatorlarına (qanunvericiliklə müəyyən edilmiş
ödəniş vasitələri ilə) ödənilir.
244.2. Gömrük borcu
üzrə ödənişlərin həyata
keçirilməsi məqsədilə gömrük sərhəd
buraxılış məntəqələrində bank və
ya poçt şöbələri yaradılmalıdır.
244.3. Gömrük borcu
istənilən maraqlı şəxs tərəfindən
ödənilə bilər.
244.4. Poçt rabitəsi
operatorları gömrük borcu üzrə
ödənişləri müvafiq icra hakimiyyəti
orqanlarının birlikdə müəyyən etdiyi qaydada
gömrük orqanlarının hesabına
köçürürlər.
244.5.
Yol vergisi bu Məcəllənin 230.2-ci maddəsinə
uyğun olaraq, icazə blankına görə dövlət
rüsumu isə xarici dövlətlərdə qeydiyyatda olan
avtonəqliyyat vasitələri gömrük ərazisinə
daxil olan zaman gömrük sərhəd buraxılış
məntəqələrində gömrük orqanları
tərəfindən tutulur və 1 (bir) bank günü
ərzində dövlət büdcəsinə
köçürülür.[51]
Maddə 245.
Gömrük borcunun ödənilməsinə görə
məsul şəxs
245.1. Bəyannaməçi
gömrük borcunun ödənilməsinə görə
məsul şəxs hesab edilir.
245.2. Mallardan istifadə edilməsi
və onlara dair sərəncam verilməsi haqqında, o
cümlədən müvafiq gömrük proseduruna uyğun
olaraq gömrük ödənişlərindən tamamilə
və ya qismən azad edilmiş mallardan təyinatı
üzrə istifadə edilməsi barədə bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş
tələblərə riayət olunmadığı halda,
müvafiq gömrük prosedurlarının
tələblərini yerinə yetirilməli olan şəxs
həmin mallar üzrə gömrük borcunun ödənilməsinə
görə məsul şəxs hesab olunur.
Maddə 246. Gömrük borcunun
ödənilməsinə möhlət verilməsi
246.1. Şəxs
tərəfindən bu Məcəllənin 258.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş üsullardan
istifadə edilməklə təminat verildikdə,
gömrük orqanları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi hallarda və qaydada
gömrük borcunun ödənilməsinə 14 (on dörd)
gündən 60 (altmış) günədək möhlət
verirlər.
246.2. Gömrük
borcunun ödənilməsinə verilən möhlət
müddəti ərzində borcun məbləğinə
Mərkəzi Bankın müəyyən etdiyi uçot
dərəcəsi ilə dövlət büdcəsinə
ödənilən faizlər hesablanır.
Maddə 247.
Dəbbə pulu
247.1. Gömrük borcunun
ödənilməsinin bu Məcəllə ilə
müəyyən edilmiş müddəti pozulduqda,
gömrük orqanları ödəyicidən dəbbə pulu
alırlar.
247.2. Dəbbə pulunun
hesablanması üçün müddətlər
aşağıdakılardır:
247.2.1. gömrük borcunun
ödənilməsi müddətinin başa
çatdığı tarixdən növbəti gündən
başlayaraq, borcun faktiki ödənilmə gününədək
və ya bu Məcəllənin 246.1-ci maddəsinə
əsasən həmin borcun ödənilməsinə
möhlət verilənədək;
247.2.2. bu Məcəllənin
246.1-ci maddəsinə əsasən gömrük borcunun
ödənilməsinə verilmiş möhlətin başa
çatdığı tarixdən növbəti gündən
başlayaraq, borcun faktiki ödənilmə
gününədək.
247.3. Dəbbə pulu bu
Məcəllənin 247.2-ci maddəsində
göstərilən müddətlər ərzində hər
gecikdirilən günə görə gömrük borcu
məbləğinin 0,1 faizi miqdarında hesablanır.
Dəbbə pulu gömrük borcu üzrə bütün
ötmüş müddətə, lakin bir ildən çox
olmamaq şərti ilə tətbiq edilir.
247.4. Dəbbə pulu gömrük
borcu ilə eyni vaxtda ödənilir.
247.5. Dəbbə pulunun
ödənilməsi, tutulması və qaytarılması bu
Məcəllədə gömrük
ödənişlərinin ödənilməsi, tutulması
və qaytarılması üçün nəzərdə
tutulmuş qaydalara uyğun olaraq həyata keçirilir.
Maddə 248.
Gömrük sərhədindən qanunsuz keçirilmiş
və ya şərti buraxılmış mallara görə
gömrük borcunun hesablanması
248.1. Gömrük
sərhədindən qanunsuz keçirilməklə
gətirilən malların qanunsuz keçirilmə
gününü müəyyən etmək mümkün
olmadıqda, gömrük orqanları gömrük borcunun
məbləğini həmin malların aşkar edildiyi gün
qüvvədə olan gömrük rüsumlarının
və vergilərin dərəcələri və
“Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu əsasında müəyyən
edilən gömrük dəyəri əsasında
hesablayırlar.
248.2. Tranzit və ya saxlanc xüsusi
gömrük proseduru altında yerləşdirilərək
daşınan, yaxud saxlanılan mallar itirildiyi, təyinat
yerinə çatdırılmadığı hallarda
gömrük borcu hesablanarkən, onların müvafiq
gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi
barədə gömrük orqanının qərarının
qəbul edildiyi gün qüvvədə olan gömrük
rüsumlarının və vergilərin
dərəcələri və “Gömrük tarifi haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu əsasında müəyyən
edilən gömrük dəyəri əsas
götürülür.
248.3. Gömrük
ödənişlərindən tamamilə və ya qismən
azad edilməklə şərti buraxılmış mallar
nəzərdə tutulmayan başqa məqsədlər üçün
istifadə edildikdə, onlar üzrə şərti
buraxılış gününə hesablanmış
gömrük borcunun məbləği əsas
götürülür.
248.4. Bu Məcəllənin 271-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş hallar istisna
olmaqla, gömrük ödənişləri
ödənilməli olan malların qanunvericiliyin tələbləri
pozulmaqla idxalı və ya ixracı, mal sahibini bu mallara
görə gömrük ödənişlərini
ödəmək öhdəliyindən azad etmir.
Maddə 249.
Gömrük borclarının alınması və
məsuliyyət tədbirləri
249.1.
Ödənilməmiş gömrük borcları gömrük
ödənişlərini ödəmək öhdəliyinin
yarandığı tarixdən 3 (üç) il ərzində
gömrük orqanları tərəfindən bu maddədə
müəyyən edilmiş qaydada məcburi tutulur.
249.2. Gömrük
bəyannaməsindəki səhvlərin gömrük borcunun
məbləğinin qanunvericiliklə müəyyən
edildiyindən az məbləğdə hesablanmasına, yaxud ödənilməsinə
səbəb olmasını bu Məcəllənin 249.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş müddət
ərzində aşkar edildikdə, gömrük orqanları
ödəyicidən ödənilməmiş
məbləğləri alırlar.
249.3. Vaxtında ödənilməmiş gömrük
borcları gömrük orqanlarının icra
(ödəniş) sənədi əsasında, vergi
borclarının dövlət büdcəsinə alınmasının
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydalarına
uyğun olaraq, ödəyicinin bank hesablarından tutulur.
249.4. Qanunla müəyyən
edilmiş hallarda müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
ödəyicinin banklardakı hesablaşma, valyuta və
digər hesablarına həbs qoyulması barədə məhkəmədə
iddia qaldırır.
249.5. Malları və nəqliyyat
vasitələrini gömrük sərhədindən qanunsuz
keçirən şəxs, həmçinin onların qanunsuz
keçirildiyini bildiyi, yaxud bilməli olduğu halda, belə
əməliyyatda iştirak edən şəxs, həmin
malları və nəqliyyat vasitələrini öz
mülkiyyətinə və ya istifadəsinə
götürən şəxs gömrük borcunun
ödənilməsi üzrə bəyannaməçi ilə
birgə məsuliyyət daşıyırlar.
FƏSİL 45
MÖVCUD VƏ
YARANA BİLƏCƏK GÖMRÜK BORCU ÜÇÜN
TƏMİNAT
Maddə 250. Ümumi müddəalar
250.1. Bu
fəsildə həm mövcud, həm də yarana
biləcək gömrük borclarına təminat verilməsi
qaydaları müəyyən olunur.
250.2. Gömrük orqanları
mövcud, yaxud gələcəkdə yarana biləcək
gömrük borclarının ödənilməsini təmin
etmək məqsədi ilə borclu və ya borclu olacaq
şəxslərdən bu Məcəllənin 258.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş təminatın
verilməsini tələb etmək hüququna malikdirlər.
250.3. Gömrük
borclarına təminat borclu və ya borclu ola biləcək
şəxsin əvəzinə başqa şəxs
tərəfindən də verilə bilər.
250.4.
Təminatın məbləğini gömrük orqanları
müəyyən edirlər.
250.5. Bu
Məcəllənin 256-cı maddəsində
nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, gömrük
orqanları müvafiq mallar və gömrük
bəyannaməsi üçün yalnız bir təminat
tələb edə bilərlər.
250.6. Müvafiq
gömrük bəyannaməsi üçün verilən
təminat gömrük borcunu təşkil edən idxal, yaxud
ixrac gömrük rüsumlarını və vergiləri, habelə
bəyan edilən mallarla əlaqədar digər
ödənişləri əhatə edir.
250.7. Gömrük
orqanları gömrük ödənişləri üzrə
borclu və ya borclu ola biləcək şəxsin
müraciətinə əsasən iki və daha çox
əməliyyat, gömrük bəyannaməsi, yaxud
gömrük proseduru ilə əlaqədar mövcud, yaxud
yarana biləcək gömrük borcuna təminat
məqsədi ilə, bu Məcəllənin 255-ci maddəsində
göstərilən əhatəli təminatın təqdim
olunmasına müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyən etdiyi hallarda və qaydada icazə
verirlər.
250.8. Bu
Məcəllədə başqa hallar nəzərdə
tutulmamışdırsa, gömrük orqanları
tərəfindən qəbul edilmiş təminat bütün
gömrük ərazisində etibarlıdır.
250.9.
Təminatın verilməsinin məcburi və fakültativ
(məcburi olmayan) hallarını müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı müəyyən edir.
Maddə 251. Məcburi təminat
251.1. Məcburi
təminatın verilməsi tələb olunduğu vaxt
gömrük borcunun məbləğini dəqiq
müəyyənləşdirmək mümkündürsə,
gömrük orqanları həmin təminatın
məbləğini gömrük borcunun
məbləğinə bərabər səviyyədə
müəyyənləşdirirlər.
251.2. Gömrük
borcunun dəqiq məbləğini
müəyyənləşdirmək mümkün olmadıqda,
təminatın məbləği gömrük orqanları
tərəfindən hesablanmış mövcud və ya yarana
biləcək gömrük borcunun ən yüksək
səviyyəsində müəyyənləşdirilir.
251.3.
Məbləği müəyyən müddət
ərzində dəyişən gömrük borcu üzrə
ixrac, yaxud idxal gömrük rüsumlarının və
vergilərin ödənilməsinin təmin edilməsi
üçün əhatəli təminatın verildiyi hallarda,
həmin təminatın məbləği gömrük
rüsumlarının və vergilərin ödənilməsinin
istənilən vaxt təmin edilməsinə imkan verən
səviyyədə müəyyənləşdirilir.
251.4. “Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan
Respublikası Qanununun 10.2-ci maddəsinə uyğun olaraq
bəyannaməçinin müraciəti əsasında
malların buraxılışının həyata
keçirilməsi üçün tələb olunan
təminatın məbləği həmin
bəyannaməçi tərəfindən gömrük
orqanına təqdim edilən bəyannamədə
hesablanmış və ödənilmiş gömrük
ödənişləri nəzərə alınmaqla, bu
Məcəllənin 221.1-ci və 251.2-ci maddələrinə
uyğun olaraq gömrük orqanı tərəfindən
təqdim edilmiş bildirişdəki düzəlişlər
nəticəsində yarana biləcək əlavə
gömrük borcunun ən yüksək səviyyəsində
müəyyənləşdirilir.[52]
Maddə 252. Fakültativ (məcburi olmayan) təminat
Gömrük
orqanları gömrük borcunun müəyyən edilmiş
müddətdə ödəniləcəyinə əmin
olmadıqda, təminatın verilməsinin fakültativ
(məcburi olmayan) hallarında da, təminatın verilməsini
tələb edirlər. Tələb edilən təminatın
məbləği bu Məcəllənin 251-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş məbləğlərdən
artıq olmamalıdır.
Maddə 253. Təminatın seçilməsi
253.1. Gömrük
borcuna təminat verən şəxs bu Məcəllənin
258.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş
təminatlardan birini seçə bilər.
253.2.
Seçilən təminat müvafiq gömrük prosedurunun
lazımi qaydada tətbiqinə uyğun gəlmədikdə,
gömrük orqanları həmin təminatın qəbulundan
imtina edir.
253.3. Gömrük
orqanları seçilmiş təminatın müvafiq dövr
ərzində saxlanmasını tələb edirlər.
Maddə 254. Zamin şəxs
254.1. Bu
Məcəllənin 258.1.6-cı maddəsində
nəzərdə tutulan zamin şəxs gömrük
ərazisi daxilində müəyyənləşdirilən
üçüncü şəxs olmalıdır.
254.2. Zamin
şəxs gömrük borcunun ödənilməsinə
yazılı təminat verməlidir.
254.3. Gömrük
orqanları gömrük borcunun müəyyən edilmiş
müddət ərzində ödəniləcəyinə
əmin olmadıqda, üçüncü şəxsin zaminliyini
qəbul etməkdən imtina edirlər.
Maddə 255.
Əhatəli təminat
255.1. Gömrük
orqanları bu Məcəllənin 255.2-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş şərtlərə cavab
verən şəxsin yazılı, o cümlədən elektron formada müraciəti əsasında ondan
iki və ya daha çox bəyannamə, gömrük
əməliyyatı və ya gömrük proseduru ilə
bağlı ödəniləcək gömrük ödənişlərini
əhatə edən əhatəli təminatı qəbul
edirlər.
255.2. Əhatəli təminat gömrük
və vergi qanunvericiliyinə əməl edən, gömrük
prosedurlarından mütəmadi istifadə edən və bu
prosedurlarla əlaqədar öhdəliklərini vaxtında və
tam yerinə yetirmək imkanı olan rezidentlərdən
qəbul olunur.
Maddə 256. Əlavə və yaxud əvəzedici
təminat
Gömrük
orqanları təqdim edilmiş təminatın
müəyyən olunmuş müddət ərzində
gömrük borcunun ödənilməsinə təminat
vermədiyini, yaxud həmin təminatın gömrük
borcunun ödənilməsi üçün etibarlı və
ya kifayət olmadığını
müəyyənləşdirərsə, bu
Məcəllənin 250.2-ci maddəsində qeyd olunan
şəxsdən onun seçimi əsasında əlavə təminat, yaxud verilmiş
təminatın yenisi ilə əvəz edilməsini
tələb edirlər.
Maddə 257. Təminatın başa çatması
Gömrük
orqanları gömrük borcunun tam məbləğdə
ödənilməsinə və gömrük borcunun
olmamasına əmin olduğu zaman təminat başa
çatmış hesab edilir.
Maddə 258.
Gömrük borcunun ödənilməsinin təmin edilməsi
üsulları
258.1. Gömrük borcunun ödənilməsinin
təmin edilməsi üçün aşağıdakı
təminat üsullarından (təminatdan) istifadə olunur:
258.1.1. girov;
258.1.2. veksel zaminliyi (aval);
258.1.3. bank qarantiyası;
258.1.4. ödənilməli olan
məbləğin gömrük orqanının depozit
hesabına köçürülməsi;
258.1.5. sığorta
müqavilələri;
258.1.6. üçüncü
şəxsin zaminliyi;
258.1.7. avans ödəmələr.
258.2. Bu Məcəllədə
nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, şəxs bu
Məcəllənin 258.1-ci maddəsində
göstərilən təminatların hər birindən istifadə
etmək hüququna malikdir.
258.3. Təminatdan istifadə
etməklə gömrük borcunun ödənilməsinin
təmin edilməsi qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 259.
Girov
259.1. Gömrük borcunun
ödənilməsinin təmin edilməsi üçün
mallar gömrük orqanları tərəfindən girov
qismində qəbul olunur.
259.2. Girovun
rəsmiləşdirilməsi, girov qoyulmuş malların
saxlanılması, ödənişin girov predmetinə
yönəldilməsi və bununla bağlı digər
məsələlər Azərbaycan Respublikasının
Mülki Məcəlləsi ilə tənzimlənir.
Maddə 260.
Veksel zaminliyi (aval)
Gömrük borcunun təminatı
kimi veksellər yalnız o halda qəbul olunur ki, onlar
üzrə avalçı qismində bank fəaliyyətinin
həyata keçirilməsi üçün lisenziyaya malik
olan banklar və ya bank olmayan kredit təşkilatları
çıxış etsin.
Maddə 261.
Bank qarantiyası
261.1. Gömrük borcu bank
fəaliyyətinin həyata keçirilməsi
üçün lisenziyaya malik olan və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının apardığı müvafiq
reyestrə daxil edilmiş bankların və bank olmayan kredit
təşkilatlarının qarantiyası ilə təmin oluna
bilər.
261.2. Bu Məcəllənin 261.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulan reyestrə daxil olmaq
üçün banklar və bank olmayan kredit
təşkilatları müvafiq icra hakimiyyəti orqanına
müraciət edir. Həmin müraciətlərə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi qaydada baxılır.
261.3. Bankların və bank olmayan kredit
təşkilatlarının bu Məcəllənin 261.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulan reyestrə daxil
edilməsinə görə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi məbləğdə
yığım alınır.
261.4. Ləğv edilən və ya
yenidən təşkil edilən, lisenziyası ləğv
edilən, yaxud bank qarantiyası üzrə
öhdəliklərini yerinə yetirməyən banklar və bank
olmayan kredit təşkilatları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının qərarı ilə reyestrdən
çıxarılır.
261.5. Banklar və bank olmayan kredit
təşkilatları reyestrdən çıxarılarkən
onların reyestrə daxil olduğu zaman ödədiyi
yığım geri qaytarılmır.
Maddə 262. Pul
vəsaitinin gömrük orqanının depozit hesabına
köçürülməsi
262.1. Gömrük borcunun
ödənilməsinin təmin edilməsi ödənilməli
olan pul vəsaitinin gömrük orqanının depozit
hesabına köçürülməsi yolu ilə həyata
keçirilə bilər. Bu məbləğin depozitdə
saxlanma müddəti üçün faizlər
ödənilmir.
262.2. Gömrük borcunun
ödənilməsinin təmin edilməsi üçün pul
vəsaitlərinin gömrük orqanının depozit
hesabına köçürülməsi və depozit
hesabında olan pul vəsaitinin sahibinə qaytarılması
qaydasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Maddə 263.
Gömrük borcunun ödənilməsinin təmin edilməsi
üçün sığorta müqavilələrindən
istifadə olunması
Gömrük borcunun
ödənilməsinin təmin olunması məqsədi
ilə sığorta müqavilələrindən istifadə
olunması Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi
və sığorta fəaliyyəti haqqında
qanunvericiliyə uyğun olaraq həyata keçirilir.
Maddə 264.
Gömrük borcunun ödənilməsinin təmin olunması
üçün üçüncü şəxsin zaminliyi
Gömrük borcunun
ödənilməsinin təmin olunması üçün
üçüncü şəxsin zaminliyindən istifadə
edilməsi Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə
uyğun olaraq həyata keçirilir.
Maddə 265.
Avans ödəmələr
Gələcək əməliyyatlar
üzrə yarana biləcək gömrük borcunun
təminatı kimi, ödəyici gömrük
orqanlarının hesabına avans şəklində pul
vəsaitləri köçürə bilər. Bu cür
ödəmələr avans ödəmələr hesab olunur.
Ödəyici bu pul vəsaitlərindən
gələcəkdə həyata keçirəcəyi
istənilən əməliyyat üzrə gömrük
ödənişlərini ödəmək üçün
istifadə edə bilər.
FƏSİL
46
GÖMRÜK
BORCU ÜZRƏ ÖDƏNİLMİŞ GÖMRÜK
ÖDƏNİŞLƏRİNİN QAYTARILMASI VƏ
GÖMRÜK BORCUNUN LƏĞVİ
Maddə 266. Ümumi müddəalar
266.1. Gömrük
borcu üzrə ödənilmiş gömrük
ödənişləri bu Məcəllənin 267.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
qaytarılır.
266.2. Gömrük
orqanları tərəfindən alınan vergilərin və
dövlət rüsumunun qaytarılması müvafiq olaraq
Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi və
“Dövlət rüsumu haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş
qaydada həyata keçirilir.
266.3. Şəxsin
müraciəti olduqda, gömrük orqanları
qaytarılmalı olan gömrük ödənişlərini
onun gələcək xarici iqtisadi fəaliyyətində
istifadə üçün qəbul edirlər.
Maddə 267. Gömrük borcu üzrə
ödənilmiş gömrük ödənişlərinin
qaytarılmalı olduğu hallar
267.1. Məcəllənin
bu Fəslinin müddəaları nəzərə alınmaqla
gömrük borcu üzrə ödənilmiş gömrük
ödənişləri aşağıdakı hallarda
qaytarılır:
267.1.1. mallar
qüsurlu olduqda;
267.1.2.
gömrük ödənişlərinin məbləği
hesablanarkən səhvə yol verildikdə;
267.1.3. “Antidempinq, kompensasiya və mühafizə
tədbirləri haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununda nəzərdə tutulan hallarda.[53]
267.2. Gömrük
orqanları bu Məcəllənin 270.1-ci maddəsində qeyd
olunan müddətlər ərzində gömrük
ödənişlərinin qaytarılmalı olduğunu
aşkar etdiyi halda, həmin ödənişlər müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
qaytarılır.
267.3. Bu
Məcəllənin 267.4-cü maddəsində
nəzərdə tutulmuş hal istisna olmaqla, gömrük
ödənişlərinin qaytarılması gömrük
orqanları tərəfindən faizlərin
ödənilməsinə səbəb olmur.
267.4. Gömrük
ödənişlərinin qaytarılması barədə
qərar verildikdən sonra 3 (üç) ay ərzində
ödəniş edilmədikdə və bu gecikmə gömrük
orqanının (onun vəzifəli şəxslərinin)
hərəkətləri (hərəkətsizliyi)
nəticəsində baş verdikdə, gömrük
orqanları tərəfindən Mərkəzi Bankın
müəyyən etdiyi uçot dərəcəsi ilə
faizlər hesablanır və şəxsə ödənilir.
Faizlər üç aylıq müddətin başa çatdığı
tarixdən gömrük ödənişinin
qaytarıldığı tarixədək olan müddət
üzrə hesablanır.
Maddə 268. Qüsurlu mallara görə
ödənilmiş gömrük ödənişlərinin
qaytarılması
268.1. Sərbəst
dövriyyəyə buraxılmazdan əvvəl xarab olmuş
mallar qüsurlu hesab edilir.
268.2. Qüsurlu
mallara görə ödənilmiş gömrük
ödənişləri, həmin mallar istifadə
olunmadıqda (malların qüsurlu olmasının
müəyyən edilməsi üçün zəruri olan
istifadə istisna olmaqla) və gömrük ərazisindən
aparıldıqdan sonra qaytarılır.
268.3. Gömrük
orqanları şəxsin müraciəti əsasında
qüsurlu malların gömrük ərazisindən
aparılması əvəzinə onların daxildə emal
(məhv edilmə daxil olmaqla), beynəlxalq tranzit,
gömrük anbarlarında saxlanc və ya sərbəst zona
xüsusi gömrük prosedurları altında
yerləşdirilməsinə icazə verirlər.
Maddə 269. Gömrük
ödənişlərinin məbləği səhv
hesablandıqda, gömrük borcu üzrə
ödənilmiş gömrük ödənişlərinin
qaytarılması
Gömrük ödənişlərinin hesablanmasında
səhvə yol verilməsi şəxs tərəfindən
əsaslandırıldıqda, yaxud gömrük orqanları
tərəfindən aşkar edildikdə, artıq
ödənilmiş məbləğ ödəyiciyə
qaytarılır.
Maddə 270. Gömrük
ödənişlərinin qaytarılması barədə
müraciət
270.1. Gömrük
ödənişlərinin bu Məcəllənin 267.1-ci
maddəsində göstərilən hallar əsasında qaytarılmalı
olduğunu hesab edən ödəyici və ya onun
nümayəndəsi gömrük ödənişlərinin
ödənildiyi tarixdən 1 (bir)
il ərzində gömrük orqanına müvafiq
ərizə ilə müraciət edə bilər.
270.2. Ödəyici
və ya onun nümayəndəsi gömrük
ödənişlərinin qaytarılması haqqında
ərizənin gömrük orqanına verilməsinin fors-major
hallar nəticəsində gecikdirildiyini sübuta yetirdikdə,
bu Məcəllənin 270.1-ci maddəsində
göstərilən müddət gömrük orqanları
tərəfindən daha 1 (bir) ilədək uzadılır.
270.3. Gömrük
ödənişlərinin qaytarılması, yaxud bundan imtina
edilməsi haqqında qərar, ərizə gömrük
orqanına daxil olduğu tarixdən 15 (on beş) gün ərzində
yazılı formada qəbul edilməli və dərhal icra
olunmalıdır. Həmin qərardan bu Məcəllənin
10-cu fəslində müəyyən edilmiş qaydada
şikayət verilə bilər.
Maddə 271.
Gömrük borcunun ləğvi
271.1. Borclu şəxsin
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müflis
elan edilməsi nəticəsində borcunu ödəyə
bilməməsi halları ilə yanaşı, gömrük
borcu aşağıdakı üsullardan hər hansı birinin
tətbiqi vasitəsilə də ləğv edilir:
271.1.1. gömrük borcunun tam
məbləğdə ödənilməsi;
271.1.2. qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş hallarda şəxsin gömrük
borcunu ödəməkdən azad edilməsi;
271.1.3. idxal və ya ixrac gömrük
rüsumları və vergiləri ödənilməli olan
malların qanunla nəzərdə tutulmuş hallarda və
qaydada müsadirəsi;
271.1.4. idxal və ya ixrac gömrük
rüsumları və vergilər ödənilməli olan
malların gömrük nəzarəti altında məhvi,
yaxud şəxsin onlardan dövlətin xeyrinə imtina
etməsi;
271.1.5. malların fors-major hallar
nəticəsində bərpaedilməz şəkildə
itirilməsi və ya məhv olması.
271.2. Gömrük borcunun
ödənilməsinə dair bir neçə şəxsin
öhdəliyi olduqda, gömrük borcu, yalnız onu
ödəməkdən azad edilən şəxsə (şəxslərə)
münasibətdə ləğv edilir.
XV
BÖLMƏ
GÖMRÜK NƏZARƏTİNƏ
DAİR ƏLAVƏ MÜDDƏALAR
FƏSİL 47
GÖMRÜK
ORQANLARI TƏRƏFİNDƏN VALYUTA
NƏZARƏTİNİN HƏYATA
KEÇİRİLMƏSİ
Maddə 272.
Gömrük orqanları valyuta nəzarəti orqanı kimi
272.1. Gömrük orqanları
Azərbaycan Respublikasında valyuta nəzarətini həyata
keçirən dövlət orqanlarından biridir.
272.2. Gömrük orqanları
gömrük işi ilə bağlı valyuta nəzarətini
bu Məcəlləyə və “Valyuta tənzimi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun
olaraq həyata keçirirlər.
Maddə 273. Gömrük
orqanlarının valyuta nəzarəti sahəsində
səlahiyyətləri
Gömrük orqanları
sərbəst zonaların perimetrləri istisna olmaqla,
şəxslərin gömrük sərhədindən
Azərbaycan Respublikasının milli valyutasını, milli
valyutada qiymətli kağızları və digər valyuta
sərvətlərini keçirməsinə, malların və
nəqliyyat vasitələrinin gömrük
sərhədindən keçirilməsi ilə əlaqədar
valyuta əməliyyatlarına valyuta nəzarətini
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada həyata
keçirirlər.
Maddə 274.
Gömrük orqanları tərəfindən valyuta
nəzarəti həyata keçirilərkən aşkar
edilmiş hüquq pozuntularına görə məsuliyyət
Gömrük orqanları
tərəfindən valyuta nəzarəti həyata
keçirilərkən aşkar edilmiş hüquqpozmalara
görə təqsirli şəxslər qanunla
müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət
daşıyırlar.
FƏSİL
48
GÖMRÜK
ORQANLARI TƏRƏFİNDƏN İXRAC
NƏZARƏTİNİN HƏYATA
KEÇİRİLMƏSİ
Maddə 275.
Gömrük orqanları ixrac nəzarəti orqanı kimi
Gömrük orqanları bu
Məcəllə və “İxrac nəzarəti haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə
müəyyən edilmiş qaydada ixrac nəzarətini
həyata keçirirlər.
Maddə 276.
Gömrük orqanlarının ixrac nəzarəti
sahəsində səlahiyyətləri
276.1 Gömrük orqanları ixrac
nəzarətinə düşən malların gömrük
sərhədindən qeyri-qanuni keçirilməsinin, o
cümlədən bu malların ixracına qadağa və
məhdudiyyət qoyulmuş dövlətlərə və son
istifadəçilərə ixracının
qarşısını alırlar.
276.2. İxrac nəzarətinə
düşən malların gömrük sərhədindən
keçirilməsi qaydaları “İxrac nəzarəti
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa müvafiq
olaraq müəyyən edilir.
Maddə 277.
Məlumatın məxfiliyinə riayət edilməsi
Gömrük orqanlarının ixrac
nəzarətini həyata keçirməyə
səlahiyyətli olan vəzifəli şəxsləri
digər dövlət orqanlarından və aidiyyəti şəxslərdən
aldıqları məlumatların məxfiliyini qorumağa
borcludurlar.
Maddə 278. Əqli
mülkiyyət hüquqlarının gömrük orqanları
tərəfindən qorunması
278.1. Gömrük orqanları
hüquq sahiblərinin gömrük sərhədindən
keçirilən, tərkibində əqli mülkiyyət
hüquqlarının obyektləri olan mallara dair hüquqlarının
qorunmasını bu Məcəllə və gömrük
işi üzrə qanunvericilik aktları ilə
müəyyən olunmuş qaydada həyata keçirirlər.
278.2. Gömrük sərhədindən
keçirilən, tərkibində əqli mülkiyyət
hüquqlarının obyektləri olan mallara dair
hüquqların gömrük orqanları tərəfindən
qorunması həmin hüquqların qorunması ilə
bağlı digər qanunvericilik aktlarına uyğun
tədbirlər görülməsinə mane olmur.
Maddə 279. Tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan
malların reyestrinin aparılması qaydaları
279.1. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı gömrük nəzarətinin həyata
keçirilməsini təmin etmək məqsədi ilə
tərkibində əqli mülkiyyət hüquqlarının
obyektləri olan malların reyestrini kağız
üzərində və elektron daşıyıcılarda
aparır.
279.2. Reyestrin aparılması
qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir. Həmin qaydalarda reyestrdə olan
məlumatların gömrük orqanlarına və ərizəçilərə
çatdırılması proseduru da nəzərdə
tutulmalıdır.
Maddə 280.
Tərkibində əqli mülkiyyət hüquqlarının
obyektləri olan malların reyestrə daxil edilməsi və
oradan çıxarılması qaydaları
280.1. Hüquq sahibi və ya onun
maraqlarını təmsil edən şəxs
(ərizəçi) tərkibində əqli mülkiyyət
hüquqlarının obyektləri olan mallar gömrük sərhədindən
keçirilərkən onun əqli mülkiyyət
hüquqlarının obyektinə olan hüquqlarının
pozulduğu və ya pozula biləcəyi barədə
kifayət qədər əsası olduqda, pirat və kontrafakt
malların buraxılışının
dayandırılması məqsədi ilə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına əqli mülkiyyət hüquqlarının
qorunması və tərkibində əqli mülkiyyət
hüquqlarının obyektləri olan malların reyestrə daxil
edilməsi barədə ərizə ilə müraciət
etmək hüququna malikdir.
280.2. Əqli mülkiyyət
hüquqlarının qorunması və tərkibində
əqli mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan
malların reyestrə daxil edilməsi barədə ərizədə
aşağıdakılar göstərilməlidir:
280.2.1. hüquq sahibi haqqında
məlumat;
280.2.2. əqli mülkiyyət
hüquqlarının obyektinə hüququn olması
barədə məlumat;
280.2.3. tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyekti olan malın
təsviri;
280.2.4. malların pirat və ya
kontrafakt olmasını aşkar etməyə imkan verən
məlumatlar;
280.2.5. malların pirat və ya
kontrafakt olmadığı müəyyən edildiyi halda,
buraxılışın dayandırılması
nəticəsində bəyannaməçiyə, mal sahibinə,
yaxud digər maraqlı şəxslərə vurulan
zərərin, habelə gömrük orqanlarının
xərclərinin ödənilməsinə dair
ərizəçinin öhdəliyi.
280.3. Ərizəyə
tərkibində əqli mülkiyyət hüquqlarının
obyekti olan mallar üzərində ərizəçinin
hüquqlarını təsdiq edən sənədlər (əsərin,
əlaqəli hüquqlar obyektinin, inteqral sxem
topologiyasının və məlumat toplusunun qeydiyyatı
haqqında şəhadətnamə, əmtəə
nişanı və coğrafi göstərici haqqında
şəhadətnamə, patent, lisenziya müqaviləsi və
ya əqli mülkiyyətə dair qanunvericiliyə uyğun
olaraq digər sənədlər) əlavə olunur.
280.4. Bu Məcəllənin
280.2.5-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş
öhdəliyin icrasının təmin edilməsi
üçün ərizəçi bu Məcəllənin
258.1-ci maddəsində göstərilən təminatlardan
birini gömrük orqanına təqdim etməlidir. Həmin
təminatın məbləği müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi minimum və maksimum
məbləğlər çərçivəsində
gömrük orqanları tərəfindən
müəyyən olunur.
280.5. Ərizə ilə birlikdə
tərkibində əqli mülkiyyət obyekti olan malın,
habelə pirat, yaxud kontrafakt malların nümunələri
təqdim edilə bilər.
280.6. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı ərizəyə onun daxil olduğu gündən 1
(bir) ay müddətində baxır və tərkibində
əqli mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan
malın reyestrə daxil olunması, yaxud bu
Məcəllənin 280.7-ci maddəsində nəzərdə
tutulmuş halda bundan imtina barədə qərar qəbul edir.
280.7. Ərizəçi bu
Məcəllənin 280-cı maddəsinin
tələblərinə riayət etmədiyi halda, müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı malın reyestrə daxil
edilməsindən imtina olunması barədə qərar
qəbul edir və ərizəçini yazılı formada
məlumatlandırır. Çatışmazlıqlar aradan
qaldırıldıqdan sonra tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan malın
reyestrə daxil olunması barədə ərizə ilə
yenidən müraciət oluna bilər.
280.8. Ərizədə və ya ona
əlavə olunmuş sənədlərdəki məlumatlarda
dəyişiklik baş verdikdə, ərizəçi
dərhal bu barədə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanına məlumat verməlidir.
280.9. Tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan mallar
ərizəçinin təqdim etdiyi səhv məlumatlar
əsasında reyestrə daxil olunduğu hallarda, həmin
mallar müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarı
ilə reyestrdən çıxarılır. Bu barədə
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı ərizəçini
yazılı formada məlumatlandırır.
Maddə 281.
Gömrük orqanları tərəfindən hüquqların
qorunma müddəti
281.1. Hüquq sahibinin
hüquqlarının qorunma müddəti müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən obyektin reyestrə
daxil olunması haqqında qərar qəbul olunduğu gündən
etibarən ərizəçinin göstərdiyi müddət
nəzərə alınmaqla, 5 (beş) ilədək
müəyyən olunur. Ərizəçinin müraciəti
olduqda, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
qərarı ilə həmin müddət uzadılır.
281.2. Əqli mülkiyyət
hüquqlarının obyektinə olan hüquqların
gömrük orqanları tərəfindən
qorunmasının ümumi müddəti, hüquq sahibinin
əqli mülkiyyət obyektinə olan hüquqlarının
qüvvədə olma müddətindən artıq
olmamalıdır.
Maddə 282.
Tərkibində əqli mülkiyyət hüquqlarının
obyektləri olan malların gömrük
rəsmiləşdirilməsi və onlar üzərində
gömrük nəzarəti
282.1. Tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan
malların gömrük rəsmiləşdirilməsi və
onlar üzərində gömrük nəzarəti bu Məcəllə
və gömrük işi üzrə digər qanunvericilik
aktları ilə müəyyən olunmuş qaydada həyata
keçirilir.
282.2. Tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan
malların gömrük sərhədindən
keçirilməsi qaydaları
bu Məcəllə, gömrük işi üzrə digər
qanunvericilik aktları və əqli mülkiyyətə dair
qanunvericiliklə tənzimlənir.
Maddə 283.
Tərkibində əqli mülkiyyət hüquqlarının
obyektləri olan malların buraxılışının
dayandırılması
283.1. Reyestrə daxil edilmiş
tərkibində əqli mülkiyyət hüquqlarının
obyektləri olan malların gömrük
rəsmiləşdirilməsi və gömrük
nəzarəti zamanı onların pirat və ya kontrafakt
olması əlamətləri aşkar edilərsə, belə
malların buraxılışı gömrük
rəsmiləşdirilməsini həyata keçirən
gömrük orqanının rəhbəri və ya onu
əvəz edən şəxsin qərarı ilə 10 (on)
iş günü müddətinə dayandırılır.
Ərizəçinin əsaslandırılmış
müraciəti olduqda, göstərilən müddət daha 10
(on) iş gününədək uzadılır.
283.2. Gömrük orqanı
tərkibində əqli mülkiyyət hüquqlarının
obyektləri olan malların buraxılışının
dayandırılması barədə qəbul etdiyi qərar
haqqında və buraxılışın
dayandırılmasının səbəbləri barədə
bəyannaməçiyə və ərizəçiyə
dərhal yazılı bildiriş göndərir. Həmin
bildirişdə müvafiq olaraq bəyannaməçinin
və ərizəçinin adı, soyadı, atasının
adı, yaşadığı və qeydiyyatda olduqları
ünvan haqqında məlumat da verilməlidir.
283.3. Tərkibində
əqli mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan
malların buraxılışının
dayandırılması, buraxılışın
dayandırılma müddətinin uzadılması, qəbul
edilən qərarlar barədə ərizəçiyə
və bəyannaməçiyə məlumat verilməsi
qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Maddə 284. Vurulan
zərərin əvəzinin və çəkilən
xərclərin ödənilməsi
284.1. Reyestrə daxil edilmiş tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan
malların buraxılışının
dayandırılması nəticəsində
bəyannaməçiyə, mal sahibinə, yaxud digər
maraqlı şəxslərə dəymiş zərərin
əvəzi malların pirat və ya kontrafakt
olmadığı müəyyənləşdirildiyi hallarda
ərizəçi tərəfindən ödənilir.
284.2. Reyestrə daxil edilmiş tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan
malların buraxılışının
dayandırılması nəticəsində gömrük
orqanlarının çəkdiyi xərclərin əvəzi
malların pirat və ya kontrafakt olması
müəyyənləşdirildiyi hallarda
bəyannaməçi, əks halda isə ərizəçi
tərəfindən ödənilir.
Maddə 285.
Məlumatların verilməsi. Prob və nümunələrin
götürülməsi
285.1. Gömrük orqanları
buraxılışının dayandırılması
haqqında qərar qəbul edilmış malların pirat
və ya kontrafakt olmasının müəyyənləşdirilməsi
üçün lazım olan məlumatları
ərizəçiyə və bəyannaməçiyə
verirlər.
285.2. Ərizəçiyə
və bəyannaməçiyə verilən məlumatlar
konfidensial məlumat hesab olunur və qanunda nəzərdə
tutulan hallar istisna olmaqla, onlar tərəfindən yayılmamalı,
üçüncü şəxslərə
ötürülməməlidir.
285.3. Gömrük
orqanlarının icazəsi ilə ərizəçi və
bəyannaməçi, yaxud onların
nümayəndələri buraxılışı
dayandırılmış mallardan gömrük nəzarəti
altında prob və nümunələr götürə,
onların tədqiqatını apara bilərlər.
Maddə 286.
Buraxılışın dayandırılması haqqında
qərarın ləğvi
286.1. Gömrük orqanı
buraxılışın dayandırılması barədə
bildirişi ərizəçiyə təqdim etdikdən sonra
bu Məcəllənin 283.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulan müddət ərzində
ərizəçinin iddiası əsasında məhkəmədə
işin mahiyyəti üzrə baxılmağa
başlanması barədə gömrük orqanlarına
məlumat daxil olmadıqda, tərkibində
əqli mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan malların bu
Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada
gömrük rəsmiləşdirilməsi və
buraxılışı həyata keçirilir.
286.2. Bu Məcəllənin 286.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulan işlərə ərizə
məhkəməyə daxil olduğu vaxtdan sonra 20 (iyirmi)
iş günündən gec olmayan müddətdə mahiyyəti üzrə baxılmağa başlanmalı
və bu barədə məhkəmə gömrük
orqanına məlumat verməlidir.
286.3. Malların pirat və ya
kontrafakt olduğu müəyyən edildikdə, onların
barəsində qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş
tədbirlər həyata keçirilir.
286.4. Gömrük orqanları
aşağıdakı hallarda malların
buraxılışının dayandırılması
haqqında qərarı bu Məcəllənin 283.1-ci
maddəsində göstərilən müddət başa
çatanadək ləğv edirlər:
286.4.1. buraxılışın
dayandırılması haqqında qərarın ləğvi
barədə ərizəçinin müraciəti olduqda;
286.4.2. tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyekti olan mallar
reyestrdən çıxarıldıqda.
286.5. Buraxılışın
dayandırılması haqqında qərar onu qəbul
etmiş gömrük orqanının rəhbəri və ya
onu əvəz edən şəxs tərəfindən
ləğv olunur.
286.6. Buraxılışın
dayandırılması haqqında qərarın ləğvi
və malların buraxılması, hüquq sahibinin əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyekti üzərində
hüquqlarının qorunması ilə bağlı digər
səlahiyyətli dövlət orqanlarına müraciət
etməsinə maneə yaratmır.
Maddə 287.
Tərkibində əqli mülkiyyət hüquqlarının
obyektləri olan mallara nəzarət üzrə gömrük
orqanlarının əlavə səlahiyyətləri
287.1. Tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan, lakin
reyestrə daxil edilməmiş, habelə
ərizəçinin müraciətində
göstərilməmiş malların pirat və ya kontrafakt
olması əlamətlərini gömrük orqanları
aşkar etdikdə, onlar həmin malların
buraxılışını bu Məcəllənin 283.1-ci maddəsində
göstərilən müddətə dayandırmaq hüququna
malikdirlər.
287.2. Bu Məcəllənin 287.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda
gömrük orqanları hüquq sahibini və
bəyannaməçini dərhal məlumatlandırır,
malların pirat və ya kontrafakt olmasını dəqiq
müəyyənləşdirmək üçün lazım
olan məlumatları isə onlardan tələb edirlər.
Maddə 288. Əqli
mülkiyyət hüquqlarının qorunması
tədbirləri tətbiq olunmayan mallar
Məcəllənin bu
fəslində nəzərdə tutulan tədbirlər fiziki
şəxslər tərəfindən az miqdarda gömrük
sərhədindən keçirilən, yaxud beynəlxalq
poçt göndərişləri ilə göndərilən
istehsal və ya digər kommersiya fəaliyyəti
üçün nəzərdə tutulmayan mallara
münasibətdə tətbiq olunmur.
XVI
BÖLMƏ
MALLARIN
GÖMRÜK SƏRHƏDİNDƏN BEYNƏLXALQ POÇT GÖNDƏRİŞLƏRİ,
BORU KƏMƏRİ VƏ
ELEKTRİKÖTÜRÜCÜ XƏTLƏR
VASİTƏSİ İLƏ KEÇİRİLMƏSİ
FƏSİL
50
MALLARIN
GÖMRÜK SƏRHƏDİNDƏN BEYNƏLXALQ POÇT
GÖNDƏRİŞLƏRİ VASİTƏSİ
İLƏ KEÇİRİLMƏSİ
Maddə 289.
Beynəlxalq poçt göndərişləri
289.1. Beynəlxalq poçt
göndərişlərinə aşağıdakılar
aiddir:
289.1.1. poçt kartları;
289.1.2. məktublar;
289.1.3. banderollar;
289.1.4. xüsusi “M” kisələri;
289.1.5. kiçik paketlər;
289.1.6. poçt bağlamaları;
289.1.7. sekoqramlar.
289.2. Beynəlxalq poçt
göndərişləri Ümumdünya Poçt
İttifaqının aktlarında nəzərdə tutulmuş
sənədlərlə müşayiət olunmalıdır.
289.3. Beynəlxalq
poçt mübadilə məntəqələrini və
yerlərini müvafiq icra hakimiyyəti orqanları birgə
müəyyən edirlər.
289.4. Poçt
rabitəsi operatorları özlərinə aid beynəlxalq
poçt mübadiləsi yerlərində və beynəlxalq
poçt mübadiləsi məntəqələrində
gömrük nəzarətini və gömrük
rəsmiləşdirilməsini həyata keçirmək
üçün gömrük orqanlarını
qarşılıqlı razılaşma əsasında xidməti
sahələrlə və lazımi avadanlıqla təmin
edirlər.
289.5. Beynəlxalq
poçt göndərişləri vasitəsilə
göndərilən mallar gömrük nəzarəti və
gömrük rəsmiləşdirilməsi başa
çatanadək və onların buraxılışı
barədə rəsmi icazə verilənədək
gömrük orqanlarının nəzarəti altında
olurlar.
Maddə 290.
Malların gömrük sərhədindən beynəlxalq
poçt göndərişləri ilə
keçirilməsinin xüsusiyyətləri
290.1. Aşağıdakı
malların gömrük sərhədindən beynəlxalq
poçt göndərişləri ilə
keçirilməsinə icazə verilmir:
290.1.1. gömrük ərazisinə
gətirilməsinə və bu ərazidən
aparılmasına bu Məcəllənin 214-cü
maddəsinə əsasən qadağa qoyulan mallar;
290.1.2. Ümumdünya Poçt
İttifaqının aktlarına uyğun olaraq poçt
vasitəsilə göndərilməsi qadağan olunan mallar.
290.2. Gömrük ərazisinə
beynəlxalq poçt göndərişləri ilə
gətirilməsinə və bu ərazidən
aparılmasına bu Məcəllə və digər
qanunvericiliklə, beynəlxalq müqavilələrlə
məhdudiyyət qoyulmuş malların gömrük
rəsmiləşdirilməsi zamanı onları alan və
göndərən şəxslər (həmin
şəxslərin səlahiyyətli
nümayəndələri) müvafiq icazə sənədini
təqdim etməlidir.
290.3. Fiziki şəxslərin
ünvanına qanunvericiliklə
müəyyənləşdirilmiş şərtlərə
əməl olunmaqla beynəlxalq poçt
göndərişləri ilə göndərilən, istehsal
və kommersiya məqsədlərinə istifadə
üçün nəzərdə tutulmayan mallar gömrük
rüsumlarından və
vergilərdən, habelə ticarət siyasəti
tədbirlərinin tətbiqindən azad edilir.
290.4. Beynəlxalq poçt
göndərişlərinin daşınmasını həyata
keçirən poçt rabitəsi operatorları, bu
prosesdə vasitəçilik edən şəxslər gömrük
sərhədindən keçirilən beynəlxalq poçt
göndərişlərinə gömrük nəzarətini
və gömrük rəsmiləşdirilməsini həyata keçirmək
üçün onları gömrük orqanlarına təqdim
etməlidirlər.
290.5. Beynəlxalq poçt
göndərişləri ilə gömrük ərazisinə
gətirilməsi və ya bu ərazidən aparılmasına
qadağa və ya məhdudiyyətlər qoyulan (müvafiq
icazə sənədi olmadıqda) mallar Ümumdünya
Poçt İttifaqının aktlarına və bu
Məcəlləyə uyğun olaraq gömrük orqanları
tərəfindən götürülür.
290.6. Beynəlxalq poçt
göndərişlərinin daşınmasını həyata
keçirən poçt rabitəsi operatorları, bu
prosesdə vasitəçilik edən şəxslər beynəlxalq
poçt göndərişlərinin gömrük
orqanlarının icazəsi olmadan alıcılara
verilməsinə görə qanunvericiliyə uyğun olaraq
məsuliyyət daşıyırlar.
Maddə 291.
Beynəlxalq poçt göndərişləri ilə
göndərilən malların gömrük
rəsmiləşdirilməsi
291.1. Ümumdünya Poçt
İttifaqının aktlarında nəzərdə tutulmuş
sənədlərlə müşayiət olunan beynəlxalq
poçt göndərişləri ilə göndərilən
malların gömrük rəsmiləşdirilməsi bu
Məcəlləyə uyğun olaraq müvafiq icra
hakimiyyəti orqanlarının birlikdə müəyyən
etdiyi qaydada həyata keçirilir.
291.2. Gömrük bəyannaməsi
təqdim edilməklə beynəlxalq poçt
göndərişləri ilə göndərilən
malların gömrük rəsmiləşdirilməsi,
beynəlxalq poçt mübadiləsi
məntəqələrində və yerlərində
həyata keçirilir.
291.3. Audio-video
yazılarının, maqnit və digər məlumat
daşıyıcılarının gömrük
rəsmiləşdirilməsi xüsusi texniki nəzarət
vasitələrindən istifadə etməklə gömrük
nəzarəti aparıldıqdan sonra həyata keçirilir.
Maddə 292. Beynəlxalq
poçt göndərişləri ilə göndərilən
malların bəyan olunması
292.1. Kommersiya və istehsal
məqsədləri üçün nəzərdə tutulan
mallar beynəlxalq poçt göndərişləri ilə
göndərildikdə, həmin mallar bu Məcəllənin
malların bəyan edilməsi ilə bağlı
müddəalarına uyğun olaraq gömrük
bəyannaməsi təqdim olunmaqla bəyan edilməlidir.
292.2. Gömrük orqanları
üçün zəruri olan məlumatları
özündə əks etdirən Ümumdünya Poçt
İttifaqının aktlarında nəzərdə tutulmuş
sənədlərlə müşayiət olunan beynəlxalq
poçt göndərişləri ilə göndərilən
mallar üçün gömrük bəyannaməsi
tələb olunmur.
FƏSİL
51
MALLARIN
GÖMRÜK SƏRHƏDİNDƏN BORU KƏMƏRİ
VƏ ELEKTRİKÖTÜRÜCÜ XƏTLƏR
VASİTƏSİ İLƏ KEÇİRİLMƏSİ
Maddə 293.
Malların gömrük sərhədindən boru kəməri
vasitəsilə keçirilməsi
293.1.
Gömrük ərazisindən boru kəməri
vasitəsilə aparılan və bu əraziyə
gətirilən mallar gömrük
bəyannaməsi təqdim
edildikdən və seçilmiş gömrük prosedurunun
tələblərinə uyğun olaraq
buraxılışından sonra gömrük
sərhədindən keçirilir.
293.2.
Bəyannaməçi gömrük bəyannaməsini
aşağıdakı səbəblərə görə
verə bilmədiyi hallarda natamam bəyannamə təqdim edir:
293.2.1.
gömrük orqanlarına faktiki təqdim edilməli olan mal
partiyası gömrük bəyannaməsi verildiyi vaxt
olmadıqda;
293.2.2.
gömrük bəyannaməsi verildiyi vaxt malların
miqdarını, keyfiyyətini və dəyərini
müəyyənləşdirmək mümkün olmadıqda.
293.3.
Gömrük sərhədindən boru kəməri
vasitəsilə keçirilən mallar seçilmiş
gömrük proseduru altında yerləşdirilərkən,
onların gömrük orqanlarına faktiki təqdim
edilməsi tələb olunmur.
293.4. Boru
kəməri vasitəsilə aparılan mallar seçilmiş
gömrük proseduru altında
yerləşdirilənədək, müvəqqəti saxlanc
xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilməməsi şərti ilə, qəbul məntəqələrində saxlanıla
bilər. Həmin mallardan istifadə və
özgəninkiləşdirmək də daxil olmaqla, onlar
barəsində sərəncam verilə bilməz.
293.5. Nəqletmənin texnoloji
cəhətlərindən, malların isə
xassələrindən və xüsusiyyətlərindən
asılı olaraq, gömrük sərhədindən boru
kəməri vasitəsilə keçirilən malların
normativ hüquqi aktların tələblərinə
əməl edilməsi şərti ilə
qarışdırılmasına, miqdarının və
kəmiyyətinin dəyişdirilməsinə icazə verilir.
293.6. Gömrük
sərhədindən boru kəməri vasitəsilə
keçirilən mallar üzərində gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsi qaydalarını
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 294.
Gömrük sərhədindən boru kəməri
vasitəsilə keçirilən mallara qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş ticarət siyasəti
tədbirlərinin tətbiqi
Gömrük
sərhədindən boru kəməri vasitəsilə
keçirilən mallara dair natamam bəyannamənin təsdiq
edildiyi gün qüvvədə olan qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş ticarət siyasəti
tədbirləri tətbiq olunur.
Maddə 295.
Malların gömrük sərhədindən
elektrikötürücü xətlər vasitəsi ilə
keçirilməsi
295.1.
Malların elektrikötürücü xətlər vasitəsilə gömrük ərazisindən aparılması və ya
bu əraziyə gətirilməsi gömrük
orqanlarının ilkin icazəsi alındıqdan sonra həyata
keçirilir.
295.2.
Gömrük sərhədindən elektrikötürücü
xətlər vasitəsi ilə keçirilən malların
gömrük rəsmiləşdirilməsi üçün
gömrük bəyannaməsi təqdim olunmalıdır.
295.3. Gömrük bəyannaməsi
aşağıdakı səbəblərə görə
təqdim edilə bilmədikdə, natamam bəyannamə
təqdim edilir:
295.3.1.
gömrük orqanlarına faktiki təqdim edilməli olan mal
partiyası gömrük bəyannaməsi verildiyi vaxt
olmadıqda;
295.3.2.
gömrük bəyannaməsi verildiyi vaxt malın
miqdarını, keyfiyyətini və dəyərini
müəyyənləşdirmək mümkün olmadıqda.
295.4.
Gömrük sərhədindən elektrikötürücü
xətlər vasitəsilə keçirilən mallar
üzrə natamam bəyannamə onların
göndərilmə rübündən əvvəlki ay
ərzində gömrük orqanlarına təqdim
olunmalıdır.[54]
295.5. Gömrük sərhədindən
elektrikötürücü xətlər vasitəsilə
keçirilən mallar üzərində gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsi qaydalarını
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Gömrük sərhədindən elektrikötürücü
xətlər vasitəsilə keçirilən malların
gömrük rəsmiləşdirilməsi həmin qaydalarda
göstərilən müddətdə gömrük
bəyannaməsinin təqdim olunması ilə başa
çatır.
Maddə 296.
Gömrük sərhədindən boru kəməri və
elektrikötürücü xətlər vasitəsilə
keçirilən malların eyniləşdirilməsi
296.1.
Gömrük sərhədindən boru kəməri və
elektrikötürücü xətlər vasitəsi ilə
keçirilən mallara eyniləşdirilmə
vasitələri tətbiq olunmur.
296.2. Bu
Məcəllənin 296.1-ci maddəsi gömrük orqanları
tərəfindən müvafiq sənədlərdə olan
məlumatlardan və ölçü cihazlarının
göstəricilərindən istifadə olunmaqla malların
miqdarını, keyfiyyətini və digər
xüsusiyyətlərini gömrük məqsədləri
üçün müəyyənləşdirməsinə
maneə yaratmır.
Maddə 297. Daxili
malların xarici dövlətin ərazisindən
keçməklə, gömrük ərazisində
yerləşən iki gömrük orqanı arasında boru
kəməri və elektrikötürücü xətlər
vasitəsi ilə keçirilməsi
Daxili
malların xarici dövlətin ərazisindən
keçməklə, gömrük ərazisində
yerləşən iki gömrük orqanı arasında boru
kəməri və elektrikötürücü xətlər
vasitəsilə keçirilməsi bu Məcəllənin
175-ci maddəsinin tələblərinə uyğun olaraq
həyata keçirilir.
Maddə 298. Boru
kəməri və elektrikötürücü xətləri
vasitəsilə qarşılıqlı
ötürülən malların gömrük
rəsmiləşdirilməsi
Boru
kəməri və elektrikötürücü xətlər
vasitəsilə qarşılıqlı
ötürülən malların gömrük
rəsmiləşdirilməsi beynəlxalq
müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş
şərtlərə və qaydalara uyğun olaraq həyata
keçirilir.
XVII
BÖLMƏ
FİZİKİ ŞƏXSLƏR
TƏRƏFİNDƏN MALLARIN VƏ NƏQLİYYAT
VASİTƏLƏRİNİN GÖMRÜK
SƏRHƏDİNDƏN KEÇİRİLMƏSİ
FƏSİL
52
FİZİKİ ŞƏXSLƏR
TƏRƏFİNDƏN MALLARIN VƏ NƏQLİYYAT
VASİTƏLƏRİNİN GÖMRÜK
SƏRHƏDİNDƏN KEÇİRİLMƏSİNİN
XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Maddə 299. Fiziki
şəxslər tərəfindən malların gömrük
sərhədindən keçirilməsi qaydaları
299.1. Gömrük ərazisinə
gətirilməsi və bu ərazidən aparılması bu
Məcəllənin 214-cü maddəsi, “Mülki dövriyyədə olmasına yol
verilməyən (mülki dövriyyədən
çıxarılmış) əşyaların
siyahısı haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanununa əsasən qadağan edilmiş mallar istisna
olmaqla, fiziki şəxslər istehsal, yaxud kommersiya
məqsədləri üçün nəzərdə
tutulmayan malları gömrük sərhədindən müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
güzəştli və sadələşdirilmiş qaydada
keçirirlər.
299.2. Malların təyinatı
fiziki şəxsin səfərinin bütün halları
nəzərə alınmaqla, onların fiziki şəxsin
və onun ailə üzvlərinin şəxsi istifadəsi
və istehlakı məqsədləri üçün
keçirildiyi yəqinləşdirilməklə,
xassələri, miqdarı, habelə sərhəddən
keçirilməsinin mütəmadiliyi əsasında
müəyyən edilir.
299.3. Fiziki şəxslər
gömrük sərhədindən malları istehsal, yaxud
kommersiya məqsədləri üçün
keçirərkən, gömrük
rəsmiləşdirilməsinin bu Məcəllə ilə
müəyyən olunmuş ümumi qaydaları tətbiq
olunur.
299.4. Fiziki şəxs gömrük
sərhədindən keçirmək istədiyi malların
təsnifatının, gömrük dəyərinin,
mənşə ölkəsinin və gömrük
ödənişlərinin məbləğinin
əvvəlcədən müəyyənləşdirmək
məqsədilə gömrük orqanına yazılı, o cümlədən elektron formada müraciət edə bilər.
Həmin müraciət əsasında bu Məcəllənin
50-ci maddəsinə müvafiq olaraq malların
təsnifatının, gömrük dəyərinin, mənşə
ölkəsinin və gömrük ödənişlərinin
məbləğinin müəyyən edilməsi
baxımından icrası gömrük orqanları
üçün məcburi olan qərar qəbul edilir.
Maddə 300. Fiziki
şəxslər tərəfindən gömrük
sərhədindən keçirilən malların bəyan
edilməsi
300.1. Fiziki şəxslərin
gömrük sərhədindən keçirilən malların
bəyan edilməsinin sadələşdirilmiş
qaydasından istifadə etməsi üçün gömrük
sərhəd buraxılış
məntəqələrində ikikanallı – “Yaşıl
kanal” və “Qırmızı kanal” - buraxılış
sistemləri tətbiq olunur.
300.2. “Yaşıl kanal”
buraxılış sistemi fiziki şəxslər
tərəfindən malların (müşayiət olunmayan
baqajda keçirilən və poçt
göndərişlərində göndərilən mallar
istisna olmaqla) şifahi formada bəyan edilməsi
üçün nəzərdə tutulur.
300.3. “Qırmızı kanal”
buraxılış sistemi mallara dair
sadələşdirilmiş bəyannamə verilməklə,
onların yazılı formada bəyan edilməsi
üçün nəzərdə tutulur.
300.4. Fiziki şəxslər
yazılı formada bəyan edilməli olan malları
gömrük sərhədindən bu Məcəllənin
300.3-cü maddəsində göstərilən “Qırmızı
kanal” sistemi tətbiq olunmaqla, onlara dair
sadələşdirilmiş bəyannamə verməklə
keçirirlər.
300.5. Fiziki şəxslər
tərəfindən gömrük sərhədindən
keçirilərkən yazılı formada bəyan edilməli
olan malların siyahısını, onların bəyan
olunması və gömrük rəsmiləşdirilməsi
qaydasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
300.6. Yazılı formada bəyan
edilməli olan mallar gömrük sərhədindən yetkinlik
yaşına çatmamış fiziki şəxslər
tərəfindən keçirildikdə, həmin mallar onu
müşayiət edən şəxs tərəfindən
bəyan olunur.
300.7. Fiziki
şəxslər istehsal, yaxud kommersiya məqsədləri
üçün nəzərdə tutulmayan malları
gömrük sərhədindən əl yükündə
və (və ya) müşayiət edilən baqajda
keçirdikdə, sadələşdirilmiş
bəyannaməni malların gömrük orqanına təqdim
edilməsi ilə eyni vaxtda verirlər.
300.8. Gömrük ərazisinə
müşayiət olunmayan baqajda gətirilən mallara dair
sadələşdirilmiş bəyannamə bu
Məcəllənin 149.3-cü maddəsində nəzərdə
tutulan müddətdə, gömrük ərazisindən
müşayiət olunmayan baqajda aparılan mallara dair
sadələşdirilmiş bəyannamə isə, onların gömrük
orqanına təqdim edilməsi ilə eyni vaxtda verilir.
300.9. Müşayiət olunmayan
baqajdakı mallar onları keçirən şəxs və ya
onun nümayəndəsi tərəfindən bəyan edilə bilər.
Gömrük orqanlarına bəyan edilmiş mallara dair
məlumatın düzgünlüyünə görə
cavabdehliyi malları bəyan edən şəxs
daşıyır.
300.10. Müşayiət olunmayan
baqajda yetkinlik yaşına çatmayan şəxsə aid
olan mallar onun valideynləri, övladlığa
götürənləri, qəyyumları, himayəçiləri,
yaxud göstərilən şəxslərin
etibarnamələri əsasında hərəkət edən
başqa şəxslər tərəfindən bəyan edilir.
Maddə 301. Fiziki
şəxslər tərəfindən gömrük
rüsumlarının və vergilərin ödənilməsi
301.1. Fiziki şəxslər
gömrük rüsumlarını və vergiləri
gömrük sərhədindən keçirdikləri
malları yazılı formada bəyan edilən zaman yalnız bank,
poçt və ya plastik kart vasitəsilə ödəyirlər.
301.2. Fiziki şəxslərin
gömrük sərhədindən keçirdiyi malların
gömrük rəsmiləşdirilməsi onlar
tərəfindən gömrük rüsumlarının və vergilərin
ödənilməməsi və ya bu Məcəllənin 215-ci
maddəsi, “Mülki
dövriyyənin müəyyən
iştirakçılarına mənsub ola bilən və
dövriyyədə olmasına xüsusi icazə
əsasında yol verilən (mülki dövriyyəsi
məhdudlaşdırılmış) əşyaların
siyahısı haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanunu və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
qərarı ilə məhdudiyyət qoyulmuş
malların gömrük sərhədindən
keçirilməsi müvafiq icazə sənədinin
olmaması səbəblərinə görə başa
çatdırılmadıqda, həmin şəxsin
seçimi əsasında mallar gömrük ərazisindən
geri qaytarılmalı, yaxud müvəqqəti saxlanc
anbarında yerləşdirilməlidir.
Maddə 302. Fiziki
şəxslərin gömrük sərhədindən
keçirdiyi malların gömrük dəyəri
302.1. Malların gömrük
dəyəri onları gömrük sərhədindən
keçirən fiziki şəxslər tərəfindən
həmin mallar bəyan olunarkən bildirilir. Malın bəyan
edilmiş gömrük dəyərinin təsdiqi
üçün fiziki şəxs malın əldə
olunmasını təsdiq edən müvafiq
sənədləri (çek, hesab sənədi və s.)
gömrük orqanlarına təqdim edə bilər.
302.2. Malların bəyan edilmiş
gömrük dəyərinin dəqiqliyini yoxlamaq
məqsədilə gömrük orqanlarının bu
malların satışını həyata keçirən xarici
təşkilatların kataloqlarının və ya
sərəncamlarında olan digər mənbələrin
qiymət məlumatlarından istifadə etmək hüququ
vardır.
Maddə 303. Fiziki
şəxslər tərəfindən gömrük
sərhədindən keçirilən malların
mənşə ölkəsi
Fiziki şəxslər
tərəfindən gömrük sərhədindən
keçirilən malların mənşə ölkəsi,
onların etiketi (yarlığı), pasportu və mənşəyinə
dair məlumatları əks etdirən digər
sənədlər əsasında müəyyən olunur.
Maddə 304. Fiziki
şəxslər tərəfindən malların gömrük
sərhədindən güzəştli və
sadələşdirilmiş qaydada keçirilməsi
304.1. “Yaşıl kanal”
buraxılış sistemi vasitəsilə mallar
güzəştli qaydada, yəni malların gömrük
rəsmiləşdirilməsi zamanı bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş
gömrük prosedurlarından azad olunmaqla, gömrük
ödənişləri alınmadan və ticarət
siyasəti tədbirləri tətbiq edilmədən keçirilir.
Fiziki şəxsin mallarını “Yaşıl kanal”
buraxılış sistemindən istifadə etməklə
gömrük sərhədindən keçirməsi, onun əl
yükündə və müşayiət olunan baqajında
yazılı formada bəyan edilməli malların
olmadığı və bu malların gömrük
orqanlarına şifahi bəyan edilməsi kimi qəbul edilir.
304.2. Fiziki şəxslərin
gömrük sərhədindən güzəştli qaydada
keçirdiyi mallara gömrük baxışı
seçmə yolu ilə həyata keçirilir. Gömrük
baxışı zamanı yazılı formada bəyan
edilməli mallar aşkarlandıqda, fiziki şəxs həmin
mallara dair bəyannamə verməli və müvafiq
gömrük ödənişlərini ödəməlidir.
304.3. “Qırmızı kanal”
buraxılış sistemi vasitəsilə mallar
sadələşdirilmiş qaydada, yəni malların
gömrük rəsmiləşdirilməsi zamanı bu
Məcəllədə nəzərdə tutulmuş
gömrük prosedurlarından azad olunmaqla, lakin gömrük rüsumları
və vergilər alınmaqla, habelə ticarət siyasəti
tədbirləri tətbiq edilməklə keçirilir.
304.4. Gömrük ərazisinə
gətirilməsinə və bu ərazidən
aparılmasına bu Məcəllənin 215-ci maddəsi, “Mülki dövriyyənin
müəyyən iştirakçılarına mənsub ola
bilən və dövriyyədə olmasına xüsusi
icazə əsasında yol verilən (mülki dövriyyəsi
məhdudlaşdırılmış) əşyaların
siyahısı haqqında” Azərbaycan Respublikasının
Qanunu və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
qərarı ilə məhdudiyyət qoyulmuş mallar
gömrük sərhədindən müvafiq icazə
sənədləri əsasında keçirilir.
304.5. Fiziki şəxslər
malları gömrük sərhədindən
sadələşdirilmiş qaydada keçirməkdən imtina
edə bilərlər. Belə hallarda malların gömrük
sərhədindən keçirilməsinin bu Məcəllə
ilə müəyyən olunmuş ümumi qaydaları
tətbiq edilir.
Maddə 305. Fiziki
şəxslər tərəfindən malların gömrük
ərazisinə müvəqqəti gətirilməsi və bu
ərazidən müvəqqəti aparılması
305.1. Rezident fiziki şəxslər
xarici dövlətlərin ərazisində müvəqqəti
qalma müddətində şəxsi istifadə
üçün nəzərdə tutulan malları gömrük
rüsumlarından və
vergilərdən tamamilə azad olunmaqla, ticarət siyasəti
tədbirləri tətbiq edilmədən gömrük
ərazisindən aparmaq və həmin əraziyə geri
qaytarmaq hüququna malikdirlər.
305.2. Qeyri-rezident fiziki
şəxslərin və gömrük ərazisindən
kənarda daimi yaşayan Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşlarının gömrük ərazisində müvəqqəti
qalma müddətində şəxsi istifadəsi
üçün lazım olan mallar həmin əraziyə
gömrük rüsumlarından
və vergilərdən tamamilə azad olunmaqla, ticarət
siyasəti tədbirləri tətbiq edilmədən
gətirilə bilər.
305.3. Fiziki şəxslərin
gömrük ərazisinə güzəştli qaydada
müvəqqəti gətirdiyi və ya bu ərazidən
müvəqqəti apardığı malların müvafiq
olaraq gömrük ərazisində və ya bu ərazidən
kənarda qalma müddəti fiziki şəxsin həmin
ərazidə qalma müddəti əsasında
müəyyən edilir. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
fiziki şəxslərin gömrük ərazisinə
güzəştli qaydada müvəqqəti gətirdiyi
bəzi kateqoriya mallar üçün gömrük ərazisində
qalmanın son müddətini müəyyən edir.
305.4. Yazılı formada bəyan
edilməli olan malların fiziki şəxslər
tərəfindən sadələşdirilmiş qaydada
gömrük ərazisinə müvəqqəti gətirilməsi
və bu ərazidən müvəqqəti aparılması da
sadələşdirilmiş bəyannamə vasitəsilə
bəyan edilir.
305.5. Təbii aşınma və
təbii itki halları istisna olmaqla, müvəqqəti
gətirilən və müvəqqəti aparılan mallar
dəyişdirilməmiş vəziyyətdə geri
qaytarılmalıdır.
305.6. Fiziki şəxslər
tərəfindən müvəqqəti gətirilmiş və
ya müvəqqəti aparılmış malların geri
aparılmasının və ya geri gətirilməsinin
gömrük rəsmiləşdirilməsi istənilən
gömrük orqanında həyata keçirilə bilər.
Maddə 306. Fiziki
şəxslər tərəfindən nəqliyyat
vasitələrinin müvəqqəti gətirilməsi və
müvəqqəti aparılması
Fiziki şəxslər onlara
məxsus olan, yaxud istifadəsinə müvəqqəti
verilmiş nəqliyyat vasitələrini bu
Məcəllənin müddəalarına uyğun olaraq
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi güzəştli və sadələşdirilmiş
qaydada gömrük ərazisindən müvəqqəti apara
və ya bu əraziyə müvəqqəti gətirə
bilərlər.
XVIII
BÖLMƏ
QEYRİ-REZİDENTLƏRİN
AYRI-AYRI KATEQORİYALARI ÜÇÜN GÖMRÜK
GÜZƏŞTLƏRİ
FƏSİL 53
XARİCİ
DÖVLƏTLƏRİN NÜMAYƏNDƏLİKLƏRİ
VƏ ONLARIN ƏMƏKDAŞLARI, HABELƏ DİGƏR
QEYRİ-REZİDENTLƏR ÜÇÜN GÖMRÜK
GÜZƏŞTLƏRİ
Maddə 307. Xarici
dövlətlərin diplomatik nümayəndəlikləri
üçün gömrük güzəştləri
307.1. Xarici dövlətlərin
Azərbaycan Respublikasındakı diplomatik
nümayəndəlikləri özlərinin rəsmi
istifadəsi üçün nəzərdə tutulan
malları və nəqliyyat vasitələrini, onların
gömrük sərhədindən keçirilməsi
qaydalarına riayət etmək şərti ilə
gömrük rüsumlarından, vergilərdən və
digər gömrük ödənişlərindən azad
olunmaqla gömrük ərazisinə gətirə və bu
ərazidən apara bilərlər.
307.2. Bu Məcəllənin 307.1-ci
maddəsi saxlanca görə ödənişlərə,
habelə bu Məcəllənin 232.2-ci maddəsinə
uyğun olaraq malların və nəqliyyat vasitələrinin
gömrük orqanlarının iş vaxtından kənar
saatlarda və iş yerindən kənarda gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsinə görə
aldığı gömrük ödənişlərinə
şamil edilmir.
Maddə 308. Xarici
dövlətlərin diplomatik nümayəndəliklərinin
başçıları və diplomatik heyətinin
üzvləri üçün gömrük
güzəştləri
308.1. Xarici dövlətlərin
diplomatik nümayəndəliklərinin
başçıları və diplomatik heyətinin
üzvləri, habelə onlarla birlikdə yaşayan ailə
üzvləri şəxsi istifadə üçün
nəzərdə tutulan malları və nəqliyyat
vasitələrini, onların gömrük
sərhədindən keçirilməsi qaydalarına riayət
etmək şərti ilə gömrük rüsumlarından,
vergilərdən və digər gömrük
ödənişlərindən azad edilməklə
gömrük ərazisinə gətirə və bu
ərazidən apara bilərlər.
308.2. Xarici dövlətlərin
diplomatik nümayəndəliklərinin
başçılarının, diplomatik heyətinin
üzvlərinin, onlarla birlikdə yaşayan ailə
üzvlərinin şəxsi baqajları gömrük
baxışından azaddır.
308.3. Xarici dövlətlərin
diplomatik nümayəndəliklərinin
başçılarının, diplomatik heyətinin
üzvlərinin, onlarla birlikdə yaşayan ailə
üzvlərinin şəxsi baqajlarında şəxsi
istifadə üçün nəzərdə tutulmayan,
gömrük ərazisinə gətirilməsi və ya bu
ərazidən aparılması bu Məcəllə, müvafiq
qanunvericiliklə və beynəlxalq müqavilələrlə
qadağan edilən, məhdudlaşdırılan malların
mövcudluğu haqqında kifayət qədər əsaslar
olduqda, gömrük orqanları həmin şəxslərin
və ya onların səlahiyyətli
nümayəndələrinin iştirakı ilə gömrük
baxışı keçirirlər.
Maddə 309. Xarici
dövlətlərin diplomatik nümayəndəliklərinin
inzibati-texniki heyətinin əməkdaşları
üçün gömrük güzəştləri
309.1. Xarici dövlətlərin
diplomatik nümayəndəliklərinin inzibati-texniki
heyətinin əməkdaşları və onlarla birlikdə
yaşayan ailə üzvləri (həmin əməkdaşlar
və onların ailə üzvləri Azərbaycan
Respublikasının vətəndaşı deyilsə, yaxud
daimi olaraq Azərbaycan Respublikasında yaşamırlarsa)
gömrük ödənişlərindən azad
edilməklə, şəxsi istifadə üçün
nəzərdə tutulan malları gömrük
ərazisinə gətirə bilərlər.
309.2. Bu Məcəllənin 309.1-ci
maddəsi saxlanca görə ödənişlərə,
habelə bu Məcəllənin 232.2-ci maddəsinə
uyğun olaraq malların və nəqliyyat vasitələrinin
gömrük orqanlarının iş vaxtından kənar
saatlarda və iş yerindən kənarda gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsinə görə
aldığı gömrük ödənişlərinə
şamil edilmir.
Maddə 310.
Xarici dövlətlərin nümayəndəliklərinin
diplomatik heyətinin üzvləri üçün
nəzərdə tutulan gömrük
güzəştlərinin inzibati-texniki və xidmətçi
heyətin əməkdaşlarına şamil edilməsi
Xarici dövlətlərlə
bağlanılan beynəlxalq müqavilələr
əsasında bu Məcəllədə xarici
dövlətlərin nümayəndəliklərinin diplomatik
heyəti üçün nəzərdə tutulan
güzəştlər, hər bir dövlətlə
qarşılıqlı olmaq şərti ilə, bu
nümayəndəliklərin Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşı olmayan və ya daimi olaraq Azərbaycan
Respublikasında yaşamayan inzibati-texniki və
xidmətçi heyətinin əməkdaşlarına və
onların ailə üzvlərinə də şamil edilə
bilər.
Maddə 311. Xarici
dövlətlərin konsulluq nümayəndəlikləri
və onların heyət üzvləri üçün
gömrük güzəştləri
311.1. Xarici dövlətlərin
konsulluq nümayəndəliklərinə, onların
başçılarına, digər vəzifəli
şəxslərinə və qulluqçularına, habelə
göstərilən şəxslərin ailə
üzvlərinə (həmin əməkdaşlar və
onların ailə üzvləri Azərbaycan
Respublikasının vətəndaşı deyilsə və ya
Azərbaycan Respublikasında daimi yaşamırlarsa) xarici
dövlətlərin diplomatik nümayəndəlikləri
və ya diplomatik nümayəndəliyin müvafiq heyəti
üçün bu Məcəllədə nəzərdə
tutulmuş qaydada gömrük ödənişlərinə
dair güzəştlər tətbiq edilir.
311.2. Xarici dövlətlərlə
bağlanılan beynəlxalq müqavilələr
əsasında bu Məcəllədə xarici
dövlətlərin nümayəndəliklərinin diplomatik
heyəti üçün nəzərdə tutulan
güzəştlər, hər bir dövlətlə
qarşılıqlı olmaq şərti ilə, konsulluq
nümayəndəliklərinin Azərbaycan
Respublikasının vətəndaşı olmayan və ya
daimi olaraq Azərbaycan Respublikasında yaşamayan
xidmətçi heyət işçilərinə və
onların ailə üzvlərinə də şamil edilə
bilər.
Maddə 312. Xarici
dövlətlərin diplomatik poçtunun və konsul valizinin
(çantasının) gömrük sərhədindən
keçirilməsi
312.1. Gömrük
sərhədindən keçirilən xarici
dövlətlərin diplomatik poçtunu və konsul valizini
(çantasını) açmaq və gecikdirmək olmaz.
312.2. Konsul valizində bu
Məcəllənin 312.4-cü maddəsində
göstərilməyən əşyaların mövcudluğu
haqqında kifayət qədər əsas olduqda, gömrük
orqanlarının vəzifəli şəxsləri xarici
dövlətin səlahiyyətli şəxsləri
tərəfindən konsul valizinin açılmasını
tələb edirlər. Bu tələbin yerinə
yetirilməsindən imtina edildikdə, konsul valizi
açılmadan geri qaytarılır.
312.3. Diplomatik poçt və konsul
valizi olan bütün yerlərdə onların xarakterini
əks etdirən, görünən xarici nişanlar
olmalıdır.
312.4. Diplomatik poçt yalnız
rəsmi istifadə üçün nəzərdə tutulan
diplomatik sənədlərdən və mallardan, konsul valizi
isə yalnız rəsmi yazışma və
sənədlərdən, yaxud yalnız rəsmi istifadə
üçün nəzərdə tutulmuş mallardan
ibarət ola bilər.
Maddə 313. Xarici
dövlətlərin diplomatik və konsulluq kuryerləri
üçün gömrük güzəştləri
313.1. Xarici dövlətlərin
diplomatik və konsulluq kuryerləri gömrük
baxışından və gömrük
ödənişlərindən qarşılıqlı
azadolunma əsasında şəxsi istifadə
üçün olan malları gömrük ərazisinə
gətirə və bu ərazidən apara bilərlər.
313.2. Bu Məcəllənin 313.1-ci
maddəsi saxlanca görə ödənişlərə,
habelə bu Məcəllənin 232.2-ci maddəsinə
uyğun olaraq malların və nəqliyyat vasitələrinin
gömrük orqanlarının iş vaxtından kənar
saatlarda və iş yerindən kənarda gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsinə görə
aldığı gömrük ödənişlərinə
şamil edilmir.
Maddə 314. Xarici
dövlətlərin nümayəndələri və
nümayəndə heyəti üzvləri üçün
gömrük güzəştləri
Dövlətlərarası
danışıqlarda, beynəlxalq konfranslarda, seminarlarda,
müşavirələrdə iştirak etmək
üçün və ya digər rəsmi
tapşırıqla Azərbaycan Respublikasına gələn
xarici dövlətlərin nümayəndələrinə,
parlament və hökumət nümayəndə
heyətlərinin üzvlərinə, həmçinin
qarşılılıq prinsipi əsasında xarici
dövlətlərin nümayəndə heyətinin
əməkdaşlarına bu Məcəllədə xarici
dövlətlərin diplomatik nümayəndəliklərinin
heyət üzvləri üçün nəzərdə
tutulan gömrük güzəştləri tətbiq edilir. Bu
güzəştlər həmin şəxsləri
müşayiət edən ailə üzvlərinə də
şamil olunur.
Maddə 315.
Gömrük ərazisindən tranzitlə keçən xarici
dövlətlərin diplomatik heyət üzvləri,
konsulluqlarının vəzifəli şəxsləri və
onların ailə üzvləri üçün gömrük
güzəştləri
Gömrük ərazisindən
tranzitlə keçən xarici dövlətlərin diplomatik
heyət üzvlərinə, konsulluqlarının
vəzifəli şəxslərinə, həmin şəxslərin
ailə üzvlərinə, habelə bu Məcəllənin
314-ci maddəsində göstərilən
şəxslərə xarici dövlətlərin diplomatik
nümayəndəliklərinin heyət üzvləri
üçün nəzərdə tutulan gömrük
güzəştləri tətbiq edilir.
Maddə 316.
Dövlətlərarası və hökumətlərarası
beynəlxalq təşkilatlar, onların nəzdindəki xarici
dövlət nümayəndəlikləri, habelə bu
təşkilat və nümayəndəliklərin
əməkdaşları üçün gömrük
güzəştləri
Beynəlxalq
dövlətlərarası və hökumətlərarası
təşkilatlar, onların nəzdindəki xarici
dövlət nümayəndəlikləri, habelə bu
təşkilatların və nümayəndəliklərin
əməkdaşları və onların ailə
üzvləri üçün gömrük
güzəştləri müvafiq beynəlxalq müqavilələrlə
müəyyən edilir.
XIX BÖLMƏ
XARİCİ
TİCARƏTİN GÖMRÜK STATİSTİKASININ VƏ MAL
NOMENKLATURASININ APARILMASI
FƏSİL 54
GÖMRÜK
STATİSTİKASININ APARILMASI
Maddə 317.
Xarici ticarətin gömrük statistikası
317.1. Gömrük orqanları
Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin cari
vəziyyətini, dinamikasını, inkişaf meyllərini
və perspektivlərini təhlil etmək, gömrük ödənişlərinin
dövlət büdcəsinə daxil olmasına
nəzarəti, valyuta və ixrac nəzarətini həyata
keçirmək məqsədi ilə malların gömrük
sərhədindən keçirilməsi barədə
məlumatların toplanması, təhlili, elektron üsullarla
işlənməsi yolu ilə xarici ticarətin gömrük
statistikasını aparırlar.
317.2. Azərbaycan Respublikasında
xarici ticarətin gömrük statistikasının
məlumatları Azərbaycan Respublikasının Milli
Məclisinə, Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi
Bankına və müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına
təqdim olunur.
317.3. Xarici ticarətin gömrük
statistikası bu Məcəlləyə və rəsmi
statistika haqqında qanunvericiliyə uyğun olaraq, xarici
ticarət əlaqələri barədə məlumatların
müqayisəliliyini təmin edən metodologiya əsasında
aparılmalıdır.
317.4. Müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı beynəlxalq müqavilələr və
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada xarici
ticarətin gömrük statistikasının məlumatlarını
beynəlxalq təşkilatlara təqdim edə bilər.
317.5. Xarici ticarətin gömrük
statistikası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən, müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi qaydada və
müddətdə nəşr olunmalıdır.
Maddə 318.
Xüsusi gömrük statistikası
318.1. Gömrük orqanları
öz səlahiyyətlərini həyata keçirməsini
təmin etmək məqsədilə xüsusi gömrük
statistikasını aparırlar.
318.2. Xüsusi gömrük
statistikasının aparılması qaydalarını
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
318.3. Xüsusi gömrük
statistikasının məlumatları gömrük orqanları
tərəfindən yalnız gömrük
məqsədləri üçün istifadə olunur.
FƏSİL 55
XARİCİ İQTİSADİ
FƏALİYYƏTİN MAL NOMENKLATURASININ APARILMASI
Maddə 319. Xarici
iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturası
319.1. Xarici iqtisadi fəaliyyətin
mal nomenklaturası - malların qrupunu, mövqeyini,
yardımçı mövqeyini, alt yardımçı
mövqeyini rəqəm işarəsi və ya rəqəm
işarələri qrupu (kodlar) şəklində
özündə birləşdirən təsnifatdır.
319.2. Xarici iqtisadi fəaliyyətin
mal nomenklaturasının şərh etmə qaydaları və
istənilən təsnifatlandırma səviyyəsindəki
mövqelərə dair şərhlər (qeydlər) xarici
iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturasının ayrılmaz
hissəsidir.
319.3. Xarici iqtisadi fəaliyyətin
mal nomenklaturasından tarif və qeyri-tarif tədbirlərinin
tətbiqi və xarici ticarətin gömrük
statistikasının aparılması üçün istifadə
edilir.
319.4. Azərbaycan Respublikasında
istifadə edilən xarici iqtisadi fəaliyyətin mal
nomenklaturası Ümumdünya Gömrük
Təşkilatının malların təfsiri və
kodlaşdırılmasının Harmonikləşdirilmiş
Sisteminə, Avropa Birliyinin Kombinə Edilmiş Sisteminə
və Müstəqil Dövlətlər Birliyinin xarici iqtisadi
fəaliyyətin vahid mal nomenklaturasına uyğun
olmalıdır.
319.5. Xarici iqtisadi fəaliyyətin
mal nomenklaturasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
təsdiq edir.
Maddə 320.
Xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturasının
aparılması
320.0. Müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturasının
aparılması ilə əlaqədar:
320.0.1. xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasının beynəlxalq
əsaslarına edilən dəyişikliklərin və
əlavələrin, bu əsasların təfsiri üzrə
beynəlxalq şərhlərin (qeydlərin) və
qərarların izlənməsini və gömrük işində operativ
tətbiqini” təmin edir;[55]
320.0.2. xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasının onun beynəlxalq
əsaslarına uyğunlaşdırılması üzrə
təkliflər hazırlayır;
320.0.3. müvafiq icra hakimiyyəti orqanları ilə
birlikdə xarici iqtisadi fəaliyyətin mal
nomenklaturasının işlənib hazırlanması, ona
dəyişikliklər və əlavələr olunması
barədə təkliflərin hazırlanmasını təmin
edir;
320.0.4. xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasının beynəlxalq
əsaslarının hazırlanması, ona
dəyişikliklər və əlavələr edilməsi,
onun təfsiri və tətbiqi üzrə
məsələlərlə məşğul olan beynəlxalq
təşkilatlarda Azərbaycan Respublikasını təmsil
edir;
320.0.5. xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasının nəşrini
təmin edir;
320.0.6. xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasının, onun beynəlxalq
əsaslarının təfsiri üzrə beynəlxalq
şərhlərin (qeydlərin) və qərarların nəşrini
təmin edir;
320.0.7. müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarını xarici
iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturası və onun
təfsiri üzrə beynəlxalq izah və qərarlarla
təmin edir;
320.0.7-1. xarici iqtisadi fəaliyyətin
mal nomenklaturasında malların növlərə görə
ətraflı təsvir edilməsini təmin edir;[56]
320.0.8. xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasının aparılması
üzrə digər funksiyaların yerinə yetirilməsini
təmin edir.
Maddə 321.
Malların təsnifatı
321.1. Mallar bəyan edilərkən
malların təsnifatı aparılır, yəni malların
xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturasında kodu
(kodları) müəyyən olunur.
321.2. Maraqlı şəxslərin
müraciəti olduqda, gömrük orqanları bu
Məcəllənin 50-ci maddəsinə əsasən
malların təsnifatına dair icrası məcburi qərarları
əvvəlcədən qəbul edirlər.
321.3. Bəyan edilən malların
xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturası üzrə
kodu bəyannaməçi tərəfindən düzgün
göstərilmədikdə, gömrük orqanları həmin
malları sərbəst təsnifatlandırma hüququna
malikdirlər.
321.4. Malların
təsnifatını apararkən, gömrük orqanları
xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturasına uyğun olan
malların kodlarından istifadə edirlər. Malı müşayiət
edən sənədlərdə göstərilən
məlumatlar, habelə ekspertiza fəaliyyətini həyata
keçirən müəssisələr tərəfindən
verilən ekspertiza aktları, arayışlar, rəylər
yardımçı informasiya xarakteri daşıyır və
malların təsnifatı zamanı nəzərə
alınır.
321.5. Gömrük
orqanlarının malların təsnifatı haqqında
qərarları məcburi xarakter daşıyır.
Bəyannaməçi, mallar barədə səlahiyyəti
olan digər şəxslər həmin qərardan bu
Məcəllənin 10-cu fəslində müəyyən
edilmiş qaydada şikayət verə bilər.
XX BÖLMƏ
GÖMRÜK
EKSPERTİZASI
FƏSİL 56
GÖMRÜK
EKSPERTİZASININ APARILMASI
Maddə 322.
Gömrük ekspertizasının məqsədi və
aparılması qaydaları
322.1. Gömrük
ekspertizasının aparılmasının məqsədi
aşağıdakılardan ibarətdir:
322.1.1. malların tərkibinin
və texniki göstəricilərinin müəyyən
edilməsi;
322.1.2. malların xarici iqtisadi
fəaliyyətin mal nomenklaturasına uyğun olaraq
aidiyyətinin, təsnifat kodunun müəyyən edilməsi
və eyniləşdirilməsi;
322.1.3. malların mənşə
ölkəsinin, emal prosesində hasilat normalarının,
istehsal tarixinin və keyfiyyətinin müəyyən
edilməsi;
322.1.4. ixrac nəzarətinə
düşən malların ikili təyinatlı
olmasının yoxlanılması;
322.1.5. malların kimyəvi və
mineraloji tərkibinin müəyyən edilməsi;
322.1.6. ekoloji baxımdan
təhlükəli, tərkibində ozondağıdıcı
maddələr olan malların və tullantıların
müəyyən edilməsi;
322.1.7. radiasiya təhlükəsi
olan malların müəyyən edilməsi;
322.1.8. malların gömrük
dəyərinin təyin olunması;
322.1.9. malların tarixi və
sənətşünaslıq baxımından
dəyərliliyinin müəyyən edilməsi.
322.2. Gömrük ekspertizası
mallar üzərində gömrük nəzarəti həyata
keçirilərkən və onların gömrük
rəsmiləşdirilməsi aparılarkən, habelə
malların təsnifatı ilə bağlı məcburi
qərarların qəbul edilərkən, bu
Məcəllənin 322.1-ci maddəsində
göstərilənlərin müəyyənləşdirilməsi
üçün xüsusi biliklər tələb olunduğu
hallarda aparılır.
322.3. Gömrük ekspertizası
şəxsin bununla əlaqədar müraciəti olduqda da
aparılır.
322.4. Gömrük ekspertizası
gömrük laboratoriyalarının ekspertləri və
müqavilə əsasında cəlb edilmiş digər
ekspertlər tərəfindən aparılır.
322.5. Gömrük ekspertizası
gömrük orqanlarının malların ekspertizaya
göndərilməsi haqqında sənədi
(göndərişi) və ya şəxslərin
müraciəti əsasında, gömrük nəzarəti
və gömrük rəsmiləşdirilməsi, yaxud
məcburi qərarın qəbul edildiyi
mərhələdə başlanır.
322.6. Mürəkkəb ekspert
tədqiqatlarının aparılması tələb olunduqda,
gömrük laboratoriyasının rəhbərinin
qərarı əsasında eyni ixtisaslı bir neçə
ekspertə həvalə olunmaqla komisyon ekspertiza keçirilir.
322.7. Bu Məcəllənin 322.1-ci
maddəsində göstərilənlər müxtəlif bilik
və ya elm sahələri, yaxud biliyin bir sahəsi daxilində
müxtəlif üsullar sistemi əsasında yalnız bir
neçə tədqiqat aparılmaqla müəyyən
edilə bildikdə, kompleks ekspertiza keçirilir.
322.8. Malların gömrük
ekspertizasına göndərilməsi barədə
gömrük orqanlarının sənədində
(göndərişində) aşağıdakılar
göstərilməlidir:
322.8.1. gömrük
ekspertizasının aparılmasının
məqsədləri;
322.8.2. gömrük ekspertizasının
aparılacağı gömrük laboratoriyasının
adı;
322.8.3. ekspertin qarşısında
qoyulmuş suallar;
322.8.4. ekspertə təqdim
olunmuş materialların və sənədlərin
siyahısı;
322.8.5. bilə-bilə yalan rəy
verməsinə görə ekspertin məsuliyyəti
haqqında xəbərdarlıq.
322.9. Gömrük orqanının
vəzifəli şəxsi bəyannaməçiyə, mallar
barədə səlahiyyəti olan digər şəxslərə və ya onların
nümayəndələrinə malların gömrük
ekspertizasına göndərilməsi barədə
yazılı bildiriş göndərir. Bildirişdə
həmin şəxslərin hüquq və
vəzifələri izah olunur. Gömrük orqanının
vəzifəli şəxsi bəyannaməçiyə, mallar
barədə səlahiyyəti olan digər şəxslərə və ya onların
nümayəndələrinə hüquq və
vəzifələrinin izah olunması barədə qərarda
müvafiq qeyd aparır.
322.10.
Gömrük nəzarəti və
rəsmiləşdirilməsi ilə əlaqədar olaraq
bəyannaməçinin, mallar barəsində
səlahiyyəti olan şəxslərin və ya onların
nümayəndələrinin təşəbbüsü
ilə malların gömrük ekspertizasının
aparılması üçün müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyən etdiyi məbləğdə
həmin şəxslər tərəfindən gömrük
yığımı ödənilir.
322.11. Gömrük
orqanlarının təşəbbüsü ilə
keçirilən gömrük ekspertizalarının
aparılması ilə bağlı xərclər
dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına
ödənilir.
322.12. Tədqiqat obyektinin
gömrük laboratoriyasına gətirilməsi mümkün
olmadığı hallar istisna olmaqla, gömrük
ekspertizası gömrük laboratoriyasının binasında aparılır.
Ekspert gömrük ekspertizasının aparılmasına
yalnız gömrük laboratoriyasının rəhbərinin
yazılı göstərişi əsasında başlaya bilər.
322.13. Gömrük
ekspertizasının nəticələrinə dair ekspert
tərəfindən rəy verilir.
322.14. Gömrük ekspertizası
aparılarkən mallardan prob və nümunələr bu
Məcəllənin 158-ci maddəsinə uyğun olaraq
götürülür.
322.15. Gömrük
ekspertizasının aparılması qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir.
Maddə 323. Ekspertin
hüquqları və vəzifələri
323.1. Ekspert aşağıdakı
hüquqlara malikdir:
323.1.1. tədqiqat obyektinə aid
materiallar və sənədlərlə tanış olmaq;
323.1.2. gömrük
ekspertizasını aparmaq üçün zəruri olan
əlavə materiallar və sənədlər tələb
etmək;
323.1.3. tədqiqat
obyektinə aid məlumatların
aydınlaşdırılması üçün
gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxslərinə, bəyannaməçiyə,
mallar barədə səlahiyyəti olan digər şəxslərə və
onların nümayəndələrinə suallar
vermək;
323.1.4. qoyulmuş
suallardan əlavə tədqiqat obyektinə aid olan və
iş üçün əhəmiyyətli hesab etdiyi
digər halları öz rəyində göstərmək;
323.1.5. səlahiyyətlərinə
aid olmayan sualları cavablandırmaqdan imtina etmək;[57]
323.1.6. təqdim olunan materiallar
və sənədlər əsasında rəy vermək
mümkün olmadıqda, gömrük ekspertizanı aparmaqdan
imtina etmək;
323.1.7. gömrük
orqanlarının icazəsi ilə gömrük
nəzarətinin həyata keçirilməsində iştirak
etmək.
323.2. Ekspertin vəzifələri
aşağıdakılardır:
323.2.1. şəxslərə
gömrük ekspertizasına dair məsləhətlər
vermək;
323.2.2. gömrük ekspertizasına
təqdim olunmuş mallardan götürülmüş prob
və nümunələrin tədqiqatını aparmaq və
onun nəticəsini tam, hərtərəfli və
qərəzsiz qiymətləndirməklə rəy təqdim
etmək;
323.2.3. təqdim olunan materiallar
və sənədlər əsasında rəy vermək
mümkün olmadıqda, gömrük ekspertizasını
təyin etmiş gömrük orqanına, yaxud bununla
əlaqədar müraciət etmiş şəxsə
səbəbləri göstərilməklə, yazılı
məlumat vermək;
323.2.4. gömrük
ekspertizasının aparılması üçün
gömrük orqanlarından və digər
şəxslərdən aldığı, habelə
əldə etdiyi nəticələr barədə
məlumatları yaymamaq.
323.2-1. Ekspert
qarşısında qoyulan suallar onun xüsusi biliyindən
kənara çıxdıqda, yaxud təqdim olunan materiallar
və sənədlər rəy verilməsi üçün
yararsız olduqda və ya kifayət qədər olmadıqda,
ekspert rəy verməkdən imtina edir.[58]
323.3. Ekspert öz
vəzifələrini müəyyən olunmuş qaydada
yerinə yetirməməsinə, eləcə də
bilə-bilə yalan rəy verməsinə görə qanunla
müəyyən olunmuş məsuliyyət
daşıyır.
Maddə 324.
Gömrük ekspertizasının aparılarılması
zamanı bəyannaməçinin,
mallar barədə səlahiyyəti olan digər
şəxslərin və ya onların
nümayəndələrinin hüquqları
324.1. Gömrük
ekspertizasının aparılması zamanı
bəyannaməçi, mallar barədə
səlahiyyəti olan digər şəxslər və ya
onların nümayəndələri aşağıdakı
hüquqlara malikdirlər:
324.1.1. ekspertə
əsaslandırılmış etiraz etmək;
324.1.2. konkret ekspertin təyin
olunması barədə vəsatət vermək;
324.1.3. ekspert qarşısında
əlavə sualların qoyulması və onlara dair rəy
alınması barədə vəsatət vermək;
324.1.4. ekspertizanın
aparılmasında iştirak etmək və ekspertə izahatlar
vermək;
324.1.5. mallardan prob və
nümunələr götürmək;
324.1.6. ekspertin rəyi, yaxud onun
rəy verə bilməməsi barədə məlumatı
ilə tanış olmaq və həmin rəyin və ya
məlumatın surətini almaq;
324.1.7. əlavə və ya
təkrar ekspertizanın aparılması barədə
vəsatət vermək.
324.2. Bəyannaməçinin,
mallar barədə
səlahiyyəti olan digər
şəxslərin və onların
nümayəndələrinin vəsatəti təmin
olunduqda, gömrük orqanının ekspertiza təyin
etmiş vəzifəli şəxsi müvafiq qərar
qəbul edir. Vəsatətin təmin olunmasından imtina
olunduqda, gömrük orqanının vəzifəli
şəxsi imtina haqqında əsaslandırılmış
qərarı barədə vəsatət verənə
yazılı məlumat verməlidir.
Maddə 325. Ekspert
rəyi
325.1. Aparılmış
tədqiqatlar əsasında və onların
nəticələrini nəzərə almaqla, ekspert öz
adından yazılı formada rəy verir.
325.2. Ekspertin rəyində
tədqiqatın aparılmasının məqsədi,
vaxtı, yeri, tədqiqat obyekti, tədqiqatın kim
tərəfindən və hansı əsasda
aparıldığı, ekspertin qarşısında
qoyulmuş suallar, ekspertə təqdim edilmiş
materialların və sənədlərin siyahısı,
tətbiq olunmuş metodlar göstərilməklə tədqiqatın
məzmunu, nəticəsi və onun
qiymətləndirilməsi, qoyulmuş suallara dair
əsaslandırılmış cavablar əks
olunmalıdır.
325.3. Bu Məcəllənin
322.6-cı maddəsində nəzərdə tutulan komisyon
ekspertizanın aparılması zamanı ekspertlər
arasında fikir ayrılığı yaranarsa, hər bir ekspert
ayrıca rəy təqdim etmək hüququna malikdir.
325.4. Bu Məcəllənin 322.7-ci
maddəsində nəzərdə tutulan kompleks ekspertiza
aparıldıqda hər bir ekspert rəyin ona aid olan
hissəsini imzalayır.
Maddə 326.
Əlavə və təkrar gömrük ekspertizası
326.1. Qoyulmuş suallara ekspert tam
cavab vermədikdə və ya tədqiqat obyektinə dair
əlavə suallar yarandıqda, həmin ekspertə və ya
başqa ekspertə həvalə edilməklə, əlavə
ekspertiza təyin olunur.
326.2. Ekspertin rəyinin
əsaslandırılmadığı və ya onun
düzgünlüyünə gömrük orqanlarında
şübhə yarandığı hallarda, yaxud
bəyannaməçinin, mallar barədə
səlahiyyəti olan digər
şəxslərin şikayəti əsasında,
keçirilməsi başqa ekspertə tapşırılmaqla,
təkrar gömrük ekspertizası təyin olunur.
XXI BÖLMƏ
MALLAR VƏ
NƏQLİYYAT VASİTƏLƏRİ BARƏSİNDƏ
SƏRƏNCAM VERİLMƏSİ VƏ ƏLDƏ
EDİLƏN VƏSAİTLƏRDƏN İSTİFADƏ
OLUNMASI
FƏSİL 57
MALLAR VƏ NƏQLİYYAT
VASİTƏLƏRİ BARƏSİNDƏ SƏRƏNCAM
VERİLMƏSİ
Maddə 327.
Malların və nəqliyyat vasitələrinin dövlət
mülkiyyətinə keçirilməsi
327.1. Gömrük işi
sahəsində cinayət işləri və digər
hüquqpozmalar üzrə məhkəmənin
qüvvəyə minmiş qərarına əsasən
müsadirə edilmiş, habelə şəxsin
dövlətin xeyrinə imtina etdiyi mallar və nəqliyyat
vasitələri dövlət mülkiyyətinə
keçirilir.
327.2. Bu Məcəllənin 327.1-ci
maddəsində göstərilən malların və
nəqliyyat vasitələrinin dövlət
mülkiyyətinə keçirilməsi qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir.
Maddə 328. Dövlət
mülkiyyətinə keçirilmiş mallar və nəqliyyat vasitələri barəsində
sərəncam verilməsi qaydaları
328.1. Dövlət
mülkiyyətinə keçirilmiş mallar və
nəqliyyat vasitələri açıq gömrük
hərraclarında satılır.
328.2. Gömrük
hərraclarında iştiraka görə müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
məbləğdə haqq alınır. Gömrük
hərraclarında satışa çıxarılan mallar
və nəqliyyat vasitələrinin ilkin qiyməti
sərbəst (bazar) qiymətləri əsasında
müəyyən edilir.
328.3. Dövlət
mülkiyyətinə keçirilmiş malların və
nəqliyyat vasitələrinin daşınması, saxlancı
və satışı ilə bağlı xərclər onların
satışından əldə edilən məbləğ
hesabına ödənilir.
328.4. Gömrük
orqanlarının, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
tabeliyində olan qurumların işçiləri,
həmçinin onların ailə üzvləri dövlət
mülkiyyətinə keçirilmiş malları və
nəqliyyat vasitələrini birbaşa, yaxud dolayısı
ilə (digər şəxslər vasitəsilə) ala
bilməzlər.
328.5. Dövlət
mülkiyyətinə keçirilmiş malların və
nəqliyyat vasitələrinin gömrük hərraclarında
satılması qaydalarını
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 329.
Çatışmayan məbləğin tutulması
Dövlət mülkiyyətinə
keçirilmiş malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük hərraclarında
satışından əldə edilən vəsait
gömrük orqanlarının xərclərini
ödəmək üçün kifayət etmədikdə,
çatışmayan məbləğ bu Məcəllənin
245-ci maddəsində göstərilən, gömrük
ödənişlərinin ödənilməsinə
görə məsul şəxslərdən tutulur.
Maddə 330. Mülki
dövriyyədə olmasına yol verilməyən və
mülki dövriyyəsi məhdudlaşdırılmış
mallar, satılmayan, tez xarab olan, həmçinin saxlanc
müddəti keçmiş mallar barəsində
sərəncam verilməsi
330.1. Mülki dövriyyədə olmasına yol
verilməyən və mülki dövriyyəsi
məhdudlaşdırılmış malların
siyahısı müvafiq qanunla, tez xarab olan malların siyahısı
isə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilir.
330.2. Dövlət
mülkiyyətinə keçirilmiş və gömrük
hərraclarında satılmamış qalan, yaxud mülki dövriyyədə
olmasına yol verilməyən və mülki dövriyyəsi
məhdudlaşdırılmış mallar, həmçinin
tez xarab olan və saxlanc müddəti keçmiş mallar barəsində
sərəncam verilməsi qaydalarını müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
Maddə 331. Malların məhvi
331.1. Gömrük
orqanlarına təqdim edilmiş mallar müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi hallarda
və qaydada məhv edilə bilər.
331.2. Malların
məhvi və yaranan tullantıların
zərərsizləşdirilməsi gömrük
nəzarəti altında və onların sahibinin vəsaiti
hesabına yerinə yetirilir.
331.3. Məhv
edilən xarici mallara görə gömrük rüsumları,
vergilər alınmır, habelə ticarət siyasəti
tədbirləri tətbiq olunmur.
331.4. Malların
məhvi nəticəsində yaranan tullantılar və ya
qalıqlar daxili bazarda istifadə edildikdə və ya sonradan
ixrac edildikdə, onlara gömrük rüsumları və
vergilər tətbiq olunur.
Maddə 332. Mallardan dövlətin xeyrinə imtina
332.1. Xarici mallardan və son
istifadə xüsusi gömrük proseduru altında
yerləşdirilmiş mallardan prosedur sahibi, yaxud malın
sahibi tərəfindən dövlətin xeyrinə imtina edilə
bilər.
332.2. Mallardan
dövlətin xeyrinə imtina edilməsi müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada,
gömrük orqanının icazəsi ilə həyata
keçirilir.
332.3. Mallardan dövlətin xeyrinə imtina edilməsi
dövlət tərəfindən hər hansı bir xərcin
çəkilməsinə səbəb olmamalıdır.
332.4.
Dövlətin xeyrinə imtina edilmiş mallara görə
gömrük rüsumları, vergilər alınmır,
habelə ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq
olunmur.
FƏSİL 58
BU
MƏCƏLLƏYƏ MÜVAFİQ OLARAQ ƏLDƏ
EDİLMİŞ VƏSAİTDƏN İSTİFADƏ
Maddə 333.
Gömrük orqanları tərəfindən alınan
gömrük rüsumlarının, dövlət rüsumunun,
əlavə dəyər vergisinin, yol vergisinin və
aksizlərin dövlət büdcəsinə
köçürülməsi
Gömrük orqanları
tərəfindən alınan gömrük rüsumları,
dövlət rüsumu, əlavə
dəyər vergisi, yol vergisi və aksizlər bu
Məcəllədə və müvafiq qanunvericiliklə
müəyyən ölünmüş qaydada dövlət
büdcəsinə köçürülür.
Maddə 334. Digər
vəsaitlər[59]
334.1. Gömrük orqanları
tərəfindən gömrük işi sahəsində
aşkar edilmiş cinayətlər və gömrük
qaydaları əleyhinə inzibati xətalar haqqında işlər
üzrə məhkəmələrin qərarları
əsasında dövlət mülkiyyətinə
keçirilmiş malların və nəqliyyat
vasitələrinin satışından əldə edilən
vəsait, cərimələr və bu Məcəllənin
224.1.5-ci və 224.1.6-cı maddələrində
nəzərdə tutulan gömrük
ödənişlərinin (bundan sonra – vəsait) 93 faizi
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının hesabına
köçürülür və aşağıdakı
məqsədlərə sərf edilir:
334.1.1. müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının işçilərinin sosial müdafiəsinin
gücləndirilməsinə;
334.1.2. dövlət büdcəsinə
köçürülməklə müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının xüsusi rütbəsi olan
əməkdaşlarının və mülki işçilərinin
aylıq vəzifə maaşlarına əlavənin
verilməsinə;
334.1.3. gömrük orqanlarının,
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının tabeliyində olan
qurumların maddi-texniki və sosial bazasının
möhkəmləndirilməsinə, habelə gömrük
işi sahəsində elmi-texniki potensialın
artırılmasına, elmi tədqiqat işlərinin, o
cümlədən gömrük tənzimlənməsi
vasitələrinin tətbiqi ilə bağlı
tədqiqatların aparılmasına, beynəlxalq
təcrübədə qəbul olunan yeni metod və
üsulların öyrənilməsinə.
334.2. Bu Məcəllənin 334.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş vəsaitin 7 faizi
dövlət büdcəsinə köçürülür.
334.3. Bu Məcəllənin 334.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş vəsaitin
bölgüsü və ondan istifadə qaydası müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
olunur.
MÜNDƏRİCAT
ÜMUMİ
HİSSƏ
I
BÖLMƏ
ÜMUMİ
MÜDDƏALAR
FƏSİL
1 |
Əsas müddəalar |
1 |
FƏSİL
2 |
Gömrük orqanlarının
hüquq mühafizə fəaliyyəti |
13 |
II
BÖLMƏ
GÖMRÜK
ORQANLARININ BAŞQA ŞƏXSLƏRLƏ
MÜNASİBƏTLƏRİ
FƏSİL
3 |
Gömrük təmsilçiliyi |
14 |
FƏSİL
4 |
Gömrük
daşıyıcısı |
16 |
FƏSİL
5 |
Səlahiyyətli iqtisadi operatorlar |
17 |
III
BÖLMƏ
GÖMRÜK
İŞİNDƏ İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİ
VƏ İNFORMASİYA TEXNOLOGİYALARI
FƏSİL
6 |
Gömrük işində
informasiya sistemlərinin və informasiya
texnologiyalarının tətbiqi |
18 |
FƏSİL
7 |
Gömrük işinə dair
məlumatların mübadiləsi və mühafizəsi |
19 |
FƏSİL
8 |
Gömrük orqanlarının
elektron məlumat sistemi |
22 |
IV
BÖLMƏ
GÖMRÜK
ORQANLARININ QƏRARLARI VƏ ONLARDAN ŞİKAYƏTVERMƏ
FƏSİL
9 |
Gömrük orqanlarının
qərarları |
24 |
FƏSİL
10 |
Gömrük orqanlarının,
onların vəzifəli şəxslərinin
qərarlarından, hərəkətlərindən və ya
hərəkətsizliyindən şikayətvermə |
26 |
V
BÖLMƏ
GÖMRÜK
ORQANLARININ VƏZİFƏLİ ŞƏXSLƏRİ
FƏSİL
11 |
Gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin hüquqi statusu,
dövlət və sosial müdafiəsi |
27 |
FƏSİL 12 |
Gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxslərinin səlahiyyətləri |
28 |
XÜSUSİ
HİSSƏ
VI
BÖLMƏ
GÖMRÜK
NƏZARƏTİ
FƏSİL
13 |
Gömrük nəzarətinin
həyata keçirilməsi |
39 |
FƏSİL 14 |
Gömrük nəzarətinin
təşkili |
44 |
FƏSİL 15 |
Risklərin
idarə edilməsi |
50 |
VII
BÖLMƏ
GÖMRÜK
RƏSMİLƏŞDİRİLMƏSİ
FƏSİL 16 |
Gömrük
rəsmiləşdirilməsinə dair əsas
müddəalar |
51 |
VIII
BÖLMƏ
MALLARIN
GÖMRÜK ƏRAZİSİNƏ
GƏTİRİLMƏSİ VƏ BU ƏRAZİDƏN
APARILMASI
FƏSİL 17 |
Malların gömrük
ərazisinə gətirilməsi |
54 |
FƏSİL 18 |
Malların gömrük
ərazisindən aparılması |
59 |
FƏSİL 19 |
İxrac, təkrar ixrac və
müvəqqəti ixrac |
60 |
|
IX
BÖLMƏ NƏQLİYYAT
VASİTƏLƏRİNİN VƏ ŞƏXSLƏRİN
GÖMRÜK ƏRAZİSİNƏ DAXİL OLMASI VƏ BU
ƏRAZİDƏN YOLA DÜŞMƏSİ |
|
FƏSİL
20 |
Nəqliyyat vasitələrinin
gömrük ərazisinə daxil olması |
63 |
FƏSİL
21 |
Nəqliyyat vasitələrinin
gömrük ərazisindən yola düşməsi |
65 |
FƏSİL
22 |
Şəxslərin gömrük
ərazisinə daxil olması və bu ərazidən yola
düşməsi |
67 |
X
BÖLMƏ
GÖMRÜK
PROSEDURLARINA DAİR ÜMUMİ QAYDALAR
FƏSİL 23 |
Bəyanetmə və
gömrük bəyannaməsi |
68 |
FƏSİL 24 |
Gömrük
bəyannaməsində göstərilən
məlumatların, onunla birgə təqdim edilən
sənədlərin və malların yoxlanılması |
73 |
FƏSİL 25 |
Buraxılış |
76 |
FƏSİL 26 |
Sərbəst dövriyyə
üçün buraxılış |
77 |
FƏSİL 27 |
Təkrar idxal |
77 |
XI
BÖLMƏ
XÜSUSİ
GÖMRÜK PROSEDURLARI
FƏSİL 28 |
Ümumi müddəalar |
78 |
FƏSİL 29 |
Tranzit |
81 |
FƏSİL 30 |
Saxlanc |
82 |
FƏSİL 31 |
Sərbəst zona |
85 |
FƏSİL 32 |
Xüsusi istifadə |
87 |
FƏSİL 33 |
Emal |
89 |
XII
BÖLMƏ
MALLARIN
KABOTAJ DAŞINMASI, QADAĞALAR VƏ MƏHDUDİYYƏTLƏR
FƏSİL 34 |
Malların kabotaj
daşınması |
92 |
FƏSİL 35 |
Gömrük təminatları |
93 |
FƏSİL 36 |
Təhlükəsiz ixrac sxemi |
94 |
FƏSİL 37 |
Malların gömrük
ərazisinə gətirilməsinin, bu ərazidən
aparılmasının qadağan edilməsi və məhdudlaşdırılması |
96 |
FƏSİL 38 |
Gömrük sərhədindən
keçirilən malların nəzarətli
göndərişi |
97 |
XIII
BÖLMƏ
GÖMRÜK RÜSUMLARININ VƏ MALLARLA
TİCARƏTDƏ DİGƏR TƏDBİRLƏRİN
TƏTBİQİNİ ƏSASLANDIRAN AMİLLƏR
FƏSİL 39 |
Gömrük tarifi və malların
tarif təsnifatı |
98 |
FƏSİL 40 |
Malların gömrük dəyəri |
99 |
FƏSİL 41 |
Malların mənşəyi |
100 |
XIV
BÖLMƏ
GÖMRÜK
ÖDƏNİŞLƏRİ, GÖMRÜK BORCU VƏ
TƏMİNAT
FƏSİL 42 |
Əsas müddəalar |
101 |
FƏSİL 43 |
Malların idxalı və
ixracı üzrə yaranmış gömrük
borclarına dair ümumi müddəalar |
104 |
FƏSİL 44 |
Gömrük borcunun hesablanması
və ödənilməsi |
107 |
FƏSİL 45 |
Mövcud və yarana
biləcək gömrük borcu üçün təminat |
111 |
FƏSİL 46 |
Gömrük borcu üzrə ödənilmiş
gömrük ödənişlərinin qaytarılması
və gömrük borcunun ləğvi |
115 |
XV
BÖLMƏ
GÖMRÜK
NƏZARƏTİNƏ DAİR ƏLAVƏ MÜDDƏALAR
FƏSİL 47 |
Gömrük orqanları
tərəfindən valyuta nəzarətinin həyata
keçirilməsi |
117 |
FƏSİL 48 |
Gömrük orqanları
tərəfindən ixrac nəzarətinin həyata
keçirilməsi |
118 |
FƏSİL 49 |
Tərkibində əqli
mülkiyyət hüquqlarının obyektləri olan mallar
üzərində gömrük nəzarəti |
118 |
XVI
BÖLMƏ
MALLARIN
GÖMRÜK SƏRHƏDİNDƏN BEYNƏLXALQ POÇT
GÖNDƏRİŞLƏRİ, BORU KƏMƏRİ VƏ
ELEKTRİKÖTÜRÜCÜ XƏTLƏR VASİTƏSİLƏ
KEÇİRİLMƏSİ
FƏSİL 50 |
Malların gömrük
sərhədindən beynəlxalq poçt
göndərişləri vasitəsilə keçirilməsi |
123 |
FƏSİL 51 |
Malların gömrük
sərhədindən boru kəməri və
elektrikötürücü xətlər vasitəsilə
keçirilməsi |
125 |
XVII
BÖLMƏ
FİZİKİ
ŞƏXSLƏR TƏRƏFİNDƏN MALLARIN VƏ
NƏQLİYYAT VASİTƏLƏRİNİN GÖMRÜK
SƏRHƏDİNDƏN KEÇİRİLMƏSİ
FƏSİL
52 |
Fiziki şəxslər
tərəfindən malların və nəqliyyat
vasitələrinin gömrük sərhədindən
keçirilməsinin xüsusiyyətləri |
127 |
XVIII
BÖLMƏ
QEYRİ-REZİDENTLƏRİN
AYRI-AYRI KATEQORİYALARI ÜÇÜN GÖMRÜK
GÜZƏŞTLƏRİ
FƏSİL
53 |
Xarici dövlətlərin
nümayəndəlikləri və onların
əməkdaşları, habelə digər
qeyri-rezidentlər üçün gömrük
güzəştləri |
131 |
XIX
BÖLMƏ
XARİCİ
TİCARƏTİN GÖMRÜK STATİSTİKASININ VƏ MAL
NOMENKLATURASININ APARILMASI
FƏSİL
54 |
Gömrük statistikasının
aparılması |
134 |
FƏSİL
55 |
Xarici iqtisadi fəaliyyətin mal
nomenklaturasının aparılması |
135 |
XX
BÖLMƏ
GÖMRÜK
EKSPERTİZASI
FƏSİL 56 |
Gömrük ekspertizasının
aparılması |
137 |
XXI
BÖLMƏ
MALLAR
VƏ NƏQLİYYAT VASİTƏLƏRİ
BARƏSİNDƏ SƏRƏNCAM VERİLMƏSİ VƏ
ƏLDƏ EDİLƏN VƏSAİTLƏRDƏN
İSTİFADƏ OLUNMASI
FƏSİL 57 |
Mallar və nəqliyyat
vasitələri barəsində sərəncam verilməsi |
140 |
FƏSİL 58 |
Bu Məcəlləyə
müvafiq olaraq əldə edilmiş vəsaitdən istifadə |
142 |
İSTİFADƏ
OLUNMUŞ MƏNBƏ SƏNƏDLƏRİNİN
SİYAHISI
1. 30 sentyabr
2014-cü il tarixli 1035-IVQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 4 noyabr
2014-cü il, ¹ 240, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, ¹ 10, maddə 1155)
2. 28 oktyabr
2014-cü il tarixli 1094-IVQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 19 noyabr
2014-cü il, ¹ 252; Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, ¹ 11, maddə 1368)
3. 28 oktyabr
2016-cı il tarixli 380-VQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 6
dekabr 2016-cı il, ¹ 270, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, ¹ 11, maddə 1791)
4. 1 fevral
2017-ci il tarixli 517-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 5 mart
2017-ci il, ¹ 50, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 3, maddə 339)
5. 25 aprel
2017-ci il tarixli 646-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 5 may 2017-ci il, ¹ 95, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 8, maddə 1510)
6. 13 iyun 2017-ci
il tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303)
7. 29 dekabr
2017-ci il tarixli 962-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 12 yanvar
2018-ci il, ¹ 7, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 1, maddə 30)
8. 30 oktyabr
2018-ci il tarixli 1294-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 28 noyabr
2018-ci il, ¹ 268,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹
11, maddə 2211)
9. 28 dekabr 2018-ci il tarixli 1413-VQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 30 yanvar
2019-cu il, ¹ 23)
10. 28 dekabr 2018-ci il tarixli 1431-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 29 dekabr
2018-ci il, ¹ 295, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 12, I kitab, maddə 2521)
11. 3 may 2019-cu
il tarixli 1584-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 26 may 2019-cu
il, ¹ 115, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2019-cu il, ¹ 5, maddə 814)
12. 12 iyul 2019-cu
il tarixli 1662-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 21 avqust
2019-cu il, ¹ 181, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2019-cu il, ¹8, maddə 1383)
13. 1 may 2020-ci
il tarixli 72-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 1 iyun 2020-ci
il, ¹ 102, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹5, maddə 522)
14. 19 may 2020-ci
il tarixli 114-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 15 iyul
2020-ci il, ¹ 136, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹ 7, maddə
832)
15. 18 dekabr
2020-ci il tarixli 220-VIQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 30 dekabr 2020-ci il, ¹ 276, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2020-ci il, ¹ 12, I kitab, maddə 1438)
16. 29 oktyabr 2021-ci il tarixli 390-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 19 noyabr 2021-ci
il, ¹ 250, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, ¹ 11, maddə
1204)
17. 3 dekabr 2021-ci il tarixli 416-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 31 dekabr 2021-ci
il, ¹ 286, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, ¹ 12, maddə 1315)
18. 9 dekabr 2022-ci il tarixli 678-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 28 dekabr 2022-ci il, “Azərbaycan” qəzeti, 29 dekabr
2022-ci il, ¹ 286,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, ¹
12, maddə 1386)
19. 27 dekabr 2022-ci il tarixli 774-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 28 aprel 2023-cü il, 28 yanvar
2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 29 yanvar 2023-cü il, ¹ 20, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 1,
maddə 33)
20. 30 dekabr 2022-ci il tarixli 789-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 28 aprel 2023-cü il, 20 fevral
2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 21 fevral 2023-cü il, ¹ 39, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 2,
maddə 210)
21.
24 fevral 2023-cü il tarixli 828-VIQD nömrəli
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 28 aprel 2023-cü il, 29 mart 2023-cü
il, “Azərbaycan” qəzeti, 30 mart 2023-cü il, ¹ 64,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, ¹ 3, maddə 335)
22.
24 iyun 2023-cü il tarixli 930-VIQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət İnformasiya
Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı, 27 iyul
2023-cü il, “Azərbaycan” qəzeti 28 iyul 2023-cü il, ¹ 157, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2023-cü il, ¹ 7, maddə 908)
MƏCƏLLƏYƏ EDİLMİŞ
DƏYİŞİKLİK VƏ ƏLAVƏLƏRİN
SİYAHISI
[1] 1 fevral 2017-ci il
tarixli 517-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 5 mart 2017-ci il, ¹ 50, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 3, maddə 339) ilə 4.1-ci maddəyə “Qanunundan,”
sözündən sonra “Antidempinq,
kompensasiya və mühafizə tədbirləri haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunundan,” sözləri
əlavə edilmişdir.
[2] 28
dekabr 2018-ci il tarixli 1413-VQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 30 yanvar 2019-cu il, ¹ 23) ilə 4.2.5-ci maddənin sonunda nöqtə
işarəsi nöqtəli vergül işarəsi ilə
əvəz edilmişdir və yeni məzmunda 4.2.6-cı
maddə əlavə edilmişdir.
[3] 28
dekabr 2018-ci il tarixli 1413-VQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 30 yanvar 2019-cu il, ¹ 23) ilə yeni məzmunda 4.4-1-ci maddə
əlavə edilmişdir.
[4] 24 fevral 2023-cü il tarixli 828-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət
İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet
saytı, 28 aprel 2023-cü il, 29 mart 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 30 mart 2023-cü il, ¹ 64, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 3,
maddə 335) ilə
8.0.22-ci
maddə ləğv edilmişdir.
[5] 12 iyul 2019-cu il tarixli 1662-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
21 avqust 2019-cu il, ¹ 181, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2019-cu il, ¹8, maddə 1383)
ilə 9.0.5-ci
maddəyə “(şəhadətnamələrini)”
sözündən sonra “, qida
məhsullarına münasibətdə qida
təhlükəsizliyi (sağlamlıq) sertifikatını,
onların istehsalçılarının qida
təhlükəsizliyi qeydiyyatına alınmasına dair
dövlət reyestrindən çıxarışı”
sözləri əlavə edilmişdir.
30 dekabr 2022-ci il tarixli 789-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin
(AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı, 28 aprel 2023-cü il,
20 fevral 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 21 fevral 2023-cü il, ¹ 39, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 2,
maddə 210) ilə 9.0.5-ci maddədə “qida məhsullarına münasibətdə
qida təhlükəsizliyi
(sağlamlıq)
sertifikatını, onların istehsalçılarının qida təhlükəsizliyi qeydiyyatına alınmasına
dair dövlət reyestrindən çıxarışı” sözləri “Qida təhlükəsizliyi haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən tərtib
edilən idxal zamanı
elektron bildirişi,
Qida Təhlükəsizliyi
Reyestrindən çıxarışı, sağlamlıq sertifikatını,
qida və yem məhsullarının təhlükəsizliyini təsdiq edən
sənədləri” sözləri
ilə əvəz edilmişdir.
[6] 28 oktyabr
2016-cı il tarixli 380-VQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 6
dekabr 2016-cı il, ¹ 270, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, ¹ 11, maddə 1791) ilə yeni
məzmunda 13-1-ci maddə əlavə edilmişdir.
[7] 28 dekabr 2018-ci
il tarixli 1431-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
29 dekabr 2018-ci il, ¹ 295, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 12, I kitab, maddə 2521) ilə 13-1.2-ci maddəyə “istifadə
qaydaları” sözlərindən sonra “, o cümlədən xarici ticarət
iştirakçılarının “Yaşıl dəhliz”
buraxılış sistemindən daimi istifadə hüququnu
əldə etməsi, həmin hüququn dayandırılması,
ləğvi və bərpası qaydası” sözləri
əlavə edilmişdir.
[8] 3 dekabr 2021-ci il tarixli 416-VIQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 31 dekabr 2021-ci il, ¹ 286, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, ¹ 12, maddə
1315) ilə yeni
məzmunda 32-1-ci maddə əlavə edilmişdir.
[9] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 40.2-ci maddədə “,
gömrük rəsmiləşdirilməsinə dair
ərizəni” sözləri çıxarılsın
və həmin maddəyə “tələb
etdiyi” sözlərindən sonra “siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilən”
sözləri əlavə edilmişdir.
[10] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 40.3-cü maddədə “,
gömrük rəsmiləşdirilməsinə dair
ərizə” sözləri çıxarılsın və
həmin maddəyə “tələb
etdiyi” sözlərindən sonra “siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən edilən”
sözləri əlavə edilmişdir.
[11] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 40.4-cü maddədən “,
gömrük rəsmiləşdirilməsinə dair
ərizənin” sözləri
çıxarılmışdır.
[12] 28 oktyabr
2016-cı il tarixli 380-VQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 6
dekabr 2016-cı il, ¹ 270, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, ¹ 11, maddə 1791) ilə 42.1-ci maddədə “mübadiləsi”
sözündən sonra “, o
cümlədən risk qiymətləndirilməsinin və
idxalatçıların risk qrupları üzrə
bölgüsünün aparılması” sözləri
əlavə edilmişdir.
[13] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 45.2-ci, 48.1-ci, 48.3-cü, 50.1-ci maddələrin birinci
cümlələrinə, 150.5-ci maddənin
üçüncü cümləsinə və 210.4-cü
maddəyə “yazılı”
sözündən sonra “, o
cümlədən elektron” sözləri əlavə
edilmişdir.
[14] 29 dekabr 2017-ci il
tarixli 962-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 12 yanvar 2018-ci il, ¹ 7, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 1, maddə 30) ilə 64.2-ci maddə yeni redaksiyada verilmişdir.
Əvvəlki redaksiyada deyilirdi:
64.2. Gömrük orqanlarının
vəzifəli şəxsləri tərəfindən
həyata keçirilən şəxsi yoxlama sanitar-gigiyenik
tələblərə cavab verən təcrid olunmuş
yerdə, iki hal şahidinin iştirakı ilə
aparılır. Yoxlama aparılan yerə başqa fiziki
şəxslərin daxil olmasına və yoxlamanı
müşahidə etməsinə yol verilmir.
[15] 3 may 2019-cu il tarixli 1584-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
26 may 2019-cu il, ¹ 115, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2019-cu il, ¹ 5, maddə 814) ilə
70.2-ci maddəsinə “mühasibat”
sözündən sonra “uçotu”
sözü əlavə edilmişdir.
[16] 28 oktyabr
2014-cü il tarixli 1094-IVQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 19 noyabr
2014-cü il, ¹ 252; Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, ¹ 11, maddə 1368) ilə 73.1-ci maddədə “3 (üç)” sözləri “1(bir)” sözləri ilə
əvəz edilmişdir.
[17] 19 may 2020-ci il tarixli 114-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 15 iyul 2020-ci il, ¹ 136, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹ 7, maddə
832) ilə 79.2-ci maddədə “qüsurları” sözü “pozuntuları” sözü
ilə əvəz edilmi.dir.
[18] 19 may 2020-ci il tarixli 114-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 15 iyul 2020-ci il, ¹ 136, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹ 7, maddə
832) ilə 80.4-cü
maddədən “və ya
sağlamlıq imkanlarının məhdudluğunun”
sözləri çıxarılmışdır.
[19] 12 iyul 2019-cu il tarixli 1662-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
21 avqust 2019-cu il, ¹ 181, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2019-cu il, ¹8, maddə 1383)
ilə 92.2.3-cü
maddəyə “(şəhadətnamələrlə)”
sözündən sonra “, qida
məhsullarına münasibətdə qida
təhlükəsizliyi (sağlamlıq) sertifikatı ilə,
onların istehsalçılarının qida
təhlükəsizliyi qeydiyyatına alınmasına dair
dövlət reyestrindən çıxarış ilə”
sözləri əlavə edilmişdir.
30 dekabr 2022-ci il tarixli 789-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin
(AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı, 28 aprel 2023-cü il,
20 fevral 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 21 fevral 2023-cü il, ¹ 39, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 2,
maddə 210) ilə 92.2.3-cü maddədə “qida
məhsullarına
münasibətdə qida təhlükəsizliyi (sağlamlıq)
sertifikatı
ilə, onların
istehsalçılarının qida təhlükəsizliyi qeydiyyatına alınmasına
dair dövlət reyestrindən çıxarış
ilə” sözləri
“Qida
təhlükəsizliyi haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən tərtib edilən
idxal zamanı
elektron bildiriş,
Qida Təhlükəsizliyi
Reyestrindən çıxarış, sağlamlıq sertifikatı, qida və yem məhsullarının
təhlükəsizliyini təsdiq edən
sənədlərlə” sözləri ilə əvəz edilmişdir.
[20] 28 oktyabr
2016-cı il tarixli 380-VQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 6
dekabr 2016-cı il, ¹ 270, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, ¹ 11, maddə 1791) ilə yeni məzmunda 93.4-cü maddə əlavə edilmişdir.
[21] 30 sentyabr
2014-cü il tarixli 1035-IVQD
nömrəli
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 4 noyabr 2014-cü il, ¹ 240,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü
il, ¹ 10, maddə 1155) ilə
98.4-cü maddə yeni redaksiyada verilmişdir.
Əvvəlki redaksiyada deyilirdi:
98.4. Gömrük auditinin həyata
keçirilməsinin nəticələrinə dair müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada
və formada akt tərtib olunur. Həmin akt, gömrük
auditinin başa çatdığı gündən
başlayaraq, 10 (on) gün müddətində tərtib olunur.
Gömrük auditinin nəticəsinə dair tərtib
olunmuş aktın bir nüsxəsi barəsində
gömrük auditi aparılmış şəxsə
təqdim olunur.
[22] 30 sentyabr 2014-cü il tarixli 1035-IVQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 4 noyabr
2014-cü il, ¹ 240, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, ¹ 10, maddə 1155) ilə 98.8-ci və 98.10-cu maddələrin ikinci
cümlələrinə “qərarının
surəti” sözlərindən sonra “, auditin sahibkarlıq sahəsində aparılan
yoxlamaların vahid məlumat reyestrində qeydiyyata
alınması barədə çıxarış və
auditi aparan şəxsin xidməti vəsiqəsi”
sözləri əlavə edilmişdir.
[23] 30 sentyabr 2014-cü il tarixli 1035-IVQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 4 noyabr
2014-cü il, ¹ 240, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, ¹ 10, maddə 1155) ilə 98.9-cu maddənin birinci cümləsi
çıxarılmışdır.
[24] 30 sentyabr 2014-cü il tarixli 1035-IVQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 4 noyabr
2014-cü il, ¹ 240, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, ¹ 10, maddə 1155) ilə 98.13-cü maddə ləğv edilmişdir.
[25] 29 dekabr 2017-ci il
tarixli 962-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 12 yanvar 2018-ci il, ¹ 7, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 1, maddə 30) ilə 99.2.5-ci və 99.2.6-cı maddələrə,
99.6-cı və 99.7-ci maddələrin birinci
cümlələrinə ismin müvafiq hallarında “hal şahidləri”
sözlərindən sonra “(yalnız
hal şahidlərinin iştirak etdiyi halda)” sözləri
əlavə edilmişdir.
[26] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 99.4-cü maddənin birinci cümləsində “axtarış” sözü “yoxlama” sözü ilə
əvəz edilmişdir.
29 dekabr 2017-ci il
tarixli 962-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 12 yanvar 2018-ci il, ¹ 7, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 1, maddə 30) ilə 99.4-cü maddənin birinci cümləsi yeni redaksiyada
verilmişdir və ikinci cümlə dördüncü
cümlə hesab edilmişdir və yeni məzmunda ikinci və
üçüncü cümlələr əlavə
edilmişdir.
Əvvəlki redaksiyada deyilirdi:
Şəxsi yoxlama həyata keçirilərkən,
həmçinin mallar və ya sənədlər
götürülərkən işin nəticəsində
maraqlı olmayan və yetkinlik yaşına çatmış
iki hal şahidlərinin iştirakı məcburidir.
[27] 28 oktyabr
2016-cı il tarixli 380-VQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 6
dekabr 2016-cı il, ¹ 270, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2016-cı il, ¹ 11, maddə 1791) ilə yeni məzmunda 101.5-ci maddə əlavə edilmişdir.
[28] 28 oktyabr
2014-cü il tarixli 1094-IVQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 19 noyabr
2014-cü il, ¹ 252; Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, ¹ 11, maddə 1368) ilə 108.2-ci maddə ləğv
edilmişdir.
[29] 28 dekabr 2018-ci
il tarixli 1431-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
29 dekabr 2018-ci il, ¹ 295, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 12, I kitab, maddə 2521) ilə 113.1-ci maddə yeni redaksiyada verilmişdir.
Əvvəlki redaksiyada deyilirdi:
113.1. Gömrük ərazisinə
gətirilmiş mallar üzrə gömrük
bəyannaməsi təqdim olunanadək qısa idxal
bəyannaməsinin verildiyi halları və onun
formasını beynəlxalq standartlar və ticarət
təcrübəsi nəzərə alınmaqla müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.
[30] 28 dekabr 2018-ci
il tarixli 1431-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
29 dekabr 2018-ci il, ¹ 295, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 12, I kitab, maddə 2521) ilə 113.3-cü maddənin birinci cümləsi
çıxarılmışdır.
[31] 28 dekabr 2018-ci
il tarixli 1431-VQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti,
29 dekabr 2018-ci il, ¹ 295, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 12, I kitab, maddə 2521) ilə 114.2-ci maddə ləğv edilmişdir.
[32] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 122.3-cü maddə ləğv edilmişdir.
[33] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 128.1-ci maddə yeni redaksiyada verilmişdir.
Əvvəlki redaksiyada deyilirdi:
128.1. Xarici mallar gömrük
ərazisindən aparıldıqda, gömrük orqanları
onların ixrac rəsmiləşdirilməsini həyata
keçirir və digər səlahiyyətli gömrük
orqanlarına təqdim etmək üçün təkrar ixrac
bildirişi verirlər.
[34] 29 dekabr 2017-ci il
tarixli 962-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 12 yanvar 2018-ci il, ¹ 7, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 1, maddə 30) ilə 131.1-ci maddədə “edə
bilər” sözləri “etməlidir”
sözü ilə əvəz edilmişdir.
[35] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 150.5-ci maddənin birinci cümləsinə, 210.1-ci,
210.5-ci, 255.1-ci maddələrə və 299.4-cü maddənin
birinci cümləsinə “yazılı”
sözündən sonra “, o
cümlədən elektron formada” sözləri əlavə
edilmişdir.
[36] 28 oktyabr
2014-cü il tarixli 1094-IVQD
nömrəli Azərbaycan Respublikasının Qanunu (“Respublika” qəzeti, 19 noyabr
2014-cü il, ¹ 252; Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2014-cü il, ¹ 11, maddə 1368) ilə 160.1-ci maddədə “3 (üç)” sözləri “2 (iki)” sözləri ilə
əvəz edilmişdir.
[37] 27 dekabr 2022-ci il tarixli 774-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 28 aprel 2023-cü il, 28 yanvar
2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 29 yanvar 2023-cü il, ¹ 20, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 1,
maddə 33) ilə
162.2-ci maddənin ikinci cümləsinə “yerinə yetirildikdən”
sözlərindən sonra “(bu
Məcəllənin 163.6-cı maddəsində
müəyyən edilmiş hal istisna olmaqla)” sözləri
əlavə edilmişdir.
[38] 27 dekabr 2022-ci il tarixli 774-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 28 aprel 2023-cü il, 28 yanvar
2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 29 yanvar 2023-cü il, ¹ 20, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 1,
maddə 33) ilə
yeni məzmunda 163.6-cı maddə əlavə edilmişdir.
[39] 29 oktyabr 2021-ci il tarixli 390-VIQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 19 noyabr 2021-ci il, ¹ 250, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, ¹ 11, maddə
1204) ilə 167.3.2-ci
maddəyə “təqdim edən
və” sözlərindən sonra “bu Məcəllənin 167.3-1-ci maddəsi
nəzərə alınmaqla” sözləri əlavə
edilmişdir.
[40] 29 oktyabr 2021-ci il tarixli 390-VIQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 19 noyabr 2021-ci il, ¹ 250, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2021-ci il, ¹ 11, maddə
1204) ilə yeni
məzmunda 167.3-1-ci maddə əlavə edilmişdir.
[41] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 175.1-ci maddəyə “yerinə”
sözündən sonra “(o
cümlədən xarici ölkənin ərazisindən
keçməklə)” sözləri əlavə edilmi.dir.
[42] 29 dekabr 2017-ci il
tarixli 962-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 12 yanvar 2018-ci il, ¹ 7, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2018-ci il, ¹ 1, maddə 30) ilə 202.5-ci maddədə “təmir”
sözü “təqdim”
sözü ilə əvəz edilmişdir.
[43] 27 dekabr 2022-ci il tarixli 774-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 28 aprel 2023-cü il, 28 yanvar
2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 29 yanvar 2023-cü il, ¹ 20, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 1,
maddə 33) ilə
221.1-ci maddəyə “yazılı”
sözündən sonra “, o
cümlədən elektron” sözləri və həmin
maddəyə yeni məzmunda ikinci cümlə əlavə
edilmişdir.
[44] 1 fevral 2017-ci il
tarixli 517-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 5 mart 2017-ci il, ¹ 50, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 3, maddə 339) ilə 224.1-ci maddəyə “Gömrük
tarifi haqqında”,” sözlərindən sonra “Antidempinq, kompensasiya və
mühafizə tədbirləri haqqında”,” sözləri
əlavə edilmişdir.
24 iyun 2023-cü il tarixli 930-VIQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu
(Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin
(AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı, 27 iyul 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti 28 iyul 2023-cü il, ¹ 157,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, ¹ 7, maddə 908) ilə 224.1-ci
maddənin birinci abzasına “Dövlət rüsumu
haqqında” sözlərindən sonra “, “Tullantılar
haqqında” sözləri əlavə edilmişdir.
[45] 1 fevral 2017-ci il
tarixli 517-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 5 mart 2017-ci il, ¹ 50, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 3, maddə 339) ilə 224.3-cü maddədə “Azərbaycan
Respublikasının iqtisadi maraqlarının qorunması
məqsədi ilə ixrac və idxal edilən”
sözləri “Malların
ixracını və idxalını operativ
tənzimləmək məqsədi ilə bəzi”
sözləri ilə əvəz edilmişdir və “xüsusi rüsumlar və”
sözləri çıxarılmışdır.
[46] 1 fevral 2017-ci il
tarixli 517-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 5 mart 2017-ci il, ¹ 50, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 3, maddə 339) ilə yeni məzmunda 224.3-1-ci maddə əlavə
edilmişdir.
[47] 18 dekabr 2020-ci il tarixli 220-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 30 dekabr 2020-ci il, ¹ 276, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹ 12, I kitab, maddə 1438) ilə 230.2-ci
maddə yeni redaksiyada verilmişdir.
Əvvəlki redaksiyada deyilirdi:
230.2. Yol vergisi xarici
dövlətlərdə qeydiyyatda olan avtonəqliyyat
vasitələri gömrük ərazisinə daxil olan zaman
gömrük orqanları tərəfindən tutulur və bir
bank günü ərzində dövlət büdcəsinə
köçürülür.
[48] 24 iyun 2023-cü il tarixli 930-VIQD
nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu
(Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin
(AZƏRTAC-ın) rəsmi internet saytı, 27 iyul 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti 28 iyul 2023-cü il, ¹ 157,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü
il, ¹ 7, maddə 908) ilə yeni məzmunda 233-1-ci maddə əlavə
edilmişdir.
[49] 24 fevral 2023-cü il tarixli 828-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət
İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet
saytı, 28 aprel 2023-cü il, 29 mart 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 30 mart 2023-cü il, ¹ 64, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 3,
maddə 335) ilə
234-cü
maddənin adından “və
beynəlxalq avtomobil daşımalarını
yerinə yetirən nəqliyyat vasitələrinə
sərhəddə icazə blanklarının” sözləri
çıxarılmışdır.
[50] 24 fevral 2023-cü il tarixli 828-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət
İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet
saytı, 28 aprel 2023-cü il, 29 mart 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 30 mart 2023-cü il, ¹ 64, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 3,
maddə 335) ilə
234.2-ci maddə ləğv edilmişdir.
[51] 18 dekabr 2020-ci il tarixli 220-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 30 dekabr 2020-ci il, ¹ 276, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹ 12, I kitab, maddə 1438) ilə 244.5-ci
maddə yeni redaksiyada verilmişdir.
Əvvəlki redaksiyada deyilirdi:
244.5. Yol vergisi və icazə blankına görə
dövlət rüsumu xarici dövlətlərin
avtonəqliyyat vasitələri gömrük ərazisinə
daxil olan zaman gömrük orqanları tərəfindən
tutulur və bir bank günü ərzində dövlət
büdcəsinə köçürülür.
24 fevral 2023-cü il tarixli 828-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (Azərbaycan Dövlət
İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) rəsmi internet
saytı, 28 aprel 2023-cü il, 29 mart 2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 30 mart 2023-cü il, ¹ 64, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 3,
maddə 335) ilə
244.5-ci
maddədən “,
icazə blankına
görə dövlət rüsumu isə xarici dövlətlərdə qeydiyyatda olan
avtonəqliyyat vasitələri gömrük
ərazisinə daxil olan zaman gömrük
sərhəd buraxılış məntəqələrində” sözləri
çıxarılmışdır.
[52] 27 dekabr 2022-ci il tarixli 774-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 28 aprel 2023-cü il, 28 yanvar
2023-cü il,
“Azərbaycan” qəzeti, 29 yanvar 2023-cü il, ¹ 20, Azərbaycan
Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2023-cü il, ¹ 1,
maddə 33) ilə
yeni məzmunda 251.4-cü maddə əlavə edilmişdir.
[53] 1 fevral 2017-ci il
tarixli 517-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 5 mart 2017-ci il, ¹ 50, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 3, maddə 339) ilə 267.1.2-ci maddənin sonunda nöqtə işarəsi
nöqtəli vergül işarəsi ilə əvəz
edilmişdir və yeni məzmunda 267.1.3-cü maddə
əlavə edilmişdir.
[54] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 295.4-cü maddədə “qısa
idxal (ixrac) bəyannaməsi” sözləri “natamam bəyannamə”
sözləri ilə əvəz edilmişdir.
[55] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 320.0.1-ci maddəyə “izlənməsini”
sözündən sonra “və
gömrük işində operativ tətbiqini”
sözləri əlavə edilmişdir.
[56] 13 iyun 2017-ci il
tarixli 744-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 22 iyul 2017-ci il, ¹ 156, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 7, maddə 1303) ilə 320.0.7-1-ci maddə əlavə edilmişdir.
[57] 30 oktyabr 2018-ci il
tarixli 1294-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 28 noyabr 2018-ci il, ¹ 268, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2018-ci il, ¹ 11, maddə 2211) ilə 323.1.5-ci və 323.1.6-cı
maddələr ləğv edilmişdir.
[58] 30 oktyabr 2018-ci il
tarixli 1294-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 28 noyabr 2018-ci il, ¹ 268, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2018-ci il, ¹ 11, maddə 2211) ilə yeni məzmunda 323.2-1-ci
maddə əlavə edilmişdir.
[59] 25 aprel 2017-ci il
tarixli 646-VQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan”
qəzeti, 5 may 2017-ci il, ¹ 95, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2017-ci il, ¹ 8, maddə 1510) ilə 334-cü maddənin mətni yeni redaksiyada
verilmişdir.
Əvvəlki redaksiyada deyilirdi:
334.1. Gömrük
orqanları tərəfindən gömrük işi
sahəsində aşkar edilmiş cinayətlər və
gömrük qaydaları əleyhinə inzibati xətalar
haqqında işlər üzrə məhkəmələrin
qərarları əsasında dövlət
mülkiyyətinə keçirilmiş malların və
nəqliyyat vasitələrinin satışından əldə
edilən vəsait, cərimələr və bu
Məcəllənin 224.1.5-ci və 224.1.6-cı
maddələrində nəzərdə tutulan gömrük
ödənişləri Azərbaycan Respublikasının
gömrük sisteminin büdcədənkənar inkişaf
fonduna köçürülür və gömrük
orqanlarının, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
tabeliyində olan qurumların maddi-texniki və sosial
bazasının möhkəmləndirilməsinə, habelə
gömrük işi sahəsində elmi-texniki potensialın
artırılmasına, elmi tədqiqat işlərinin, o
cümlədən gömrük tənzimlənməsi
vasitələrinin tətbiqi ilə bağlı
tədqiqatların aparılmasına, beynəlxalq
təcrübədə qəbul olunan yeni metod və
üsulların öyrənilməsinə sərf olunur.
334.2. Azərbaycan
Respublikasının gömrük sisteminin
büdcədənkənar inkişaf fondu haqqında
əsasnaməni və fondun vəsaitinin xərclənməsi
qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
1 may
2020-ci il tarixli 72-VIQD nömrəli Azərbaycan
Respublikasının Qanunu (“Azərbaycan” qəzeti, 1 iyun 2020-ci
il, ¹ 102, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu,
2020-ci il, ¹5, maddə 522) ilə 334-cü maddəsinin
birinci cümləsində “ödənişləri”
sözü “ödənişlərinin
93 faizi” sözləri ilə, hər iki halda “müvafiq icra hakimiyyəti
orqanlarının” sözləri “müvafiq icra hakimiyyəti orqanının”
sözləri ilə, “hesablarına”
sözü “hesabına”
sözü ilə əvəz edilmişdir və həmin
cümləyə “olunur”
sözündən sonra “, qalan
hissəsi isə dövlət büdcəsinə
köçürülür” sözləri əlavə
edilmişdir.
9 dekabr 2022-ci il tarixli 678-VIQD nömrəli Azərbaycan Respublikasının
Qanunu (Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın)
rəsmi internet saytı, 28 dekabr 2022-ci il, “Azərbaycan” qəzeti, 29 dekabr
2022-ci il, ¹ 286,
Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2022-ci il, ¹
12, maddə 1386) ilə 334-cü maddə yeni redaksiyada
verilmişdir.
Əvvəlki redaksiyada deyilirdi:
Maddə 334. Digər vəsaitlər
Gömrük
orqanları tərəfindən gömrük işi
sahəsində aşkar edilmiş cinayətlər və
gömrük qaydaları əleyhinə inzibati xətalar
haqqında işlər üzrə məhkəmələrin
qərarları əsasında dövlət
mülkiyyətinə keçirilmiş malların və
nəqliyyat vasitələrinin satışından əldə
edilən vəsait, cərimələr və bu
Məcəllənin 224.1.5-ci və 224.1.6-cı
maddələrində nəzərdə tutulan gömrük ödənişlərinin 93 faizi müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
hesabına
köçürülür və müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının işçilərinin
sosial müdafiəsinin gücləndirilməsinə,
həmçinin gömrük orqanlarının, müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının tabeliyində olan qurumların
maddi-texniki və sosial bazasının möhkəmləndirilməsinə,
habelə gömrük işi sahəsində elmi-texniki
potensialın artırılmasına, elmi tədqiqat
işlərinin, o cümlədən gömrük
tənzimlənməsi vasitələrinin tətbiqi ilə
bağlı tədqiqatların aparılmasına, beynəlxalq
təcrübədə qəbul olunan yeni metod və
üsulların öyrənilməsinə sərf olunur, qalan hissəsi isə dövlət
büdcəsinə köçürülür. Bu
vəsaitlərin bölgüsü və onlardan istifadə
qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən müəyyən olunur.