“Elektrik və istilik enerjisi, habelə qaz
təchizatı sahəsində nəzarətin həyata
keçirilməsi Qaydası”nın təsdiq edilməsi
haqqında
AZƏRBAYCAN
RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu
maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq, “Azərbaycan
Respublikası Energetika Nazirliyinin tabeliyində Enerji Məsələlərini
Tənzimləmə Agentliyinin yaradılması haqqında” Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 2017-ci il 22 dekabr tarixli 1750 nömrəli
Fərmanına uyğun olaraq qərara
alıram:
1. “Elektrik və istilik enerjisi, habelə qaz təchizatı
sahəsində nəzarətin həyata keçirilməsi
Qaydası” təsdiq edilsin (əlavə olunur).
2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti:
2.1. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
aktlarının bu Fərmana uyğunlaşdırılması
ilə bağlı təkliflərini üç ay müddətində
hazırlayıb Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə
təqdim etsin;
2.2. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
normativ hüquqi aktlarının bu Fərmana
uyğunlaşdırılmasını üç ay müddətində
təmin edib Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə məlumat
versin;
2.3. yerli və xarici ekspertləri, habelə beynəlxalq
məsləhətçi şirkətləri cəlb etməklə,
aşağıdakıları doqquz ay müddətində
müəyyən etsin və bu barədə Azərbaycan
Respublikasının Prezidentinə məlumat versin:
2.3.1. elektrik qurğularının
quraşdırılması qaydasını;
2.3.2. elektrik və istilik qurğularının texniki
istismar qaydasını;
2.3.3. elektrik və istilik qurğularının
istismarında təhlükəsizlik texnikası
qaydasını;
2.3.4. elektrik və istilik enerjisi, habelə qaz təchizatı
sahəsində payız-qış mövsümünə
hazırlıq işlərinin aparılması
qaydasını;
2.3.5. yanacaq ehtiyatının maliyyələşdirilməsi,
yaradılması, qorunması, istifadəsi, həcmi və
uçotunun həyata keçirilməsi qaydasını;
2.4. mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının
normativ hüquqi aktlarının bu Fərmana
uyğunlaşdırılmasını nəzarətdə
saxlasın və bunun icrası barədə beş ay müddətində
Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə məlumat
versin;
2.5. bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri
həll etsin.
3. Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi bu
Fərmandan irəli gələn məsələləri həll
etsin.
4. Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə
Nazirliyi mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının
normativ hüquqi aktlarının və normativ xarakterli
aktların bu Fərmana uyğunlaşdırılmasını
təmin edib Azərbaycan Respublikasının Nazirlər
Kabinetinə məlumat versin.
İlham ƏLİYEV,
Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 16 iyul 2018-ci il
¹ 204
|
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2018-ci il 16 iyul tarixli 204 nömrəli Fərmanı
ilə təsdiq edilmişdir |
Elektrik və istilik enerjisi, habelə qaz
təchizatı sahəsində nəzarətin həyata
keçirilməsi
QAYDASI
1. Ümumi müddəalar
1.1. Bu Qayda Azərbaycan Respublikasında elektrik və
istilik enerjisi, habelə qaz təchizatı sahəsində
(bundan sonra – müvafiq sahə) nəzarətin həyata
keçirilməsi ilə bağlı münasibətləri tənzimləyir.
1.2. Müvafiq sahədə nəzarətin məqsədi
vətəndaş məmnunluğunun, istehlakçılara
göstərilən xidmətlərin keyfiyyətinin və əlçatanlığının
daha da artırılmasını, onların etibarlı, fasiləsiz,
keyfiyyətli və təhlükəsiz elektrik və istilik
enerjisi, habelə qaz ilə təchiz edilməsini, nəzarət
edilən subyektlər tərəfindən müvafiq sahəni
tənzimləyən normativ hüquqi aktların tələblərinə
əməl olunmasını, qanun pozuntularının
qarşısının alınmasını və yol
verilmiş pozuntuların vaxtında aşkar edilərək
aradan qaldırılmasını təmin etməkdir.
1.3. Müvafiq sahədə nəzarət edilən
subyektlər aşağıdakılardır:
1.3.1. elektrik və istilik enerjisinin
istehsalçıları, ötürücüləri,
paylayıcıları və istehlakçıları (məişət
abonentləri istisna olmaqla);
1.3.2. qazın istehsalı, emalı, saxlanması, nəqli,
paylanması, satılması, mayeləşdirilməsi, həmçinin
qaz qurğularının quraşdırılması, boru kəmərlərinin
tikintisi, istifadəsi, sınağı və
sertifikatlaşdırılması fəaliyyətini həyata
keçirənlər və istehlakçılar.
1.4. Müvafiq sahədə nəzarəti Azərbaycan
Respublikasının Energetika Nazirliyinin tabeliyində olan Enerji
Məsələlərini Tənzimləmə Agentliyi (bundan
sonra – Agentlik) həyata keçirir.
1.5. Agentlik tərəfindən müvafiq sahədə
sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirildiyi yerlərə
gəlməklə aparılan nəzarət tədbirləri
“Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi
və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun həyata
keçirilir.
1.6. Agentlik enerji təchizatının
etibarlılığını təmin etmək məqsədi
ilə müvafiq sahədə fəaliyyət göstərən
dövlət müəssisələrində Azərbaycan
Respublikası Nazirlər Kabinetinin müəyyən etdiyi
qaydada yanacaq ehtiyatının maliyyələşdirilməsinə,
yaradılmasına, qorunmasına, istifadəsinə, həcminə
və uçotunun həyata keçirilməsinə nəzarət
edir.
2. Elektrik və istilik enerjisi təchizatı
sahəsində nəzarətin təşkili
2.1. Elektrik və istilik enerjisi təchizatı sahəsində
nəzarətin həyata keçirilməsi ilə
bağlı Agentliyin aşağıdakı səlahiyyətləri
vardır:
2.1.1. elektrik və istilik enerjisi təchizatı sahəsində
fəaliyyət göstərən dövlət müəssisələrinin
hər il üzrə gəlir və xərclər
smetalarının razılaşdırılmasında və
onların icrasına nəzarətin həyata keçirilməsində
iştirak etmək;
2.1.2. elektrik və istilik enerjisi təchizatı sahəsində
fəaliyyət göstərən müəssisələrin
enerji resurslarından səmərəli istifadəsinə,
habelə energetika sahəsində fəaliyyətin ətraf
mühitə mənfi təsirinin qarşısının
alınması və ya azaldılması məqsədilə “Ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi
haqqında” və “Elektroenergetika haqqında” Azərbaycan
Respublikasının qanunlarına uyğun tədbirlər
görülməsinə nəzarət etmək;[1]
2.1.3. “Sahibkarlıq sahəsində aparılan
yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların
maraqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş
hallarda və qaydada yoxlamalar aparmaq;
2.1.4. tikilən, yenidən qurulan obyektlərin layihə
sənədlərinin, həmçinin sahibkarın müraciəti
əsasında, fəaliyyətdə olan obyektlərin enerjidən
səmərəli istifadə üzrə ekspertizasını
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin müəyyən
etdiyi qaydada həyata keçirmək;
2.1.5. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
müəyyən etdiyi güc həddindən yuxarı elektrik
qurğularının istismarına buraxılış aktı
vermək.
2.2. Enerjiyə qənaət və enerji
resurslarından səmərəli istifadəyə dair tələblərə
əməl olunmasına nəzarət həyata keçirilərkən
Agentlik aşağıdakıları araşdırır:
2.2.1. dövlət müəssisələrində
elektrik və istilik enerjisindən istifadə üzrə
istehlak limitlərinə əməl olunması;
2.2.2. elektrik və istilik enerjisi təchizatı sahəsində
fəaliyyət göstərən dövlət müəssisələrində
hər il üçün yanacaq-enerji resurslarının istifadəsi,
itkisi və texnoloji sərfi normalarına əməl edilməsi,
bu normaların azaldılması üzrə
tapşırıqların, habelə elektrik və istilik
enerjisinə qənaət planı üzrə təşkilati-texniki
tədbirlərin yerinə yetirilməsi;
2.2.3. elektrik və istilik enerjisi təchizatı sahəsində
fəaliyyət göstərən müəssisələrdə
enerji istehsalına sərf olunan yanacaq normalarının
azaldılması məqsədi ilə tədbirlərin həyata
keçirilməsi;
2.2.4. elektrik və istilik enerjisi təchizatı şəbəkələrində,
habelə enerji verilməsində, qurğularda, avadanlıqlarda
baş vermiş hadisələrin, yaxud istismar olunan
avadanlığın sıradan çıxması
hallarının qarşısının alınması
üçün təşkilati-texniki tədbirlərin yerinə
yetirilməsi;
2.2.5. istehlak olunan elektrik və istilik enerjisinə
görə hesablaşmaların müvafiq sayğaclar vasitəsilə
aparılması.
2.3. Agentlik tərəfindən bu Qaydanın 2.1.5-ci
yarımbəndinə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikası
Nazirlər Kabinetinin müəyyən etdiyi güc həddindən
yuxarı elektrik qurğularının istismarına
buraxılış aktı vermək üçün texniki baxış
sifarişçilərin təqdim etdiyi
aşağıdakı sənədlər əsasında
keçirilir:
2.3.1. enerji təchizatı müəssisəsinin və
ya dövlət elektroenergetika müəssisəsinin verdiyi
texniki şərtlər;
2.3.2. Agentlik və enerji təchizatı müəssisəsi
ilə razılaşdırılmış enerji təchizatı
layihəsi;
2.3.3. tikinti-quraşdırma işlərini
aparmış şəxslə sifarişçi arasında təhvil-təslim
aktı;
2.3.4. elektrik təsərrüfatına cavabdeh şəxsin
təyin olunması barədə əmrin surəti;
2.3.5. kontur torpaqlama müqavimətinin
ölçülməsi protokolu;
2.3.6. transformatorun və avadanlıqların
sınaq-sazlama protokolu;
2.3.7. elektrik veriliş xəttinin sınaq protokolu və
qapalı işlər aktı;
2.3.8. elektrik sayğacının
quraşdırılması aktı.
2.4. Agentlik bu Qaydanın 2.1.5-ci yarımbəndində
nəzərdə tutulmuş halda texniki baxış keçirərkən
aşağıdakılar müəyyən edilir:
2.4.1. elektrik xətlərinin çəkilməsinin və
tikinti-quraşdırma işlərinin texniki şərtlərin
və enerji təchizatı layihəsinin tələblərinə
uyğunluğu;
2.4.2. elektrik xətlərinin çəkilməsi və
tikinti-quraşdırma işlərinin elektrik
qurğularının quraşdırılması
qaydalarının tələblərinə uyğunluğu.
2.5. Bu Qaydanın 2.4.1-ci və 2.4.2-ci yarımbəndlərində
nəzərdə tutulmuş uyğunluq halları müəyyən
edildiyi təqdirdə, istismara buraxılış aktı
Agentliyin rəhbəri və ya onun həvalə etdiyi vəzifəli
şəxs tərəfindən imzalanır və
möhürlə təsdiq edilərək sifarişçiyə
təqdim edilir.
2.6. Agentlik tərəfindən nəzarət həyata
keçirilərkən bu Qaydanın 2.2-ci bəndində nəzərdə
tutulanlarla yanaşı aşağıdakılar da
araşdırılır:
2.6.1. “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa 3 nömrəli əlavəsinin
57-ci hissəsində nəzərdə tutulmuş icazəni
almış şəxs tərəfindən icazə şərtlərinə
əməl olunması;
2.6.2. dövlət elektroenergetika və enerji təchizatı
müəssisələri tərəfindən texniki şərtlərin
qanunvericiliyə uyğun verilməsi;
2.6.3. elektrik və istilik enerjisi istehsalı və təchizatı
müəssisələrində elektrik və istilik enerjisinin
istehsalı, ötürülməsi və paylanması proseslərinin
idarə edilməsi, mərkəzi və yerli idarəetmə səviyyəsində
dispetçer xidmətlərinin işinin mövcud qaydalara, təlimatlara
və digər hüquqi aktların tələblərinə
uyğun təşkil olunması;
2.6.4. elektrik enerjisi və güc
çatışmazlığı ilə əlaqədar
elektrik enerji istehsalı və təchizatı müəssisələrinin
tətbiq etdikləri məhdudiyyət və birbaşa
açılma qrafiklərinin düzgün tərtib
olunması və yerinə yetirilməsi;
2.6.5. elektrik və istilik təchizatı sahələrində
qanunvericiliyə, o cümlədən istehlakçıların
hüquqlarının müdafiəsi haqqında qanunvericiliyə,
habelə iqtisadi, texniki və təşkilati tələblərə,
təlimatlara əməl olunması;
2.6.6. elektrik və istilik enerjisi istehsalı və təchizatı
müəssisələri tərəfindən
payız-qış mövsümünə hazırlıq
işlərinin aparılması;
2.6.7. elektrik və istilik enerjisinə tələbatın
tam ödənilməsi məqsədi ilə təşkilati-texniki
tədbirlərin həyata keçirilməsi;
2.6.8. istehlakçılara elektrik enerjisinin verilməsinin
dayandırılmasının qanunla müəyyən
edilmiş hallarda və qaydada həyata keçirilməsi.
3. Qaz təchizatı sahəsində nəzarətin
təşkili
3.1. Qaz təchizatı sahəsində nəzarətin
həyata keçirilməsi ilə bağlı Agentliyin
aşağıdakı səlahiyyətləri vardır:
3.1.1. qaz təchizatı sahəsində fəaliyyət
göstərən dövlət müəssisələrinin hər
il üzrə gəlir və xərclər smetalarının
razılaşdırılmasında və onların icrasına
nəzarətin həyata keçirilməsində iştirak
etmək;
3.1.2. sənaye qaz qurğusunun istismarına icazə
vermək;
3.1.3. qazdan səmərəli istifadəni, məişət
qaz qurğularının etibarlı istismarını təmin
etmək məqsədi ilə həmin qurğulara və
qazpaylayıcı şəbəkələrə texniki
baxış keçirilməsində iştirak etmək;
3.1.4. qaz təchizatı sahəsində fəaliyyət
göstərən müəssisələrin enerji
resurslarından səmərəli istifadəsinin təmin edilməsinə,
habelə energetika sahəsində fəaliyyətin ətraf
mühitə mənfi təsirinin qarşısının
alınması və ya azaldılması üzrə müvafiq
normalara uyğun tədbirlər görülməsinə nəzarət
etmək;
3.1.5. “Sahibkarlıq sahəsində aparılan
yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların
maraqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş
hallarda və qaydada yoxlamalar aparmaq;
3.1.6. istehlakçıya satılan qazın keyfiyyət
göstəricilərini – tərkibini,
sıxlığını, rütubətliliyini, istilik yaratmaq
qabiliyyətini və digər göstəricilərini
laboratoriya şəraitində və ya xüsusi texniki vasitələrlə
yoxlamaq;
3.1.7. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
müəyyən etdiyi qaydada tikintisi başa
çatdırılmış sənaye qaz
qurğularının istismara qəbulunda və qaz şəbəkəsinə
qoşulmasında, habelə sənaye qaz qurğusu olan
istehlakçının qaza tələbatında dəyişiklik
baş verdikdə qaz sayğaclarının dəyişdirilməsində
iştirak etmək;
3.1.8. tikilən, yenidən qurulan obyektlərin layihə
sənədlərinin, həmçinin sahibkarın müraciəti
əsasında, fəaliyyətdə olan obyektlərin qazdan səmərəli
istifadə üzrə ekspertizasını Azərbaycan
Respublikası Nazirlər Kabinetinin müəyyən etdiyi
qaydada həyata keçirmək.
3.2. Qaza qənaət və qazdan səmərəli
istifadəyə dair tələblərə əməl
olunmasına nəzarət həyata keçirilərkən
Agentlik aşağıdakıları araşdırır:
3.2.1. dövlət müəssisələrində
qazın istehlakı limitlərinə əməl olunması;
3.2.2. qaz təchizatı sahəsində fəaliyyət
göstərən dövlət müəssisələrində
hər il üçün qazın istifadəsi, itkisi və
texnoloji sərfi normalarına əməl edilməsi, bu
normaların azaldılması üzrə
tapşırıqların, habelə qaza qənaət planı
üzrə təşkilati-texniki tədbirlərin yerinə
yetirilməsi;
3.2.3. qazpaylayıcı şəbəkələrdə,
habelə qaz verilməsində, qurğularda, avadanlıqlarda
baş vermiş hadisələrin, yaxud istismar olunan
avadanlığın sıradan çıxması
hallarının qarşısının alınması
üçün təşkilati-texniki tədbirlərin yerinə
yetirilməsi;
3.2.4. istehlak olunan təbii qaza görə
hesablaşmaların müvafiq sayğaclar vasitəsilə
aparılması;
3.2.5. qazdan səmərəli və qənaətlə
istifadə olunması məqsədi ilə təşkilati-texniki
tədbirlərin həyata keçirilməsi.
3.3. Agentlik tərəfindən bu Qaydanın 3.1.2-ci
yarımbəndinə uyğun olaraq texniki baxış
sifarişçilərin təqdim etdiyi
aşağıdakı sənədlər əsasında həyata
keçirilir:
3.3.1. qaz paylayıcısının verdiyi texniki şərt;
3.3.2. Agentlik və qaz paylayıcısı ilə
razılaşdırılmış qaz təchizatı layihəsi;
3.3.3. tikinti-quraşdırma işlərini
aparmış şəxslə sifarişçi arasında təhvil-təslim
aktı;
3.3.4. buraxılış-sazlama və rejim-sazlama
işlərinin yekununa dair akt;
3.3.5. quraşdırılmış sənaye qaz
qurğularının texniki pasportları;
3.3.6. qaz sayğacının
quraşdırılması aktı.
3.4. Agentlik tərəfindən bu Qaydanın 3.1.2-ci
yarımbəndində nəzərdə tutulmuş halda texniki
baxış keçirilərkən aşağıdakılar
müəyyən edilir:
3.4.1. tikinti-quraşdırma işlərinin texniki
şərtlərin və qaz təchizatı layihəsinin tələblərinə
uyğunluğu;
3.4.2. tikinti-quraşdırma işlərinin tikinti norma
və qaydalarına uyğunluğu.
3.5. Bu Qaydanın 3.4.1-ci və 3.4.2-ci yarımbəndlərində
nəzərdə tutulmuş uyğunluq halları müəyyən
edildiyi təqdirdə, icazə Agentliyin rəhbəri və ya
onun həvalə etdiyi vəzifəli şəxs tərəfindən
imzalanır və möhürlə təsdiq edilərək
sifarişçiyə təqdim edilir.
3.6. Agentlik tərəfindən nəzarət həyata
keçirilərkən bu Qaydanın 3.2-ci bəndində nəzərdə
tutulanlarla yanaşı aşağıdakılar da
araşdırılır:
3.6.1. “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa 3 nömrəli əlavəsinin
62-ci hissəsində nəzərdə tutulmuş icazəni
almış şəxs tərəfindən icazə şərtlərinə
əməl olunması;
3.6.2. qaz təchizatı sahəsində qanunvericiliyə,
o cümlədən istehlakçıların
hüquqlarının müdafiəsi haqqında qanunvericiliyə,
habelə iqtisadi, texniki və təşkilati tələblərə,
təlimatlara əməl olunması.
3.7. Agentlik tərəfindən qaz təchizatı sahəsində
fəaliyyət göstərən dövlət müəssisələrinin
fəaliyyətinə nəzarət həyata keçirilərkən
bu Qaydanın 3.2-ci və 3.6-cı bəndlərində nəzərdə
tutulanlarla yanaşı aşağıdakılar da
araşdırılır:
3.7.1. qaz paylayıcısı tərəfindən qaz təchizatı
üçün texniki şərtlərin qanunvericiliyə
uyğun verilməsi;
3.7.2. qaza olan tələbatın tam ödənilməsi
məqsədi ilə təşkilati-texniki tədbirlərin həyata
keçirilməsi;
3.7.3. istehlakçılara qazın verilməsinin
dayandırılmasının qanunla müəyyən
edilmiş hallarda və qaydada həyata keçirilməsi;
3.7.4. qazın istehsalı, emalı, saxlanması, nəqli
və istehlakı haqqında uçot və hesabatın
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş tələblərə
uyğun aparılması;
3.7.5. qaz paylayıcısı tərəfindən təmir-profilaktika
işlərinin illik iş planında göstərilən
müddətlərdə aparılması;
3.7.6. istehlakçıya verilən qazın həcminin
və dəyərinin, həmçinin istismarda olan qaz
qurğularının tam və dəqiq uçotunun
aparılması;
3.7.7. istehlakçılara qazın verilməsində təzyiq
rejimlərinə əməl edilməsi;
3.7.8. payız-qış mövsümünə
hazırlıq işlərinin aparılması.
4. Nəzarətin nəticələrinin
rəsmiləşdirilməsi
Nəzarətin nəticələri “Sahibkarlıq sahəsində
aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və
sahibkarların maraqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş qaydada
rəsmiləşdirilir.
İSTİFADƏ
OLUNMUŞ MƏNBƏ SƏNƏDLƏRİNİN
SİYAHISI
1. 30 iyul 2020-ci il tarixli 1116 nömrəli Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Xalq” qəzeti, 31 iyul 2020-ci il, ¹ 150, Azərbaycan Respublikasının
Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹7, maddə 896)
FƏRMANA EDİLMİŞ DƏYİŞİKLİK VƏ ƏLAVƏLƏRİN SİYAHISI
[1] 30 iyul 2020-ci il tarixli 1116 nömrəli Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (“Xalq” qəzeti, 31 iyul 2020-ci il, ¹ 150, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2020-ci il, ¹7, maddə 896) ilə “Elektrik və istilik enerjisi, habelə qaz təchizatı sahəsində nəzarətin həyata keçirilməsi Qaydası”nın 2.1.2-ci yarımbəndində “üzrə müvafiq normalara” sözləri “məqsədilə “Ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi haqqında” və “Elektroenergetika haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarına” sözləri ilə əvəz edilmişdir.